|
2000
|
|
|
Baina, patu gaixtoak eta halabeharrak ezarria zidan, bai, orduko bere marra eta
|
bere
muga, eta nekez eginen nuen marra eta muga hartarik harat...
|
|
|
Eta, hala bada, Rosaren mundua aintzira hura zen, non munduaren zabala islatzen eta baretzen baitzen, eta aintzira hark
|
bere
mugak zituen, eta muga haien artean Rosa de Osoriok sentiarazten ninduen neurri, justu eta doi.
|
|
|
Eta zernahi disimulatzen dugu, beldurra ere bai, heriotzari diogun beldurra. Baina ez beti, zeren borondatearen eremuak ere
|
bere
mugak baititu eta, mugotarik harat, berriro nagusitzen baita naturaleza. Eta azaltzen eta azaleratzen dira orduan gure baitan luzaro ezkutaturik zeuden indarrak, eta uholde baten antzera amiltzen dira urak, eta hausten eta porrokatzen dira uhateak eta barraderak.
|
|
2002
|
|
|
Umoreak, izan ere, bizitzari buruzko beste ikuspuntu bat dakar: mugagabea dirudienari
|
bere
mugak ezartzen dizkio, epika lirika bihurtuz, eta gizonen balentriak, jainkoak eta ideiarik gorenak –hamaika obelisko bertikalen sorburuan egon izan direnak– irriaren esparru horizontalera ekarriz. Umoreak etengabe oroitarazten baitigu, baita zeruranzko hegaldietan ere, lurra dugula oinarri, lurra abiapuntu.
|
|
2003
|
|
|
Espainiako kazetariek ulertzen dute, edo ulertu behar lukete,? ñabardura? hori, haien estatuko Konstituzioak onartzen baitu Espainiako Erreinuak biltzen dituela
|
bere
mugetan eskualde ezberdinak eta nazionalitate bereziak.
|
|
|
Aurki nobelaren bat idazteko ere gauza izango haiz –esan zidan eskuarekin nire bizkarrean txaplaka jo eta barre eginez. Bazirudien bere patua,
|
bere
mugak onartzen hasia zela.
|
|
2004
|
|
|
Gainera, bestelako sistemak bere baitan integratzeko ahalmena dauka, gauzak eta harremanak izendatzeko eta sailkatzeko duen gaitasunagatik. Horregatik, hizkuntzak gizatalde baten errealitatea indar bereziz moldatzen duela esan beharra dago,
|
bere
mugen eta baliabideen arabera burutzen baititugu geure bizitzaren gogoeta eta ekintza ugari?. 29
|
|
|
Ez, badaude gauza batzuk esan ezin direnak egoera horretan. Ez horretan ez eta beste batzuetan ere, dena aitortzera, ze barregarri geratzeak ere baditu
|
bere
mugak.
|
|
|
Esan nahi baita, egun batean emakumeek gehiago nahi izaten zutela nik haiekin aurrez hitzartutakoa baino; besteetan, ni neu izaten nintzen gehiago nahi izaten nuena, eta hala luzatzen nuen festa goizeko lehen orduetaraino, larrua eta whiskya, whyskia eta larrua. Baina nire gorputzak
|
bere
mugak zituen eta, urtebete baino lehen, nabaritzen hasi nintzen nire gehiegikeria haiek guztiak, bai entrenamenduetan eta bai partidetan ere.
|
|
|
Ni, berriz, futbol profesionalean murgildu berria nintzen arren, ongi bai ongi ohartzen nintzen futbolak bere aldiak eta
|
bere
mugak dituela. Karrera laburra baitzen futbolariarena, jende guztiaren esanetan, eta beste zerbaitean pentsatu beharra baitzegoen, etorkizunari begira.
|
|
2007
|
|
|
Garbi zegok herri bat garela, gure historia daukagulako, gure hizkuntza, gure kirolak. Nik uste gure estatua ere izan genukeela,
|
bere
muga, aduana eta guzti?.
|
|
2008
|
|
|
Hantxe zuen, bai, oinazearen irudirik gordinena, Nazario bera ere bere benetako errealitatearen aurrean ipintzen zuena, eta
|
bere
mugen aurrean: espazioaren eta denboraren mugak, espazioaren eta denboraren kontzientziarik ez duen haurra paradisuan bizi da?, oinazearen kontzientziak ezarriak?
|
|
|
Erdi Aroan ezin ukatuzko garrantzia izan zuen Karlomagnoren inperioak. Hau, ordea, ez da normalean Frantziaren edo Alemaniaren aurrekaritzat hartzen, zabalegia izan zelako, gaurko Frantzia eta Alemania eta bertze zenbait herrialde
|
bere
mugetan sartzen zirelarik. Egia da agian erakargarriago gertatu dela Fran tzian, Alemanian baino, baina frantsesak oro har erosoago sentitzen dira guztiz frantziartzat jotzen duten Hugo Kapet erregearekin.
|
|
|
Jakina, badakit zein den betiko leloa. Alegia, errealista izan behar dugula gauden gaudenean egonda, baina errealismoak ere badu
|
bere
muga: edo euskaldun gisa bizitzeko baldintzak dituen nazio bat sortzen dugu, edo gainerakoan ez du merezi herri euskaldunari duintasun nazionalik opa ez dion independentzia ereduetan lardaska jardutea.
|
|
|
Hantxe zuen, bai, oinazearen irudirik gordinena, Nazario bera ere bere benetako errealitatearen aurrean ipintzen zuena, eta
|
bere
mugen aurrean: espazioaren eta denboraren mugak –espazioaren eta denboraren kontzientziarik ez duen haurra paradisuan bizi da–, oinazearen kontzientziak ezarriak... oinazearen erbeste horretan, non oinazeak berak mozorro guztiak mozorrogabetzen dituen eta itxura guztiak itxuragabetzen, min jasanezinak aurpegi bakarra du-eta, beste aurpegi guztiak beregana ditzakeena, une jakin batzuetan... baita orduan ere, izebaren aurpegia eta Nazariorena ez baitziren jada haien aurpegiak, oinazearenak berarenak baizik.
