|
2023
|
|
|
(e) Salbuespenez, enpresak ez du betebeharrik izango, industria, finantzaedo merkataritza sekretuekin zerikusia duten informazio zehatzak komunikatzeko, informazio horiek zabaltzeak, irizpide objektiboen arabera, enpresaren edo lantokiaren jardunbidea oztopa dezakeenean edo horren ekonomia egonkortasunean kalte larriak eragin ditzakeenean. Alabaina, salbuespen horrek ez ditu
|
bere
baitara biltzen enpleguak enpresan duen egoerari buruzko datuak.
|
|
|
Langileen lege ordezkariei zuzendutako komunikazioa, kontsultaldia irekitzeari buruzkoa, idatzizkoa izango da, eta
|
bere
baitara bilduko da 1483/ 2012 Errege Dekretuaren 17.2 artikuluak ezarritako edukia. Gainera, kontsultaldia irekitzeko komunikazioarekin batera joan behar diren justifikazio agiriak behar adinakoak izan behar dira egiaztatzeko alegatutako arrazoia izan badela eta hori enpresak duen jardueraren behin behineko egoeraren ondorio dela.
|
|
|
Lanaldiaren mugen berme gisa kontuan hartu behar da, LELTBren 34.9 artikuluaren arabera, enpresaburuak lanaldia erregistratzea bermatu behar duela. Bada, erregistro horrek
|
bere
baitara bildu behar du langile bakoitzaren lanaldia hasteko eta amaitzeko ordutegi zehatza, izan daitekeen ordutegi malgua gorabehera. Lanaldiaren erregistro hori antolatu eta dokumentatuko da negoziazio kolektiboaren bidez edo enpresako akordioaren bidez, edo, halakorik izan ezean, enpresaburuaren erabakiaren bidez, aldez aurretik enpresako langileen lege ordezkariak kontsultatuta.
|
|
|
" Lanaldi bereziak" terminoak
|
bere
baitara biltzen ditu lanaldiaren inguruko araubide orokorraren salbuespenak. Salbuespen horiek jaso ditu, batez ere, irailaren 21eko 1561/ 1995 Errege Dekretuak, baina, kasu batzuetan, baita LELTBk ere.
|
|
|
Xedatzeko moduko erregela izan arren (ikusi otsailaren 13ko 19/ 1985 KAE), arau orokorra da atsedenaldi horrek
|
bere
baitara biltzea larunbat arratsaldea eta igande osoa edo, hala denean, astelehen goiza eta igande osoa. Baina hurrengo salbuespenak ere badira:
|
|
|
Bat etorri behar dute langileak enpresan gauzatu behar dituen eginkizunak eta langile horri eratxikitako lanbide taldea. Eginkizunen eta lanbide taldearen arteko baliokidetasun printzipioa da hori, hain justu,
|
bere
baitara biltzen duena langileak duen eskubidea, benetan eratxikiak dituen eginkizunen araberako lanbide sailkapen egokia izateko [1994ko ekainaren 3ko (2562/ 1992 errek. zk.) AGE, 4 Salakoa].
|
|
|
arriskuen ebaluazioa oinarri hartuta, enpresaburuak prebentzio jarduera planifikatu behar du. Bada, planifikazio horrek
|
bere
baitara biltzen du prebentzio antolaketa ere. Planifikazioa prebentzio planean jaso behar da, agirietan alegia.
|
|
|
Eginbehar horrek
|
bere
baitara biltzen ditu, berebat, arrazaedo etnia jatorriaren, erlijio edo sinesmenen, desgaitasunaren, adinaren nahiz sexu joeraren ondoriozko jazarpenaren aurkako babesa, eta sexu jazarpenaren eta sexuan oinarritutako jazarpenaren aurkako babesa.
|
|
|
Sexuan oinarritutako jazarpenaz hitz egiteko ez da behar" lizunkeriarik", baina
|
bere
baitara biltzen ditu biktimaren sexuarekin zerikusia duten jokaera erasokor guztiak.
