|
2000
|
|
|
Funtzioari hainbatgarrenez ekin genionean, ez zen bertsolaririk ez suziri ekologikorik izan. Lehen itxura batean, denak
|
bere
hartan zirauen. Baina, zorrotzago begiratuz gero eta ez hain zorrotz ere, egia esatera, gauzak oso aldaturik zeuden, erro errotik esango nuke.
|
|
|
Orduak joan ziren, orduak eta orduak, eta azken ordu bat ere bai. Patio gotikoan jendeak
|
bere
hartan zirauen itxura batean, gure aitorpenak entzuteko irrikaz. Eta, itxura batean esan dut, alegia ez naiz gehiegi ausartu egoera nola zegoen azaltzeko garaian, baina egia esan, egoera txit aldatuta zegoen harmailetan, guk, gonbidatuok, ezikusiarena egiten biziki saiatu ginen arren.
|
|
2001
|
|
|
hogei besterik ez. Baina urteok gutxi izanagatik, urte larriak izan dira, gizaldiz gizaldi
|
bere
hartan iraun duten gauza asko aldatzeko eta deuseztatzeko indarra beregan zekartenak. Nahitaezkoa dugu, beraz, euskal literaturari geure esku lanez edo geure gogo onez bederen lagundu nahi geniokeenak geure burua aztertzea, ea zertan garen, itxarobidean ala etsibidean; ea zein den gure eginkizuna eta, batez ere, gure lagundu nahia zenbaterainokoa den.
|
|
|
Eta urteek, esan dezagun azken 25 urteek, eraberritu dituzte bazterrak hizkuntza kontuan. Franko gauza desegin dira, eta ez zaiz  kigu hondakinak baizik agertzen; ez dira gutxi, halere,
|
bere
hartan iraun dutenak. Ze irizpidetan finkatu diren bereizketa egin dutenak ez dut garbi ikusten:
|
|
|
Orain goi mailako literatur mota bezala behintzat zertxobait baztertua dagoen eleberri historikoak edo historia nobelak ez du hasierako
|
bere
hartan iraun. Axalaren lilura zen batik bat lehenbiziko erromantikoentzat. Manzoni eta besteren bat kenduz gero, agian?; pintura betea gero, arkeologiaren bidez erdietsia, Flaubertentzat eta; azkenik, berriz, historiaren oinarriak eta indar eragileak hobeki ezagutu nahiak sarbide berriak sortu ahala, hondoraino eta hondarreraino murgildu nahi lukeen egitekoa:
|
|
|
Hizkuntzarekin gertatzen den antzera, ez da garbiroegi ikusten nola
|
bere
hartan iraun zuten antzinadanik zetozen direlako lege horiek. Foruak, maiz entzuten dugu horrelakorik, nonahi aurki daitezke, edonongo hiri eta eskualdeetan.
|
|
|
Argitasun huts horiek, ordea, mamiaren pare, teoriaren hezurrak behar dituzte zutik egongo badira. Teoriak, noski, iragankorrak dira, ez dute
|
bere
hartan irauten. Baina izen hori merezi duen edozein teoriak esan dezake bere buruaz besteak esan zuena:
|
|
2002
|
|
|
Josu R bere eserlekura itzuli zen. Alain Delon, Maurice Ronet eta ilehori platinoaren arazoek
|
bere
hartan zirauten: borrokak, pertsekuzioak, iruzurrak, eta abar.
|
|
2009
|
|
|
Beste alde batetik, ELA berriko edo eladioen anti arestismoak
|
bere
hartan zirauen. Horra, adibide modura, Zeruko Argiako kronika bat, Gabriel Arestik martxoaren 12an Bilboko Euskal Astearen barruan egindako hitzaldiaren berri ematen zuena:
|
|
2023
|
|
|
Horrelaxe azaldu du Asier Sarasuak. Zurtz egiteko modukoa, gerra garaian sortutako esapideak
|
bere
hartan irautea, gazte askok trimotor zer arraio den jakin ezinik! Batek esan du eguraldi txakurraren hutsa igartzen duela, euria, elurra, hotza... baina beste batek erauntsi dio eguraldi txakurragaz direla jaitsi kalera, etxean lotu direla:
|
|
|
Biharamunean jaiki eta bapo baino bapoago gosalduta, ipar mendebalak
|
bere
hartan dirauela, Bergara jotzeko gogoa hartu du aro bidaiariak. Han, Juan Martin Elexpururekin, Bergarako Hiztegiaren egilearekin, eta beste bergarar jator batzuekin du hitzordua.
|
|
|
Oraindik gordetzen du Goizuetak" ekialde" samarreko lexikoa: horma hitzak
|
bere
hartan dirau. Izotz beltza horma da, baina jela ezari ezarian sartuz doa goizuetarren hitz zorroan, Hernani izan baita goizuetarren aterabide berezko eta naturala luzaro, Urumea ibaiak iltzatzen duen harremanari segika.
|
|
|
ekaitzari ortziximixtak deritzo, hau da, ortziren eta tximisten arteko bat egitea; trumoia ortzia da; tximista ortzia ere bada, eta tximistargia edo oinaztua, ximixta. Aro bidaiariak bere artean pentsatzen du txirriporro galanta dagoela, baina bistan da ortziren erresumak
|
bere
hartan dirauela. Izugarri deritzote aro bidaiariak eta anaiak euskararen beraren mugaldean horrelako eleei atxikitzea.
|