|
2002
|
|
|
Aitita be, Manuri begira jarri zen eta
|
bere
biloba ori morroskoagoa begitandu jakon.
|
|
|
Kokles Aitona baten,
|
bere
bilobaren eta heriotzerainoko fideltasuna izan zuen baserri txakurraren historia xamurra kontatzen da pelikulan.
|
|
|
Gerraz eta aitona hilaz aritzen zenean ere, berdin. Behin batean halaxe esan zien
|
bere
bilobei:
|
|
2004
|
|
|
(TB) Saskian, Shtra jaunarekin
|
bere
biloba dago.
|
|
|
Shtra jauna eta
|
bere
biloba Beirutetik abiatu dira, jaun andreok.
|
|
|
Tira! Egia esan, Shizuka, agure hori eta
|
bere
biloba berandu baino lehen horretaz konturatzea espero dut.
|
|
|
Shtra jaunaren eta
|
bere
bilobaren senitartekoak oso kezkatuta daude.
|
|
2005
|
|
|
–Jaun andreok, gaur elkarrizketa berezi bat eskaini nahi dizuet, Kontxi Elkano eta
|
bere
bilobaren artean. Mundu guztiak ezagutzen du Kontxi, telebista izar ere bilakatu baitzaigu azken boladan.
|
|
|
Horregatik, Ines jaio zenean, kezkatuta egon zen, nora ezean, ez zekielako nola hezi behar zuen
|
bere
biloba hura, Teresarekin izan zuen porrotaren ondoren, eta ibili ere, halaxe ibili zen urte batzuetan, egiten ari zenaz batere ziur ez zegoela, egun batean argi bat piztu zitzaion arte.
|
|
|
Garbi zuen orain amona Kontxik nola hezi be har zuen
|
bere
biloba. Eta, nola neska kementsu bat nahi baitzuen, pobreekin eta proletarioekin bat egingo zuena, baita gizonen gehiegikeriei aurre egingo ziena ere bere garaian?
|
|
2006
|
|
|
Tiro hotsak entzun ondoren, halabeharrez handik pasatu den emakume gaztearen amatraktoreak zeuden plazara iritsi denean, jende mordo bat ikusi du makinen inguruan, eta zer gertatzen den ikustera joan da. . Neska batek bere burua hil du?, esan dioteerdaraz, eta
|
bere
biloba ikusi du orduan, bularrera oldartu zaiona. –Amona, amona, bibakero etorri dira pistolekin eta ama hil dute?, esan dio, eta orduan ikusi ditu berealabaren galtzerdiak manta baten petik ateratzen.
|
|
|
moduan dago araututa izena. Lope Diaz Harokoak sortua 1214 eta 1239 artean,
|
bere
biloba Diego V.a Lopez Harokoak 1299an Gaminizetik portura jaitsiko du populazioa eta Plentzia hiribildu berria sortu. Pribilegioa 1366an Tellok eta 1374an eta 1389an Joan I.ak berretsi zuten (eta geroko erregeek jakina).
|
|
|
1380an Karlos II.ak Pallarsko kondeari eman zion jaurerri gisa, bere zerbitzuengatik. 1417a feria egiteko eskubidea lortu zuten erregearengandik eta errege berak 1423an
|
bere
biloba Karlos Vianako printzeari eman zion jaurgoan Cintruénigo eta Azkoien/ Peraltarekin batera; 1448an Printzeak bere osaba Joan Beaumontekoari saldu zion Corella.
|
|
|
Ondorengo harreran, epaimahaiko kide guztiak eta argitaletxe eta unibertsitate britainiarretako hainbat ordezkari ikastoletako ordezkariengana hurbildu ziren “gure materialaren kalitateagatik zoriontzeko eta gure proiektuarekiko interesa pizteko”, azaldu du Zubimendik. Gipuzkoako ikastoletako lehendakariari bereziki esanguratsua iruditu zitzaion British Council en arduraduna zen epaimahaiko lehendakariaren iruzkina,
|
bere
bilobarekin probatu baitzuen jokoa. “Katigatuta zegoela esan digu, oso dibertigarria iruditu zitzaiola, eta material bikaina zela haur ingelesentzat ere”.
