|
2000
|
|
|
belaunak, sustraietatik agertu behar zuen umeak bidea libreago izan zezan buru likatsua ateratzean. Indarra egin zuen,
|
bere
eskuen noraezean kausitutako beso arrotz bat oratu zion, kexu indartsu batek egin zion ihes eztarritik gora umearen burua ate zarratuak irekitzen ari zela ohartzean.
|
|
|
Eta lanari ekin zion, beraz. Mota guztietako egunkariak pasatu ziren
|
bere
eskuetatik: errepublikarrak, moderatuak, unionisten diskurtsoa laudatzen zutenak, sentsazionalistak, ekonomiari buruzkoak...
|
|
|
Edredoiaren gainetik leun, eskuak hauts pilatuaren lekua hartu zuen ferekaz, eta isilean Eider ekarriko zioten memoriaren pausalekuen bila hasi zen. Ohe gaineko liburuetatik hasi zen, eta
|
bere
eskuetatik pasatako asko aurkitu zituen, guztiak elkarren ondoan. Horman itsatsitako argazkiekin segitu zuen.
|
|
|
—Arrazoin zuen, bai, Iriyumok, noiz eta erran baitzigun eztei egunean ezen zoriontsu izanen ginela, zeren egun hartan ortzadarra izan baikenuen eta zeren laku baten hondotik suge bat jalgi baitzen, bere beztimendarik koloretsuenekin, hodeietako ura edateko asmotan... —eta,
|
bere
eskua enearen gainean ipintzen zuela, eratxiki zuen—: Gaur, ordea, suge beltz bat igartzen dut erraietan, eta beldur naiz ez ote den neure hurrengo eta azkeneko ortzadarra ezin beltzagoa izanen...
|
|
|
pareta gotele purpuraz tindatua; ate ondoan flipper makina, traban beti bezero berriei, eta billar mahai handia —berbera, nik uste, aski higatua ageri baitzen— ostatuaren hondoko aldare. Haren inguruan, aulkitoetan jarriak, neska mutil taldea, aspertu itxuran bakoitzak
|
bere
eskuan atxikitzen zuen garagardo botilari begira. Janzkera goiti beheiti, hogei urte lehenagokoak izan zitezkeen, beren hartan harri bihurtuak.
|
|
2001
|
|
|
Zaila egiten zitzaidan, min egiten zidan nire pozoia kendu beharrak. Baina amak
|
bere
eskuarekin hartu zuen nirea eta argizariari biok batera egin genion tira, zast!
|
|
|
Kamiseta altxatu eta eusteko esan zidan. Gero,
|
bere
eskuak oliotan igurtzi zituen eta nire gerria di da astintzen hasi zen. Bi minutuan kolpe bortitzak eta laztan leunak egin zizkidan gerri bueltan, eta amaitu zuenerako ziztadarik ez nuen sentitzen.
|
|
|
Baina guztiekin beti igual iguala. Ni irrikitan egoten nintzen
|
bere
eskuak sentitzeko neure azalean, baina berak nahiago zuen begiratzea eta, amaieran, ipurdian musu bat ematea. Asko jota koska egitea.
|
|
|
Sabaiari begira. Zakilaren zimur bigunak
|
bere
eskuaren babesean goxatu nahirik. Altxatu eta joan egin naiz.
|
|
|
Hasperen urduri bat jaurti du Arantxak. Izan ere, Armendarizekin egon nintzen anbulantzian hilzorian zegoela, eta eraztun hori estutzen zuen
|
bere
eskuan, bukatu du Tasiok, zurea da ezta. Isiltasuna.
|
|
|
Kolpetik, baina, zakarrontzia, zerbitzaria eta bere amets txoro guztiak ahaztu ditu. Amona mantangorria gordetzean
|
bere
eskuak poltsikoan duen eraztunarekin egin baitu topo.
|
|
|
Garrantzizko zerbait esan behar ziola barruntatu zuen Mariak, eta bekain keinuz eskatu zion kontatzen hasteko eta, berririk txarrena izanda ere, botatzeko behingoz, jakingo zuela eusten, eta eskerrak eman zizkion, aldez aurretik, medikuek eta erizainek merezi zituztelako eskerrak, eta kontu hura amaitzen zenean, zerbait eskatuz gero,
|
bere
eskuetan balego, egingo ziola. Eta hori guztia bekainez esan zion.
|
|
|
Bonbai, Bangalore, Madras eta Kalkuta dira hiri nagusiak filmagintzan. Mafiak filmetatik %50
|
bere
eskura dauka.
|
|
|
Eskutik heldu eta jende artetik joango zarete. Urduri apartatuko duzu jendea esku batez, bestearekin
|
bere
eskuari tinko heltzen diozula, gauza galduen sarea zeraman umeak bezala.