|
|
2009
|
|
|
Herriaren kontzeptu diferenteak daude, esan bezala, eta Gandiagarenak badauzka
|
bere
mugak: ez da kontzeptu politikoa, ez da kontzeptu sozial ekonomikoa, historikoa, etab., kasik euskara besterik ez da.
|
|
|
Baina berehala erabaki dute ezetz, txikiegia dela bainugela guztientzat, agentea, bi bezeroak, txakurra eta haiek hirurak, eta, gainera, zer nolako eszena antzeztu dezakete bertan? Profesionaltasunak baditu
|
bere
mugak. Bai, hobe hemen itxarotea.
|
|
|
Miel xaharrak, aldiz, burua ezker eskuin egoskor astinduz, ezetz zioen tabernako barran bermatua. Itsasoak lurrari
|
bere
mugak garbi laga nahi zizkion, hori zen kontua. Hori bakarrik.
|
|
|
Mielen hitzez oroitu zen berriz ere. Itsasoak lurrari
|
bere
mugak gogorarazten zizkion. Eta, era berean, elkarren artean banatzen zituen lurrak.
|
|
|
Zer zekik ba horrek? Itsasoak lurrari
|
bere
mugak garbi laga nahi zizkiok, hori duk kontua. Hori bakarrik.
|
|
|
ez gimnasia, ez kirola, ez ariketa fisikoak ziren haren espezialitatea? berak inork baino hobeto zekien
|
bere
mugen berri; Damasok, gainera, buruan behar zuen beste oroitzapen hura dantzan, zaldiak bota zuenekoa, bost urte zituela, ez baitzuen dudarik zoritxarraren zaldiak berriro botako zuela; zerbait egin behar zuen, beraz, zerbait esan behar zuen?
|
|
|
Eta berdin gertatzen zitzaion elizaren batera bisitan sartzen zenean, non luzaroan egon baitzitekeen, eskuak bilduta edo besoak uztartuta, belauniko, begiak zabal zabalik, ekisainduak gordetzen zuèn ostiak liluratua balu bezala, euliaren hegadak ere distraitzen ez zuela? Kristorekin zituèn elkarrizketa haietan bere miseriak aurkezten zizkion, lehenik eta behin,
|
bere
mugetatik zetozenak, barkamena eskatzeko; jarraian, etxekoekin zituèn gaizki ulertuak erakusten zizkion, edo ikaskideek jaurtitzen zizkiotèn laidoak eta irainak, Kristok gurutzean ahoskatu zituèn hitzak bere egiten zituela: barka iezaiezu, ez baitakite zertan ari diren; gero, bere zaurietan hatza behin eta berriro sartuta gero, alegia?, begiak jaisten zituen, baita ostera jaso ere, ekisainduaren eguzki txiki zuriarekin topo egiteko, halako arintasun bat nabaritzen zuen bitartean, baita halako betetasun bat ere noizean behin, Kristok zauri irekiak itxi balizkio bezala, hain zen gozoa eta hain beste mundukoa jainkozko hitzen ukendua, min ororen eztitze automatiko bat eragiten ziona; egun batean, gainera, hain sentitu zen Jesusen bihotzarekin bat eginik, non ekisaindutik zetorrèn indar misteriotsu batek zeramala sentitu baitzuen, begiak lekutik atereak zituen behintzat?, estasi batean bezala; eta Domingo bazihoan hegan, iritsi da denbora eta iritsi da aldia:
|
|
|
–Eta hori zen nire asmoa, Bibi, zin degizut. Baina bakoitzak
|
bere
mugak ditu. Zer esango zenidake, abioi batean ibiltzera behartuko bazintut?
|
|
|
(?) Teofilo Mariak, amaren oihua entzun zuenean: . Ez diogu uzten!?, halako arintze bat nabaritu zuen barru aldean, aurretik bizi izandakoaren ondorio izan zitekeena, pilotuak egindako saioan
|
bere
mugak eta bere ezintasunak atzeman baitzituen, beharbada, jakinarazten ziotenak ezen bera. Teofilo Maria, ezin zitekeela pilotu izan, bere burua pilotuaren tokian irudikatzen zuen bakoitzean, halako ezinegon bat igartzen zuen urdail hesteetan, elikagai dijerituen trinkotasuna guztiz mehetu eta arinduko balitzaio bezala?, inondik ere:
|
|
|
–Eta hori zen nire asmoa, Bibi, zin degizut. Baina bakoitzak
|
bere
mugak ditu. Zer esango zenidake, abioi batean ibiltzera behartuko bazintut?
