|
2000
|
|
|
III, Lib. XXIIII, cap. XV), Nafarroako errege Santxo Azkarrak, Gaztela eta Aragoitik
|
bere
erresumaren mugak gordetzeko, adierazten du beste zenbait gazteluren artean nola eraiki zuen Treviñokoa ere. Hara hitzez hitz zioena:
|
|
|
Euskara (Lingua Navarrorum) zabartu egin zuten eta okerhorrek ondorio tragikoak ekarri dizkio Euskal Herriari. 1225 urte inguruan, GaztelakoFernando III. erregeak,
|
bere
erresumako agiri publiko guztiak gaztelaniaz idatziakbehar zutela izan agintzen zuen bitartean, bere seme Alfontso X.ak berraginduzuena?, nafar erregeek euskara ez beste hizkuntza guztiak erabiltzen zituzten ofizialkibere erresuman: latina, gaskoinera, Nafar Aragoiko erromantzea; gero gaztelania erebai eta, azkenaldian, frantsesa ere.
|
|
2001
|
|
|
Gainera, erregea musulmanen aurkako kristau fedearen babesleeta defendatzailea zen Elizaren ikuspuntutik19 Kristau monarkia sendoa, beraz: erregea zuzenbide eta justiziaren, iturria? edo sorrera zen, errege bisigodoen ereduari jarraiki; are gehiago, subiranoak ez zuen inoren menpe egon behar
|
bere
erresuman.
|
|
|
Hanumanek, zimino talde handi bat lagun harturik, garaitu egin zituen Ravana eta beraren gudarostea. Askatu eta atzera
|
bere
erresumara eraman zuen Raman Sita.
|
|
2002
|
|
|
Adibidez, gure etxean bost senide izan gara, eta ederki konpondu gara denok, baina gaur egungo familietan oso ohikoa da seme edo alaba bakarra izatea, eta handik denbora batera bigarren bat etortzea. Eta orduan, halako batean, etxeko erregetxoa izan den pertsona horri esaten zaio, bat batean,
|
bere
erresuma zatitu egin behar duela eta beste batekin banatu. Alegia, ordura arte maitasunaren monopolioa izan duen norbait, bat batean ohartzen da beste norbaitekin partitu behar duela gurasoen maitasuna, eta ez hori bakarrik, baita bere mundu osoa ere:
|
|
2004
|
|
|
Bere egiazko mundua, beraz, bere hizkuntzak mugatzen dio goitik behera. Bere joka lekua ez da
|
bere
erresuma bera, bere hizkuntzazko eskualdea baizik.
|
|
|
Irlanda’ko gaelikera, Eskozia’koa bera jatorriz. Ez zan arras hilla Irlanda’k
|
bere
erresuma lortu zuenean. Baiña hiltzear bai.
|
|
2005
|
|
|
Erregetza: agintari edo errege batek duen
|
bere
erresumaren kudeatzeko moldea.
|
|
|
Labriteko Joan garai hartako nafar erregea, Nafarroa Beherera ihes egitera behartua izan zen. Joan saiatu zen berriz
|
bere
erresumaren bereganatzera baina debalde. Karlos Kintok azken erresistentzia garaitu zuen
|
|
2006
|
|
|
Madozen arabera, Ingalaterrako errege Eduardo beldur zen «euskaldunek Flandriako uretan armada izugarria bildu zutelako, eta itsaso britainiarra menderatzeaz gain,
|
bere
erresuma inbaditu eta bere agintepean zegoen herria suntsitu nahi zutelako». Egun batzuk geroago, abuztuaren 29an itsas guda odoltsua izan zen Vinchellen euskal eta ingeles floten artean.
|
|
|
Erregeak, bere aldetik, eta bidalitako mezulariak itzultzen ez ziren bitartean, Fronsac izeneko gaztelua eraiki zuen Dordoña-ren alboan. Mezulariak itzuli zirelarik, iheslaria atxilotu ondoren eta gaztelua prest zegoenez,
|
bere
erresumara itzuli zen.35
|
|
|
Hala ere, García Camino-k uste du Goi Erdi Aroko hazkundearen lehen fasea osaturik zegoenean gertatu zela Durangoren eraketa, herrixka eta elizen sarea osaturik zenean Oiz mendiaren magaletan; hots, XI. mendean eta, agian, egilearen hitzetan, Antso III.aren eskutik. Bere ustea datza Antso III.ak administrazio barruti eta tenentzia berri ugari egin zituen gertaeran,
|
bere
erresuman berrantolaketa egin baitzuen, Antso I.aren garaitik zetozen tenentzietan. Eneko Lopez jatorriz nafarra zela uste dute egileek eta 1043 eta 1076 urteen artean datatzen da Bizkaiko tenente edo konde moduan; Naxeran tenente zen erregearen izenean (non jabegoak zituen gainera) eta jauna zen Bizkaian, jabego patrimonial handiekin, (Pescador, 1999:
|
|
|
Antso VI.aren foru horien helburua zen fiskalitatea finkatzea
|
bere
erresuma indartzeko (Gaztela eta Aragoiko erresumak presionatzen baitzituen, horren kontrañekoak hartutako neurrietako bat da). Horretarako urtero ordaindu beharreko kantitate bat finkatu zuen, aurreko lan eta espezietan ziren zama feudalak ordezkatuz, eta Logroñoko forua eman zion Mendaviari (1157) eta, ondoren, besteei Lizarra eta Iru249 Ordaindu beharreko kantitatea bakarra zen eta urterokoa:
|
|
|
Setioak iraun bitartean, kapitainen iritziak eta elizgizonen aburuak bat egitea malda pikoenetarik bilakatu zitzaion baroiari. Nola Joana Albretekoak Jainkoaren legea baizik ez zuen nahi
|
bere
erresumarendako, hala haren ministroek Jainkoaren legea baizik ez, erresumak atxikitzen zuen azken puskarako. Ederki, gauza jakina ez balitz Jainkoaren legea eta gizonena ez direla beti aise ezkontzen.