|
|
|
Eta eskua hartu zion, eta bere esku suabearekin Goio ateraino eraman zuen. Eta atea zabaltzean Arianek musu bat eman zion ezpainetan, Goioren eskua
|
bere
eskuan estutuz, eta Goiok haren izter beteen kontra sakatu zituen zangoak, Goiok haren ezpain samurrak sentitu zituen ezpainetan eta, begiak zarraturik, ezpainak zabaldu zituen haren mihi busti eta epela topatzeko. Eta itsuak ezagutzen ez duen horma haztatzen duen bezala bilatzen zuen Goiok, ez zekien ze gauza heze, epel, trabarik gabea.
|
|
|
Gogoratu primatearen sekuentzia, primateak hezurra hartu eta tresna bihurtzen dela
|
bere
eskuan, arma hiltzailea bihurtzen dela gero eta, airera jaurtirik jirabiran, bihurtzen dela.
|
|
|
‘Nora zoazte? ’ Gure pasaporteak eskuan ditu, iguana eskuaren antzeko
|
bere
eskuan.
|
|
|
Goio astiro sartu zen eta aittitte aulki txikian eserita burua behiaren iztaian pausatuta topatu zuen. Aittittek esku batez eraisten zuen esnea, behiaren errapeko lau erroak
|
bere
eskuko bost hatzez sakatzen zituen eta esne zorrotadak kantinan metal hotsa egiten zuen, goiza zuritasunez eta aparrez betetzeko.
|
|
2002
|
|
|
hura hartuz geroztik ez zuen inolako nekerik sumatzen. Makila hark
|
bere
eskuan bizirik zegoela zirudien eta bizi hartatik indarren bat zetorrela berarengana. Pertseo eta Zilarbizi pare parean zihoazen orain, nekerik gabe, erraz, elkarrekin berriketan eta kontu kontari.
|
|
|
Kontsolatu egin nahi izan ninduen. Eta,
|
bere
eskua enearen gainean ipintzen zuela, esan zidan:
|
|
2003
|
|
|
Kalkulatzen hasi zen. Kalkulatu zuen nora bota behar zuen pilota gelako hiru hormatan jo ondoren
|
bere
eskura bueltatzeko (ezkerreko horma, sabaia, eskumako horma, Matiasen eskua; edo, bestela, eskumako horma, ezkerreko horma, sabaia, Matiasen eskua, etab.).
|
|
|
Edo, hobeto esanda, asmatu berri zuen jolasaren lehenengo fasean egin zuela porrot. Izan ere, jolasak beste hamar fase zituen edo, beste era batera esanda, beste hamar aukera zituen Matiasek pilota bota eta hiru hormatan jo ondoren
|
bere
eskura bueltatzeko. Hori da, hain zuzen ere, asmatutako jolasen abantaila:
|
|
|
Herrixka baten argi konstelazioa utzi genian alde batera, uharte bat ilunaren baitan, herrixkaren izenaz gogoratu ninduan baina ez nian esan, emakumea beste zerbaitetan pentsatzen ari zela baitzirudien. Zubi batetik barrena airean gindoazenean eraman zian
|
bere
eskua nire kokotera, nirekin lehen zihoan emakumeak egingo zukeen bezalaxe, keinu makinal bat besterik ez zuan, nire ilearekin jolas egitea gustatzen zitzaioan, baina nire ondoan zegoen emakumeak ez zian ilea bere behatzetan kiribildu, izuturik apartatu eta txilio bat egin zian. Autoak ere ikara mugimendu bat egin zian eta, begiak itzuli nituelarik, atearen kontra kizkurturik ikusi nian, bi eskuekin bere aurpegiko izua ezkutatuz.
|
|
|
Aurrean zuen edalontziari heldu omen zion indarrez, erortzera doanak heldulekuari bezala. Monikak, harridura edo mirespena sentitu beharrean, gupida eta errukia sentitu omen zituen, gizon hura hain galdua, hain biluzik, hain babesik gabe ikustean, eta
|
bere
eskua besoan pausatu omen zion une batez, entzuten zegoela, jarraituko zuela adierazko.
|
|
|
Esku barruan kabitzen zitzaidan. Paperezko musuzapi baten bila askatu zituen
|
bere
eskuak. Mukiak xurgatu eta erlojuari erreparatu zion.
|
|
|
Gogoan daukat oraindik amaren laztana ohean ahuspez jarri ahal izan nintzen egunean,
|
bere
eskuak bizkarra igurzten zidala poliki, amaren ahotsa, bere hitzak: " Halako gorputz politte... ia hondatu dutena..." Amak ez zidan euskaraz egiten, baina orduan ez zitzaidan niri ari, bere buruari ari zitzaion.
|
|
|
Ederra zela. Eta
|
bere
eskuarekin Rakelen gorputza marraztu zuen airean. Ileetatik hasi eta behatz puntetaraino eraman zuen eskua, Rakelen gorputzaren gainetik, ukitu gabe, museoan dagoen artelana balitz bezala, soilik ikusi egin ahal dena.