|
|
|
borrokaldi hark –atipikoa, inondik ere– arrisku erantsi bat zuen, biek ala biek baitzituzten betaurrekoak; han, baina, ez zen inor arriskuaz mintzatzen, odolaren deia eta inkontziente kolektiboaren ahotsa beste dei eta ahots partikular guztien gainetik zeudelako, ausaz, betaurreko xixtrin batzuen gainetik zer esanik ez; Damasok, halere, bere berezko ahotsa zuen –bere berezko beldurraren ahotsa, alegia–, inkontziente kolektibo guztien gainetik mintzatzen zitzaiona, eta esaten ziona zerbait egin behar zuela; Damaso, beraz, kikilduta zegoen: ez gimnasia, ez kirola, ez ariketa fisikoak ziren haren espezialitatea... berak inork baino hobeto zekien
|
bere
mugen berri; Damasok, gainera, buruan behar zuen beste oroitzapen hura dantzan, zaldiak bota zuenekoa, bost urte zituela... ez baitzuen dudarik zoritxarraren zaldiak berriro botako zuela; zerbait egin behar zuen, beraz, zerbait esan behar zuen... baita orduantxe esan ere, uniformea kentzen hasi aurretik:
|
|
|
Eta berdin gertatzen zitzaion elizaren batera bisitan sartzen zenean, non luzaroan egon baitzitekeen, eskuak bilduta edo besoak uztartuta, belauniko, begiak zabal zabalik, ekisainduak gordetzen zuèn ostiak liluratua balu bezala, euliaren hegadak ere distraitzen ez zuela... Kristorekin zituèn elkarrizketa haietan bere miseriak aurkezten zizkion, lehenik eta behin,
|
bere
mugetatik zetozenak, barkamena eskatzeko; jarraian, etxekoekin zituèn gaizki ulertuak erakusten zizkion, edo ikaskideek jaurtitzen zizkiotèn laidoak eta irainak, Kristok gurutzean ahoskatu zituèn hitzak bere egiten zituela: barka iezaiezu, ez baitakite zertan ari diren; gero –bere zaurietan hatza behin eta berriro sartuta gero, alegia–, begiak jaisten zituen, baita ostera jaso ere, ekisainduaren eguzki txiki zuriarekin topo egiteko, halako arintasun bat nabaritzen zuen bitartean, baita halako betetasun bat ere noizean behin, Kristok zauri irekiak itxi balizkio bezala, hain zen gozoa eta hain beste mundukoa jainkozko hitzen ukendua, min ororen eztitze automatiko bat eragiten ziona; egun batean, gainera, hain sentitu zen Jesusen bihotzarekin bat eginik, non ekisaindutik zetorrèn indar misteriotsu batek zeramala sentitu baitzuen –begiak lekutik atereak zituen behintzat–, estasi batean bezala; eta Domingo bazihoan hegan –iritsi da denbora eta iritsi da aldia:
|
|
|
(•) Teofilo Mariak, amaren oihua entzun zuenean: " Ez diogu uzten!", halako arintze bat nabaritu zuen barru aldean, aurretik bizi izandakoaren ondorio izan zitekeena, pilotuak egindako saioan
|
bere
mugak eta bere ezintasunak atzeman baitzituen, beharbada, jakinarazten ziotenak ezen bera –Teofilo Maria– ezin zitekeela pilotu izan –bere burua pilotuaren tokian irudikatzen zuen bakoitzean, halako ezinegon bat igartzen zuen urdail hesteetan, elikagai dijerituen trinkotasuna guztiz mehetu eta arinduko balitzaio bezala–, inondik ere: lurrekoa zuela, alegia, nortasun agiria, eta ez airekoa; beharrik ere ez zuen, egia esan, airekorik, fabrika zuzendari on bat izateko fabrika bat behar baitzen lehenik, eta airearen gainean eraikitako fabrikek haizetik asko baitzuten –guztia–, fabrikatik ezer ez; bere gaitasun eza Domingoren gaitasunaren aurrean jarri zuenean, ordea, orduantxe iritsi zitzaizkion gabeziak eta orduan sortu aldeak, bekaitzak baizik ezin ezaba zitzakeenak:
|
|
2010
|
|
|
zuri ere, Heinrich, gauza bat esan baitzizun Schultz agurgarriak eta beste bat aita Tarbuchek gaitzaren sendabidean, zenbat buru, hainbat aburu, eta zenbat eliza, hainbat geriza. Musker hura ikusi nuen arte; izan ere, muskerraren kontenplazioak errealitatezko errealitatearen ateak zabaldu zizkidan, muskerra
|
bere
mugen baitan zen zoriontsu, eta han, trikimailu guztiak itzalean gelditu zitzaizkidan, bigarren planoan:
|
|
|
–Adimena bi ahoko labana da, eta eguzkira eraman zaitzake, baina baita lurpera ere, eta hara: nik ez dakit muskerrak adimen mota bat duen ala berea sen hutsa ote den, baina muskerrak
|
bere
mugak onartzen ditu, eta horrela egiten du eguzkia bere, arrastaka ibili arren. Bere mugak onartuko ez balitu, aldiz, zuhaitzera igo eta zuhaitzetik egingo luke eguzkitarako jauzia?
|
|
|
Gizaki hori, ordea, bere ameskerien mende, zientziaren mugak hausten ere saiatuko da halako batean, hitzen indarra erabiliz, konjuroak asmatuko ditu, tximistari aurre egiteko, adibidez?, baita saiatu ahala mugarik mugazkoenarekin topatu ere, lurra, harriaren aurkako jardunean desegiten da, eta tximistak leinuko norbait hilko du?, gero eta sinetsiago nago: asmatzen du orduan Jainkoa, bihurtzen du
|
bere
muga bakoitzean mugagabe, jainkoaren historia antropomorfismoaren historia da ezinbestean?, ematen dio hitza, jartzen da guztiz berak sortutako fabulazioaren mende, ipintzen du Jainko hipotetiko hori zeruko tronuan. Desoreka da, ordea, zeru lurren arteko harreman asimetrikoen ezinbesteko fruitu, izaki guztiz perfektu eta izaki inperfektu baten arteko harremanen ondorioak baitira neurosia eta histeria?
|
|
|
ez uka hori niri, Gabino, zu ere histeriko historiko bihurtu baitzintuen Jainko guztiahaldunak Pagoagako hartan, Ama Birjina bitarteko, barkatu txantxa. Baikorrago nintzateke, jakina, gizona
|
bere
mugak onartzen hasiko balitz, baina lekutan gaude oraindik?!
|
|
|
Comparad la Sagrada Familia con la Catedral, y esa familia os parecerá completamente grotesca?. Don Pio azkarra omen zen, brakizefalo guztiz adimentsua, baina, ororen buruan, ez zen zefalopodo bat baino gehiago, beharbada, bere espainiartasunaren tinta beltza hara eta hona botatzen zuena,
|
bere
mugak eta konplexuak ezkutatzeko. –Si Cataluña se separa de España, antes de cincuenta años será espiritualmente francesa.
|
|
|
har zezakeela arnasa. Zer egin behar zuen, baina, halakoak, bere ideien oxigenoa agor zekionean, zeren gizon orok baitu
|
bere
muga. Ez al zitzaion orduan kanpoko espazioa, meatzuloaren belztasuna?