|
|
|
Antonio Borboikoarekin ezkondua. 1560an kalbinismora bihurtu zen eta
|
bere
erresumak ere hala egin zezan saiatu zen hil arte.
|
|
2007
|
|
|
Bere egiazko mundua, beraz, bere hizkuntzak mugatzen dio goitik behera. Bere joka lekua ez da
|
bere
erresuma bera, bere hizkuntzazko eskualdea baizik. –
|
|
2008
|
|
|
Aitarekin izan dezakeen harremana jakitea baino gehiago. Goapoa da, gorputz sendoak, bizarrak, aire utziak eransten dioten halako animaliatasun zainduak, non bera han
|
bere
erresuma egitera eramaten baitu naturaltasunez. Eskua luzaturik eguneko poltsa hartu eta, ohe gainean husturik, barreiatu egin dira Fakultateko liburutegitik mailegatutako liburuak, makillaje kutxa, boligrafo, karpeta, gerriko, kapela eta abarrak.
|
|
2009
|
|
|
Inguruari begira geratu zen Goio,
|
bere
erresumari begira. 3D artisten estudioak ez dira agian errenazimentuko artisten estudioak bezain ikusgarriak, baina txokoak bazuen bere xarma, eta agerikoa behar zuen edozeinentzat.
|
|
|
Baina, aldi berean, Frantziak nazioarteko itunak izenpetu ditu; horien artean, Lisboakoa. Nazioarteko hitzarmenak
|
bere
erresuman betetzea eskatzen diote Frantziari. Europan lege eredu bakarra sortzen ari dela gogorarazi zuen Labaylek.
|
|
|
Frantzia beldur dela nabarmendu zuen Giordanek, hizkuntza gutxituak onartuz
|
bere
erresuman autonomia politikoaren arazoa sor daitekeelako, bereziki Korsikan eta Ipar Euskal Herrian.
|
|
2010
|
|
|
Fabrika berria, ordea, bere bizitzako proiektua zuen, sasoi betean zegoen gizasemearen indarraren eta lanaren fruitua. Amari eta bioi azaltzen zizkigun buruan zeukan eraikuntzaren xehetasunak, nahiz eta amak jaramon handirik egin ez (harentzat etxea zen bere eremua eta
|
bere
erresuma) eta ni umetxo bat izan. Nire txikian, baina, bat egiten nuen aitaren ilusio harekin, eta obrak hasi zirenetik poz pozik joaten nintzen, aitaren edo amaren eskutik, lanak zertan ziren ikustera.
|
|
|
Administrazio mintzairak erdarak ziren eta horregatik, bakoitza
|
bere
erresumako eremuan, baliagarriak; baina hortik kanpo ez zuten gauza handirik balio. Honek behartu zuen zuberotar kargudun bat Euskaraz idaztera 1616an Erronkariko agintariei zuzendu zitzaienean, berak aitortu zuen bezala:
|
|
|
Aria hartan, enperadorek
|
bere
erresuma guztietako arkitektoak bildu zituen, amoreagatik bederen batek murru iraunkorragoak eraikitzeko manera asma lezan.
|
|
|
Gain hartatik Harunek
|
bere
erresumaren galeraren lekuko izan zen: Mumin eta Mamud bere bi semeak elkarri oldartzen ari ikusi zituen, Mumin zintzurra moztuarekin, Mamud turkek atxiloturik.
|
|
|
Errege zuhur hura ohartua zen,
|
bere
erresuma galdu nahi ez bazuen, hautatu behar zuela mendebaldeko katolikoen eta hegoaldeko greziar"" artean. Halatan, enperadore Oton-ek harentzat Treveris-en antolatu zuen elizkizun pare gabea, Boris lilura zedin eta Erromako Eliza hauta zezan amoreagatik.