|
|
|
Erakusleihoa hutsik zegoen baina hitzak bere horretan mantentzen ziren, tente. Bazirudien amona Sara herrira itzultzen zela tarteka eta,
|
bere
eskuekin, tinta gorriz errepasatzen zituela erakusleihoko letrak. Denborak ez zitzan ezabatu oroitzapenak.
|
|
|
Ez nuen astirik izan ezertarako. Konturatu orduko, Anak karmina nire eskuan jarri zuen eta,
|
bere
eskuekin lagunduz, ezpainak margotu zituen. Edo margotu nizkion.
|
|
|
Eta kitzikapena. Gizon lodikoteak
|
bere
eskua sartu zidan jertsearen azpitik eta, bularrak ukitu zizkidanean, eszenatoki gainera jauzi egin zuen Oskarrek. Bultza egin zion lodikoteari eta gizona ziplo erori zen lurrera.
|
|
2004
|
|
|
Jatorriz bertako nazio nortasuna guztiz desagertzeko arrisku bizian dagoela esan berri digu Iñaki Larrañagak aurreko zatian bi nazionalitate elkarrekin nahasiz bata bestearen mendeko bihurtzen denean. Bata
|
bere
eskuko, bestea bataren mirabe. Baina zinez harrigarria eta salagarria eskukotasun eta mirabetza hori gertatzen deneko historia modua da, nahiz eta giza kondaira menderatze prozesu garratz baten bilakaera izan sentidu batean.
|
|
|
Zorrotz antzeman zuen herri honetako herritarra izatearen deitura ez zela bertakoek bertakoentzat sortutako izena. Ez zela alegia herri honek bere kabuz,
|
bere
eskuko izatearen ahalmenez, jorratutako izendapena. Aitzitik, mendeko izatearen alienazio ideologikoaren higadura semantikoa hauteman zion guk geure burua izendatzeko darabilgun izenari.
|
|
|
Inork ez luke inoren mirabe izan behar hizkuntza eta nortasun problema hauetan, orokortasuna bereizgarritasunaren aldarean gurtzeko, edo hau haren satelite soil bihurtzeko. Hortaz, nor
|
bere
eskuko: –Ba da euskal pentsaera eta euskal jokaera bat.
|
|
|
alegia, euskaldungoaren gizarte eragina horren mendeko eta bazterreko izanik, ez du inolako eragin indarrik erdal komunitatearen estatus sozialean eta nazionalean aldaketarik xumeena ere eragiteko. Erdal komunitatea
|
bere
eskuko da erabat eta osoki. Ez, haatik, euskara dagoen dagoenean ez balego, euskaldungoa nor balitz, eta nor izate horrek bere herrian zor zaion lekua eskuratzeko aginte ahalmen askirik balu.
|
|
|
Nazionalismoaren auzian ere, halaber, beste horrenbeste egin duela esan genezake hezkuntzaren zizelak: hain zuzen, botere nazionala
|
bere
eskutik zeukan Estatuaren hizkuntza, kultura eta naziotasuna zilegi bihurtzeko betekizuna izan baitu eskolaren bidezko ideologia lanak. Burua jan, horixe izan da euskal eskola umearekin erdal eskolak egin duena.
|
|
|
Baina, edonola ere, ez genuke ahantzi behar lege soziolinguistiko hau: hizkuntza hegemonikoa ez da nahitaez gehiengoaren hizkuntza, boterearen euskarri sozialak eta politikoak
|
bere
eskuko dituen hura baino. Bide batez, esan dezagun, minoria (k) hitzaren historia ideologia menderatzailearen sorkaria dela, izan ez baita inon gutxiengorik, dominazioaren logikak eragindako minorizazioa edo mintzaira gutxitua ez bada.
|
|
|
Errukiorra da, gero, Arregiren sentidu demokratikoa! Erdalduna
|
bere
eskuko da nahi duen hizkuntzan eta kulturan bizitzeko, horretarako bere aldeko du estatus soziolinguistikoa eta juridikoa. Aldiz, euskaldunak, biziko bada, elebidun izan behar du ezinbestez, erdaldun elebakar horien nagusikeriara errenditu behar duenez.
|
|
|
Izan ere, oro har eta salbuespenak salbu, hizkuntza trebetasun horiek banaka ote dabiltza elkarrekiko eragin osagarrian edo kengarrian? Bakoitza
|
bere
eskuko balebil, euskal hiztunak bere munduaren berri emateko orduan ez luke eragozpenik izango, eta ahozko hizkeran trebe dabilen euskaldunak kode jakin horretatik bakarrik eraikiko luke bere munduari dagokion diskurtsoa. Horretarako, ordea, adierazi behar duen gizarte kulturaren mugak ahozko kulturaren barrutira errenditu behar.
|
|
|
Momentu hortan 43% suomieraz mintzo ziran oraindik, eta 57% errusieaz. Aldi huntan Stalin’ek
|
bere
eskuetan hartu zuen arazoa, eta kareliar herri osoa Errusia’n barrena sakabanatu zuen, multzo txikitan, beren ordez Iparraldeko Karelia’ra errusitarrak bidaliaz. Geroztik ez da berriz kareliar problema aipatu.
