|
2000
|
|
|
Hala ere, Frantzia aldeko Euskal Herriak
|
bere
Ipar eta Ekialdetik gaskoina eta biarnesa zituen inguruko, eta hauek irentsi arteko iraupena izan zuen euskarak frantsesarekin harreman zuzena eduki arte.
|
|
2001
|
|
|
Beste esaera honek balio du: " Orratza norantz,
|
bere
iparra han". Gizakiarentzat maitagarria dena, hura da ona.
|
|
2002
|
|
|
Auskalo. Askoz hobeto ezagutzen zuen erdialdea
|
bere
ipar partea baino. Fionak barre egiten zuen etengabe, ageriko arrazoirik gabe.
|
|
2005
|
|
|
|
bere
iparra berreskuratu al du?
|
|
2006
|
|
|
aldekoa). Etenik gabe eta arnasik hartu barik, ekina zen
|
bere
iparra, bere bizitzaren testigantzak ondo azaltzen duen bezala; bere kolaboratzaile zuzenek sarritan gogoratzen dute inguruan sustatzen zuen jarrera: ez zegoen atsedenik hartzeko tarterik, ez zegoen egindakoa kontenplatzeko denborarik, erronka berri eta gogorragoei heldu behar zitzaien eta.
|
|
|
Latitude librazioa gertatzen da Ilargiaren errotazio eta translazio ardatzak espazioan guztiz paraleloak ez direlako. Beraz, batzuetan
|
bere
ipar poloa dugu ikusgai; beste batzutan, ordea, hego poloa.
|
|
2008
|
|
|
Eta Alvaro, nora ezean: haren nora ezak, ordea, ez zuen segundo pare bat ere iraun, Alvarok amorruan aurkitu baitzuen
|
bere
iparra, itxuraz, begiratu ere, halaxe begiratu zion Reginari, amorru biziz; begirada hark, gainera, berehalako oldarraldia iragartzen zuen, ezer iragartzekotan, baina Faustik orduantxe egin zuen oihu?. Ongi egina, Regina!??, eta oihuak Alvaroren balizko ahalegina neutralizatu zuen; honek, jarraian, taldekideei banan banan begiratu, nahas mahasean zeudèn morroi neskameek zirkulu bat osatu zuten bat batean, esku artean zutèn arazoak edo bilduta?, eta atzera egin zuen:
|
|
|
Eta Alvaro, nora ezean: haren nora ezak, ordea, ez zuen segundo pare bat ere iraun, Alvarok amorruan aurkitu baitzuen
|
bere
iparra, itxuraz... begiratu ere, halaxe begiratu zion Reginari, amorru biziz; begirada hark, gainera, berehalako oldarraldia iragartzen zuen, ezer iragartzekotan, baina Faustik orduantxe egin zuen oihu –" Ongi egina, Regina!" –, eta oihuak Alvaroren balizko ahalegina neutralizatu zuen; honek, jarraian, taldekideei banan banan begiratu –nahas mahasean zeudèn morroi neskam... urrats bat atzera egin baino lehen, haatik, gorrotozko begirada bat jaurti zion Reginari, laburra bezain intentsua, mendekurako dei bat ere bazena, agidanean –bazirudien, beraz, hura ez zela gertakari ilun hari amaiera ematen ziòn begirada, beste gertakari are ilunago bati hasiera ematen ziona baizik–, geroak ongi baino hobeto frogatuko zuenez, handik egun pare batera frogatu ere, noiz eta Reginak ukuiluetara joan behar izan baitzuen markesa andereak Alvarorentzat bidalitako mandatu batekin:
|
|
2009
|
|
|
Hitzarmen astronomikoaren arabera, 7:46an heldu da uda. Lurra
|
bere
ipar deklinaziorik handienera ailegatu denean hasi da, hau da, udako solstizioarekin batera; 93 egunetan izango dugu gurekin.
|
|
|
Solstizio eta ekinokzio termino astronomikoak dira, eta Lurrak Eguzkiaren inguruan eramaten duen orbitan hartutako kokaleku jakinak aipatzen dituzte. Eguzkia
|
bere
ipar deklinaziorik handienera heltzen denean (aurten, ekainaren 21ean, igandean, 7:46an, hain zuzen ere), uda hasten da ipar hemisferioan. Beraz, ia aste bat geratzen da oraindik.