|
|
|
1931 urtean ireki zuten Santiago Esarte eta Anunciacion Muniain senar emazteek harategia Elizondoko Jaime Urrutia karrikan. Hirutan hogeita hamabortz urte beranduago,
|
bere
bilobak, Javier Pina Esartek segitzen du negozioarekin. Tartean, Mari Carmen Esart
|
|
|
Anek hasperen egin zuen. Azken batean, bere seme bakarraren hiletara agertu ez bazen, zer axola behar zion
|
bere
bilobak?
|
|
|
Ez dun bidezkoa, protesta egin zuen. Aitonaren txikitako argazkiak, gaztetakoak, gerra garaikoak...
|
bere
biloba kuttunari ateratakoak. Anek zalantza hazten sentitu zuen bere baitan.
|
|
|
Hanka sartzea izan zela Stanislaw uztea, hori izan zen Ursulak esan ziona, garai hartan?, Krakoviakoak ezin zuela amaiera onik izan, hori hasieratik jakin zuen Ursulak, baina ez zion ezer esan Janutari?, Stanislawek ez duela apenas ezer esaten, elkartzen direnean, hori zen bere suhiarengan gustatzen ez zitzaizkion gauza ugarietako bat; izan ere, Ursulak nahiago zuen Krakoviako mutila, sinpatikoagoa zelako, eta gazteagoa, baina horrek ezin zuen aurrera egin?, geroz eta hobeto konpontzen dela Tadeuzsekin, hori entzutean irribarre egin du Ursulak: harro dago
|
bere
bilobaz.
|
|
2008
|
|
|
Adibide bat jartzearren, protagonistaren amodiozko istorioa azken unera arte zertarako utzi duen galdetzen diot neure buruari, hasieratik ondo definitzea komeni den pertsonaia denean. Eleberriaren hasieran protagonistak
|
bere
bilobarekin pelikula klasikoak ikusten eta aztertzen ditu. Austerren lana justifikatze aldera, amaierarako zerbait indartsua utzi nahi zuela esango dut.
|
|
|
RAKEL
|
bere
bilobaren etxean dago. Goxo hitz egiten dio, mimoz eta tentu handiz.
|
|
|
Bere ibilbideari buruzko azken datua 1835ekoa dugu, armatutako milizianoen zerrendan baitzegoen. Hortik aurrera muruatarrak desagertu egiten dira Eibarko Udaletik, baina Manuel Antoniok pilatu zuen dirutzari esker
|
bere
bilobek Eibarko lehenengo arma fabrika sortu ahal izan zuten 1860an, Juan Manuel, Mateo eta Casimiro anaiak Orbea Murua baitziren, muruatarrak, beraz, amaren aldetik.
|
|
2009
|
|
|
Hori posible da derrigorrezko oinordekorik izan ezean. Ildo beretik, seme alabarik, bikoterik eta gurasorik ez dituen izeba edo osaba batek
|
bere
bilobetako bati bere herentzia guztia eman diezaioke.
|
|
|
Horregatik senarra noiz azaldukozain eman zituen urteak eta urteak. Honela adierazi du
|
bere
bilobak: «Aitonak esanzionez bizi bazen agertuko zela, amonak beti mantendu zuen esperantza hori.
|
|
|
Berak ez zituen bere sentimenduak kanpora azaltzen.Oso fuertearen itxura ematen zuen. Buru belarri aritzen zen bere lanarekin eta geroetxera etorritakoan bere seme alabekin eta gerora
|
bere
bilobekin. Beti ibiltzen zen geratu gabe, ez pentsatzeko.
|
|
|
Era bereaniraganaren ebokatze hori data konkretu batzuetan are biziagoa egiten da. Esatebaterako, lehen aipatu den Maria Beldarrainek,
|
bere
bilobaren hitzetan, loreakjartzeaz gain bere senarraren memoria argazkiekin, hainbat objekturekin etaegutegiko data konkretuetan azaleratzen zuen:
|
|
|
Hawthorneren aitonak. Harlem hiriko sorginak urkatzeko agindua eman zuen epaileak? urkamendi txiki bat oparitu zion
|
bere
bilobari, umeak txikitatik ikas zezan zer nolako eskarmentua ematen zitzaien gaizkileei, non zintzilikatuko zuten Nathaniel Hawthorne ere legeak errespetatzen ez bazituen.
