|
2002
|
|
|
5 Unibertsitateko Administrazio eta Zerbitzuetako langile orok Unibertsitateak eta Erakunde Publikoek finantziatu eta antolaturiko hezkuntza, eta erreziklaia? plangintza bereziez baliatzeko eskubidea du, horienbidez
|
bere
lanpostuari dagokionez edozein euskal hiztunek bere hizkuntzaeskubidea bete ahal izan dezan.
|
|
2003
|
|
|
Lehenengo lanerako, zenbait elkarrizketaren ondoren, Mari Karmen Menika aukeratu zen. Lemoako emakume honek Unibertsitateko Kabinete Teknikoan egiten zuen lan UEUk kontratatu aurretik, eta bera izan da urte luzeetan, Martin aurretik izan zen moduan, UEUren zutabe garrantzitsuena,
|
bere
lanpostuak eskatzen zituen ardurak eta beste asko bikain betez. Idazkari orokorra topatzea, aldiz, ezinezkoa izan zen.
|
|
2006
|
|
|
Lan kontratuaren etetea gertatuko da lan baldintzak emakume haurdunarenedo umekiaren osasunarentzat arriskutsuak direnean eta lanpostuaren aldaketaezinezkoa denean [LAPL 26.3 art. eta LE 45.1, d) art.]. Kasu honetan emakumeakez du lanik egiten eta ez du soldata jasotzen, baina, lan prestazioa betetzen ez baduere, ez du lana galtzen, enpresariak langileari
|
bere
lanpostua gorde behar baitio. [LE 45.2 eta 48.1 art.]
|
|
|
Lehen esan dudan bezala, lan kontratua eteteak normalean langileari eskubidea ematen dio, etetea justifikatu duen kausa desagertzean, lanera itzultzekolehen zituen baldintza berberekin. Hau da, eteteak irauten duen bitartean, langileaklanik ez egin arren eta soldata jaso ez arren, lan kontratua bizirik mantentzen daeta enpresariak langileari
|
bere
lanpostua gorde behar dio, etetea bukatzean langilealanera itzul dadin. Lanpostuaren erreserbarako eskubideak, dena den, mugakdauzka.
|
|
|
...zioaren dinamikari buruz, sorospena jasotzeko eskubidea sortuko dahaurdunaldi bitarteko arriskuaren ondorioz lan kontratua eten den egunean (GSLO135.2 art. eta AHPE 18.1 art.). Sorospen hori jasoko da langilearen edo umekiarensegurtasuna eta osasuna babesteko behar den beste denboran, eta sorospenajasotzeari utziko zaio amatasunaren ondoriozko lan kontratua eten baino egun batlehenago edo langilea
|
bere
lanpostuan edo bere egoerarekin bat datorren beste lanpostu batean lanean hasi baino egun bat lehenago (AHPE 18.2 art.). Haurdunaldibitarteko arriskuaren ondoriozko sorospena iraungiko da: amatasunaren ondoriozlan kontratua eteteagatik, langilea bere lanpostuan edo bere egoerarekin batdatorren beste lanpostu batean lanean hasteagatik, lan kontratua iraungitzeagatikedo onuradunaren heriotzagatik (AHPE 18.4 art.). Amatasunaren ondoriozjasotzen den prestazioa, berriz, ez da iraungitzen lan kontratua iraungitzeagatik.
|
|
|
Prestazioaren dinamikari buruz, sorospena jasotzeko eskubidea sortuko dahaurdunaldi bitarteko arriskuaren ondorioz lan kontratua eten den egunean (GSLO135.2 art. eta AHPE 18.1 art.). Sorospen hori jasoko da langilearen edo umekiarensegurtasuna eta osasuna babesteko behar den beste denboran, eta sorospenajasotzeari utziko zaio amatasunaren ondoriozko lan kontratua eten baino egun batlehenago edo langilea bere lanpostuan edo bere egoerarekin bat datorren beste lanpostu batean lanean hasi baino egun bat lehenago (AHPE 18.2 art.). Haurdunaldibitarteko arriskuaren ondoriozko sorospena iraungiko da: amatasunaren ondoriozlan kontratua eteteagatik, langilea
|
bere
lanpostuan edo bere egoerarekin batdatorren beste lanpostu batean lanean hasteagatik, lan kontratua iraungitzeagatikedo onuradunaren heriotzagatik (AHPE 18.4 art.). Amatasunaren ondoriozjasotzen den prestazioa, berriz, ez da iraungitzen lan kontratua iraungitzeagatik.
|
|
|
Eszedentzia aldia aintzat hartuko da langilearen antzinatasuna enpresan neurtzeko.Eszedentzian dauden bitartean, langileek lanbide prestakuntzarako ikastaroetarajoateko eskubidea daukate; enpresariak deitu behar die, batez ere berriz laneratzeadela eta. Langileak lehenengo urteen zehar
|
bere
lanpostuaren erreserbarako eskubidea izango du. Epe hori igarota, lanpostuaren erreserba lanbide talde berdinekozein lanbide kategoria antzeko lanpostuarena izango da (LEren 46.3 artikuluarenbosgarren pasartea).
