|
2000
|
|
|
Eta, halako batean, geure izenaren hotsak itsutzen gaitu, eta zernahi egiteko prest izaiten gara, baita geure izenaren izenean bertzeena estaltzeko eta zanpatzeko ere. Ordea, izenetarik eta hotsetarik haratago biziko bagina, izenik ez duen Hura edirenen genuke, izenik ez duelako berez dena eta izen guztiak
|
bere
baitan biltzen dituena, eta edirenen genuke, halaber, agian, geure zinezko izana... Horregatik, hartaraz gero, noiz eta neure buruari galdetzen baitiot zer naizen, katoliko edo protestant, ihardespen bera emaiten diot:
|
|
|
Eta isilik geratu zen,
|
bere
baitan bildurik bezala istant batez. Eta orduan erran nion:
|
|
|
Emakumea, esku bakarra aski ez, biekin ari zitzaidan espantuka; zoli eta kanpora zabalik eskuinekoa, trakets eta
|
bere
baitara bildua ezkerrekoa, barreneko altxorra gerizatzeko bere lanari fidel. Noizbait gertatu behar biek elkarrekin talka egitea.
|
|
|
Orduan, aitzineko hilabete guztietan hainbertze desiratutako istant horretantxe,
|
bere
baitara bildu ninduen oroitzapen alu batek. Lau bat urte lehenago.
|
|
2002
|
|
|
Julen
|
bere
baitara bildu zen beste behin. Afariaren kontuak uste baino gehiago eragiten zion, antza.
|
|
2003
|
|
|
Michel de Certeau adiskideak zioen bezala, kristauaren, eguneroko? esperientzia laburbildu nahi banu, erran nezake berak proposatzen zuen definizio horrek
|
bere
baitan biltzen zituela Pio XII.aren, eta Vatikanoko II. kontzilioaren irakaspenak, bai eta ere etxetik beretik ikasi eta sinetsi duguna, hots, eliza dela gure. Ama Saindua?.
|
|
2004
|
|
|
Estatuaren egitekoa ordezkapen prozesuaren matrizean bertan datza, hots, bere matrize izaerak eragin du euskal izatearen oinarrizko zutabeen eraispena. Ez da beste elementu bat, aitzitik, era guztietako elementuak
|
bere
baitan biltzen dituen sistema da. Hori batetik.
|
|
|
Aldaera horiek guztiak
|
bere
baitan bildu bide dituen ikuspegiari arau soziolinguistikoa deitu zion Imanol Agotek artikulu mamitsu batean. Hizkuntza harremanen arau hori zehazteko asmotan, honako azalpen aipu gihartsua dakargu:
|
|
|
Artikulu horien ideia nagusia zera da, Alemaniako erro kulturalak paganismo arioan bilatu behar badira ere, ezin dela ahantzi Kristautasunaren ekarpena. Weberren ustez, musika alemanak ezin hobeki islatzen ditu bi kultura ildo horiek,
|
bere
baitan biltzen baititu kondaira ipartarrak eta ideia kristauak."
|
|
|
Oppenheimerrek begiak itxi zituen,
|
bere
baitan biltzeko eta zituen hitzak bilatzen hasteko.
|
|
2005
|
|
|
nola, bada, hi ere sutan bahengoen, kabroi ostia hori! , baina hitz guztiak motz geratzen zitzaizkion Teresari, Tomasi adierazi nahi ziona adierazteko, eta orduan,
|
bere
baitan bildutako amorruak beste bide bat hartzen zuela, esan zien?: Zoazte popatik hartzera!
|
|
2006
|
|
|
Arte espainol guztian, zuzenbidean, atsotiztegian, zientzian, literaturan, arima hori islatzen da edonon. Espainia" Grezia kristau" bat izan zitekeen, Birkonkista bukatu zuenean,
|
bere
baitan bildu izan balitz, bere Ernazimentu propio batean bere bere idealak eta balioak mamitzera (Cisneros en politika zen bezala). Horren ordez, baina, mundu guztian barrena sakabanatu zen arrapaladan, Habsburgo tarren politika inperialaren morroi, indarrak arras galdu eta gainbehera sartuz.
|
|
|
premua hil zioten, eta harekin batera hil zen bera. Isila eta
|
bere
baitara bildua bilakatu zen lehen alaia, hiztun ona eta emakume atsegina izandakoa; mistizismora eta erlijiora lerratua bihurtu zen lehen mundutiarra eta egunerokotasunari lotua zena; utzia eta axolagabea egin zen lehen arduratsua eta edozein txikikeria zaintzeko joera zuen andre bizia.
|
|
2008
|
|
|
Handik aurrera, izeba Eugenik gehiago atera nahi izan zion, baina Regina, esandakoaz damuturik edo,
|
bere
baitan bildu zen, txakurra zaunka ari zaion trikua balitz bezala, izebari bere mututasunaren arantzak erakusten zizkiola, nahiz eta izeba modu onean ari zitzaion, itxuraz. Halako batean, baina, honek esan zion:
|
|
|
Bide horren ezaugarri nagusiak honako hauek izan litezke gure aburuz: a) jatorrizko herriaren etnoabertzaletasuna ez da herritar guztiak
|
bere
baitan biltzen dituen ideologia; b) gizabanakoaren balioak etnia edo herri edo nazio baten gainetik daude, eta balio postetniko horien arabera jokatu behar genuke; c) aspalditik ezarrita dauden nazio estatuen izaera politikoa demokratikoa da, salbuespenak salbuespen.