|
|
2010
|
|
|
Filmeak, Ricardo Rivero aitonaren istorioa kontatzen du. Rivero familia oporretan do uda batez, eta Madrilen geratuko diren kide bakarrak Ricardo aitona (Manuel Alexandre) eta Ana (Cristina Brondo)
|
bere
biloba izango dira. Anak oposizio batzuetara aurkezteko asmoz ikasten duen bitartean, Ricardo zahar etxera eramango dute.
|
|
|
sentiarazi zuen indartsu eta boteretsu, ez zait beste esplikaziorik bururatzen. Jarraian, berriz, aitonak burua mugitzen zuen goitik behera, behin eta berriro, hain zegoen, antza,
|
bere
biloba harekin liluratuta?, anaiak esan zuen: –Aitona, lehen tiro honek gizon egin nau, eta uste dut badudala beste tiro bat egiteko eskubidea, gizon naizen neurrian??.
|
|
|
–¡ Mierda puta!?, hitz hotsak garbi iritsi ez zitzaizkidan arren, ezpainkariei ongi antzeman nien behintzat! Aitak, izan ere, bizi bizirik behar zuen hezur haragietan, aspaldikoa zen arren, Benjamin Mariarekin egokitu zitzaigùn kalbario anker desegokia; bizirik behar zuen, halaber, Teofilo Mariaren istripua, une jakin batean birao ere eginarazi ziona, haragiaren erreboltak bultzaturik; bizirik behar zuen, azkenik,
|
bere
bilobaren gorpua. Nazario txikiarena!?, jaio aurretik hiltzera kondenatua; aitak, beraz, sutan behar zuen Jainkoaren kontra, halako zerbait ere esan zion, ausaz, mementoren batean: –Zer uste duzu, txotxongilo bat naizela nirekin zernahi egiteko?
|
|
|
PAULA. Zu bai neska zentzuduna. Ez naiz harritzen Abel zoratuta egotea
|
bere
bilobekin. Eta gero esango dute gaurko gazteak txoriburuak direla.
|
|
|
Une baten ondoren, zertxobait osatuta,
|
bere
bilobaren hilobia laztantzen hasten da.
|
|
|
Egoitzan zaintzen dutenlangileak ezagutzea kostatzen zaio, beraiekin urteak daramatzan arren: batzuetanedozein izen jartzen die, beste batzuetan, berriz, erizaina
|
bere
biloba dela uste du, askotan gauean altxatzen da eguna dela eta lanera joan behar dela uste duelako.
|
|
|
“Mendekotasun bikoitza: aiton amonak bilobak zaintzen Espainian”, Nuria Badenes Plá eta María Teresa López azterlanaren egileek uste dute lau aitona amona espainiarretik batek
|
bere
bilobak zaintzen dituela; Europako herrialdeen batez bestekoa, berriz, hirutik bat da. Dedikazio hori egunean zazpi ordu baino gehiagokoa da (bost ordu Europako beste herrialde batzuetan).
|
|
|
‘Hau ote da, bada, Jainkoa izatea? ’ Aitonak diana bat jarri zuen zuhaitz baten kontra, eta Heinrichek huts egin zuen, baina hotsa sekulakoa izan zen, eta hotsak —trumoiak eta ostotsak Jainkoaren tiroak ote ziren? — sentiarazi zuen indartsu eta boteretsu, ez zait beste esplikaziorik bururatzen. Jarraian, berriz —aitonak burua mugitzen zuen goitik behera, behin eta berriro, hain zegoen, antza,
|
bere
biloba harekin liluratuta—, anaiak esan zuen: ‘Aitona, lehen tiro honek gizon egin nau, eta uste dut badudala beste tiro bat egiteko eskubidea, gizon naizen neurrian... ’ Eta beste tiro bat egin zuen, baita harekin berdindu ere bere pena, nik uste, une hartan bai behintzat —ez zuen dianarekin asmatu, baina zuhaitz enborrarekin bai—, anaiaren irri zabala oroit baitezaket oraindik ere, zorionaren ikurtzat har zitekeena, bere zoritxarraren erdian.