|
|
|
Marx ez zan
|
bere
eskuez lanean baliatzeko gauza; Arana Goiri ez zan jaiotzaz euskeraz gauza, Beethoven gorra zan, eta hiru suomitar hauek suedeneraz mintzo ziran ongienik!
|
|
|
Azafata baino ez zen falta han, lore sortarekin eta ezpain dantzariekin. Beharbada tabernatik hurbilen bera zegoelako, Ezquerra Martinengana gerturatu zen eta, bizikleta
|
bere
eskuetan utzita, me la cuidas eskatu zion. Gero, ezer gertatu ez balitz bezala, berriro sartu zen tabernara, amaitu barik utzitako basoerdiari azken errepasoa emateko.
|
|
|
Poliki poliki, maldan behera abiatu zen Oskar, mando hila, erreketeen bi hilotzak eta lodikote zauritua zeutzan tokirantz. Bidearen tokiren batean,
|
bere
eskuak fusila askatu zuen, baina Oskarrek ez zuen entzun armak iratzeen artean erortzean atera zuen hots moteldua. Erreketearen garrasiek dena betetzen zuten.
|
|
|
Aginduak eman ondoren, ezpainei haginka egin die pentsatuz berak izango ote duen inoiz neska bati ilea belarri atzera eramateko aukera. Ilea belarri atzera eraman eta neskak lepoa
|
bere
eskua dagoen alderantz makurtuko ote duen inoiz, laztan baten eske.
|
|
|
Makina bat bider ikusi nuen bere ortuan, aitzurrean, alkandora zuri eta praka beltz nasaitan, lanean, inongo sotanarik gabe. Don Nikolasek prestatu ninduen ni lehenengo jaunartzea egiteko, eta
|
bere
eskutik hartu nuen lehenengo aldiz Eukaristia.
|
|
2005
|
|
|
Baina ez noa horretara. Ze epel
|
bere
eskua galtzontzilo barrura sartzerakoan. Ergela, hori jakina gogoratzen duala.
|
|
|
Egin izan balu burua galduko nuen. Pentsa, orain egon daitekeela zure irudia buruan duela,
|
bere
eskuak zureak direla imajinatuz. Baina horren ordez argazki lizunen bat badu, akabatuko dut.
|
|
|
–Ez diat ulertzen –orria esku artetik kendu eta, buelta eman ondoren,
|
bere
eskuetan utzi nuen berriro; atzekoa irakurtzera behartu nuen– Ez diat ulertzen –errepikatu zuen– Ziur hago. Honegatik garbitu zitean hire koinatua?
|
|
|
Ramonek barre egin zuen, gero
|
bere
eskuak aztertu zituen eta azkenik erantzuten hasi zen.
|
|
|
Ramonen buruak zoruaren aurka jo zuen lehenengo aldietan kolpe lehorra entzun zen, baina kolpeak ugaldu ahala gero eta bustiagoa ematen zuen hotsak, eta azken kolpeek zerbait gotorra ur putzu baten aurka jotzen ariko balitz bezala egin zuten soinu. Gelditu zenean, eta Itziar ikusi ondoren, niregana igo zuen begirada; Mateo altxatzen nuen bitartean, Ramoni paparretik heltzen jarraitzen zuen; gero
|
bere
eskuei eta arropei begiratu zien: odol zipriztinez beterik; azkenik, Ramonen buruari begiratu zion eta, keinu azkar batean askatuta, begirada galduarekin, sukaldeko atea zeharkatu zuen.
|
|
|
Tenek ez zuen sekula Gaceta
|
bere
eskuetan hartzen. Oker ez banengoen.
|
|
2006
|
|
|
Inertziaz bezala. Maialen jaioberriak
|
bere
eskuari lehenbizikoz heldu zion bezala.
|
|
|
Olatuak haitzaren kontra jotzean kalatxoriek salto egin dute haitzetatik eta zarataka hasi dira. Orduan amaren eskua sentitu du Nereak
|
bere
eskuari heltzen. Bigarren olatu batek ere jo du haitza, eta amaren esku hotzaz gain olatuaren danbada sentitu du Nereak oin azpietan, eta uraren parrastada gero.
|
|
|
Barrezka, Izagirre jatetxeko sukaldean, bere ahizpari helduta. Luisaren lepoan dauka
|
bere
eskua eta honek Doloresen eskurantz du okertua burua. Bi dira baina bat eginda daude.
|
|
|
Nire eskua sentitu eta, keinu erreflexu moduan edo, beso bat altxatu zuen, ez dakit nire eskua geldiarazteko edo berak ere fereka egiteko, baina ez bat eta ez beste,
|
bere
eskua nire besoan utzi zuen, geldi.