|
|
|
Ohikoa da kritika hori, noski, datorren lekutik etorrita. Euskaltzalearen ikuspegiak ez baitu militante politikoaren ustez nazio arazoaren barne muin eta sakondura oro
|
bere
baitan biltzen, euskal hizkuntzaren eta kulturaren auzia sektore auzitzat hartua daukalako. Osotasuna falta omen zaio halakoari.
|
|
|
Osotasuna falta omen zaio halakoari. Politikaren estrategiak, aldiz, nazio atal oro
|
bere
baitara biltzen dituenez, osotasunaren interesak ditu xede. Oro du bere baitan politikagintzak, euskalgintzaren jarduna sektore edo atal bati esleituko zaion bitartean.
|
|
|
Nadiarenak apalagoak izaten ziren, tristeagoak, beharbada mistikoagoak. Begiak zurian jarrita iristen zen gailurrera, handik mugarik gabeko infinitua edo amildegi baten ertza ikusi izan balu bezala geratzen zen
|
bere
baitara bildua, eta garai bateko eliza ilunetan jauna hartu eta ia lurra zapaldu gabe itzultzen ziren emakume haien antzera itzultzen zen nire ondora eta esker onez, nire indarrak miretsiz, estutzen zen nire kontra, baina denbora bat behar izaten zuen bere onera eta zereginetara itzuli aurretik.
|
|
|
Handik aurrera, izeba Eugenik gehiago atera nahi izan zion, baina Regina, esandakoaz damuturik edo,
|
bere
baitan bildu zen, txakurra zaunka ari zaion trikua balitz bezala, izebari bere mututasunaren arantzak erakusten zizkiola, nahiz eta izeba modu onean ari zitzaion, itxuraz. Halako batean, baina, honek esan zion:
|
|
2009
|
|
|
duela Natura. Eta Orixek sentsuak itxi egin behar baditu
|
bere
baitan biltzeko, munduari uko eginez, Gandiagak sentsu guztiak ireki ireki eta bere barnea mundu guztiaren gain zabaldu behar duela ematen du:
|
|
|
Auto eta espaloiak zuritzen hasiak ziren. Hiri zaharra
|
bere
baitan biltzen zen neguaren erasopean. Aparkatzeko tokia aurkitzea amesgaiztoa izanik, lurrazpiko aparkaleku batean utzi zuten autoa.
|
|
|
Zer bilatzen zuen don Juliok: teatro kolpe bat?, ala Ada zirikatzen ari ote zen, txorien kantarik ezean berak kanta zezan?; ala zera erakusten ari ote zitzaion eriari, alferrikakoa zela kanpoko leihoak eta ateak zabaltzea, barrukoak ireki ezean?; eta, hala ere, Txopitea jaunak ohartu beharra zuen ezen, leihoa ireki ahala, Ada
|
bere
baitan bildu eta halaxe egon zela, irribarretsu, ordukoa ere irri sumaezin bat zen arren, medikuak antzematen ez ziòn zerbaiti adi balego bezala?. Zergatik egiten duzu irri, jakin badaiteke?
|
|
|
Txopitea jauna pazientzia galtzen hasia zen, bai, tratamenduak bezperan bete zituen bi hilabete?, baina gaixoa ez zegoen puntu berean, beharbada, ez atzera ez aurrera, bestela ez baitago ulertzerik Adak egun hartan eman zuèn aurrerapausoa, arratsalde partean eman ere, gaixoek patioan izaten zutèn ohiko paseoan; medikuak Maria Bibianari kontatua zion ordurako nola joan zitzaion goizeko kontsulta: nola berak, haizearen mintzoa entzuteko, gelako leihoak ireki zituen, eta nola Ada
|
bere
baitan bildu zen, ezohiko jarreran?
|
|
|
Emazteak bizkar gainean uki zezan baino lehen, Nazario Orbe
|
bere
baitan bilduta zegoen: esan nahi baita pentsamendu bihurri haiek bere baitatik uxatu nahian zebilela, beharbada; horregatik, burua beste zeregin batean zuelako edo, beste toki batean, beraz?, ezezagun egin zitzaizkion Nazariori bai emaztearen eskua eta bai eskuak bizkar gainean eragin ziòn ukitua ere, emazteak ukitu ez beste, Nazario ederki aztoratu zen bederen?, ukitu hark munduaren aurrean biluztu balu bezala, bere lotsariak, odolki bigun erori higuingarri hura, batez ere?
|
|
|
Baina arrosa bihurtutako bioletak, hilzorian zegoenak, indar hondarrak
|
bere
baitan bildu eta horrela hitz egin zuen:
|
|
|
Etxe hartan guztiek estimatzen zuten Gabino, baita Teofilo Mariak ere, inbidia guztien gainetik eta zelo guztien azpitik: mundu aparteko batean bizi zen,
|
bere
baitan bilduta, aitak xanpain botila bat hustu eta edalontzietara husten zuenean ere, ikustekoa zen nola gelditzen zen mutila, Domingorekin batera, behetik gora zihoazèn burbuilei begira!?, absente bezala maiz; horregatik, presente egiten zenean, guztiek apur bat harrituta begiratzen zioten, esanez bezala: –Baina zu ere hemen al zeunden, Gabino?