|
|
|
" ¡ Mierda puta!", hitz hotsak garbi iritsi ez zitzaizkidan arren, ezpainkariei ongi antzeman nien behintzat! Aitak, izan ere, bizi bizirik behar zuen hezur haragietan, aspaldikoa zen arren, Benjamin Mariarekin egokitu zitzaigùn kalbario anker desegokia; bizirik behar zuen, halaber, Teofilo Mariaren istripua, une jakin batean birao ere eginarazi ziona, haragiaren erreboltak bultzaturik; bizirik behar zuen, azkenik,
|
bere
bilobaren gorpua —Nazario txikiarena! —, jaio aurretik hiltzera kondenatua; aitak, beraz, sutan behar zuen Jainkoaren kontra, halako zerbait ere esan zion, ausaz, mementoren batean: " Zer uste duzu, txotxongilo bat naizela nirekin zernahi egiteko?
|
|
|
Aitona haren zorionak ez zeukan parerik han ginen guztion artean. Ines Hua iritsi zenetik, esan zidan haur adoptatu guztiak
|
bere
bilobak zirela, hala iruditzen zitzaiola, txinatarrak ala beltzak izan. Gogaikarria izan bazen, barkatzeko eskatuz agurtu gintuen bere zereginetara, gainerako mahaietako lana erdi utzia baitzeukan.
|
|
|
Neska gaztea herrirantz laster egiten hasi zen, Jenofanes maisuak agindutakoa egin izanaz seguru, baina beldurtuta. Zenon zaharrak ere ez baitzekien ezer
|
bere
bilobak eta bere adiskide poetak prestatutako planaren inguruan; poetak, Zenonek bezala, lasterketa azkenean ere egin zedin nahi baitzuen, eta ez horrenbeste Eleako eskolak mugimenduaz zuen teoria frogatzeko nola Iliadako heroia garaitua ikusteko, eta, harekin batera, atletak eta heroiak Greziaren jabetzat hartzen zituzten guztiak.
|
|
2011
|
|
|
Hainbat sariren artean, ipuinen Goncourt saria eskuratu zuen Le corps et le temps (Gorputza eta denbora) izenburuko lanagatik. Kantuak ere idazten zituen, bere semea den Louis Chedid eta
|
bere
biloba den Matthieu Chedid M ek kantatuak. Azken horrentzat idatzien artean, famatuena, Je dis aime kantua.
|
|
|
Fikziozko zein errealitatezko munduetan murgiltzen da bere eleberrietan Toti Martinez de Lezea (Gasteiz, 1949). Fikziozko pertsonaiak nahiz ingurukoak irudikatzen ditu; azken horien artean, Nur
|
bere
biloba. Dagoeneko sei dira hari eskainitako aleak; azkenak?
|
|
|
Bere amak, ostera, nire aitaren amamak, ezagutu ninduan. Ni jaio eta hirugarren egunean hil arren, poz pozik jarri ei zan
|
bere
biloba zaharrenaren, nire aitaren semea ezagutu egian eroan eutsienean.
|
|
|
Hura ez zen, haatik, hegazkinak aipagai genituèn lehen aldia, zeren noiznahi entzuten baikenuen, bertzenaz ere, edonoren ahotan, jota ezagun hura: . Pablo Radaren amona/ dabil zeru eske;/
|
bere
bilobak baleki/ eramanen luke?, bizi bizirik baitzegoen, artean, inguruko herrietako jendearen baitan, Pablo Radak eta Nicolás Francok egin zutèn balentria, Plus Ultra izeneko hegazkinarekin ozeanoa zeharkatzen zutela, Ameriketaraino.
|
|
|
–Bai. Heinrichek, zure anaiaren hilketaren susmagarriak,
|
bere
bilobaren bizitza salbatu nahi zuen. Giza arima misterioz josita dago.
|
|
|
–Gure aurkikuntza guztien berri eman nion, baina ez zuen hitzik ere atera, ezta
|
bere
bilobaren aipamena egin nionean ere. Morroi gogorra benetan, hasperen egin zuen?.
|
|
|
Beren arteko tratuaren baldintzak aldatu zituen orduan Julenek:
|
bere
bilobarentzako dirua lortu nahi izanez gero, agureak Julen hil zuela aldarrikatu zuen poliziaren aurrean.
|
|
|
Europako aireporturen batean bere pasaportea erakutsiz gero, bazitekeen bere izena poliziaren zerrendaren batean agertzea. Beckek iradoki bezala, denbora joan ahala Heinrich urreaz ahaztuko zen... harik eta
|
bere
bilobaren gaixotasunak altxor zaharraren bila joatera bultzatu zuen arte.
|
|
|
–Eskimala Antartidara joan zen
|
bere
bilobarekin. Gu baino freskoago egonen da behintzat.