|
|
|
Bai ordea, Treveris-etik
|
bere
erresumara bihurtzean, Boris Bitzanzion pausatu zen. Stanislas ek Andre dena Sofia-ren elizara eraman zuen, errege erreginak eta gorteko printzipalak figuraturik zeudeneko mosaiko distiratsuak erakutsi zizkion, urre koloreko edergailu eta apaindurak, intsentsu ontziak, argimutil eta oihal miresgarriak, non sainduen irudiak ageri baitziren brokaduz, tafetan edo karbusiz, zilar hariz brodaturik; halaber, Pantocrator deitatu Jesu Crist en irudia kupula barrenean pintatua, hura guztia porfidiozko zoruen gainean eta haitzurdinezko habeen azpian zihoazela.
|
|
|
Halatan, Gobernari Al Rhas ek, Manuissar guztien buruan, ulema eta mulha k igorri zituen
|
bere
erresumako lau xokoetara predikari eta misionest; halaber, eskualdearen araura, zaldizkoak edo gameluzain bortitzak haien erranetara jarriak. Alde batetik balakuz, bestaldetik mehatxuz, behar zenean buru zenbait moztuz ere bai, populua eta zawuira etako bazkideak geldirik edukitzea erdietsi zuen.
|
|
|
Egun hartan berean, merkatari ohi baten konpainian abiatu zen
|
bere
erresumaren hegoalderantz, Tarifa-n eta Zahara n zituen bere jauregietara.
|
|
|
Horixe izan zen Mansur-en azken gerla. Aitzinera,
|
bere
erresumak gobernatzera eta bere seme Mahdi ren agintaldia prestatzera emanen zen.
|
|
2011
|
|
|
Ginebrak bere erregina denborak oroitzen ditu, ipar aldeko
|
bere
erresumako zalduneria eta menturak, joandako guztia. Menturen aroa iragan eta, erresuma sakabanatu zenean, heroiak erbestera joan ziren.
|
|
|
|
bere
erresuma ezkutu ñimiñoaren jaun da jabe da berriz ere.
|
|
2012
|
|
|
Erreginaren usaina desagertzen denean, komunitateko loturak hautsi egiten dira, eta emeek, elkarren artean, gupidarik gabeko borrokari ekiten diote. Esan nahi da, agintearen bila itsu itsuan borrokatzen direla, eta, akabatu behar diren kide guztiak akabatuz, erregina berria
|
bere
erresumaren jabe bilakatzen dela, komunitate osoa bere mendean hartzen duela eta, bi edo hiru ar aukeratu ondoren, erreginaldi berria ezarri.
|
|
|
Erregeak,
|
bere
erresumako beste inor bezain jakitun eta filosofiaren eta, batez ere, matematikaren ikasketan hezia izan arren, zehatz mehatz ikusi zuenean nire itxura eta tente ibiltzen nintzela, hitz egiten hasi aurretik, erloju piezaren bat, artisau iaioren batek asmatua, izan nintekeela pentsatu zuen (oso perfekzio handira baita iritsia herrialde hartan erlojugintza). Baina, nire ahotsa entzutean, eta esaten nuena normal eta zentzuzkoa zela ohartuz, ezin izan zuen bere harridura ezkutatu.
|
|
|
Baina, nire ahotsa entzutean, eta esaten nuena normal eta zentzuzkoa zela ohartuz, ezin izan zuen bere harridura ezkutatu. Inola ere ez zen konforme geratu
|
bere
erresumara nola iritsi nintzen azalduz kontatutakoarekin; aitzitik, Glumdalditch eta aitaren arteko azpijokoa zela pentsatu zuen, eta garestiago saldu ahal izateko irakatsiko zidatela zenbait hitz. Irudipen honen arabera beste zenbait galdera egin zidan, eta orduan ere zentzuzko erantzunak jaso zituen, beste akatsik gabe doinu arrotza, hizkuntzaren ezagutza ez osoa eta nekazariaren etxean ikasi e...
|
|
|
Ezin zuen ulertu nola ni bezalako intsektu ezgauza eta doilorrak (hitz hauexek erabili zituen) hain ideia ankerrak izan zitzakeen eta nolako arruntasunez mintza zitekeen nik neuk makina birrintzaileon ondorio ohikotzat azaldu nizkion odol eta hondamen eszena guztien aurrean batere hunkitu gabe agertuz; eta makina hauen lehen asmatzailea gizateriaren etsai zen jenio maltzurren bat izango zela esan zuen. Berari zegokionez, arte eta natura arloko aurkikuntza berriez gain ezer gutxik liluratzen bazuen ere, halako sekretuaren konplize izatea baino
|
bere
erresumaren erdia galtzea nahiago zuela esan zuen zorrotz eta, neure bizia estimatzen banuen, berriro sekula ez aipatzeko agindu zidan.
|
|
|
Bigarren aldiz harritu zen Lalande Biranek bere bisitaren arrazoia adierazi zionean. Leopoldo II.ak ez zuen Kongoko
|
bere
erresuma hartara bidaiatuko. Lurraldeak erreginarik gabe jarraituko zuen.