|
|
|
Lau urtetan egon zen mutila gaixo, bi lehenengoak sendategian, eta beste biak etxean; lau urte haietan, baina, ikasturte akademiko bakarra galdu zuen, Gabinok, sendategian egin zuèn bigarren urtean tarteka estudiatzen jardun zuenak, etxean estudiatzen jarraitu baitzuen; hantxe zituen anaiek urtez urte uzten zizkiotèn liburuak, zalantzetarako, gainera, Damaso zuen maisu ezin hobea?, eta hantxe zuen hilean behin ikastetxeko irakasle bat, gramatikakoa?, arratsalde osoa bisitan ematen zuena, estudioei lotutako kontuen jarraipen orokorra egiteko; Gabinok, beraz, aurrera egiten zuen, bai osasunean eta bai estudioetan ere, baina mutila ez zegoen erabat pozik; goraldien ondoan?. Hosto erorien baitan egiten du Kristoren bihotzak taupaka? esan zion Maria Bibianak noizbait, eta batzuetan halaxe ematen zuen, on Anizeto kalonjeak igandeetan komunioa ekartzen zionean, esate baterako, hain
|
bere
baitan bilduta egoten zen Gabino halakoetan, haren begiak goi argi batek hartuak iduri, beheraldi batzuk ere izaten baitzituen, zeinetan ezkor eta malenkoniatsu agertzen baitzen, gaixotasunaren ondorioak zirela zioen medikuak, aferari garrantzia kendu nahian?, hutsaren hurrengoa zela esanez; aitorpen haiek, baina, Maria Bibianari bakarrik egiten zizkion.
|
|
|
lehen Domingoren atzetik ibili behar izaten genuen, bazkalorduan atzeratzen zelako, edo koilara ezkerrarekin hartzen zuelako, eta orain, hementxe dugu, puntual puntual beti, eskuin eskua koilarari helduta; lehen atzetik ibili behar genuen, estudiatzeko eta estudiatzeko, eta orain, aldiz, aurrea hartzen digu, guk ezer esan baino lehen liburua zabalik; lehen gelako azkenetakoa zen, erditik atzerako postuak ateratzen zituen behintzat, matematiketan ia beti eskas, eta orain klaseko hirugarrena da, eta matematikak aprobatu egiten ditu? 7 bat ere atera ez zuen, bada, aurreko kalifikazioetan!; lehen elizan distraitua egoten zen noiznahi, hamaika kaskarreko jasoa da horregatik, eta orain, ikustekoa da nola egiten duen otoitz,
|
bere
baitan bildurik; baina gehien hunkitu nauena, lehengo astean (ostiralean, oker ez banago) Gabinorengatik egin duena da, arestian ikusi baitizkiot oinetako zauriak, ia sendatuak dituenak, bai, baina nik diot: sendatuak dituenean dituen bezala baditu, zer ote zen orain dela astebete?
|
|
|
anekdotetan galdu gabe: zeruko aita guztiahaldunaren gizairudia erakutsi gabe, alegia, so egilearen arreta desbidera zezakeena, balizko aitak bizarra urdina edo urdinagoa ote zuen, edo bekozkoa ipinia ote zuen?; hargatik zegoen Teofilo Maria, menturaz, bere kontenplazio hartan liluratuta, hain
|
bere
baitan bildua eta hain, aldi berean, bere baitatik at, argiak, ezpatak eta koroak, hiru puntu bihurturik jada, triangelu bat osatuko balute bezala, non Jainkoak bere begia inskribatu eta nondik Jainkoak berak begi keinu bat egiten baitzion, ausaz, Teofilo Mariari; gero, baina, bizi zuèn paradisutik bat batean erauzia izan balitz bezala, begiak etengabe ixten eta irekitzen hasi zen gizona, modu ezin urduriagoan:
|
|
|
Ada, baina, ahizpari kasurik egin gabe, sonanbulo bat bezala irten zen langelatik; afaltzerakoan ere, halaxe jarraitu zuen,
|
bere
baitan bildua, gogoeta harrigarrietan, agidanez, buru sabaiko zeruan ahate erreak balebilzkio bezala, hegan batetik bestera; oherakoan, baina, erreakzionatu egin zuen, erraietatik erreakzionatu ere, nekez atera zitekeen beste ondoriorik Adaren buru mugimendu ezezkoei erreparatuz gero, hitzak mihitik ihes egin zion arte:
|
|
|
Imaz gazte atsegin bat da, alboan duenarengana bera doa maiz; Urkulluk, ostera, Arzalluzen antzera,
|
bere
baitan bilduagoa ematen du, dagoen gelako grabitate zentroa bere xilkoan balu bezala.
