|
2010
|
|
|
Sistematikoki jokatuta baino ez zaigu posible izango euskararen Framing Aldarrikatzailearen eta Framing Herabearen muinak eta zergatiak sakon aztertzea eta ezagutzea. ezagutza zorrotz horrek euskararen inguruko diskurtso teoriko berritua osatzeko ahaleginak gidatu lituzke, honako galdera bikoitz honi erantzun egokia eman ahal izateko: " zergatik eta zertarako bultzatu euskara?" eman beharreko erantzunak euskal gizartearen gehiengoa
|
bere
baitara biltzeko modukoa izan behako luke. eginkizun horretan, Framing Aldarrikatzailearen ezaugarri baliotsuak kontuan hartu eta alderdi desegokiak baztertuko lirateke; halaber, Framing Herabearen indarguneak nola desaktibatu eta planteamendu horretatik etor litezkeen mehatxuak nola saihestu pentsatu lirateke. aurreko horiek guztiak aintzat hartuz, euskararen inguruko mezua berritua osatu litzat... gizarteak dituen euskararen errealitatearen hautematea eta irudikapena hizkuntza horren alde jartzea eta bere defentsarantz bideratzea. laburbilduz, eman beharreko pausoak honako hauek lirateke:
|
|
2011
|
|
|
hizkuntza birekin funtzionatu izan da belaunez belaun, eta hizkuntza kontaktuaren iturburuko gorabehera zaharrak (dislokazio soziokulturalak eta, ez gutxitan, dislokazio fisiko bortitz mingarriak eragindakoak) ahaztuz joaten dira urteekin. zer esanik ez mendeen joanean. ezaguna dugu oso, gure artean ere, diglosiazko k+ B formula. euskal/ erdal diglosiazko moldaera zaharragoak (latina, gaskoia, nafar aragoiera tarteko izanik) alde batera utzita ere hori izan da euskal herriko herribildu askotako moldaera nagusia, XVI. mendetik XVIII.era arte bederen. gero ere indarrean izan dugu diglosia, Bizkai gipuzkoetan eta Iparraldean bereziki, XIX. mendea aski aurrera joan arte. ez gara beraz fenomeno arrotz batez ari, gure historia sozial ezagunean erro sakonak eta hedadura zabala izandako moldaera soziolinguistikoaz baizik. diglosiazko eramolde horren kalteak eta hipotekak behin eta berriro azpimarratu izan ditu gure literatura soziolinguistikoak: batez ere diskurtso politiko ideologikoan oinarritutakoak, baina ez horrek bakarrik189 Askoz gutxiagotan azpimarratu izan da, aldiz, diglosiazko moldaera horren alde argia, kontestualki ahula den hizkuntzaren (orobat ustebalioz eta sinesmenez, iritziz eta jarreraz hizkuntza hori
|
bere
baitan biltzen eta babesten duen konstelazio etnokultural osoaren) mesedegarria: etxeko eta auzoko, kaleko eta lantegiko, plazako eta (latinari eta, partez, gaztelaniari gorderikako funtzioetan salbu) elizako hizkera arrunta, ahozko jarduneko mintzamolde arrunta euskara izan den artean segurtatutik, aski garantizaturik egon izan da euskararen (eta euskaltasunaA eta B hiztunelkarte edo hiztun talde bik elkar jotzen dutenean aukera bi baizik ez daude funtsean:
|
|
2012
|
|
|
Hizkuntza komunitate indartsuagoa eta zabalagoa behar dugu sortzeko, eragiteko, erakartzeko, garatzeko, Komunitate horrek gainera gaitasuna izan behar du euskarara eta euskaldunongana motibazio ezberdinetatik hurbiltzen den jendea
|
bere
baitan biltzeko. Batzuk hautu identitariotik hurbilduko dira, beste batzuk hautu estetikoagoak egingo dituzte.
|
|
2016
|
|
|
Gainera, patriarkatua eta kapitalismoa ulertzeko, hegemonia linguistikoa ulertzea beste erremediorik ez dago. Hizkuntza artefaktu konplexua da eta
|
bere
baitan biltzen du banako gisa eta kolektibo gisa garen hori guztia, eta are gu geu eta geure ingurunea eta ingurune horretan bizitzeko sortu dugun guztia ere, kultura alegia, hizkuntzatik eta hizkuntzaren gain azpitik sortua baita. Alessandro Duranti antropologoak dioen legez, hizkuntza munduarekin harremanetan jartzeko tresna prototipikoa da, eta hitz egitea bitartekaritza ekintza prototipikoa.
|
|
|
DiKomA proiektua hiru fasetan garatu da, hiru urtetan zehar. Hiru etapa horiek bat egiten dute Casals et al. (2001) eta Lowe (2001) autoreek ikerketa kooperatiboaren diseinuan definitu dituzten co situational, cooperational eta co productional faseekin, eta,
|
bere
baitan bildu dituzte diseinu pentsamenduaren metodologiaren faseak. Etapak honako hauek izan dira:
|
|
|
Helburua bikoitza litzateke. Alde batetik, erreparatzea —oso gainetik bada ere— azken hamarkadetan hizkuntzaren dimentsio subjektiboak (eta
|
bere
baitan biltzen diren elementuek) izandako garapena, eta bestetik, ibilbide honen ondorioz, irudikatzea aurrera begira planteatu daitezkeen erronka eta eginkizun berriak. Argitu behar da, ariketa hau egilearen erreferenteak diren diziplina eta paradigmatik egingo dela, alegia, gizarte antropologiatik eta teoria feministatik.
|
|
2021
|
|
|
Ikasleak egitasmoa gauzatzerakoan bizi izan dituen emozioei buruzko hausnarketa egiten du eta haien arabera baloratzen du jarduera bakoitza hainbat fasetan. Lehenik, hasi baino lehen nola sentitzen den adierazten du; ondoren, jarduera burutu eta gero,
|
bere
baitan biltzen diren emozioak adierazten ditu. Egitasmoak, beraz, ikaslearengan eragiten duen emozio hori momentu oro adierazteko aukera ematen du.
|
|
2022
|
|
|
Pazientean zentraturiko arreta) da egungo osasun jardueraren paradigmen oinarria. Modu indibidualizatu eta errespetuzkoan pazientearen egoeraren abordatze holistikoa egiten duen arreta eredua da iradokitzen dena, arlo biologiko medikoa, psikosoziala eta espirituala
|
bere
baitan biltzen dituena. Pazientearen autonomia eta erabakitze partekatua bultzatu behar dira.
|
|
2023
|
|
|
Fishmanen ustez, hizkuntza gutxitudun komunitatea
|
bere
baitan bildu litzateke, etxeko esparruan eta gertuko komunitatean hizkuntzaren erabilera indartuz, botereguneetara iristea askotan komunitate txikiaren eskuetatik kanpo baitago (Manterola eta Berasategi 2011, 45). Hizkuntza baten biziberritzeari ekiteko galeraren arrazoiak ulertu behar dira lehenik, berau zuzentzeko neurriak zehazteko:
|