|
|
|
Gizonen artean, baina, zenbat ziren Amundsen eta Scotten parean jartzekoak? Bada, bizitzaren beste alor guztietan, baita iraultzaileen gaitasunari lotutakoetan ere, berdin, amigo, bakoitzak bere dohainak baititu, eta
|
bere
mugak, ondorioz! Eta, hala ere, Damaso, badakit eta badakizu bere burua iraultzailetzat duen edonork zer erantzungo ligukeen:
|
|
|
Domingorekin ere hitz egina nintzen gai hartaz: Domingok, baina,
|
bere
muga intelektualak zituen, eta ez zidan euskararen aurkako argudio pisuzkorik eman harekin izan nuèn eztabaidan, bera esperantoaren aldeko agertu zitzaidan arren; harekin konparatuta, ordea, zu pisu pisutsu bat zinen, etxeko intelektual bakarra zinen, nik uste, ni ere intelektualtzat hartzen banaute ere sarri, baina badakizu gaur egun edonor hartzen dutela intelektualtzat, egunkarietako herriko ...
|
|
|
nire izenean ere mintzatu baitzen, antza, baina hara: neure nitasunaren erdigunean lehengusuaren aurkako iritzia biribildu zitzaidan istantean, nola egongo zen, bada, gizona mendekotasun guztietatik libre, baldin eta gizakia, izaki mugatua zen neurrian,
|
bere
mugen mendekoa bazen, definizioz??; esatekoa ere esatekotan egon nintzen: aizu, Gerhard, hurrengoan hitz egizu zeure izenean, ni ni naiz eta zu zu zara-eta?
|
|
|
–Lasai, ama. Berg ongi hezitako txakurra da, eta badaki
|
bere
mugen berri, erantzuten zion Heinrichek.
|
|
|
Zergatik hartu behar nuen neure bizkar gainean ez zegokidàn zama? Kontua ez baitzen ona izan behar nuela eta ehuneko ehunean gainera, baizik eta on izaten ahalegindu behar nuela, eta kontua ez baitzen, Karamazov anaietako baten hitzetan, moralak eta etikak zentzurik ez zutela Jainkorik izan ezean, baizik eta gizakiak bere neurriaren berri jakin behar zuela, eta handik bideratu bere morala eta bere etika, nahiaren eta ezinaren arteko dialektikan
|
bere
mugak onartuz. Jainkoaren balizko existentziaren zama astunegia zen, zinez, gizonarentzat?
|
|
|
Ni egurra ematen saiatzen nintzen, besteen aurrean lotsagarri jarriz, baina Domingok ez zuen lotsarik, eta aurrera egiten zuen beti. Bikainak bota nizkion fantasmak sinesten zituèn garaian, eta bikainagoak Cupertinoko San Joseren ustezko hegaldiak emulatu nahi izan zituenean?. Zientziak, ordea,
|
bere
mugak ditu, santurik santuenari ere hegan egitea eragotziko lioketenak. Hori bai:
|
|
|
eta umorea, tragedia eta komedia? nahiz eta onartu beharrean nagoen, halaber, umoreak ere
|
bere
mugak dituela: umorea kondenatua dagoela, alegia, harrizko gonbidatuaren papera jokatzera, erretzen ari den gorputzak nekez konta dezake txisterik?, minezko mina nagusitzen denean; baina, mugak muga?
|
|
|
Esan nahi baldin badu, nire azterketaren bitartez?, berak ikusiko du. Norberak ezagutzen ditu
|
bere
mugak. Baina ofiziokoen iritzia ez da hori, hain zuzen ere azterketa horien bidez erabakitzen direlako hizkuntzaren mugak noizkoak diren.
|
|
|
Zergatik hartu behar nuen neure bizkar gainean ez zegokidàn zama? Kontua ez baitzen ona izan behar nuela eta ehuneko ehunean gainera, baizik eta on izaten ahalegindu behar nuela, eta kontua ez baitzen, Karamazov anaietako baten hitzetan, moralak eta etikak zentzurik ez zutela Jainkorik izan ezean, baizik eta gizakiak bere neurriaren berri jakin behar zuela, eta handik bideratu bere morala eta bere etika, nahiaren eta ezinaren arteko dialektikan
|
bere
mugak onartuz. Jainkoaren balizko existentziaren zama astunegia zen, zinez, gizonarentzat... baina zer, Jainkorik ez bazegoen, gizonaren handinahiaren proiekzio hutsa zenez gero?
|
|
|
Ni egurra ematen saiatzen nintzen, besteen aurrean lotsagarri jarriz, baina Domingok ez zuen lotsarik, eta aurrera egiten zuen beti. Bikainak bota nizkion fantasmak sinesten zituèn garaian, eta bikainagoak Cupertinoko San Joseren ustezko hegaldiak emulatu nahi izan zituenean —" Zientziak, ordea,
|
bere
mugak ditu, santurik santuenari ere hegan egitea eragotziko lioketenak. Hori bai:
|
|
|
Domingorekin ere hitz egina nintzen gai hartaz: Domingok, baina,
|
bere
muga intelektualak zituen, eta ez zidan euskararen aurkako argudio pisuzkorik eman harekin izan nuèn eztabaidan, bera esperantoaren aldeko agertu zitzaidan arren; harekin konparatuta, ordea, zu pisu pisutsu bat zinen —etxeko intelektual bakarra zinen, nik uste, ni ere intelektualtzat hartzen banaute ere sarri, baina badakizu gaur egun edonor hartzen dutela intelektualtzat, egunkarietako her...
|
|
|
Gizaki hori, ordea, bere ameskerien mende, zientziaren mugak hausten ere saiatuko da halako batean —hitzen indarra erabiliz, konjuroak asmatuko ditu, tximistari aurre egiteko, adibidez—, baita saiatu ahala mugarik mugazkoenarekin topatu ere —lurra, harriaren aurkako jardunean desegiten da, eta tximistak leinuko norbait hilko du—, gero eta sinetsiago nago: asmatzen du orduan Jainkoa, bihurtzen du
|
bere
muga bakoitzean mugagabe —jainkoaren historia antropomorfismoaren historia da ezinbestean—, ematen dio hitza, jartzen da guztiz berak sortutako fabulazioaren mende, ipintzen du Jainko hipotetiko hori zeruko tronuan... Desoreka da, ordea, zeru lurren arteko harreman asimetrikoen ezinbesteko fruitu, izaki guztiz perfektu eta izaki inperfektu baten arteko harremanen ondorioak baitira neurosia eta histeria... ez uka hori niri, Gabino, zu ere histeriko historiko bihurtu baitzintuen Jainko guztiahaldunak Pagoagako hartan, Ama Birjina bitarteko, barkatu txantxa.