|
|
|
Ada, baina, ahizpari kasurik egin gabe, sonanbulo bat bezala irten zen langelatik; afaltzerakoan ere, halaxe jarraitu zuen,
|
bere
baitan bildua, gogoeta harrigarrietan, agidanez, buru sabaiko zeruan ahate erreak balebilzkio bezala, hegan batetik bestera; oherakoan, baina, erreakzionatu egin zuen, erraietatik erreakzionatu ere... nekez atera zitekeen beste ondoriorik Adaren buru mugimendu ezezkoei erreparatuz gero, hitzak mihitik ihes egin zion arte:
|
|
|
Zer bilatzen zuen don Juliok: teatro kolpe bat?, ala Ada zirikatzen ari ote zen, txorien kantarik ezean berak kanta zezan?; ala zera erakusten ari ote zitzaion eriari, alferrikakoa zela kanpoko leihoak eta ateak zabaltzea, barrukoak ireki ezean?; eta, hala ere, Txopitea jaunak ohartu beharra zuen ezen, leihoa ireki ahala, Ada
|
bere
baitan bildu eta halaxe egon zela... irribarretsu, ordukoa ere irri sumaezin bat zen arren, medikuak antzematen ez ziòn zerbaiti adi balego bezala –" Zergatik egiten duzu irri, jakin badaiteke. Konta iezadazu zerbait..." esan zion mediku jaunak orduan–, harik eta, isiltasun osozko hamabost hamasei minuturen ondoren don Juliok leihoa itxi eta honela esan zuen arte, erdi etsita, erdi haserre:
|
|
|
Txopitea jauna pazientzia galtzen hasia zen, bai –tratamenduak bezperan bete zituen bi hilabete–, baina gaixoa ez zegoen puntu berean, beharbada, ez atzera ez aurrera, bestela ez baitago ulertzerik Adak egun hartan eman zuèn aurrerapausoa, arratsalde partean eman ere, gaixoek patioan izaten zutèn ohiko paseoan; medikuak Maria Bibianari kontatua zion ordurako nola joan zitzaion goizeko kontsulta: nola berak, haizearen mintzoa entzuteko, gelako leihoak ireki zituen, eta nola Ada
|
bere
baitan bildu zen, ezohiko jarreran...
|
|
|
argia, ezpata eta koroa... anekdotetan galdu gabe: zeruko aita guztiahaldunaren gizairudia erakutsi gabe, alegia, so egilearen arreta desbidera zezakeena, balizko aitak bizarra urdina edo urdinagoa ote zuen, edo bekozkoa ipinia ote zuen...; hargatik zegoen Teofilo Maria, menturaz, bere kontenplazio hartan liluratuta, hain
|
bere
baitan bildua eta hain, aldi berean, bere baitatik at, argiak, ezpatak eta koroak –hiru puntu bihurturik jada– triangelu bat osatuko balute bezala, non Jainkoak bere begia inskribatu eta nondik Jainkoak berak begi keinu bat egiten baitzion, ausaz, Teofilo Mariari; gero, baina, bizi zuèn paradisutik bat batean erauzia izan balitz bezala, begiak etengabe ixten eta irekitzen hasi zen gizo... zer ikusi ote zuen, bada, Teofilo Mariak?; argi sortaren baitan dantzan egiten zutèn hauts partikulak ikusi ote zituen, oroitarazten ziotenak ezen gizona –Memento homo, quia pulvem eris et in pulvem reverteris esaten zien apaizak eliztarrei Hausterre egunean– hautsetik hautserako bidean galdutako izakia zela?; hauts partikula haien artean bazegoen, baina, alderik, argiak hartuak baitziren batzuk –ikusgarriak–, eta ilunak hartuak –ikusi ere egiten ez zirenak– besteak:
|
|
|
Etxe hartan guztiek estimatzen zuten Gabino, baita Teofilo Mariak ere, inbidia guztien gainetik eta zelo guztien azpitik: mundu aparteko batean bizi zen,
|
bere
baitan bilduta –aitak xanpain botila bat hustu eta edalontzietara husten zuenean ere, ikustekoa zen nola gelditzen zen mutila, Domingorekin batera, behetik gora zihoazèn burbuilei begira! –, absente bezala maiz; horregatik, presente egiten zenean, guztiek apur bat harrituta begiratzen zioten, esanez bezala: " Baina zu ere hemen al zeunden, Gabino?
|
|
|
lehen Domingoren atzetik ibili behar izaten genuen, bazkalorduan atzeratzen zelako, edo koilara ezkerrarekin hartzen zuelako, eta orain, hementxe dugu, puntual puntual beti, eskuin eskua koilarari helduta; lehen atzetik ibili behar genuen, estudiatzeko eta estudiatzeko, eta orain, aldiz, aurrea hartzen digu, guk ezer esan baino lehen liburua zabalik; lehen gelako azkenetakoa zen, erditik atzerako postuak ateratzen zituen behintzat, matematiketan ia beti eskas, eta orain klaseko hirugarrena da, eta matematikak aprobatu egiten ditu... 7 bat ere atera ez zuen, bada, aurreko kalifikazioetan!; lehen elizan distraitua egoten zen noiznahi, hamaika kaskarreko jasoa da horregatik, eta orain, ikustekoa da nola egiten duen otoitz,
|
bere
baitan bildurik; baina gehien hunkitu nauena, lehengo astean (ostiralean, oker ez banago) Gabinorengatik egin duena da, arestian ikusi baitizkiot oinetako zauriak, ia sendatuak dituenak, bai, baina nik diot: sendatuak dituenean dituen bezala baditu, zer ote zen orain dela astebete?