|
|
|
Legeak eszedentzien ondorengotza arautzerakoan ezdu esaten nola moldatzen diren lanpostuaren erreserbarako arauak. Eszedentziarenbigarren urtean langileak ez du
|
bere
lanpostuaren erreserba mantentzen, antzekolanpostu batena baizik, baina subjektu eragile berriak eszedentzia aldi berria erabiltzeko aukera ematen du, lanpostuaren erreserbarako eskubidearekin. Badirudi, kasu honetan, enpresariak langileak utzitako lanpostuaren bakantea errespetatubadu ez dagoela problemarik, bestela gehiegizkoa dirudi lanpostu berdina gordetzeko obligazioa ezartzeak.
|
|
2007
|
|
|
Langile bakoitzak
|
bere
lanpostuaren helburuak jakin behar ditu.
|
|
|
Langile bakoitzak jakin behar du ZEINTZUK helburu dituen
|
bere
lanpostuaK.
|
|
|
Langile bakoitzak
|
bere
lanpostuaren helburuak jakin behar ditu.
|
|
2008
|
|
|
Errepublikanoek bezalaxe, Eibarko karlistek ere ez zuten dinamika bateratu bati eusteko gaitasunik erakutsi: Leon Basterra udal zergak ordaintzeari uko eginez, Martinez de la Pera diputazioan helegitea aurkeztuz garbitokiaren kontura, herrialdeko hezkuntza batzordea Imaz maisua
|
bere
lanpostura itzultzeko aginduz. Karlistek denbora gehiegi zeramaten joko politikotik kanpo, eta ezinezkoa egin zitzaien herria gobernatzeko irizpide komunak ezartzea.
|
|
|
Imazekin izandako istilua aurreko urtetik zetorren, alkateak eskoletako giltza eskatu zionean ez ziolako utzi. Maiatzean kargutik kendu eta ekainean Herrialdeko Lehen Hezkuntza Batzordeak Imaz berriz
|
bere
lanpostuan jartzea agindu zuen, baina udalak ez zuen horrelakorik bete,«, por el detrimento que en ello se sigue al prestigio de su autoridad»1186 Uztailean, Arragueta eta Bidebarrietako auzokoek Imaz maisua bere lanpostura bidaltzea eskatu zioten Eibarko Lehen Hezkuntza Batzordeari1187, baina liberalak bueltatu arte maisuak ez zuen bere lanpostua berreskuratu.
|
|
|
Salvador Etxeberria osagilea, adibidez,? 1822ko udal hauteskundeetarako txartelak banatzen ibilitako hura? lanik gabe gelditu zen, ez omen zegoelako ordaintzeko dirurik580 Handik sei hilabetera,
|
bere
lanpostua José Antonio Zabalak eskuratu zuenean,«, por remoción causada a Salvador Echeverria» izan zela argitzen digu aktak581 Francisco Berraondo oinezko postariaren kasuan, azaroaren 2an ezgaitu zuen udalak, herritik alde egin zuelako absolutistak sartu zirenean.
|
|
|
por remoción causada a Salvador Echeverria» izan zela argitzen digu aktak581 Francisco Berraondo oinezko postariaren kasuan, azaroaren 2an ezgaitu zuen udalak, herritik alde egin zuelako absolutistak sartu zirenean. Hurrengo urteko abuztuan
|
bere
lanpostua berreskuratzeko ahaleginak egin zituen, baina korrejidorearengana bidali zuen udalak, berak ezgaitu omen zuelako. Korrejidorearen erantzunak argitzen zuenez, postari berria izendatzeko askatasuna eman zion udalari, eta udalak Berraondo barik, Juan Bernardo Arriaran izendatu zuen,«?
|
|
|
Eskola batzordeak lanpostua oposizioan ateratzea agindu zuen, baina udalak ezetz erantzun zion«? pues la escuela de estta villa que es de tercera clase no esttá sugetta a semejante oposición»672 Eskola batzordearen aginduak ez zuen inolako eraginik izan, Joaquín Jusuek
|
bere
lanpostua gorde zuelako. Jusué 12 errealeko soldatarekin hasi zen, eta hurrengo urtean 13ra igo baziotentzeko ahaleginek ez zeukaten lanpostu horretarako hautagaien gabeziarekin zeriku ere, Tolosara alde egin zuen, han soldata hobea eskaini baitzioten.
|
|
|
interesak. Izan ere, noiztik zehazten ez den arren, Fermín Jusué k
|
bere
lanpostua berreskuratu zuen, harik eta 1835ean bere borondatez utzi zuen arte673.
|
|
|
Maiatzean kargutik kendu eta ekainean Herrialdeko Lehen Hezkuntza Batzordeak Imaz berriz bere lanpostuan jartzea agindu zuen, baina udalak ez zuen horrelakorik bete,«? por el detrimento que en ello se sigue al prestigio de su autoridad»1186 Uztailean, Arragueta eta Bidebarrietako auzokoek Imaz maisua
|
bere
lanpostura bidaltzea eskatu zioten Eibarko Lehen Hezkuntza Batzordeari1187, baina liberalak bueltatu arte maisuak ez zuen bere lanpostua berreskuratu. Edonola ere, udal karlistak zituen oztopoak gero eta handiagoak zirela dirudi.