|
|
|
Desoreka da, ordea, zeru lurren arteko harreman asimetrikoen ezinbesteko fruitu, izaki guztiz perfektu eta izaki inperfektu baten arteko harremanen ondorioak baitira neurosia eta histeria... ez uka hori niri, Gabino, zu ere histeriko historiko bihurtu baitzintuen Jainko guztiahaldunak Pagoagako hartan, Ama Birjina bitarteko, barkatu txantxa. Baikorrago nintzateke, jakina, gizona
|
bere
mugak onartzen hasiko balitz, baina lekutan gaude oraindik...!
|
|
|
Imajinatu nuen lurpeko meatzari bat bere pikotxarekin jo eta ke urtebetean, bi urtetan eta hogei urtetan; ulertzen nuen meatzaria benetako iraultzailea izan zitekeela, eta ulertzen nuen, halaber, bere baitatik —bere ideietatik eta bere idealetatik— har zezakeela arnasa. Zer egin behar zuen, baina, halakoak, bere ideien oxigenoa agor zekionean, zeren gizon orok baitu
|
bere
muga. Ez al zitzaion orduan kanpoko espazioa —meatzuloaren belztasuna— esperantzarik gabeko zulo ezin ilunago bat bezala agertuko, halako eran, non, azkenean, egoera larriaren argigabetasun airegabetasunek itoko baitzuten?
|
|
|
Gizonen artean, baina, zenbat ziren Amundsen eta Scotten parean jartzekoak? Bada, bizitzaren beste alor guztietan, baita iraultzaileen gaitasunari lotutakoetan ere, berdin, amigo, bakoitzak bere dohainak baititu, eta
|
bere
mugak, ondorioz! Eta, hala ere, Damaso, badakit eta badakizu bere burua iraultzailetzat duen edonork zer erantzungo ligukeen:
|
|
|
Comparad la Sagrada Familia con la Catedral, y esa familia os parecerá completamente grotesca". Don Pio azkarra omen zen, brakizefalo guztiz adimentsua, baina, ororen buruan, ez zen zefalopodo bat baino gehiago, beharbada, bere espainiartasunaren tinta beltza hara eta hona botatzen zuena,
|
bere
mugak eta konplexuak ezkutatzeko. " Si Cataluña se separa de España, antes de cincuenta años será espiritualmente francesa.
|
|
|
‘Lasai, ama. Berg ongi hezitako txakurra da, eta badaki
|
bere
mugen berri’ erantzuten zion Heinrichek.
|
|
|
Jainkoa neure mende jartzeko trikimailuak ikasi nituen, klase askotakoak... zuri ere, Heinrich, gauza bat esan baitzizun Schultz agurgarriak eta beste bat aita Tarbuchek gaitzaren sendabidean, zenbat buru, hainbat aburu, eta zenbat eliza, hainbat geriza. Musker hura ikusi nuen arte; izan ere, muskerraren kontenplazioak errealitatezko errealitatearen ateak zabaldu zizkidan —muskerra
|
bere
mugen baitan zen zoriontsu— eta han, trikimailu guztiak itzalean gelditu zitzaizkidan, bigarren planoan: zergatik Jainkoaren mirariaren zain egon, Jainkoak begiak eman bazizkidan eta neure esku banuen begiak nola erabili?
|
|
|
Adimenak beti bereiziko baitu gizona muskerrarengandik, biak arrastaka ibili arren’ ‘Adimena bi ahoko labana da, eta eguzkira eraman zaitzake, baina baita lurpera ere, eta hara: nik ez dakit muskerrak adimen mota bat duen ala berea sen hutsa ote den, baina muskerrak
|
bere
mugak onartzen ditu, eta horrela egiten du eguzkia bere, arrastaka ibili arren. Bere mugak onartuko ez balitu, aldiz, zuhaitzera igo eta zuhaitzetik egingo luke eguzkitarako jauzia... lurraren aurkako kolpe izugarri batekin bukatuko litzatekeena, bistan da, grabitate indarraren eraginez.
|
|
|
Gerhard hurbiltasunez ari zitzaidan, kontu hartan ere irizkide baninduka bezala, ‘gu’ hura erabiltzerakoan —garagardoak ere izango zuen hartan zer esanik— nire izenean ere mintzatu baitzen, antza, baina hara: neure nitasunaren erdigunean lehengusuaren aurkako iritzia biribildu zitzaidan istantean —nola egongo zen, bada, gizona mendekotasun guztietatik libre, baldin eta gizakia, izaki mugatua zen neurrian,
|
bere
mugen mendekoa bazen, definizioz? —; esatekoa ere esatekotan egon nintzen: aizu, Gerhard, hurrengoan hitz egizu zeure izenean, ni ni naiz eta zu zu zara-eta... nahiz eta, ohi bezala, ezpainetara etorri zitzaizkidàn hitzak ezpainetan izoztu zitzaizkidan.
|
|
|
Zer lotura du, bada, batak bestearekin...?"; zuk uste duzuna baino gehiago, Damaso!; izan ere, asko pentsatu dut gai honi buruz azken urteotan, eta gero eta konbentzituago nago lotura ezin estuagoa dutela: txanponaren bi aldeak direla, alegia, mina —geure mugek eragiten digutena— eta umorea, tragedia eta komedia... nahiz eta onartu beharrean nagoen, halaber, umoreak ere
|
bere
mugak dituela: umorea kondenatua dagoela, alegia, harrizko gonbidatuaren papera jokatzera —erretzen ari den gorputzak nekez konta dezake txisterik—, minezko mina nagusitzen denean; baina, mugak muga... nik hartu nuen poza, ohartu nintzenean Orixe ere —Orixe Handia, idazle mistiko paregabea! — kontu hauetaz arduratzen zela!