|
|
|
Baina arrosa bihurtutako bioletak, hilzorian zegoenak, indar hondarrak
|
bere
baitan bildu eta horrela hitz egin zuen:
|
|
|
...lotutako kontuen jarraipen orokorra egiteko; Gabinok, beraz, aurrera egiten zuen, bai osasunean eta bai estudioetan ere, baina mutila ez zegoen erabat pozik; goraldien ondoan –" Hosto erorien baitan egiten du Kristoren bihotzak taupaka" esan zion Maria Bibianak noizbait, eta batzuetan halaxe ematen zuen, on Anizeto kalonjeak igandeetan komunioa ekartzen zionean, esate baterako, hain
|
bere
baitan bilduta egoten zen Gabino halakoetan, haren begiak goi argi batek hartuak iduri– beheraldi batzuk ere izaten baitzituen, zeinetan ezkor eta malenkoniatsu agertzen baitzen –gaixotasunaren ondorioak zirela zioen medikuak, aferari garrantzia kendu nahian–, hutsaren hurrengoa zela esanez; aitorpen haiek, baina, Maria Bibianari bakarrik egiten zizkion....
|
|
|
Emazteak bizkar gainean uki zezan baino lehen, Nazario Orbe
|
bere
baitan bilduta zegoen: esan nahi baita pentsamendu bihurri haiek bere baitatik uxatu nahian zebilela, beharbada; horregatik, burua beste zeregin batean zuelako edo –beste toki batean, beraz–, ezezagun egin zitzaizkion Nazariori bai emaztearen eskua eta bai eskuak bizkar gainean eragin ziòn ukitua ere –emazteak ukitu ez beste, Nazario ederki aztoratu zen bederen–, ukitu hark munduaren aurrean biluztu balu bezala, bere lotsariak –odolki bigun erori higuingarri hura, batez ere– jende guztiaren begi bistan jarriz; jatorri ezezaguneko ukituari, ordea, segundo hamarren bat geroago, emaztearen soseguzko hitzak jarraitu zitzaizkion:
|
|
2010
|
|
|
are ergelagotzat hartuko duzu, jakiten duzunean zer nolakoa zen Simonek zu bezalako jendearekin zuèn jarrera, intelektualak, oro har, harrokeriaz betetako gizaki pribilegiatutzat baitzituen, eta horregatik ekiditen baitzituen bibliotekak, saloiak eta elkarrizketa espekulatiboak, nahiz eta berak, ez izatez, baina bai adimenez? hartarako dohainak zituen; sinetsia zegoen, bestalde, intelektualak behar beharrezkoa zuela lan gogorra, gogoa eta adimena
|
bere
baitan bilduta gera ez zitezen, eguneroko errealitatetik eta lurreko baztertuen arazoetatik urrun; zer min egin diezazuke, baina, Simone Weilek zuri, Damaso, zuk, zeure iritzien mende mendeko zaren horrek, ez baitago gizon dogmatikoagorik, zientzia jainkotzen duena baino!?, goitik behera begiratzen badiozu??; begiratuko ez diozu, bada, mistikoa ergela, kirtena eta eroa, hirurak batera bada!; eroa...
|
|
|
hura guztia, hala ere, ez zen aitonaren aurkako erreakzio inkontziente bat baizik izan, menturaz. Eta Gerhardi neure adostasuna erakutsi nion, jakina, nik ere hark arestian adierazia sentitu bainuen une batez, lehengusuak izateari utzi eta anaitasun moduko batek hartzen gintuela eta
|
bere
baitan biltzen, hark esandakoaz guztiz jabetu ez nintzen arren.
|
|
|
Hala, bada, amak gogoan behar zituen Mendigorriako gertakariak? horregatik errezatu zituen arrosario hartako letaniak errezatu zituen moduan, isilean,
|
bere
baitan bildua, baita arrosarioa zuzentzen zuenak Ama Birjinaren laudorioen zerrendari ekin zionean ere: Sancta Maria, Sancta Dei genitrix, Sancta virgo virginum?
|
|
|
Eta neurri guztiak, aitak soldaduari pistola kendu eta haren mugimendu guztiak blokeatu zituen? ez ziren aski izan, zeren, handik astebetera, etxeko atarian bakarrik zegoela, bost minutu lehenago ohi bezala ikusi nuen,
|
bere
baitan bildua, antza, zerumugari begira?, oilomobila martxan jarri, uhaskara abiatu, ertzetik uretara jauzi eta hantxe ito baitzen Heinrich. Ni etxean nengoen, eta Bergen negar zaunkek ohartarazi ninduten.
|
|
|
amak eta izeba Ernestinak beren lo kuluxka egiten zuten, egongeletako besaulkietan edo sofan, irratia itzalita; neskameek lan egiteari uzten zioten, edo ez zitzaien igartzen, lanean jarraitzen bazuten ere; txakurrak ere lotan: bazirudien, beraz, etxea ere
|
bere
baitan biltzen zela ordu haietan, izaki bizi bat balitz bezala, hormen arteko isiltasunean siesta egiteko prest?
|
|
|
–Begiak geldi amiltegira,/ euria geien dan arte,/ aske laga dot neure arima/ arratsalde ta eurite. / Gaixoa pozez galduta dabil/ usa kuma bat legetxe?; askotan ikusi izan baitut nire lagun poeta euriaren kontenplazioarekin
|
bere
baitan bilduta, gogosoraiotuta bezala, gora begira, zeru zabalera, besoak are zabalago, masailak uretan blai, edo behera begira, putzu bati, non ur tantek uhinezko zirkulu miragarriak eragiten baitzituzten, poeta eta jainkozko ura, begian begi?, erori eta urgaina zulatu ahala; bost ate, beraz, eta nota bat, entzun orduko poeta beste dimentsio batean sartzen zuena, baita hari oharkabean ohartarazi ere bost ate zeudèn tokian bakar bat zegoela jada, zeren begiak belarriak entzuten zuena entzun baitzezakeen eta belarriak begiak ikusia ikusi, baita sudurrak ikusi eta entzun ere, biak batera?; horregatik, beharbada, lagunaren poesiak, bihotzaren lurrezko labeetan sortua dirudienak, suaren urduritasuna duen heinean?
