|
2013
|
|
|
–Horrez gainera, hizkuntzarekin olgetaria da, berba jokoak egin, soinuen antzekotasunaz zentzumenak gozatu, adierazkortasunari bidea eman, horrek guztiak
|
bere
lekua dauka gure idazlearen olerkietan. Lekeitioko berbeta ondo sendo errotuta dauka eta behin ere ez dio uko egiten.
|
|
2014
|
|
|
Udaletatik heldu zitzaien babesa, salbuespenak salbuespen, mugatua izan bazen ere, 1990eko lehenengo urteetan bazirudien haizeak hizkuntzaren alde jotzen zuela: euskaltegietan aurreko hamarkadan baino jende gutxiago zebilen arren milaka ziren urtero urtero izena ematen zutenak, Egunkariabera ere irakurleak irabazten eta
|
bere
lekua egiten ari zen, Bilbo erdian Kafe Antzokia leku erreferentzial bihurtu zen?
|
|
|
Eskaintza guztia leku fisiko bakar batean kontzentratu beharrean, hamaika hizkuntza praktika desberdin hedatu behar dira hirietako kale, txoko, bilgune eta plazetan zehar. Arnasguneak eutsi behar dio sinergia proposamenen iturburu izaerari, baina euskarak dozenaka bidelagun eta gune lagun bilatu ditu plazan
|
bere
lekua hartzeko. Litekeena da horietako batzuekin tarteka euskaratik atera behar izatea eta elkarrizketa elebidunak (euskaldun hartzaileekin) edo itzulpenak erabili behar izatea.
|
|
2016
|
|
|
dira, urteak igaro arren lehen bezain irakurgarri dira (Grella, 101). Nazioarteko parametroen arabera, Loidiren eleberria ez da modernoa, jakina, ez ditu modernitatearen zantzuak, baina agian horregatik eutsi dio
|
bere
lekuari euskal eleberrien bilakaeran esperimentu gisa.
|
|
|
Moriarty 2015, 25; itzulpenak eta azpimarrak gureak)): «ezin da okerrik izan uste baldin bada, urte erlatiboki gutxi barru, gaelikoak jadaneko
|
bere
lekua hartua izango duela existitzeari utzi dioten hizkuntzen artean». Eta beheraxeago jarraitzen du orain autoreak berak 1891ko zentsuko datuak iruzkintzen (Moriarty 2015, 25):
|
|
2019
|
|
|
Erakutsi dugunez, mugaz haraindiko herriekiko harremanetan euskarak bazuen
|
bere
lekua, hizkuntza komuna baitzen gainerakoan gaztelaniaz eta frantsesez funtzionatzen zuen administrazioarentzat, baina ez hori bakarrik: mugaren bi aldeetako eskualde honetako herrien barne funtzionamenduan eta harreman pribatuetan ere euskara idatziz baliatu izan dela ikusi dugu.
|
|
|
Erranen nuke euskalkia dela hurbiltasunaren euskara, adiskidetasunarena eta lasaitasunarena. Euskalkiak erregistroetan
|
bere
lekua badu. Hori ere" bagenakien", hemen ildo honetan beste zantzu bat badugu.
|
|
2020
|
|
|
Martiñari txikia izateak eragiten dio munduari begiratzeko unean, ikuspegi horrek besteen beharra eskatzen baitio. Horri aurre egin diezaion, Martiñaren aitak
|
bere
lekutik begiratzeko beharra azpimarratzen dio, ikusarazteko modua bortitza izanagatik:
|
|
|
Natura bizia preziatzen du, baina era berean, naturak bere barnean sortu duena gorroto du. Hala bada, Saizarbitoriak gatazka gurutzatu horiek hiriaren bidez plano berean irudikatzea lortzen du, berriz ere hiriak eleberriaren diskurtsoan eta garapenean
|
bere
lekua izanik (Saizarbitoria 2007: 122):
|
|
|
EHDk hiriaren irudikapena behar du moral tradizionala zalantzan jartzeko zein abortuaren gatazka klinikoa azaleratzeko, baina baita kultura urbano eta modernoaren ezaugarriak dituzten pertsonaiak kokatzeko ere. Bidenabar, eleberriaren arazo nagusia espazio urbanoan islatzean, hiriak berak
|
bere
lekua hartzen du istorioan, eta zenbait pasartetan beste pertsonaia bat gorpuztera heltzen da. Ondorioz, esan daiteke lehen aldiz hiriak elementu diskurtsibo bilakatzen direla euskal eleberrigintzaren tradizioan.
|
|
|
Ondorioz, euskararen aldeko mugimenduak prestigioa eta bultzada eman zion gutxinaka haziz zihoan ekoizpen literarioari. Euskarak, beraz,
|
bere
lekua egin zuen aurretik apenas zapaltzen zuen espazioan, hirian, eta gutxinaka presentzia hori literaturan ere islatu zen. Halaber, gerraosteko giro itxiak eta gatazka nazionalak munduan gertatzen ari ziren emantzipazio prozesu eta mugimendu iraultzaileekiko identifikazioa piztu zuen euskal gizartean, bereziki belaunaldi gazteengan.
|
|
|
Beste hitz batzuetan, espazio urbanoek arrotz izateari utzi zioten gutxinaka eta euskal kulturak
|
bere
lekua bilatu zuen horietan, belaunaldi berriekin batera berrituz. Sarri modernizazio hori prozedura literarioen eraberritzearekin lotu izan da soilik, eta sinkronizazioaren kontzeptua erabili da Europako literaturen erritmora iritsi zela adierazteko.
|
|
|
Hala ere, euskarak, edo hobeto esanda, euskarazko giro ikasi eta intelektualak ez zuen
|
bere
lekua aurkitzen hiri eremuan. Izan ere, Unamunok 1901ean Bilbon ospatutako Lore Jokoetan egindako hitzaldiak(" El vascuence se extingue sin que haya fuerza humana que pueda impedir su extincion; muere por ley de vida.
|
|
|
Baina perpauseko osagaiak nola antolatzen diren azaldu nahi bada, funtzio sintaktikoez bestelako kategoriak ditugu. Hitz ordenaren azterketak izan du
|
bere
lekua euskal gramatika batzuetan; horregatik aukeratu dut, gai honek ere argi uzten duelako artikulu honetan behin eta berriro esana: garaian garaiko marko teorikoen araberako azalpenak ematen dituztela gramatikariek.
|
|
2022
|
|
|
Marta Luxanek, Jone Miren Hemandezek eta Xabier Irujok (2020) koordinatutako liburuak askotariko gaiak jorratzen ditu, LGBTQI+ eta euskal gizartea erdigunean jarriz. Hortaz, argi dago euskalgintzan queer eta LGBTQI+ ikasketak
|
bere
lekua topatu dutela azkenengo bi hamarkadetan, bai ikerketan zein narratiban, periferian kokatu dituzten horiei lekua eta ahotsa emanez.
|