|
|
|
Eta gauza jakina da Luis I.a Nafarroako erregea bi hilabetez ere ez zela bizi izan
|
bere
erresuman, eta berrogeita hamar egun haietatik hogei ohean eman zituela errege erregina frantsesek
|
|
2013
|
|
|
Tamainaz, gobernamenduz eta antolamenduz, Salamancako puteriak txunditurik utzi bazuen Iruñetik heldu zen azpidiakonoa, are txundituago utzi zuen liburuen ugariak eta horiek erdiesteko aisetasunak. Ez batetik ez bertzetik, halakoaren itzalik ere ez zen
|
bere
erresumako hiriburuan. Salamancako Casa de Mancebía delakoan bi Gazteletako, Andaluziako, Portugalgo, Berberiako eta Napoliko erresumako emakumeak aurkitzen ziren bezalaxe, liburu saltzaileek Sevillatik, Alcalatik, Medina del Campotik, Bartzelonatik eta Anberestik ekarritako generoa jartzen zuten salgai beren dendetan.
|
|
|
Alegia, Albreteko Joanak euskararen alde egindakoak bere egitarau erlijiosorako atxikimendu zabalagoa eskuratzea zuela jomuga eta ez besterik. Datua da euskara hizkuntza ofizialaren estatus gabe utzi zuela,
|
bere
erresumako beste hizkuntza komunitate batena zen bearnesa ez bezala. Albretetarren Gortean, seguru asko, euskara ez zen zeharo ezezaguna.
|
|
2014
|
|
|
Horrenbestez, Nafarroa Izurri Beltzak gogorren jotako lurraldeetako bat izan zen. Baina urte horietan, ez erresuma goseak zigortu zuenean, ez epidemiak errematatu zuenean, Nafarroako erregina ez zen
|
bere
erresumara hurbildu ere egin.
|
|
|
orain arte mespretxatu den indibididuoan oinarritu da. Naziotasunaren printzipioa dinastia bada. Renanek beti predikatu duen bezala?, lehen errege frantsesek zuten adina eskubide izango du orain Prusiakoak
|
bere
erresuma konkistaz handitzeko: hisiatu beharra dago eskubide dinastikoen edo konkistakoen aroa nazioaren oinarri bezala pasea dela.
|
|
|
Ez uste, Voltairek erruki handia erakutsiko duenik holako kasuak gogoratzean (batzuetan Inkisizioa zafratzeko aukera ematen badio ere). Errege Katolikoek Espainian egingo duten eran, Frantziako Filipe Ederrak judu guztiak iraitzi ditu
|
bere
erresumatik: –Philippe punit l, usure juive?
|
|
|
Eritasun bortitz batek ereman du polliki polliki. Gure Jainkoak har dezala Graxiana
|
bere
erresuman. Doluminik bizienak familia guziari.
|
|
|
Gero joan behar izan zuen Baigorrirat, xaharretxerat. Han 20 urte pasatu ondoan, larrazkeneko lorea joaiten den bezala, Jainkoak galdegin du
|
bere
erresumarat. Doluminak familia guziari.
|
|
2015
|
|
|
Jainkoaren bedeinkapena jasota, lur eman diote hilerriko bazter batean, haren gurasoak lurperatuta dauden toki berean, eta orduan bukatu dira apaiz protestantearen zeregin erlijiosoak,. Jaunak har dezala
|
bere
erresuman?, erregutu eta gorpua lurrez estaltzeko baimena eman ostean.
|
|
|
1560an, Joana Albretekoak, Nafarroako erregina eta Biarnoko Andreak, katolizismoaz arnegatu eta Kalbinen doktrina besarkatu zuen. Ahalegin handiak egin zituen Joana Albretekoak doktrina berria
|
bere
erresumaren baitan hedatu eta indartzeko. Bere asmoei jarraituz euskaratu zuen Leizarragak (1508??) Testamentu Berria (1571).
|
|
2016
|
|
|
Zuen familia da, aitorren semetarik. Badakizue Charlemagne ek aitoren semen eskutan dituela ezartzen
|
bere
erresumako gider guziak. Zuen anai nun den tenore huntan, ez badezakezue erran, segur nonbaitik ukanen duzue laster haren berri.
|
|
|
Rexenorren alaba, feaziarren errege Altzinooren loba eta emaztea, eta Nausikaaren ama. Aretek bazuen aginpiderik
|
bere
erresuman.
|
|
|
Gero eta bortitzago nabaritzen zuen Don Beldurren eragina. Zenbat eta gehiago hurbildu
|
bere
erresumaren mugetara, hainbat eta gehiago estutzen zuen Don Beldurrek.
|
|
|
Carlosek, Aribau kalera iritsi ziren arte, auto haietako gidariak aztertu zituen. Jendetza haren artean lau bakarrik iruditu zitzaizkion
|
bere
erresumakoak; herri bateko, Mikelek esango zukeen bezala: polizia itxurako bizardun bat, sirena piztuta zeraman anbulantziako zauritu edo gaixoa eta poliziari paperak erakusten ari zen yonki itxurako bikote bat.