|
|
|
Besoa atera nuen berriz, bion gorputzen artetik, eta aurpegia ferekatu nion berriro; zimurren ildo sakonak, goizeko bizarraren ile urdin tenteak, azal marguldua... Berak ere besoa atera zuen, lehen bezala, eta zalantzan geratu zen, nonbait,
|
bere
eskuaz nire eskuari heldu edo nire aurpegia ukitu. Airean utzi ordez, erdibidea hautatuz besaburuan jarri zidan eskua, kamixetaren gainean, eta hantxe utzi zuen, beste edozein mugimendutarako herabe baina ukipen harekin miretsia bezala.
|
|
|
Akinosukeren biwak urruneko lurralde bateko paisaia ezin ederragoa omen zuen. Ipuin kontalariaren begiek ikus ez bazezaketen ere, beste inork baino ezagunagoa zuen irudi hura,
|
bere
eskuek milaka aldiz haztatu, ferekatu eta laztandu baitzuten urrutiko landare, zuhaitz, hegazti eta animaliaz betetako paisaia hura.
|
|
|
Eta arrazoi zuen Bawtryko uhalgileak. Semeak ez zeukan aitaren osperik, ez zorroztasunik, ez agintea
|
bere
eskuetan mantentzeko kemenik.
|
|
|
Errepublikaren boterea
|
bere
eskuetan edukitzeko erantzukizunari uko egin eta utzi egin zuen agintea.
|
|
|
Migelek kolpe batez landatu zuen haga zorrotza haren ezker bularrean. Gero, indar guztiz birakatu zuen
|
bere
eskuetan, Ramon Itsuskok irakatsi bezalaxe. Bizkaitarraren ezpata urte anitz geroago erakutsiko zidan aitatxik, garbi eta herdoilik gabea.
|
|
|
Ez dut uste herritarren arbuioak kezka handirik pizten zionik. Inoiz ez nion sumatu dardaririk den mendrena, ezta duda txikiena ere,
|
bere
eskutan utzitako malerusekin. Kondenatuen oihu lazgarriek soldadurik zailduenaren belarriak mintzen zituztenean ere, behin ere ez nuen ikusi ene aitaordearen aurpegia aire nekatu axolagabeaz arintzen.
|
|
|
Hasieran harridura. Aspaldiko salbuespen batzuk eta Eiheralarreko erretore haragikoi horrena kenduta, Agerrek ez du inoiz esku artean izan bere hizkuntzan idatzitako fitsik, non ez den
|
bere
eskuak moldatua. Harriduraren ondotik jakin mina etorri da, berak jakintzat zituen gertakariak Migel Mailu eta Joanes Mailu delako horien begietatik berriturik.
|
|
2007
|
|
|
Nolanahi ere, bidalia nuen gutuna, eta, horrenbestez, patuaren esku uzten nuen nire etorkizuna, patuak emakume itxura baldin badauka; halaxe ikusten nuen nik behintzat: Imna ahalguztiduna, Inma amodio emaile eta zikiratzailea,
|
bere
eskuetan nindukan jainkosa. Bizia edo herioa emango ote zidan, hori zen gutxienekoa une hartan, erabaki beharraren larritasunetik libratu bainintzen, bestelako larrialdi batean sartu ninduen arren.
|
|
|
Bizikleta gainera igo zen bera ere eta, ilunpean, izarrena eta ilargiarena beste argirik gabe, etxe ondoko bide mortuan gora pedaleatzen hasi zen, Obako gainerantz. Eserita eta beti erritmo berari eutsiz bideratu zuen bizikleta aldapan gora, ni barran eserita ninderamala, hankak ezkerreko aldera zintzilik eta eskuak eskulekuaren barruko aldeari atxikiak,
|
bere
eskuek inguratuak. Gau osoa horrelaxe emateko gogoa sentitu nuen, bidean aurrera, aldapan gora, erritmo berari eutsiz, Ibonen arnasotsaren ondoan.
|
|
|
Encomenderoak
|
bere
eskuetan gertatutako indioak, kristautzea, hartzen zuen bere gain, baita hein batez, eskolatzea?
|
|
|
Sumatu egin zuen honek, Figaro Littéraire k zenbait egun lehenago agertutako ohar baten bitartez, urte hartako Nobel Saria
|
bere
eskuetara joango zela.
|
|
|
Izpiritu naturalak dira. Horien inportantzia hasten (eta bukatzen!) da, izpiritu unibertsalak
|
bere
eskuetan hartzen dituenean, esan dezagun, giza kulturak hartzen dituenean eta esleitzen dituenean: helburu batzuk gauzatzeko izpiritu nazional (natural) italiarra, beste batzuetarako frantsesa, etab., tresna gisa.
|
|
|
Eta kaligrafiarena sinistu behar al du? Jimmy pekaduna
|
bere
eskua idazlumarekin trebatzen. Zaila egiten zaio imajinatzea, geldirik egon ezin daitekeen mutil horrengan.
|
|
|
Ukitu, bai,
|
bere
eskuekin. Ez niri horrela begiratu gero.