|
|
|
Kasu horietan,, ez dagoen amona? delakoa agertzen da, hau da, amonak amaren papera egiten du bai bere alabarekin, bai
|
bere
bilobarekin, alaba amaren etxera itzuli ohi baita.
|
|
|
Ikus daitekeenez, elementu zirkularrek berebiziko garrantzia dute film honetan, baina gainerakoetan ere bai. Zirkulua oso era bitxian erabiliz kamera zahar baten bidez, irisetik begiratuta, Manuelek (Vacas)
|
bere
bilobei, hurrenez hurren, bi marisorgin kopulatzen, suge bat barraskilo bat jaten eta, azkenik, kakalardo bat suge baten muda zaharra eramaten erakusten dizkie, sexuaren eta heriotzaren berri emanez, bizi zikloa erakutsiz. Gainera, egoera horretan beste zirkulu bat sartzen da jokoan:
|
|
|
promesa betetzea. Harro egongo litzateke
|
bere
bilobarekin. Poztu egin da Kattalinengatik.
|
|
|
Negarrez hasi denean kendu diote umea besoetatik;" uniformearena da errua", desenkusatu da, hain zakarra da ehuna –almidoia aipatu zion behin Virginiak– Orduan gogoratu du nola egin duen negar bahituak askatu dutenean, eta harritu egin da jabeturik bahituaren negarrak zein gutxi inpresionatu duen eta
|
bere
bilobarenak zenbat.
|
|
2012
|
|
|
–Eta, eskuinean, burdinaz zeharo estalitako aitonseme hau, zaldi aztoratu baten gainean,
|
bere
biloba Louis de Brézé da, Breval eta Montchaubeteko jauna, Maulevriereko kondea, Maounyko baroia, erregeren txanbelana, Ordenako zalduna eta era berean Normandiako gobernaria, 1531.eko uztailaren 23an hila, igande batez, izkribuak dioen bezala; eta behealdean, hilobira jaisteko prest dagoen gizon hori, berbera duzue. Inolaz ere ezin daiteke, ez al da hala?, ezdeustasunaren irudikapen bikainagorik ikusi.
|
|
|
MALEN. Ez daki
|
bere
biloba naizenik.
|
|
|
Gustura lagunduko nioke, baina ez dakit nola. Ez dut nahi konturatzea
|
bere
biloba naizela.
|
|
2013
|
|
|
Problemarik gabe. Nola bihurtuko zuen, bada, bere ekintza ustel hura arazo,
|
bere
bilobaren askatasuna edo espetxeko bizimodua jokoan zeudenean. Odol kontuak legearen aitzinetik baitzeuden, inondik ere?
|
|
|
Amonak zupada bat eman zion tutuari, eztula egin zuen ke asko kanporatuz, eta konplizitate barre txiki bat dedikatu zien
|
bere
bilobari eta bikiei. Berak ere hamalau urte izango balitu bezala.
|
|
|
Problemarik gabe. Nola bihurtuko zuen, bada, bere ekintza ustel hura arazo,
|
bere
bilobaren askatasuna edo espetxeko bizimodua jokoan zeudenean. Odol kontuak legearen aitzinetik baitzeuden, inondik ere...
|
|
2014
|
|
|
Etxeko irakasle txikiak dira umeak. Aurorari ere ederra bota zion
|
bere
bilobak asteko egunak euskaraz ikastean. Errepasoa egin, eta amaieran:
|
|
|
Eneko anaiak argi dauka, ordea, familiak bila jarraituko du eta ez bada bera, agian
|
bere
bilobaren batek topatuko ditu hezurrak, orain frankismoak desagerrarazitakoekin gertatzen ari den gisan.
|
|
|
Emakume biak gustura ari dira, ordea. Orain ama ari zaio Reginari kontatzen
|
bere
biloben eta birbiloben berri. Tamalez, Joxemanuel dibortziatu egin zela, eta Iñaki, ba...
|
|
2015
|
|
|
Hemen bizi behar duena ikasten saiatu litzateke, eta adibidetzat jarri zuten
|
bere
biloben lagun beltz euskalduna. Erdaldunek, era berean, euskara ez jakitearen pena izan lukete.
|
|
|
–Etxera ez, aitona. Gehiago nahi dugu, gehiago!?, eta zulo handienak eta harri gogorrenak zeuden bidetik eramaten zuen aitonak bere traktorea, bere gurdia eta
|
bere
bilobak.