|
|
|
Gainerakoek pertsiana jaitsiak eta gortina korrituak zituzten, bete betean jotzen zuen eguzkitik babesteko. Itsasora ematen zuen egongelan Bechener jauna lurrean eserita ageri zen,
|
bere
baitara bildua errubera bat bezala. Albo batean burdinazko kate bat zuen.
|
|
|
ergeltzat ere hartuko duzu... mistikoak ergeltzat hartu izan dituzu-eta, betiren beti: ...en Simonek zu bezalako jendearekin zuèn jarrera, intelektualak, oro har, harrokeriaz betetako gizaki pribilegiatutzat baitzituen, eta horregatik ekiditen baitzituen bibliotekak, saloiak eta elkarrizketa espekulatiboak, nahiz eta berak —ez izatez, baina bai adimenez— hartarako dohainak zituen; sinetsia zegoen, bestalde, intelektualak behar beharrezkoa zuela lan gogorra, gogoa eta adimena
|
bere
baitan bilduta gera ez zitezen, eguneroko errealitatetik eta lurreko baztertuen arazoetatik urrun; zer min egin diezazuke, baina, Simone Weilek zuri, Damaso, zuk, zeure iritzien mende mendeko zaren horrek —ez baitago gizon dogmatikoagorik, zientzia jainkotzen duena baino! —, goitik behera begiratzen badiozu...?; begiratuko ez diozu, bada, mistikoa ergela, kirtena eta eroa, hirurak bater...
|
|
|
Hala, bada, amak gogoan behar zituen Mendigorriako gertakariak... horregatik errezatu zituen arrosario hartako letaniak errezatu zituen moduan, isilean,
|
bere
baitan bildua, baita arrosarioa zuzentzen zuenak Ama Birjinaren laudorioen zerrendari ekin zionean ere: Sancta Maria, Sancta Dei genitrix, Sancta virgo virginum...; ama isilik zegoen, bai, baina ez ezpainak mugitu gabe... ez baitut dudarik ama bere letania berariazkoa errezatzen ari zela, azken bolada hartan jakulatoria bakarrera laburbildu zuena:
|
|
|
hura guztia, hala ere, ez zen aitonaren aurkako erreakzio inkontziente bat baizik izan, menturaz. Eta Gerhardi neure adostasuna erakutsi nion, jakina, nik ere hark arestian adierazia sentitu bainuen une batez, lehengusuak izateari utzi eta anaitasun moduko batek hartzen gintuela eta
|
bere
baitan biltzen, hark esandakoaz guztiz jabetu ez nintzen arren.
|
|
|
Heinrich, beraz, bere obsesio harekin zegoen, eta bere obsesio harekin jarraitu zuen. Eta neurri guztiak —aitak soldaduari pistola kendu eta haren mugimendu guztiak blokeatu zituen— ez ziren aski izan, zeren, handik astebetera, etxeko atarian bakarrik zegoela —bost minutu lehenago ohi bezala ikusi nuen,
|
bere
baitan bildua, antza, zerumugari begira—, oilomobila martxan jarri, uhaskara abiatu, ertzetik uretara jauzi eta hantxe ito baitzen Heinrich. Ni etxean nengoen, eta Bergen negar zaunkek ohartarazi ninduten.
|
|
|
amak eta izeba Ernestinak beren lo kuluxka egiten zuten, egongeletako besaulkietan edo sofan, irratia itzalita; neskameek lan egiteari uzten zioten, edo ez zitzaien igartzen, lanean jarraitzen bazuten ere; txakurrak ere lotan: bazirudien, beraz, etxea ere
|
bere
baitan biltzen zela ordu haietan, izaki bizi bat balitz bezala, hormen arteko isiltasunean siesta egiteko prest...
|
|
|
" Begiak geldi amiltegira,/ euria geien dan arte,/ aske laga dot neure arima/ arratsalde ta eurite. / Gaixoa pozez galduta dabil/ usa kuma bat legetxe"; askotan ikusi izan baitut nire lagun poeta euriaren kontenplazioarekin
|
bere
baitan bilduta, gogosoraiotuta bezala, gora begira, zeru zabalera, besoak are zabalago, masailak uretan blai... edo behera begira, putzu bati, non ur tantek uhinezko zirkulu miragarriak eragiten baitzituzten —poeta eta jainkozko ura, begian begi—, erori eta urgaina zulatu ahala; bost ate, beraz, eta nota bat, entzun orduko poeta beste dimentsio batean sartzen zuena, baita hari oharkabea...