|
|
|
Maiatzean kargutik kendu eta ekainean Herrialdeko Lehen Hezkuntza Batzordeak Imaz berriz bere lanpostuan jartzea agindu zuen, baina udalak ez zuen horrelakorik bete,«? por el detrimento que en ello se sigue al prestigio de su autoridad»1186 Uztailean, Arragueta eta Bidebarrietako auzokoek Imaz maisua bere lanpostura bidaltzea eskatu zioten Eibarko Lehen Hezkuntza Batzordeari1187, baina liberalak bueltatu arte maisuak ez zuen
|
bere
lanpostua berreskuratu. Edonola ere, udal karlistak zituen oztopoak gero eta handiagoak zirela dirudi.
|
|
|
Ikasturtearen hasieran, udalak Agirre maisuari lanpostua ziurtatzea erabaki zuen, sei botorekin alde eta hiru kontra830 Gogora dezagun, karlistek Evaristo Agirre
|
bere
lanpostutik kendu egin zutela, eta gerraostean berreskuratu zuela, baina behin behinean. Agirreren alde bozkatu zuten taldean seitik lau miliziano ohiak ziren, eta hiru armaginak.
|
|
|
Beraz, galdu egiten ditu, orobat, enpresak sorturiko gaindikinei heltzeko eskubidea, enpresaren geroarekin loturiko erabaki garrantzitsuenetan parte hartzekoa, etab. Bestaldetik, eskubideen inguru egonkorragoa du, lan legediak eta sindikatuen jarduerak babestuta, askotan egoera egonkorrean izanik. Kokapen pertsonal erosoa da hau baina, jakina, guztiz geldoa
|
bere
lanpostuaren eraketaren inguruan eta ekonomia eta gizarte jardueraren inguruan oro har.
|
|
|
Kooperatiba bateko bazkide izateak, alderantziz, oso modu ezberdineko ondorioak ditu kooperatiba motaren arabera. Hala ere, oso adierazgarria den konpromiso pertsonala dakar, bazkideak bere inguruarekin eta jardueran duen partaidetzarekin hartzen duena17(
|
bere
lanpostuarekin lan kooperatiben kasuan).
|
|
2009
|
|
|
gizalegetsua, dinamikoa, aktiboa, eta abar. Hala, arlo publikoansartzera ausartzen den emakumea modernoa bada,
|
bere
lanpostuen zerrendanemakumeak onartzen dituen enpresa ere modernoa izango da, noski.
|
|
2010
|
|
|
Aurreko kasuan, aipatutako betearazpenean egiten den antzekoharremana azkendutzat emateko agerraldi bat egingo da (LPLren 278 eta 279.1 art.), eta berronarpenari buruz epaileak egoki deritzona erabakiko duen auto batekin bukatuko da (LPLren 281.2 art.). Enpresaburuak langilea berrartzeko ezintasuna frogatzen badu, enpresak jarduera utzi duelako edo itxita dagoelako, magistratuak auto bat emango du lan, eta langileari kalte ordainak eta LPLren 279.2 artikuluan xedatzen diren jaso gabeko soldatak ordaintzeko aginduko dio enpresaburuari (LPLren 284 art.). Beraz, adierazpen ebazpen eratzaile bat da. Magistratuak berrartzea gauzatu ez zela, edo era egokian ez zela egin uste badu, langilea aipatutako ebazpena ematen denetik 5 eguneko epean
|
bere
lanpostuan jartzeko agindua emango du, berronartzen ez badu edo era desegokian egiten badu, neurri hauek hartuko dituela ohartaraziko du: (1) langileak sententzian deklaratutako maiztasun eta zenbatekoarekin soldata jasotzen jarrai dezala, hitzarmen koletiboen edo arau estatalen ondoriozko igoerekin, era egokian berrartzea eman arte427, (2) langileak Gizarte Segurantzan alta egoeran eta kotizatuz jarrai dezala, entitate kudeatzaileari jakinaraziko zaio dagozkion ondorioetarako, eta (3) langileen delegatu, enpresa batzordeko kide edo ordezkari sindikalak bere karguari dagozkion eginkizun eta jardueretan jarrai dezala enpresaren barruan428.
|
|
|
Erabakia, aldiz, justifikatutzat edo justifikatu gabetzat hartuko da enpresak emaniko arrazoiak eraginpeko langileei dagokienez frogatu badira edo ez. Erabakia justifikatu gabetzat jotzen duen sententziak langileari lehengo lan baldintzetan
|
bere
lanpostuan jartzeko eskubidea aintzatetsiko dio (LPLren 138.5 art.). Edozein kasutan, sententzia betearazgarria izango da berehala305 eta ez du helegiterik onartzen (LPLren 138.4 art.).
|