|
|
|
Gorabehera haiek asko urrutiratu zituzten Ragnheidur eta Ari, baina emakumeak ez zuen harremana guztiz moztu nahi izan semearekin, izaera ireki eta eskuzabala zuelako, eta ez zuelako
|
bere
biloben arrastoa betiko galdu nahi. Pentsamendu deserosoen gatibu pasatu du gaua Arik eta, egunaren arratsean, aldez aurretik hitz egin bezala, berrogeita hamar gizonekin elkartu da, Ogurreko elizara.
|
|
|
Gainera, bi arrazoi ezin hobe dauzka orain baleazale atzerritarrak laguntzeko:
|
bere
biloba eta sabelean daraman haurra.
|
|
|
Bigarren ondorio bat ere atera liteke ordea pasadizo honetatik, lehenengoa bezain tristea edo tristeagoa: erdaldunek irakurtzen ez jakitea bezain ulergaitza gertatuko zitzaion aitona Joxemariri, ziurrenik, baten batek, adibidez,
|
bere
biloba zaharrenak, zer eta euskaraz idaztea.
|
|
|
Letra ederra zuen
|
bere
bilobak: borobila, handia, oraindik ezertaz damutzeko astirik izan ez duenarena.
|
|
|
Alberto
|
bere
biloba aztertzen gelditu zen une batez: umea baino gehiago heldua iruditu zitzaion eta horrek ezinegona sortu zion.
|
|
|
Beno, gauzak oker ikusiz gero aitzakia bat jarri eta beti bihurtu lezake egun bateko bisita:
|
bere
bilobak musukatu eta etxera itzuli.
|
|
|
Bere garaian hiru seme alaba hazitako emakumea, oraindik ere gordin gordina, bizitzaren lorean esango nuke nik, eta berari sinistera ikaragarri umezalea dena. Ba, sinistuko duzue, kasu zipitzik ere ez dio egiten
|
bere
biloba bakarrari, ezta arbi loretik arbi lorera bisitan joaten garenean ere. Hortik atera kontuak.
|
|
2016
|
|
|
Ez da nire kontua bezeroek nola erabiltzen duten. Eta jakina, Artundok sekula ez zidan aipatu
|
bere
biloba hiltzeko asmorik zuenik.
|
|
|
–Ez zen gauza handirik galdu, erran zuen?. Baina ezin genuen susmatu sasikume horrek
|
bere
biloba gaixoa hilko zuela. Bagenekien burutik zegoela, baina sekula ez genuen pentsatu horrelakorik eginen zuenik.
|
|
|
–Oraindik ez dakigu zergatik hil zuen Artundok
|
bere
biloba, erran zuen?. Beharbada arrastoren bat aurkituko dugu haren etxean.
|
|
|
Baina bazekien inportanteena: Alvaro Artundo
|
bere
bilobaren desagerpenaren susmagarri nagusia zen.
|
|
|
Gau euritsu batean haur negarrak aditu zituen Antsosolon. Ez ziren, bada,
|
bere
biloba txikiak izango. Ziezko arropa jantzi eta kalera irten zen, zaparradatan.
|
|
2017
|
|
|
Amamaren gorpua Tomasek egindako hilkutxan dago, kandelaz eta kolore ezberdinetako loraz inguratua. Amama
|
bere
biloba Haizearekin Amamaren gorpuaren ondoan daude. Lasai dago txikia.
|
|
|
Gaizka zuhaitz landarea sartzeko zuloa egiten ari da. Ixabelek
|
bere
biloba eskuetan dauka. Tomas inguruan dago.
|
|
|
Amatxi eta Maddi bera. Amatxik
|
bere
biloba bereziaren pista jarraitzen zuen egun batean bai eta bestean ere, hark jakin baitzekien ume hura ezusteren bat emateko jaioa zela, eta Zubieta inguruak berandu baino lehen ez zekien nola aztoratuko zituela. Bestea Maddi bera zen, zeinak nahiz eta egun hartan entzundako ahotsak sortutako beldurra hezurretaraino sartu, iyoteak urrutiagotik modu berezi batean bizitzen, sentitzen, jarraitzen baitzituen.