|
|
|
Aupa, biologa! esan diot, eta
|
bere
eskua askatzen dut amoroski, autoko maletategia ireki behar dudalako. Gure bi maletak eta aterkia hartuta ostatuan sartu gara, txakurra oraindik hanken artetik dantzan dugula.
|
|
|
Sarak poltsa heltzen duen eskuari begiratu dio. Haren eskuaren epeltasuna gogoratu du,
|
bere
eskuari helduta, bere lepoari laztan eginez.
|
|
2008
|
|
|
Ikaslearen lepoari heldu zioten bi tarantula biluzik. Baldwin saiatu zen maisuaren eskuak askatzen, baina beranduegi iritsi ziren
|
bere
eskuak. Ito aurretik garrasi estu bat egin zuen, berandu jotako sol haren tonu bertsukoa.
|
|
|
pianoaren aurrean pasa behar zituen orduak elurrarekin jolastea baino garrantzitsuagoak zirela esaten zion. Eta haiek betetakoan ere ezin izaten zuen atera, maisuak
|
bere
eskuentzat kaltegarria izan zitekeela esaten baitzion. Gainera, bere eskuen neurriko eskularrurik ere ez zuen inoiz topatu.
|
|
|
Eta haiek betetakoan ere ezin izaten zuen atera, maisuak bere eskuentzat kaltegarria izan zitekeela esaten baitzion. Gainera,
|
bere
eskuen neurriko eskularrurik ere ez zuen inoiz topatu. Hargatik harritu zen erreginak eskularru haiek erregalatu zizkionean.
|
|
|
Txalo bakoitza hauspo baitzitzaion, txaloek pozten zuten; ardo tanta bakoitza pizgarri baitzitzaion, ardoak puzten zuen? zer zeru mota ote zen hura, tabernaren espaziotik sortu zena eta Beñardok
|
bere
eskuetako hatzez, edo eskuetako lumez esan behar ote da?, zeren besoak hegal bihurtuak baitzituen, ausaz, ukitzen zuena?
|
|
|
Markes jauna, beraz, simil botaniko bat erabiliz, onttoa zen, eta markesa anderea alga, edo hura zen alga eta hau onttoa, biak gizakiak, bai, baina bi espezietakoak balira bezala, alegia?; dena dela, elkarren aurka eta elkar azpiratzen ibili beharrean, markes jaunak, voltairezalea zèn neurrian, ez zuen Elizako hierarkia ontzat hartzen, baina, kontraesana badirudi ere, ontzat hartzen zuen emazteak eta bi alabek kalonje jaun bat, jauregira noiznahi etortzen zena, aita espiritualtzat hartu izana, sinetsia baitzegoen, bestalde, Espainiako gizartearen aldaketak pixkakakoa behar zuela eta ez bat batekoa, justiziaren eta ordenaren arteko hautua egitekotan ordena aukeratuko baitzuen, bere jarrera harekin Goetheren eskolakoa zela erakusten zuela, eta kontserbadore hutsa, ondorioz, nahiz eta, gutxi batzuetan, bere egiten zuen aurkako jokabidea ere, iraultzailea ere izan baitzitekeen? eskandalu eragilea, agian, hobeto,
|
bere
eskutik sortutako iskanbilak eta kalapitak lotuagoak baitzeuden gizartearen aurkako kritika azaleko bati sakoneko bati baino?, markes jaun andereek halako harreman sinbiotiko bat landu zuten, baita espazio berri bat sortu ere, elkarrenganako begirunea eta gutxieneko konfiantza oinarri zituena, halako moldez, non, bakoitzak bere bizimodua egiten zuen arren, markesa anderea noiznahi biltzen zen ber... bi alabekin biltzen zirenean, adibidez, hain zeuden gurasoak haiekin liluratuta, edo balsa dantzatzen zutenean, hain desberdinak zirenak itxuraldatu eta batu egiten baitziren orduan, alga eta onttoa zeudèn tokian liken bat sortzen zela.
|
|
|
Horrek ere areagotu egiten zuen nire egonezina, eta, dena borobiltzeko, burutik kendu ezinik neukan behin goi hartan gertatutako beste tragedia hura, aurpegi urdineko bukanero ankerrak. Savannahn hil zen hark, kantari eta oihuka edaria eskatzen zuela? hantxe bertan eta
|
bere
eskuekin bere sei gaizkideak hil zituenean. Orain hain baketsu zegoen zuhaizti hartan, orduan segur aski deiadarren oihartzuna entzun zela pentsatu nuen; eta oraindik ere, pentsamenduarekin, haren durundia sentitzen nuela uste izan nuen.
|
|
|
Izei luze samar bat ere aurkitua zuen botata eta garbituta hesiaren barruan, eta, Hunterren laguntzarekin, enbor etxearen ertz batean jarria zuen, hain zuzen enborrak gurutzatu eta angelu bat osatzen zuten tokian. Gero, teilatura igota, bandera lotu eta goratu egin zuen
|
bere
eskuekin.