|
|
|
Eskandinaviarrak herri germanikoak izan arren, oso sinkretismo berezia sortu zuten aurreko ideologia neolitikoa eta ideologia indoeuroparraren artean. Frantziar Iraultza baino ia zortzi mende lehenago, 1018an, Olaf Eiriksson Suediako erregeari,
|
bere
erresumako batzar nagusiak Norvegiarekiko gerla geldiarazi egin zion, heriotza mehatxupean, Suedian erregeak ez baizik eta herri batzarrak agintzen zuela erakutsiz.
|
|
2017
|
|
|
Egun gutxitan auto berria jostailuz bete du. Atzeko aldea
|
bere
erresumatzat aldarrikatzen du horrela.
|
|
|
Likurgo Traziako erregeari iruditu zitzaion ezen ez zela aski ardoak egiten zituen kalteak erremediatzeko, legez eta ordenantzaz ardoa debekatzea zeren hura zela, erroak utzirik, adarrei lotzea, baina mahastiak behar zirela ebaki eta pikatu. Eta hala,
|
bere
erresumako guztiak, bat ere utzi gabe, pikarazi zituen eta agindu zuen ez zedila inor handik aurrera, biziaren penan, ausartu mahastiak landatzera. Eta bide hartaz, errege hark erremediatu zituen ardoak bere erresuman egiten zizkion kalte guztiak.
|
|
|
Eta hala, bere erresumako guztiak, bat ere utzi gabe, pikarazi zituen eta agindu zuen ez zedila inor handik aurrera, biziaren penan, ausartu mahastiak landatzera. Eta bide hartaz, errege hark erremediatu zituen ardoak
|
bere
erresuman egiten zizkion kalte guztiak.
|
|
|
Erleak, hain gauza ttipiak eta ahulak, betetzen du mundua eztiz, eztitzeko, eta ezkoz, argitzeko. ...eta behar ere bai, zeren eztiari, nola baita gozo eta, izena duen bezala, ezti, anitz baitarraio eta baitzaio aiher; nola trabailatzen direnek trabailatzen ez diren alferrak eta nagiak ezten kolpez egozten dituzten bere konpainiatik Expellunt ab alvearibus pigras (Plinio); eta nola besterik ere anitz gauza egiten duten, eta guztiak hain ordenantza handiarekin, non baitirudi ezen ez dela erregerik
|
bere
erresuma hain ongi gobernatzen duenik, nola erleek bere erregearekin batean lan eginez gobernatzen baitute berea.
|
|
|
Eta nik ez dakit nola hartu zuen erregek egitekoa, baina berehala agindua konplitu zen, eta trufan burlan burua edeki zioten. Eta gelditu zen Semiramis errege eta erregina; eta errege itsua,
|
bere
erresuma eta bizia galdurik, desohorezki zendua.
|
|
|
Hala Henrike, izen honetako zortzigarren, Ingalaterrako erregeak ere, bere emazte prestua utzirik, bere alaba bastarta, besteren emazteagandik egina hartu zuen emazte. Eta handik bere burua eta
|
bere
erresumako kristautasun guztia galdu zituen (P. Ribadeneira, Historia Schismatis Anglicani, I, 7 k.).
|
|
|
Hori da, berdintsuak dira. Bitxi bada bitxi, kanpañako euskaldunek ez dute sobera maite biltzea, etxeak beti apartatuak izan dira, bakoitza
|
bere
erresuma ttipian; eta hori da anarkismoaren funtsa, autonomia eta aldi berean solidaritatea. Hori hemen dugun auzolanean ikusten da.
|
|
2018
|
|
|
Prusiar oihesak, ordea, ez ziren portzelana finez deus interesatzen. Orduan, dekretu batez, monarka argizale argiak,
|
bere
erresuman ezkontzen zen judu bikote oro, Berlingo portzelanazko baxera joko bat erostera behartu zuen. Berlingo portzelana hoberena, inork gura ez zuena, familia juduetara joan zen.
|
|
|
Iruñea eta Lizarra ere garatu zituen.121 Arabak, Gipuzkoak eta Bizkaiak beren autonomia zeukaten garai hartan. Antso Jakitunak Garazi eskualdea sartu zuen
|
bere
erresuman, 1170ean; pixkanaka pixkanaka, gainerako eskualdeek Nafarroako erresumarekin bat egin zuten.
|
|
|
" Handik beretik entseatuko zen
|
bere
erresuma eta sujetak zoriontsu egitera, zeren beste mongoliar buruzagien xede bakarra boterea bazen ere, ez ordea Kubilai rena, presona piadosa baitzen eta bere sinesteari finki bermatua.
|
|
|
Muhammatek molde hartan eraiki zuen
|
bere
erresuma, xoko guztiak beldurrean edukiz. Bai eta are, lehenbiziko lurraldeak bakean utzi zituenean, bere zaldizkoak bildu, eta mendebalderantz abiatu zen Haryana erresuma irabaztera.