|
|
2011
|
|
|
Bere baitan ixten den sistema baita nazio estatuaren egitura sistema, eta itxi ahala homogeneo bihurtzen ditu barruko nazio ezaugarriak oro. Nazio espazioa itxi ahala
|
bere
mugen barruan arrotz zaizkion elementu ezaugarriak desegin egiten ditu. (?) Kontzentrazio eremuak ere, nolabait, asmakizun modernoak dira, anti nazionalen aurrez aurre itxitako mugak baitira?
|
|
|
Dakusagunez, kapitalismoaren estatu garapenak
|
bere
mugaz gaindi hedatu ditu garroak. Estatu hedakorraren berezko garapenari mundializazioa etorri zaio atzetik.
|
|
|
Azken hizkuntza hauek eta horien ahozko tradizioak ordezkatuz idatzizko kultura bakarraren onura ezarri ohi du politika horrek. Estatuak desnaturalizatu egiten ditu jatorrizko herri mintzairak, bere ordena ezarriz,
|
bere
mugak gainjarriz, eta gizarte baldintzak inposatuz bere kultur hegemoniari esker?. William F. Mackey,. La ecología de las sociedades plurilingües?, ¿ Un estado, una lengua?
|
|
2012
|
|
|
Eta guk ez genion barrerik egiten. Hizkuntzak ere baditu
|
bere
mugak, honetaz kexu da askotan Benito, pentsamenduak ezin duelako ulertu, ezin delako iritsi bere kodearen bidez izakiak dakiena esplikatzera, komunikatzera. Isiltasuna izan da ekialdeko mistikoen helmuga existentziaren eta esperientziaren arteko zubiak zeharkatzea amaitzen zutenean.
|
|
|
Itsasoak,
|
bere
mugetatik gainez eginik,
|
|
2013
|
|
|
–Zure ahizpa kutunaren bizitza ez da amaigabea izango. Erresistentziak ere
|
bere
muga dauka?.
|
|
|
Handik aurrera, gertaera hark bere egoeraren berri zehatza eman balio bezala, Josefina, aitak
|
bere
mugak ezarri baitzizkion, are sentiberago sentitzen hasi zen, baita inguratuago eta gutxietsiago ere, Pedro eta Paularen arteko auzietan muturra sartzeko beldurrez.
|
|
|
Toki hura, beraz, toki madarikatua zen,
|
bere
mugak zituena, eta handik goiti ere, zuhurtasunaren izenean, bere mugak zituena, halako moldez, non autoritateak ere, txarrantxa lapurren beldur, lege bat ezarri baitzuen, lapurrak zigortzen zituena; are gehiago:
|
|
|
Toki hura, beraz, toki madarikatua zen, bere mugak zituena? eta handik goiti ere, zuhurtasunaren izenean,
|
bere
mugak zituena, halako moldez, non autoritateak ere, txarrantxa lapurren beldur, lege bat ezarri baitzuen, lapurrak zigortzen zituena; are gehiago: lapurreta kasu bakarretakoan, esku bana moztu zieten bi lapurri:
|
|
|
pentsa ezazu gaizki, eta asmatuko duzu guztiz! Eta orduan, berari. Pedrori?,
|
bere
muga hura gainditzeko edo, motozikleta edo motorretara joaten hasi zitzaizkion begiak, unibertsitatera joaten zirèn ikasleenetara batez ere, ai, nik vespa bat banu?
|
|
|
halaxe aitortu zion amari berari bere momentuan?, ezin izan zitezkeen gerraren bideak, desbideak baizik? gerrak ere
|
bere
mugak behar baitzituen, inondik ere. Are gehiago:
|
|
|
baita, mutila izateagatik, harrotasun inkontziente irmo eta sendo baten jabea ere, zeina baitzetorkion, ez Islameko gizartearen mendeetako egitura sozialetik bakarrik, Islam aitzineko basamortuko jendearen azturetarik ere bai, gizonezkoak nagusi, emakumezkoak mendeko; urte haietan, beraz, zeinetan ume izateari utzi eta emakume egin baitzen, bere egokitze prozesua izan zuen Raissak? baita, prozesuaren buruan, ikasi ere nork bere bizi esparrua zuela?
|
bere
mugak eta hesiak?, eta haiek hausteak problema bat zuela betiere eranskin: mugak hausteko ahaleginean, alegia, nork bere burua hausten zuela gehienetan, hain ziren muga haiek zurrunak, betoi armatuzkoak iduri; guztiaz ere, Raissaren aldaketa hartan, Omarrenak ere izanen zuen, seguruenik, bere eragina; Omar, izan ere, pozak airean zegoen, Butanbeteko eskolan hasi zelako, geroago, hiriburuko unibertsitatean medikuntza ikasten hasi zenean, berriz, zer erranik ez??:
|
|
|
Zenbatetan begiratu izan zion mahatmaren erretratu hari, baita lauki hartan espazio arnasgarri bat aurkitu ere, gogaidetasunezkoa, lauki hura espirituaren askatasunera jotzen zuèn leiho bat balitz bezala, gizarte anaikorrago bat amets! Orduan, baina, berriaren bat bateko kolpeak sorgortu balu bezala, odol kolpe bortitzak odol uholde bat eragin ote zion zainetan, sentimendu guztiak ito zizkiona, baita sentimena bera ere??, halaxe gelditu zitzaizkion begiak, espresiorik eta haragizkotasunik gabe,
|
bere
muga estuak onartu dituen arrainontziko arraingorriarenak iduri.
|
|
|
Baionako Seys epaileak eman zuen Amedoren aurkako lehen bilatze eta atxilotze agindua nazioartean. Argi ikusi zuen zein ziren
|
bere
mugak, eta azkenean hemendik joan zen.