|
|
|
Eta Regina eneari eusteko Euzkadi komeni bada, Euzkadirekin joango gara, eta Espainia komeni bada, Espainiarekin?. Eta Teofilo Maria, nora ezean, harik eta aitak hatz erakuslea erakutsi zion arte, baita semeak hatzaren norabidean
|
bere
iparra aurkitu ere: –Urrunegi joan naiz, seme, badakit, baina ez dituzu gauzak ulertzen bestela:
|
|
|
potroak, batez ere!?, eta berak, Domingok ez bezala, ez zituela, alor hartan behintzat ez: Nazariok, izan ere, noiznahi irudika zezakeen bere burua gerra batean, fusila eskuan hartuta etsaiari aurre egiten, baina, halakoetan ere, oinez irudikatzen zuen, airean nekez; beste datu bat ere erabil zezakeen Nazario Orbek memento haietan, apika Domingo, ipurtarin hutsa eta menderagaitza zirudiena, guztiz mende agertzen baitzitzaion noiznahi,
|
bere
iparraren jabe behingoz, egun batean eredutzat ere hartu ez zuen, bada, anai arrebek haren etsenplua jarrai zezaten!; eta orain zer, galdetu zion Nazariok bere buruari, menturaz?, saririk gabe utzi behar ote dugu mutila?; jakin ere bazekien, halaber, jakingo ez zuen, bada!?, fabrika zela orbetarren ezaugarri nagusia, eta errealitate hartara makurtu behar zuela orbetar bakoitzak bere nahia eta bor... ez ote zegoen erdibiderik?
|
|
|
Eta Regina eneari eusteko Euzkadi komeni bada, Euzkadirekin joango gara, eta Espainia komeni bada, Espainiarekin". Eta Teofilo Maria, nora ezean, harik eta aitak hatz erakuslea erakutsi zion arte, baita semeak hatzaren norabidean
|
bere
iparra aurkitu ere: " Urrunegi joan naiz, seme, badakit, baina ez dituzu gauzak ulertzen bestela:
|
|
|
potroak, batez ere! –, eta berak, Domingok ez bezala, ez zituela, alor hartan behintzat ez: Nazariok, izan ere, noiznahi irudika zezakeen bere burua gerra batean, fusila eskuan hartuta etsaiari aurre egiten, baina, halakoetan ere, oinez irudikatzen zuen, airean nekez; beste datu bat ere erabil zezakeen Nazario Orbek memento haietan, apika Domingo, ipurtarin hutsa eta menderagaitza zirudiena, guztiz mende agertzen baitzitzaion noiznahi,
|
bere
iparraren jabe behingoz, egun batean eredutzat ere hartu ez zuen, bada, anai arrebek haren etsenplua jarrai zezaten!; eta orain zer –galdetu zion Nazariok bere buruari, menturaz–, saririk gabe utzi behar ote dugu mutila?; jakin ere bazekien, halaber –jakingo ez zuen, bada! –, fabrika zela orbetarren ezaugarri nagusia, eta errealitate hartara makurtu behar zuela orbetar bakoitz...
|
|
2010
|
|
|
nahiz eta duda geratzen zaidan berriro atzera egingo ez ote nukeen, begirada soil batek gure asmorik goitiarrenak lurpera ditzake?, ez dut uste; Benjamin Mariak badaki bere izena duen Kristo txiki handi biluzi bat dudala bihotzean, nire fedearen oinarri dena, apaingarriak eta soberakinak kentzen direnean gorputz biluzi bat geratzen baitzaigu, maitasuna eskatzen diguna, eta maitasuna baizik ematen ez duena? harik eta gorputz biluzia bera ere maitegune bihurtzen den arte, non bizitzak
|
bere
ipar galdua aurkitzen duen.
|
|
|
Eliztar askoren ustetan, Pagoagakoa dei bat izan zen, Lurrak, lurtarrek?