|
|
2019
|
|
|
Jainkoaren gerra da, eta miserikordia ez da gerretako osagai zentzuzkoa. Jainkoari, bere eskubideekin zeharo arduratuta baitzegoen, agortua zitzaion pazientzia, kitto esan zuen, eta kolera kolpe bat eman du
|
bere
Erresumaren tronuko besoan (sic). Orduan, orain, ukabilkada handiaren oihartzunak zeru lurrak ikaratu ditu, eta kalamitatea lauhazka doa, apokalipsiko zaldizkoen antzera.
|
|
|
Iragarkien txanda da. Aurrenekoan," tartaren erregea" omen den gizon bibotedun bat ikusten dugu
|
bere
erresumako produktuak inguruan dituela, txokolatezko tartak, kremazkoak, chantillyz edota merengez gainezka dauden katiluak, natazko pastelak, baina batez ere txokolatezko tartak. Hala dirudi, Daisyk bezala, programak berak ere krisi bat izan duela, kasu honetan identitate krisia.
|
|
2020
|
|
|
Berehalaxe, gurasoen bide berberari ekin zion. Armada bat antolatu zuen espainiar inbaditzaileak
|
bere
erresumatik behin betiko bidaltzeko. 1521ean armada handi bat bildu, espainiarrak garaitu eta erresuma osoa askatzea lortu zuen frantsesen laguntzaz.
|
|
|
Logelan sartu, eta beti bezala, atea krisketaz itxi du. Ez zaio gustatzen aita
|
bere
erresuman sartzea.
|
|
|
âOhartzen al zara Arc eko Juanaren Charles erregea eta gure Don Karlos erregegaia zazpigarren direla biak, bakoitza
|
bere
erresumako monarkiaren galgan? âerrepika  tzen zidan harro, bitxikeria hark antzerki lan oso bat eraiki zezakeelakoan.
|
|
|
Errenazimentuaren ostertz argitsuak zeharkatua distiran ziren zeuzkan dohai, ahalmen eta jakintza garaiari zegozkion jardun eta bizibideetan barna, Parnaso berria, ideia, sorkuntza eta jenderen aterbe neoplatonikoak, erreformazaleak, humanistak, artistak, Erasmus de Rotterdam, Wolmar, L. d’Etaples, Calvine... Rabelaisek miraz zuen La Dame h la Licorne deitzen, Amboisen jakitatea handitzen Leonardo da Vincirekin, La dixieme de muses, europar mapa politiko erlijioso gatazkatsuan, baina eragin eta mugak ari ziren trenkatzen erasoak, mehatxuak, epaiak., liskarrak gori batzuk hertsi besteak zurrun, bien artean leku guti, fanatisgoari aiher, eta beldur, gero eta laketuago zen
|
bere
erresumako estatuetara biltzen
|
|
2021
|
|
|
Bataila bat bai baina gerla ez zen oraindik irabazia. Henrike IV.a errege zen baina
|
bere
erresuma konkistatu behar zuen.
|
|
|
" Alegia" unibertsala zen ikuspegi hori, ideologiaren aldetik eurozentrista zen. Europak
|
bere
erresumentzat sortu zituen arauak kanpoan onartarazi nahi izan zituen bere onetan, tokiko ereduen nahasteko eta ongi ezagutzen zuen sistema baten menpe jartzeko hango jendeak.
|
|
|
Errelijioneko gerletan, jaun hori katolikoen aitzindaria zen Joana Albretekoaren aitzi. Hura, Henri III Nafarroako eta gero Henri IV Frantziako erregegeiaren ama zen, Bearnoko andere subiranoa eta Nafarroako erregiña, praktikan Baxenabarre/ Nafarroa Beherekoa, Nafarroa Garaia Gaztelako erregeak armez hartürik 1512an, eta 1515ean
|
bere
erresumari lotürik. Bera kalbinista eginik, Joanak errelijione katolikoa debetatü züan, Bearnon kausitü ere, haatik ez Xiberoan eta Baxenabarren, nahiz gerla irabazi züan Agaramonteko jaunaren lagüngoarekin, hura Eüskal Herriko kalbinisten bürü jarri beitzen nonbaitik ere Lüküztarren aitzi.
|
|
|
paradisuko legeak bota ninduen
|
bere
erresumatik
|
|
|
Erregea amorruak hartuta zegoen alabaren hitzak entzunda, baina ez zuen lotsagarri geratu nahi alabari haren ustez zor zitzaiona ezin emanez. Bere gudariak bildu eta
|
bere
erresumako herri guztietara bidali zituen. Kraal guztiei zerga bana jarri zien, iditan ordaintzeko.
|
|
|
Antsok,
|
bere
erresuma kaltetuta ikusiz, Erromako agintariarengana jo zuen, baina Aita Santuak esan zion errege kristauek ez zutela mokoka ibili behar, egiteko Gerra Santua eta menderatzeko Al Andaluseko musulmanak Jainkoaren loriak handiagotzeko, eta ez ibiltzeko lehengusuarekin xextran edozein baserritako maiorazgo pipertuen antzera.