|
|
2011
|
|
|
Gero pausagira jaitsi da. Han ziren dagoeneko gosaritan narrazio hauetako pertsonaiak, nor
|
bere
baitan bildua, kafesne epelaren usainean. Haiengandik ere despeditu da, banan banan:
|
|
|
nola etorria den berriro Guatemalara, Mexikotik itzultzekoak diren errefuxiatuei laguntzera, beren herrira itzulitakoan ahalik eta arazo gutxien izan dezaten; egoera oraindik ere arriskutsua dela hemen, eta laguntzera etorritako atzerritarrak biziki ongi hartzen dituztela. Esango lioke, baten batekin hitz egiteagatik besterik ez bada ere, osasunerako ere ezin baita ona izan denbora guztian nor
|
bere
baitan bildurik egotea, jan ezinak janez?, nola kamioneta zahar bat hartu eta, triki traka, Mexikoko mugako La Mesilla raino joan behar duen orain Huehuetenangon barrena, hamar ordutik gora iraungo duen bidaia nekagarrian, eta han elkartuko dela Euskal Herritik eta beste hainbat lekutatik etorritako brigadista internazionalistekin, Mexikotik iristekoa den guatemalar errefuxiatuen zutabeari abegi ... Esango lioke, agian, ez balitz dotoreegi jantzita doalako eta, seguruenik, ulertu ere ez liokeelako egingo, nola munduko txiroekiko elkartasuna bideratzeko modu bat den hori, sakrifiziorik eskatzen duena, bai, baina bizipozik ere ematen duena.
|
|
|
Leon, ordea, basoari begira geratu zaio,
|
bere
baitan bildua, antza. Honoriok ongi ezagutzen du, eta berehalako galdera egin dio:
|
|
|
Baina, Arsenio Iraizoizi ez ezik, don Marianori ere ezin hobeki etorri zitzaion adiskidantza hura, zeren, emaztea galdu ondoren,
|
bere
baitan bildua egon baitzen urte batzuetan, marraskilo bat bezala, emaztearekin Indiara egin zuèn eztei bidaia gogoan, Rabindranath Tagoreren idazki lirikoak babestoki?, eta zeren adiskidantza hura euri gozo bat bezala gertatu baitzitzaion, barnetik bizi izan zuèn marraskiloak kanpora egin eta bere onena eman zezan, naro eta eskuzabal.
|
|
|
emaztea eri itzuli baitzitzaion, baita handik gutira hil ere. Eta, handik harat, etxeko martxa zeramàn eta bera baino hamar urte zaharrago zèn izeba ezkongabe batekin bizi izan zen don Mariano,
|
bere
baitan bildurik, emazte hil berriaren memoria gogoan, kontsolamendu eta atsedenleku bakarra Tagoreren mundu lirikoa balu bezala: Bakea bilatzen duen ekaitzak bezala, zeinak bakea bera kolpekatzen baitu, halaxe kolpekatzen du ene asaldurak zure amodioa, oihu eginez:
|
|
|
–Halaxe gertatu zunan, esan zuen,
|
bere
baitan bildutako ahotsez.
|
|
|
Adiskidetzeko saio ustelaren ondoren, leihatilatik begira jarri da kazetaria,
|
bere
baitara bilduta. Bazterrak nahasten ibili zen bart, eta ordaina du goizean.
|
|
|
Baieztapen hori, ordea, onartezina da. Nortasun pertsonala
|
bere
baitan biltzen duen identitate etnikoa ez da inola ere arrazoigabeko zerizan bat, baizik eta beste arrazoitasun mota batekoa. Zentzu materialari darion arrazoibidekoa ez izateak ez baitu esan nahi okerra edo zilegia ez denik.
|
|
|
Claude Hagège hizkuntzalariaren eskutik ekingo diogu eginkizun horri. Aditu horren ustez, hizkuntza kultura baten adierazpide bakarra eta osoa ez baldin bada ere,
|
bere
baitan biltzen ditu, nolanahi ere, beste atal guztiak, hitzen bidez itzultzen baititu gainerako adierazpideak oro. Horrenbestez, lekurik behinena dagokio hizkuntzari kulturaren zerizanean, eta hizkuntzaren galerak, berehalakoan ez baldin bada, luzarora kultura osoaren suntsipena ekar dezake.
|
|
|
Espainiarra, berriz, identitate aberatsa baita nonbait, hobea, mailazkoagoa edo. Diskurtsoak
|
bere
baitan bildu ditu mendeetako herri honekiko erasoa, arbuioa eta mespretxua. Nondik iradoki dezake batek zure kulturak ez du behar besteko funtsik mundu honetan toki izateko?
|
|
2012
|
|
|
Hurrengo kilometroetan nor
|
bere
baitan bildurik bidaiatu zuten. Belateko tunelera hurbiltzean, Jonek keinukariari eman eta mendateko saihesbidea hartu zuen.
|
|
|
Handik denbora batera larbak jaioko dira, eta hiru bat urtez hazten ahalegindu egurraren zelulosa janez. Gehiago hazterik ez dutenean (hamar milimetrokoak egiten dira harrak urte horietan),
|
bere
baitan biltzen dira eta pupa bihurtzen; gero, estalki barruan gorde, eta azken aldaketa baten bidez intsektu heldu bilakatzen.