|
|
|
Berriro bete zituen basoak eta topa egin genuen
|
bere
bilobaren osasunari. Anagnostis xaharraren begiak txinpartaka ari ziren.
|
|
|
Emakumeak atari koxketan eserita zeuden, kalakan; agureak, isilik, burua makilen gainean bermaturik. Fruituz abaildutako granadondo baten azpian atso ximur bat buruko zorriak kentzen ari zen
|
bere
bilobari.
|
|
|
Panpina handi bat naiz berarentzat. Gaur, dirua irabazi eta
|
bere
bilobaren haurtzaroa hain pobrea ez izateko balio dio. Agian honek benetako panpina bat izango du.
|
|
2018
|
|
|
Julian jostailu denda baten jabea da. Ane
|
bere
bilobaren urtebetetzea izango da egun gutxi barru, eta opari berezi bat prestatzen ari da: harentzat propio egindako panpina.
|
|
|
Eskuineko eskua bizkarrera eraman zuen eta panpina hartu. Bertan
|
bere
bilobetako batek idatziriko mezua irakurri zuen: Munduko aitatxi jatorrena zara.
|
|
|
Talde askotan, aurreskulariaren eta atzeskulariaren agurra aprobetxatu dute norbait omentzeko. Adibidez, Jesus Belasko alkate ohia plazara atera du
|
bere
bilobak. Beste batzuek taldea utziko duten kideak agurtzeko baliatu dute aukera.
|
|
|
Ilunabarra lasaia eta epela izan zen, eta larreak gorri ilunez tindatu ziren. Laurogei urteko amona herriko sarreran geratu zen, geldi geldi, mendian gora zihoan bideari begira, txakurra eta ardia bere oinetan etzanda zeuzkala,
|
bere
bilobak balira bezala. Une hartan jaitsi zen You Sipo mendi tontorretik; espresio gogor bat zekarren aurpegian, eta hauts geruza lodi batek, kotoizko jaka barrubigun bat bezain lodi, burua eta gorputza estaltzen zizkion.
|
|
|
–Ez zenukete ipuin hau entzungo nire egunerokoa berreskuratu izan ez banu. Nire egunerokoa, esan zien Txiro zaharrak hunkiturik,
|
bere
bilobei, berak bizitutako istorioa kontatu ondoren bere egunerokotik.
|
|
|
Jokoan zegoena, azken finean, ohorea, balioa eta ospea ziren, eta horixe izan zen 1423 urteko gertakarien muineko arrazoia. 1422an, Karlos III.ak ospakizuna antolatu zuen
|
bere
biloba Karlos Vianako printzea aurkezteko. Udal bakoitzeko ordezkariak ez ziren ados jarri ospakizunean izan behar zuten lekuaz, alegia nork egon behar zuen besteen aurretik, eta erregeak hiru jurisdikzioak deuseztatu eta batzea erabaki zuen.
|
|
|
Antza, Walterrek istorioren bat irakurri zuen gerra garaian, Alexandre Dumasen bat ustez, eta bertan Margarita Valois-en istorioa kontatzen da, Margot Erregina ezizenez ere ezaguna zena. Bere bizitzarekin liluratuta, mundu guztiarekin gaizki moldatzen zela ikusita, eta Walterren arabera txundigarriena zena, bere senar ohia zen Enrike Nafarroakoari, ondorengo Enrike IV.a Frantziakoari gerra deklaratzera iritsi zela, ba pentsatu zuen
|
bere
bilobari Margot izena jarri behar zitzaiola. Nire amari gustatu zitzaion, baina ez zekien atzetik zuen istorio guztia.
|
|
|
Ilunpetan argia egin zen
|
bere
biloba tabernara sartu zenean. Gizonak irri egin zion.
|
|
|
Margoti begiratu zion eta barre egin zuen, barre txiki bat. Eta pauso laburrez,
|
bere
bilobarengana hurbildu zen.
|
|
2019
|
|
|
Izan ere, amatxik (axamak) beti praktikatzen baitzuen euskara,
|
bere
biloba ororekin hala ari baitzen beti. hori bai, politikoki frantses eskuindarra zen arrunt. hala, jarrera, ulertu daitekeenez, euskaraz mintzatzeari garrantzia ematen bazion ere, Jakilearen traumatismotik landa, ez zirudien arras abantailatsua Jakileak euskaraz berarekin jarrai zezan, inguruko mekanismo guzia frantsesaren aldekoa baitzen (eskola eta gurasoak). alta, amatxi da beti izan Jakileare...