|
|
|
Nahiz eta, formen izenean, ohiko ezkongaialdia egin, elkar ezagutu orduko erabaki zen auzia. Alicia pozik zegoen amaren eskupetik atera eta
|
bere
erresuma domestikoari hasiera eman ahal izateaz. Harentzat egina izan zen etxea.
|
|
|
Amak aitari ere ez zion uzten eltze artean sartzen. Sukaldea
|
bere
erresuma zuen, bizitzan geratzen zitzaion txoko bakarra. Gure aitonaren jarrera patriarkal autoritarioak, horren detaile ñimiñoak eta lodiak umetatik ikusiak nituen?
|
|
|
Egiatan, oso antzeko zerbait gertatu zen. K.a. 213an, greziar talde bat liburu guztiak Alexandrian biltzen saiatzen ari zenean, Qin Shi Huang enperadore txinatarrak
|
bere
erresumako liburu guztiak erretzeko agindu zuen. Nekazaritzako, medikuntzako eta profeziako tratatuei baizik ez zien bizia barkatu.
|
|
|
Jartzen gira sala haundi batean. Yaser Arafat sartzen da eta azaltzen digu
|
bere
erresumako egoera. Sala hori ez da gehiago xutik.
|
|
2022
|
|
|
Kontraste harrigarri hunek halako bat egiten du. Hainbertze urtez, gorabehera anitz ukan ditu bai bere familian, bai
|
bere
erresumetan, bai ikusi dituen politikako emazte eta gizonetan. Itsasontziko edozoin kapitain bezala norabidea atxiki du, never complain never explain:
|
|
|
Bera Paueko jauregian egoten zen, eta Bearnoko jauna izan zen ber denboran. Na farroa Garaia
|
bere
erresumako parte zitzaion, eta horren oinordekoek ikuspegi hori atxiki zuten Pirinioetako Hitzarmeneraino (1659).
|
|
|
Panorama horrekin," botiflers" hitza arma moduan erabili zuten guztiek, guztien aurka, dekadente bihurtzeko arriskua duen jardunaldi batean, salbu eta zarataren erdian ez badira nagusitzen umiltasuna, zintzotasuna eta norberaren mugen onarpena. Bien bitartean, Felipe VI.a, duela 300 urte baino gehiago Bartzelona suntsitu zuenaren oinordeko duina, igaro da 2017ko urriaren 3an larrialdiko hitzaldi bat ematetik, barne zatiketak
|
bere
erresumari lasaitasuna nola itzultzen dion modu irrigarrian begiratzera.
|
|
|
Kataluñako konderrietan eta baita Foix, Konserans, Lau bailara eta Komingeko Pirinio iparraldeko konderrietan aspaldian ezarria zuten errito erromatarra. Urte haietan Erregeren interesak
|
bere
erresumako ekialdean zentratu ziren eta Oliba, Ripolleko abadearen bidez Odilon Cluny-ko abadearekin izan zuen harreman estua. Izan ere, Barzelonako kondeekin lehenago izan zituen harremanak Antso Gartzes erregeak.
|
|
|
Fernandok hamasei urte pasa zituen
|
bere
erresumako gatazkak konpontzen eta handiki batzuen jarrera aldatzen. Leongo erregea izatea lortu zuenetik, 1037tik, ez zuen kanpainarik bat ere antolatu mugetatik kanpoko etsaien kontra, musulmanen kontra.
|
|
|
Leongo Fueroa, bere aitaginarreba Alfontso erregeak emana baieztatu zuen. Handikiek erregeari Bisigodoen Kodigoa erresumako oinarrizko legetzat hartuz errespetatzea eskatu zioten eta Sancha erreginaren eraginez Fernando egokitu zen Leongo
|
bere
erresuma berriaren ohituretara.
|
|
|
Handik gutxira, Fernando gaixotu zenean, Gartzia hurbildu omen zitzaion umilki eta ziotenez barkamena eskatzera, baina egiatan
|
bere
erresumaz jabetzeko helburuarekin, Gartziaren burutazioetan anaia gaixotasunez hiltzea desio zuelako. Ziotenez, Fernando guzti horretaz jabetu zenean, haserrearen haserrez agindu zuen Gartzia atxilotzea eta Ceako gazteluan giltzapetzea.
|
|
|
–Hi, alfer handi hori, jaiki hadi oraintxe bertan sofa horretatik eta eraman ezak momia zaharra erroten
|
bere
erresumara edo McDowell jaurtiko diat haginka egin diezaan –McDowell berarekin bizi zen txakur itsusia zen, arrebak bere lepoa baino gehiago maite zuena.
|
|
|
Haatik Louis erregeak inolaz ez zukeen nahi Espainiako erreinuek bortua iparrerantz gainditu ziezon, bereziki Biarno hartuz. Hau jaurreri subiranoa izanarren, Frantziako erregeak
|
bere
erresumako zati autonomo baina ez independiente bezala ikusten zuen, Biarno ez zelako erreinu bat, Nafarroa ordea bai.