|
bere
iparra gal ez zezan; testuinguru hartan, ez baitira apirileko hauteskundeak ahaztu behar, Bigarren Errepublikari bidea ireki eta Alfonso XIII.a erbesterako bidean jarri zutenak; gure etxean lurrikara bat izan zen, mundua hankaz gora jarri balute bezala; lehendik ere ez geunden ongi, egia esan, Domingoren auziak etxekoei eragindako lurrikara ez baitzen txikiagoa izan, aitarekin hautsi eta etxetik ... handiagoa izan zen; Domingok eragindakoak Regina enea zuen epizentro, gure erraiak, beraz?, eta erregimen aldaketak Madril, dardara estatu osora istantean zabaldu bazen ere; Domingorenak, gainera, etxekooi zauri bat eragin zigun, eta zauriari odol ugaria zerion artean ere, etxekook nola edo hala zipriztintzen gintuena, bakoitza bere neurrian eta bere mailan.
|
|
|
Ez zenidan ezer esan, eta ez dakit nola begiratu zenidan, hain nengoen neure baitan bildua eta inguruarekiko deslotua, eta hain nengoen, orobat, konbentzituta gure iparrik gabeko elkarrizketak
|
bere
iparra aurkitu zuela azkenik, mater amabilis, ora pro nobis? ; nik zuri hitz egin arren, ordea, zuk ez zenidan erantzun eta, erantzunik ezean, berriro ekin nion, enfasi berezi batekin ekin ere:
|
|
|
Lurrazpiko ur iturriak estaltzen dituen gatzak kolore gorri bizia du, burdina asko duelako”, azaldu du Gómezek. “Chott El Jerid en ezaugarriek iradokitzen dute Marteren metaketa kloratuen analogo bikaina izan daitekeela, duela gutxi
|
bere
ipar poloan aurkitu baitira”, adierazi du kanpainaren zuzendariak. Gomezek baieztapen horren alde egiten du taldeak joan den azaroan egin zuen lehen kanpainan bildutako proiektuaren atariko datuetan.
|
|
|
Eliztar askoren ustetan, Pagoagakoa dei bat izan zen, Lurrak —lurtarrek—
|
bere
iparra gal ez zezan; testuinguru hartan, ez baitira apirileko hauteskundeak ahaztu behar, Bigarren Errepublikari bidea ireki eta Alfonso XIII.a erbesterako bidean jarri zutenak; gure etxean lurrikara bat izan zen, mundua hankaz gora jarri balute bezala; lehendik ere ez geunden ongi, egia esan, Domingoren auziak etxekoei eragindako lurrikara ez baitzen txikiagoa izan, aitarekin hautsi eta etxetik ... handiagoa izan zen; Domingok eragindakoak Regina enea zuen epizentro —gure erraiak, beraz—, eta erregimen aldaketak Madril, dardara estatu osora istantean zabaldu bazen ere; Domingorenak, gainera, etxekooi zauri bat eragin zigun, eta zauriari odol ugaria zerion artean ere, etxekook nola edo hala zipriztintzen gintuena, bakoitza bere neurrian eta bere mailan.
|
|
|
Ez zenidan ezer esan, eta ez dakit nola begiratu zenidan, hain nengoen neure baitan bildua eta inguruarekiko deslotua, eta hain nengoen, orobat, konbentzituta gure iparrik gabeko elkarrizketak
|
bere
iparra aurkitu zuela azkenik, mater amabilis, ora pro nobis...; nik zuri hitz egin arren, ordea, zuk ez zenidan erantzun eta, erantzunik ezean, berriro ekin nion, enfasi berezi batekin ekin ere: " Egi egia!!!"; zuk kafesnea ezpainetaratu, mihia ezpainen artean igurtzi eta begiak zorroztu zenizkidan, Damaso; eta ni, orduan —susmoa bainuen hiztun atsegin abegikortzat jo zintudana sugegorri bilakatuko zintzaizkidala bat batean—, neure aurrerako ihesaldiaz damutu nintzen:
|
|
|
Badakit gordinegi ari naizela, oraintxe esan dizut, Damaso; baina errotik kendu nahi nuke neure min hau, eta horregatik ari natzaizu horrela; Benjamin Mariak bai baitaki, hura inon bada —esperantza horrek bizi nazala! —, zenbat maite dudan eta noraino naizen damu, berari irritxo bat bera ere ez eskaintzeagatik; badaki nire irrika irrikatsuen berri, eta badaki, hortaz, zein den nire ametsa: ...smorik goitiarrenak lurpera ditzake—, ez dut uste; Benjamin Mariak badaki bere izena duen Kristo txiki handi biluzi bat dudala bihotzean, nire fedearen oinarri dena, apaingarriak eta soberakinak kentzen direnean gorputz biluzi bat geratzen baitzaigu, maitasuna eskatzen diguna, eta maitasuna baizik ematen ez duena... harik eta gorputz biluzia bera ere maitegune bihurtzen den arte, non bizitzak
|
bere
ipar galdua aurkitzen duen.