|
|
|
Gutxienekoa da abertzaletasun horrek bere burua definitzeko darabilen diskurtsoa. Gogoan har dezagun, identitate nazionalaren kontu hauetan, holako edo halako izatearen auzia, ez dela nork
|
bere
eskura daukan gaitasun espiritual miresgarria, baldintza nazional historiko batzuen emaitza izaten baita izaera nazionalaren zer nolakoa.
|
|
|
Ondoren datorrenagatik, bigarren irakurketa dela dirudi zuzenena: alegia, ez daukagula euskararen premiarik auzoko naziotasun ezaugarrietatik bereizteko, euskararen auzia eta euskal nazionalismoa nor
|
bere
eskuko direlako: hots, autonomoak elkarrekiko.
|
|
|
...talde, Espainiako gizartearen aldaketak pixkakakoa behar zuela eta ez bat batekoa, justiziaren eta ordenaren arteko hautua egitekotan ordena aukeratuko baitzuen, bere jarrera harekin Goetheren eskolakoa zela erakusten zuela, eta kontserbadore hutsa, ondorioz, nahiz eta, gutxi batzuetan, bere egiten zuen aurkako jokabidea ere, iraultzailea ere izan baitzitekeen... eskandalu eragilea, agian, hobeto,
|
bere
eskutik sortutako iskanbilak eta kalapitak lotuagoak baitzeuden gizartearen aurkako kritika azaleko bati sakoneko bati baino–, markes jaun andereek halako harreman sinbiotiko bat landu zuten, baita espazio berri bat sortu ere, elkarrenganako begirunea eta gutxieneko konfiantza oinarri zituena, halako moldez, non, bakoitzak bere bizimodua egiten zuen arren –markesa anderea noiznahi biltz...
|
|
|
Eta Beñardo, bere buruan gero eta konfiantza handiagoarekin, zoriontsu –zer besterik zen haren aurpegia zorionaren irudia baizik, entzuleak txaloka hasten zitzaizkion bakoitzean? –, bere buruaz aspaldiko partez harro. Txalo bakoitza hauspo baitzitzaion, txaloek pozten zuten; ardo tanta bakoitza pizgarri baitzitzaion, ardoak puzten zuen... zer zeru mota ote zen hura, tabernaren espaziotik sortu zena eta Beñardok
|
bere
eskuetako hatzez –edo eskuetako lumez esan behar ote da?, zeren besoak hegal bihurtuak baitzituen, ausaz– ukitzen zuena. Beñardo beste mundu batean zegoen, zinez, arrakastaren gailurrean, nondik, menturaz, munduaz jabetu gabe sentitzen baitzen munduaren jabe, birika puztu bi arrakastaren seinale...
|
|
2009
|
|
|
14 urte ditut eta amarekin eta arrebarekin bizi naiz. Aitak etxetik alde egin zuen ni bi urteko haurra nintzela eta ez dut ez bere ahotsik, ezta
|
bere
eskurik ere gogoratzen. Esan nahi dut ez dudala uste sekula laztanik egin zidanik.
|
|
|
Eta nire atzamarrarekin lehortu nion begia. Une hartan,
|
bere
eskuekin nire aurpegia hartu zuen eta nire ahoa bere ahoari itsatsi zion. Musu bero bat eman zidan Elenak.
|
|
|
Txoriburua. Gainera, behin
|
bere
eskuen argazki bat ikusi nuen eta ez zitzaizkidan batere gustatu. Asko fijatzen naiz eskuetan.
|
|
|
Ez dakit zergatik, baina atentzioa ematen didate. Munduko emakumerik ederrena izan arren,
|
bere
eskuek atzera egiten badidate, malo!
|
|
|
Gorakiago ez dago adierazterik kreatura honen duintasun apartekoa izadian beste sorkari guztien aldean. Eta gizon emakumea da, gizona eta emakumea, Jainkoak
|
bere
eskuekin eta arnasarekin egina: –Jainkoak bere antzeko egin zuen gizakia, Jainkoaren beraren irudira egin zuen:
|
|
|
–Jaunak, zerutik begira, gizaki guztiak ikusten ditu;/ bere bizilekutik jarriak ditu begiak/ munduko biztanle guztiengan:/ berak egin zituen haien bihotzak?, kantatzen zuen salmistak. Harentzat mundua kanpadenda bat izan zitekeen basamortu nomadan, familia biltzen zuena, goian argiak Jainkoak
|
bere
eskuekin jarriak bere haur andre gizonak iluntasunean zaintzeko(. Jaunak bere hitzaz egin du ortzea,/ bere aho arnasaz astro guztiak?). Guretzat, aldiz, hipotesi oraingoenetan, Jainkorik ez dago zeruan, ez erreferentziarik gizatasunari:
|
|
|
Denborarekin, ordea, Jainkoa ere zibilizatuz eta moralizatuz etorri da. Aurrena, jada ez bere herri/ tribu osoaren paladioa, ez patriarkaren edo errege gantzutuaren gainean
|
bere
eskua dizuna, ezpada gizon emakume zintzoaren ongizatearen bermea bilakatu da, zuzentasunaren Jainkoa. –Leialtasuna lurretik ernetzen da, justizia zerutik jaisten?, erakusten du oso ederki eboluzioa salmoak (Sal.