|
|
|
Lurdesek eta Bitoriak, anartean, ume kontuei ekin diete:
|
bere
biloba txikienak amarekin baino amamarekin egotea ia gurago izaten duelakoa lehenak, berea Alemanian estudiatzen ari delakoa bigarrenak. Eta Sabina isilik, mahaiaren bestaldean gizonezkoek pinudi garbitzeaz diotena entzun guran; ez elkarrizketa batean, ez bestean:
|
|
|
Julian beti portatu zen ondo errainarekin, baita banaketaren ostean ere. Eta senar ohiak esanda zekien haren testamentuan 50.000 euro zeudela
|
bere
bilobentzat, bi zeuzkan: Ekain eta familia aparte izaten ahalegintzen zen hogei urteko mutil lodi eta eskizofrenikoa?.
|
|
2020
|
|
|
Ez daki katalana salbatuko den, desagertzeko bidean dauden hizkuntzen sintoma berberak agertzen dituelako. Ez daki
|
bere
bilobek katalanez egingo duten. Lo ez geratzeko arrazoi sendoak daudela dio, eta bereziki Kataluniako Hezkuntza Saila kritikatu du, katalanez irakasten ez duten ikastetxe pila bat haren kargu dituelako.
|
|
|
Sare sozialetan ere ohikoa. Norbaitek
|
bere
bilobaren argazkiak eskegi zituen, baina Fidel ez zegoen oso ziur aitita berri hura nor zen, ezta ezagutzen bazuen ere. Beste norbaitek bere katuen argazkiak argitaratu zituen, iruzkinekin eta guzti.
|
|
|
Patxik, zeharo zahartuta, bere eskuak artrosiak okertuta eta bere gorputza erreumak jota zituelarik, lanari utzi behar izan zion. Urteak igaro ziren eta askotan, Loiolako zubiaren azpian lehorreratuta eta guztiz hondatuta zegoen gabarraren ondoan, Urumearen ertzeko hondar harri batean eserita egoten zen Patxi
|
bere
bilobei Urumean bizitakoak kontatzen eta hauek arreta handiz entzuten zioten. Honela, kontakizun hauei esker, Patxiren bilobek eduki zuten urte luzetan bere aitonaren lagunik onenak izan ziren gabarraren eta Urumearen berri.
|
|
|
Etxe batean emakumezko batek beti inauterietako eskean atera nahi izanagatik ezin izan zuela kontatu zigun. Orain behintzat
|
bere
bilobak atera ahal izanen direla…». Aukera izatea ez da gutxi eta aukerak izateko ateak ireki dituzte aurten.
|
|
|
Teresa minduta dago, Martin zaintzen egon den denboran, Josebak behin baino gehiagotan aurpegiratu diolako sabelean daraman umea arriskuan jarri duela. Aitaginarrebak ere kargu hartu izan dio,
|
bere
biloba zaintzeko ardura gogoraraziz. Teresa, hala ere, nebarekin egon da azkeneraino, hiru hilabetez, gaixo infekziosoentzako gela isolatuan.
|
|
|
Eta ez ziren gehiago esnatu. Biharamunean, haien bila igorri zuen auzoko can Primeko Dolorsek
|
bere
biloba Neus, baina ez zuten atea ireki. Eta erantzuten ez zutela ikusirik, atea behera bota eta hantxe topatu zituzten, zein bere ohean, zerraldo lo.
|
|
|
Bere senitarteko batek kontatu zidanez, gizon hura Sinesio Zarraga zen, 83 urteko agurea. Erietxean artatu zuen sendagileak
|
bere
bilobari hau esan zion:
|
|
2021
|
|
|
Filmean ere agertzen da Bereziartua. Narratzailea
|
bere
biloba da, Nora Gogorza; txikitako bere oroitzapenek eta amamaren istorioek osatzen dute kontakizuna.
|
|
|
Herrian haurrekin paseatzean ikusten nindutenean barre egiten zuten, eta herriko bertsolaria zen Endika Gartziarenak herri osoan famatuak egin ziren bertsoak egin zituen nire gainean. Ama gaixoa bihotzak jota hil zitzaidan, eta aitak ez zuen nitaz eta
|
bere
bilobez ezer jakin nahi. Bihozgabe halakoa!
|