|
|
2016
|
|
|
Bakotxak bere moltsan daukan gauza bat da, eta fidantzia osoa egiten dio. Elkarte batek ere badu
|
bere
ipar orratza, bai eta Herri batek, eta agian munduak.
|
|
|
Egia erran anartean iraultza bezalako zerbait gertatu da Frantzian eta Ipar Euskal Herrian 1968an, ez odoltsua bainan barnakorra, lehengo mundu baten ohidurak, betidanikakoak eta betirakoak iduri zutenak, kasik desegin baitira, gizarte tradizionala inarrosia izan da eta aldatu da, eta iduriz mendebaleko Elizak orduan
|
bere
ipar orratza galdu du... Bestalde Euskal Herrian, bai Hegoaldean bai Iparraldean, Francoren bortizkeriaren ondorio bezala bortizkeria sartu eta nausitu da eta bazterrak zauritu dira behin betikotz bezala.
|
|
2017
|
|
|
Gero Antxorasera joatea proposatu zidan, Mundaka parean dagoen kala zoragarri batera. Bidean, furgonetan,
|
bere
ipar forro beltzaren azpitik kamiseta zuri bat ageri zuela, ez zait hasten ba kontatzen zalantzak dituela Reimskoarekin, urruti dagoela, eta hemengo norbait lukeela. Klaro, ni, ilusioak egin eta egin.
|
|
2018
|
|
|
Nahiz eta jakin, ipinaraziz herrialdeak bere baitan zatiturik eta eragabeko galtzeak sorrarazten zituztela, egiaz dena baitzen kasik errauts bihurtua, anaien arteko elkar gorroto bizi, ikusiezinak, bekaitz eta grina txar guztiak eragindako, bihotza erdibitzen zioten anai borroka negargarrietan, guda etengabean ari zirela elkarren kontra topeka euren lurraldeetan; hala ere,
|
bere
iparra hain maite eta desiratua zuen bere herrialdeko lurrari lotua begiztatzen zuen.
|
|
2019
|
|
|
izenpetze horren karietarat, Europa batuaren kontrakoek alimaleko gezurrak hedatu dituzte. Hala nola erran duten Frantziak Alemaniari uzten ahal lukeela
|
bere
Ipar Ekialdeko zati on bat, Alsazia besteak beste. Bai eta Nazioarteko erakunde nagusian, Frantziak baitu bere alkia segurtasun batzordean, alki hori partekatuko duela Alemaniarekin.
|
|
2020
|
|
|
Ondare hezkuntza delakoak ere antzerako ideietan oinarritzen du
|
bere
iparra; izan ere, kulturaeta historia ingurunea sustatu nahi du, baita aurkikuntza aktiboa ere, eta, ezinbestean ikasleen aurrean azterketa eta eztabaida sorraraziz, kooperazioa eta elkarrekintza sustatzen ditu, esan bezala.
|
|
2022
|
|
|
Ez dute gehiago ikusiko herrian, han ez baitu ulertzen duen inor. Autoan sartu eta martxan jarri da, norabide finkorik gabe, bere bihotzaren taupadak izango dira hemendik aurrera
|
bere
ipar orratz bakarrak.
|