|
|
|
Iliadako Lehen Kanta hori lezio maisuzko bat bezala da, grekoek nola zeukaten Natura, Jainkoak, Gizakia hiru aldeekin triangelu bat, errealitate osoa elkarbatean biltzen zuena. Poetaren inspirazio, irudimen, oroimena, ahalmen naturalak dira, baina Naturak, ez dakigu zergatik, batzuei eman dizkie eta besteei ez, edo batzuetan bai eta beste edozein momentutan ez; hots, Naturak, berak nahi zuenari eman dizkio dohainok, eta printzipioz dohainok ba omen dauzkanak ere, ez ditu guztiz
|
bere
eskuko eta bere gogarakoak, bera ez da haien jabe eta nagusi arbitrario. Horregatik poetak, lana hastera doanean, indar naturalok, bere jabetza osoko ez daudenok, nolabait beregandik at dituenok?
|
|
|
–garbitasun aingeruzko? guztien patroia berau!),. Zeruetako giltzak
|
bere
eskuan daukazan Kristordea ikusteko?. Izan ere Erromak,, katoliko batentzat?, Aita Santua esan nahi du eta kito, hori garbi uzten du Agirrek 121. (Foro paganoa ez behintzat).
|
|
|
Haurra gorde nahi eta ezin! Gizonak
|
bere
eskutan zeukan neskatxa, eta bere emaztearekin ezin zuela hautsi esaten zion.
|
|
|
Bat batean jauzi egin zuen eserlekuaren gainean. Telefonoa
|
bere
eskuan jotzen hasi zen.
|
|
|
Grand Central go dendak zabalik zeuden oraindik. Gozo denda batetik labe ezti usain epela zetorren eta, ia erabaki gabe, plastikozko edalontzi bat inguratzen zuten
|
bere
eskuek. New Yorkera etortzean horren txarra iruditu zitzaion kafea gustagarri zuen jadanik.
|
|
|
Irribarrea luzatzen hasi zen Faoxe. Beste zigarro baten bila
|
bere
eskua txaketaren poltsikoan. Ekin bidean geratu zen keinua, ordea.
|
|
|
Atzetik, Ugarteren hitzen zalaparta haserrea sumatzen nuen, urrun. Esan beharrekoak esanda,
|
bere
eskuaren lotura askatu zuen atzera Eliasek. Ardoari trago luze bat eman eta alde egin zuen berehala.
|
|
|
Abisatuta zegoen arren, Ada minduta sentitu zen, aurpegia ere halakoa jarri baitzuen, desilusioak betean harrapatu balu bezala; jarraian,
|
bere
eskuari begira zegoèn amari zuzendu zitzaion, zeinak eskuko marretan etorkizuna irakurtzen ari zela baitzirudien:
|
|
|
–Lasai. Nik kenduko dizkizut banan banan. Maria Bibianak, Adaren eskua
|
bere
eskuen artean harturik; gero, erantsi zuen?: Gauza bat egingo dugu.
|
|
|
bera ere, langilea? hantxe geldi, begiak gabitik xaflara eta xaflatik zulora, bizitza
|
bere
eskuaren keinu hartara mugatua, gora eta behera, gora eta behera; x, y eta z: kaiola baten barroteak, edo kartzela baten burdinak; eta denborarekin ere beste hainbeste:
|
|
|
datozela, bai, guztiak, neure porrot ikaragarria erakutsiko diet-eta, hona hemen hegan egin nahi zuèn txoria hegala galduta, hona hemen Domingo Orbe Aldazzzoro, zoro hutsa naiz eta, kar kar kar, kaka zaharra!; orduan, baina, gelako atea zabaldu, bertatik Ada sartu (edo eguzkia bera ote zen?), eta Domingoren aldartea guztiz aldatu zen, hain zitzaion Domingori Ada eder, hain zitzaion maitagarri, eta hain behartuta sentitu zuen bere burua, antza, Adaren aurrean bere min gordin hura gordetzera: Adaren aurrean bai gutxienez!; esan nahi baita Domingoren buruan eguzkia sartu orduko joan zitzaizkiola handik ihesi itzalak, sentimendu onen kutxan ezkutatu zituenak, arrebari onik zuèn eskua luzatzen zion bitartean, honek
|
bere
eskuen artean berehala estutu zuena, musuka josiz: zer moduz zaude, Domingo?
|
|
|
Adak berriro hartu zuen Domingoren eskua
|
bere
eskuen artean, eta, betartean irririk samurrena pizten zuela, esan zion:
|