|
|
|
Hura, haatik –Hamzak hogei bat metrora zuen konpainiako kide bat, ihesi zihoàn emakume bat harrapatu eta bortxatzen ari zena–, bertze kontu bat zen; ezegiteko haiek, izan ere –emakume bat bortxatzen zuten bakoitzean, Hamzari bere ama izan zitekeela bururatzen zitzaion: halaxe aitortu zion amari berari bere momentuan–, ezin izan zitezkeen gerraren bideak, desbideak baizik... gerrak ere
|
bere
mugak behar baitzituen, inondik ere. Are gehiago:
|
|
|
pentsa ezazu gaizki, eta asmatuko duzu guztiz! Eta orduan, berari –Pedrori–,
|
bere
muga hura gainditzeko edo, motozikleta edo motorretara joaten hasi zitzaizkion begiak, unibertsitatera joaten zirèn ikasleenetara batez ere... ai, nik vespa bat banu... ai, bultaco bat banu...! Sentimendu haren bultzagarri zuen Los Bravos en kanta bat, ostatuko disko biragailuan edo irratian noiznahi entzun eta odola bor bor ipintzen ziona:
|
|
|
Zenbatetan begiratu izan zion mahatmaren erretratu hari, baita lauki hartan espazio arnasgarri bat aurkitu ere, gogaidetasunezkoa, lauki hura espirituaren askatasunera jotzen zuèn leiho bat balitz bezala, gizarte anaikorrago bat amets! Orduan, baina, berriaren bat bateko kolpeak sorgortu balu bezala –odol kolpe bortitzak odol uholde bat eragin ote zion zainetan, sentimendu guztiak ito zizkiona, baita sentimena bera ere? –, halaxe gelditu zitzaizkion begiak, espresiorik eta haragizkotasunik gabe,
|
bere
muga estuak onartu dituen arrainontziko arraingorriarenak iduri.
|
|
|
Toki hura, beraz, toki madarikatua zen,
|
bere
mugak zituena... eta handik goiti ere, zuhurtasunaren izenean, bere mugak zituena, halako moldez, non autoritateak ere, txarrantxa lapurren beldur, lege bat ezarri baitzuen, lapurrak zigortzen zituena; are gehiago: lapurreta kasu bakarretakoan, esku bana moztu zieten bi lapurri:
|
|
|
Toki hura, beraz, toki madarikatua zen, bere mugak zituena... eta handik goiti ere, zuhurtasunaren izenean,
|
bere
mugak zituena, halako moldez, non autoritateak ere, txarrantxa lapurren beldur, lege bat ezarri baitzuen, lapurrak zigortzen zituena; are gehiago: lapurreta kasu bakarretakoan, esku bana moztu zieten bi lapurri:
|
|
|
Handik aurrera, gertaera hark bere egoeraren berri zehatza eman balio bezala, Josefina –aitak
|
bere
mugak ezarri baitzizkion– are sentiberago sentitzen hasi zen, baita inguratuago eta gutxietsiago ere, Pedro eta Paularen arteko auzietan muturra sartzeko beldurrez. Halako eran, non apoak eta zapoak irenstea –gehiegizko sentiberatasunak igelak ere apotzat hartzera bultza gaitzake– beste erremediorik ez baitzitzaion geratu.
|
|
2014
|
|
|
Artolaren industria hark
|
bere
mugak zituen, logistikaren aldetik. Itxura denez, aldiko bi auto eduki zitzakeen gorderik, ez gehiago.
|
|
|
engoiti frantsesak ez direla behialako gerrazaleak, orain guztiz bakezaleak dira; alemanek ez dutela zergatik inbasio berrien beldurrik izan. Oraingo gerra hauxe Gobernuak bakarrik nahi zuela, kalean jendearen manifestazioak gerraren alde egon badira, Gobernuak xaxatuak eta diruz bultzatuak izan direla1155 Hitz batean, Alemaniak ez dauka zergatik
|
bere
mugak armatu Frantziak erasoko diolakoan. Ez dauka zergatik (arrazoi militarrengatik, ulertzen da) Alsazia Lorrena eskatu.
|
|
|
–Espiritu nazionala? da bere
|
bere
mugak ezartzen dituena. –L. Alsace et les deux rives du Rhin sont le champ d, une bataille éternelle entre la Germanie et la Latinité?.
|
|
2015
|
|
|
Tontotzat hartzen zuten denek, ezgauzatzat, subnormaltzat. Eta bai, jakina, bera ere konturatzen zen
|
bere
mugez, bazekien zerbait zuela, edo ez zuela. Baina korrika egiteko gai ez izateak ez zuen esan nahi oinez ibiltzen ere ez zekienik.
|
|
|
Pentsatu zuen: Ajuria Eneko mahaiak
|
bere
mugak agertu ditu eta alternatiba bat behar da. Konferentzia horrek eragin hori izan zuen?.
|
|
|
Gizarte zertzeladak bikain marrazteaz gainera, historiaren une jakin bat maisutasunez jasotzen du Fernandezek, eta deigarria da erretratatzen duen aldia eta idazten duenekoa guztiz hurbilak direla, askotan esan baita literaturak urteen distantzia behar duela errealitatea behar bezala islatuko badu. Umore tonuan dago kontatua, eta irakurleak irri egiten du protagonistaren ibilera xelebreekin, baina azkenerako irribarre hori izoztu bezala egiten da, espresuki esan gabe ere gizatasunak
|
bere
mugak dituela adierazten baitigu egileak.
|
|
|
Definizio horren arabera, sistema bat larruazalaren barruan dagoena da; epidermisa litzateke muga, gizaki sistemari buruz ari naiz?. Orain, sistema ez da jada aldez aurretik onartutako entitatea?
|
bere
mugek aurredefinitutakoa?, ez, orain etengabeko prozesu batean eraiki, deseraiki eta berregiten den zerbait bihurtzen da.
|
|
|
Errealitatearen soberakin bat da, baina errealitate artistikoan dago murgildurik. Irudizko errealitate artistikoa ez da faltsua, soilik ilusioa da, baina gurekin bizi da beti eta gu
|
bere
mugen barnean bizi gara. Memoriak mantentzen gaitu orainaldian, iragana aingura den bitartean; eta imajinazioak mantentzen gaitu baita ere orainaldian, imajinazioa proiekzioen motorra izanik.