|
|
|
Bera Paueko jauregian egoten da, Bearnoko jauna izanez ber denboran. Nafarroa Garaia
|
bere
erresumako parte zaio, eta horren oinordekoek ikuspegi hori atxikiko dute Pirinioetako Hitzarmeneraino (1659).
|
|
2023
|
|
|
Europan gaizki hartuak ziren juduen aterpetzeko. Europako erresuma guziek lehiatu behar lukete Palestinaren alde, Israelentzat egiten diren bezainbeste, azkenean Palestinak ere
|
bere
erresuma ukan dezan, Israelek bezala.
|
|
|
Kristau munduaren batasunaren sentimendua handia zen, Europako nazioarte ko harremanetan ideia garrantzitsua zen. Errege bakoitzak
|
bere
erresuman agin tzen zuen, baina enperadoreak, Kristau munduan autoritate handiagoa zue nak, erregeengan eragiten zuen. Erregeak Maximiliano enperadorearen inguruan biltzen ziren, bereziki Italiako erregeen aurka aritzeko.
|
|
|
Nafarroako erregea 1555ean zendu zen
|
bere
erresuma eskuratu gabe, nahiz eta Karlos V.aren testamentuan enperadoreak zalantzan eman zuen konkistaren zuzentasuna.
|
|
|
Henrike II.a ibili zen diru hori biltzen Erresuma guztian barna. Erregeari zion leialtasuna itzulia izanen zitzaio la esperantzarekin,
|
bere
Erresuma berreskuratzeko ahaleginetan.
|
|
|
Henrike II.ak egin zituen guduen artean, garrantzitsuak izan ziren
|
bere
erresuma berreskuratzeko egin zituenak. Donibane Garazin iragan zena aipatuko dugu.
|
|
|
Frantzisko I.a erregearen lagun mina izan zen. ez zuen gustuko. Horrez gain, Henrikek
|
bere
erresumaren berreskuratzeko go goa bizirik zeukan, eta Erreformatik hurbil egotea ez zitzaion interesatzen. Ez zuen Eliza katolikoarekin gatazkarik nahi, izan ere gerla edo diplomazia erabiliz gero, Elizaren kontra joateak ez zion lagunduko bere helburua bete tzen.
|
|
|
Horrela, Frantzisko I.ak, arreba, harekin ezkontzea erabaki zuen. Bestalde, eta hori garrantzitsua zen,
|
bere
erresuma zabaltzea baino beste helbururik ez zuen monarkarentzat. Albreteko etxearen eragina txikitzeko bidea zen.
|
|
|
Horren isla dugu Frantziaren eta Austriaren artean XVI. mendearen hasierako negoziazio diplomatikoetan agertzen dena. Printzeak ez zuen amore ematen
|
bere
Erresuma berreskuratzeko nahiari, do kumentu honetan adierazten den bezala. Hemen agertzen dira diplomazian zeuden kezkak, M. Le Glayk plazaratu zituen dokumentuetan eta Frantziako liburutegiak eskaintzen dituenetan.
|
|
|
Nafarroako errege izanik,
|
bere
Erresumari itzal egiteko arriskua ikusten zuen erregeak, Frantziako gortean nafarra preziatua zen, nafar asko hezi ziren Frantziako gortearen ondoan. Frantzisko I.ak bere arrebarekin ezkontzea propo satu zuen, itzal hura menpe atxikitzeko.
|
|
|
Madrilgo ituna izenpetu zuelarik, Frantziako erregeak onartu zuen Karlos V.aren aurrean ez zuela Nafarroako erregea lagunduko
|
bere
Erresuma be rreskuratzen. Ez zen hori traba handia Frantziako erregearentzat, askatu eta bere Erresumara itzuli orduko, ituna salatu baitzuen, bortxaz izenpetzera eramana izan zelakoan bere askatasuna berreskuratzeko.
|
|
|
Madrilgo ituna izenpetu zuelarik, Frantziako erregeak onartu zuen Karlos V.aren aurrean ez zuela Nafarroako erregea lagunduko bere Erresuma be rreskuratzen. Ez zen hori traba handia Frantziako erregearentzat, askatu eta
|
bere
Erresumara itzuli orduko, ituna salatu baitzuen, bortxaz izenpetzera eramana izan zelakoan bere askatasuna berreskuratzeko. Alegia, plazaratu zuen akordioa ez zuela errespetatuko.
|
|
|
Nafarroari buruz idatzirik ez zaio ezagutzen Margarita erreginari, bere senarraren kezkaz ere ez, erresuma zaharrari zati handi bat falta bazitzaion ere. Ez zitekeen be ti eroso Margaritarentzat, Frantziako erresumaren alde aritu beharra, eta on doan senarra ikustea
|
bere
erresuma ezin berreskuratuz zebilela. Anaiaren laguntzarekin Nafarroa berreskuratzeko ametsa posible zela bazekien.
|