|
|
|
Isilpekotasunak
|
bere
baitara biltzen du enpresako edozein datu, hala nola, bertako zuzendariak, bezeroak, hornitzaileak, aholkulariak eta lankideak. Denak ere ezagun dira antolakundearekin duten loturarengatik, horien berri duenak gauzatutako jarduera gorabehera.
|
|
|
9 Zer da lanbide arriskua? Aipatu Lan Arriskuen Prebentzioak
|
bere
baitara biltzen dituen arriskuak.
|
|
|
Bada, hasteko, Konstituzio Auzitegiak adierazi du Konstituzioaren 18.4 artikuluak
|
bere
baitara biltzen duela" erakunde bat, intimitaterako eta ohorerako eskubideak bermatzen dituena eta herritarren gainerako eskubideez oso osoan gozatzea ahalbidetzen duena. Gainera, erakunde hori berez da oinarrizko eskubide edo askatasuna, hots, askatasunerako eskubidea, datuak modu ez zilegian tratatzearen edo Konstituzioak" informatika" deitzen duenaren ondorioz pertsonaren duintasunaren eta askatasunaren aurka egin daitezkeen erasoen aurrean.
|
|
|
Zaila da langilearen eta enpresaburuaren arteko lan harremanak mandatura biltzea; izan ere," aurkako itunik izan ezean, mandatua dohainekoa dela uste da" (KZren 1711 artikulua). Era berean, mandatuak gaitz du
|
bere
baitara biltzea mendekotasunean egindako lan prestazio guztiak (horien artean, kopuruarengatik, nagusi izanik eskuz egin beharreko lanak). Bada, mandatua" negozioak" (KZren 1712 artikulua)," administratze egintzak" edo" jabari hertsiko egintzak" (KZren 1713 artikulua) gauzatzeko pentsatutako kontratua da, hots, hirugarren baten ordez edo" enkarguz" gauzatutako egintza juridikoak hartzen ditu bere baitan.
|
|
|
O K aleratze kolektiboak 50 langile baino gehiago ukitzen baditu, enpresak langileei beste enpresa batean berriro laneratzeko plana eskaini behar die, langileak berriro laneratzeko enpresa baimenduen bidez. Plan horrek, gutxienez 6 hilabeterako diseinatuko denak,
|
bere
baitara bildu behar ditu lanbide prestakuntza eta orientaziorako neurriak, ukitutako langileari beren beregi zuzendutako arreta eta enplegua modu aktiboan bilatzea. Edozein kasutan, plan hori ez da aplikatuko konkurtso prozeduraren mende dauden enpresetan.
|
|
|
Arau horren bidez ordura arte Sindikatuen Administrazioak zituen egiturak eraldatzeari ekin zitzaion. Horrela, ZSAI zuzenbide publikoko erakunde autonomo gisa sortu zen; izaera iragankorrarekin
|
bere
baitara bildu ziren sindikatuetako funtzionarioak eta Sindikatu Erakundearen ondarea.
|
|
|
Duda mudarik gabe, Justinianoren Digeston jasotako zuzenbide erromatarra da horren adibide (VI. mendea). Hartara, arestian azaldutakoaren ildotik, esklaboen zerbitzuak arautzeaz gain (VII. Liburuan, 7 tituluan),
|
bere
baitara bildu zituen locatio eta conductio akzioak (19 Liburuan, 2 tituluan) eta libertoen zerbitzuak ere (38 Liburuan, 1 tituluan).
|
|
|
(c) LELTBtik at, Akordio Mistoa egin daiteke,
|
bere
baitara biltzen dituena Esparru Akordioen nahiz Gai Zehatzen Akordioen ezaugarriekin bat datozen klausulak, alegia, negoziazio kolektiboa egituratzekoak nahiz zuzenenean aplikatzekoak.
|
|
|
(a)" Legegintza" esapidea, lan arloan estatuaren eskumen esklusiboa definitzen duena, esangura materialean ulertu behar da, arauen lerrun formala gorabehera,
|
bere
baitara bilduz legeak nahiz erregelamendu betearazleak.
|