|
|
|
Fikziotik at, hortaz, cyborgari buruz mintzatzeak hitz zehatzak eta zuhurrak erabiltzea eskatzen du. Onartzen da cyborga zerbait eraikia dela, naturala denaren eta ez denaren arteko sinbiosiaren objektu teknobiologikoa dela, jaioa eta egina, baina
|
bere
mugekin.
|
|
|
Baina ez dira hor amaitzen nazio estatuaren arazoak. Militar arloan, ez da gai
|
bere
mugak defendatzeko, erasoak urrunetik etor dakizkioke eta. Ekonomia arloan, esanda utzi dugu erabaki nagusiak nazioarteko esparruan hartzen direla.
|
|
|
Egia esan, ez dut uste kultura nazionalismoa asko teorizatu denik, nahiz eta kultura kontzeptua, hori bai, asko erabili den nazionalismoaren hasieratik. Baina gehienetan lagungarri gisa erabili da, edo
|
bere
mugak ondo zehaztu gabe askotan, eta, horrela, arraza edo hizkuntza kontzeptuekin nahasirik. Hemen, ostera, elementu bereizi gisa aztertuko dugu.
|
|
|
Hil edo bizikoa da hizkuntza etengabe berritzea. Bizimoduarekin batera aldatu behar du hizkuntzak, baina horrek ere baditu
|
bere
mugak eta bere arauak; ondorengo hirurak, nire ustez, oinarrizkoenak:
|
|
|
Baina euskalkiak bata bestearengandik urrundu ez zitezen, eta alderdi guztietako euskaldunak norabide berdintsuan ibil zitezen ahalegindu ziren, behinik behin. Nork
|
bere
mugen barruan egin zuen lana, eta lan horri esker iritsi zen, 1968an, euskara batua.
|
|
|
Argitu dezadan, aurrera egin baino lehen, saio honek badituela bere helburuak eta
|
bere
mugak. Ez daukat Arabako euskararen ezaugarri guztiak banan banan aztertzeko asmorik ez gaitasunik.
|
|
|
Hasieran elebitasun orekatu samarren bat egin nahi izan zen baina erabat ezina gertatu zen. Batetik, albiste guztiak gaztelaniaz sortzen ziren eta itzulpenak
|
bere
muga handiak ditu, bai itzultzailearen aldetik eta baita irakurlearen aldetik ere. Bestetik, orduan ere, orain bezalaxe, merkatuak agintzen zuen eta hirugarren edo laugarren mailako berriak baino ez ziren euskaraz eskaintzen.
|
|
2016
|
|
|
Aspertu naiz zeharo. Gustura hasi nintzen, umorez, txispa pixka batekin kontatuz nire pasadizoak, baina bakoitzak ditu
|
bere
mugak, eta ama eta amona nire kontura barrez entzuteak ez nau asko motibatzen.
|
|
|
Hain zuzen ere, bertan bakarrik jarri dizkie eskura behar dituzten objekturik aproposenak, hala zoriontsu izateko nola herri eta garai guztietan sorbalda pare batentzat beti astunegia izan den zamaren zati bat jasateko. Gauza jakina da indar ez perfektu batez dohatuak garela batzuetan gure zoriontasuna
|
bere
mugez harago hedatzeko, baina hala gertatzen da; izan ere, hizkuntzak ez jakiteagatik eta lotura nahiz harremanak ez ezagutzeagatik, hala nola heziketa, ohitura eta aztura ezberdinak direla medio, eragozpen asko ediren ohi baititugu sentimenduak geure inguru propiotik at adierazteko garaian, halako moduan non sarri askotan guztiz ezinezko gertatzen baitzaigu sentimenduok agertzea....
|
|
|
Espainia oso ondo legoke
|
bere
mugen barruan. Baina handik kanpo ez:
|
|
|
Txillardegik, Eusko Legebiltzarrean aurkeztu berritan,
|
bere
mugak salaturik ere euskararen aldetik, ongietorria egin zion:
|
|
|
Ezta taldeak berak, bere koordinatzailearekiko miresmen neurrigabeak bultzatuta, espontaneoki proposatzen badu ere. Demokraziak
|
bere
mugak ditu, eta hauxe izan litzateke horietako bat, irakurle taldeei dagokienean.
|
|
|
bat, frankismo garaian sortutako herri ekimenarena; bestea, 1980ko hamarkadan sortutako erakundeena. «Bakoitzak ditu bere indarguneak eta
|
bere
mugak. Hori bai, elkarren mesfidan bizi izan dira gizarte zibila eta instituzioak, elkarri bizkarra emanda, konplizitate gutxi eta elkarlan gutxiagorekin».
|
|
2017
|
|
|
Haien analisietan, lehentasuna eman zieten gizarte kapitalistan langiletzat hartzen ziren emakumeei. Baina, garai hartan nik ulertzen nuenez, ikuspuntu horrek ere bazituen
|
bere
mugak: ez zuen aitortzen erreprodukzio eremuak balioa eta esplotazioa eragiten dituela.
|
|
|
PYD eta Baxar al Assaden gobernua negoziatzen ari zirelako zurrumurruak ziren nagusi. Analista batzuen arabera, zera zitekeen Damaskoren jokaldia, Turkia mehatxatzea beste eskualde autonomo kurdu batekin
|
bere
mugetan. Hogei bat milioi kurdu bizi dira Ipar Kurdistanen, Turkiaren kontrolpean.
|
|
|
baliatzen du bere helburua lortzeko: . Turkiak herritar kurduak turkiartzat dauzka eta ez du onartzen nazionalismo kurdurik
|
bere
mugen barruan, baina kasu honetan, kultura zapalkuntza moduan hartuko da Turkiaren jokabidea?. Alexander Yakobson, in Azar Gat, Naciones, 2014, 376 Bi nazionalismook emaitzetan erabat antzekoak dira, alegia, etnozidak; alde bakarra, ideologia?
|
|
|
Kotxe zuriak garbienak omen dira. Baina garbitasunak berak, munduko gauza guztiek bezalaxe, baditu
|
bere
mugak. Sapaia eta motorraren estalkitik hautsa nabarmentzen bada, behekaldean lokatzaren pilatzea jasanezin bihurtu da.
|