|
|
|
Tutorea alde batetik bestera paseatzen, eskua kokotsean,
|
bere
baitan bildua. Eta hura ikusita hala pentsatu du Sonia Estradak:
|
|
|
Munduan inork ez zuen han oinik ipintzen; eta hainbesteraino errespetatzen zuen non berak pasatzen baitzuen erratza. Alegia, farmazia, zetorren guztiari irekirik, bere harrotasuna zabaltzen zuen lekua baldin bazen, capharnauma zen bere abaroa non, berekoiki
|
bere
baitara bildurik, Homaisek atsegin hartzen baitzuen bere kuttuntasunen egikaritzan; beraz Justinen kokorrodura adeigabekeria eskerga iruditzen zitzaion; eta, arakatzak baino gorriztago, errepikatzen zuen:
|
|
2013
|
|
|
Gau hartan, oheratu bezain laster sabaira begira gelditu eta,
|
bere
baitan bildua, otoitz baten hasiera izan zitekeena errezitatu zuen, ahapeka:
|
|
|
halako moldez, non, medikuak erran zienean ezen Abdel Haqqek koman sartua zirudiela, bikiak agertu baitziren aitaren gelan, lauta eskuan, haren azken borondatea konplitzeko prest. Kantak, letraren antzera, musika hunkigarri bat zuen,
|
bere
baitan biltzen zituena bizipozaren argia eta biziminaren itzala, itzalak argirako bidean beti, argiak itzala osoki hartzen zuen arte, arimaren hordialdi erabatekoan: kontuak kontu, Abdel Haqqek, hilzorian zegoela, irri itxurako bat egin zuen?
|
|
|
hasieran, begiak zabaldu zituen, harridurak ez ezik, senetik zetorkiòn beldur ezkutu batek ere, negarra gehienetan da zoritxarraren adierazpide? hartu balu bezala; gero, bere erantzukizunaren berri jakin nahian edo,
|
bere
baitara bildu zen, begiak ireki eta itxiz auskalo zenbat aldiz, etenik ez zuèn mugimendu ezin bizkorrago batean; azkenik, hiru aldiz jesarri zen ohe ertzean, baita ostera etzan ere, harik eta laugarrenean zutitu, atea ireki eta Dionixioren atea jo zuen arte: kaxk kaxk kaxk?
|
|
|
Ehiztarien arteko giro jostari bezain baikorrean, izan ere, Dionixio Osak bere ateraldi xelebreak izaten zituen: urte hartan ez, ordea, malenkoniak hartua baitzegoen,
|
bere
baitan bildua, pentsakor, nahiz eta, lantzean behin, bere egoera disimulatzen saiatzen zen, alferreko ariketetan sarri.
|
|
|
Ibiltzeko moduagatik ezagutu nuen. Ibilerak munduko arreta guztia eskatzen ziola ematen zuen, soka gainean funanbulistari bezala,
|
bere
baitara bildua, begirada guztiak erakarri bai baina inori itzuli gabe baitzihoan. Eta atzetik, pare bat metrora, ni ordu erdi bat lehenago joan nintzaion modu berean, otzan eta esaneko, gazte batek jarraitzen ziola ikusi nuen.
|
|
|
Isilik edan genuen kopatik, nor
|
bere
baitara bildua, zurrupada tiki baina lasterretan. Nik hustu nuen lehenbizikoa.
|
|
|
Larru beltzaren jabe ñimiñoa ttuku ttuku zebilen harekin suertatu nintzen guztietan. Ahantzi gabe haren begiak, munduko gauzetarik urrundurik
|
bere
baitara bildua dagoen norbaitenak. Nik barride bat egina nuen.
|
|
|
Isilik zihoazen orain; nor
|
bere
baitara bilduta. Elizabeth ez zegoen eroso; hori ezina zen; baina eztitan zegoen balakuagatik, eta atseginez; arreba aurkeztu gura izatea maila goreneko konplimendua zen.
|
|
|
Amari azkeneko aldiz begiratzeko jiratu zuen burua. Lurrean eserita,
|
bere
baitan bildurik zegoen, ordurako ez zuen ezer esaten. Burua altxatu zuen semearengana, begi urdinak iltzatu zizkion.
|
|
|
Gau hartan, oheratu bezain laster sabaira begira gelditu eta,
|
bere
baitan bildua, otoitz baten hasiera izan zitekeena errezitatu zuen, ahapeka:
|
|
|
Ehiztarien arteko giro jostari bezain baikorrean, izan ere, Dionixio Osak bere ateraldi xelebreak izaten zituen: urte hartan ez, ordea, malenkoniak hartua baitzegoen,
|
bere
baitan bildua, pentsakor... nahiz eta, lantzean behin, bere egoera disimulatzen saiatzen zen, alferreko ariketetan sarri. Lagunak jakinaren gainean zeuden emaztea gaixo zuela, eta, hargatik zelakoan, ez zioten itaunik egiten.
|
|
|
Abdel Haqqen aita eta Raissa hitz eginak zeuden hartaz mediku espezialistarekin, baita honen konplizitatea erdietsi ere... halako moldez, non, medikuak erran zienean ezen Abdel Haqqek koman sartua zirudiela, bikiak agertu baitziren aitaren gelan, lauta eskuan, haren azken borondatea konplitzeko prest. Kantak, letraren antzera, musika hunkigarri bat zuen,
|
bere
baitan biltzen zituena bizipozaren argia eta biziminaren itzala, itzalak argirako bidean beti, argiak itzala osoki hartzen zuen arte, arimaren hordialdi erabatekoan: kontuak kontu, Abdel Haqqek, hilzorian zegoela, irri itxurako bat egin zuen... hilda gero erakutsi zuèn irri berbera, han bilduta zeudenek hori ziurtatzen zuten bederen:
|
|
|
Hala, bada, gizon hark ederki entzun zuen Dionixioren negarraldia: hasieran, begiak zabaldu zituen, harridurak ez ezik, senetik zetorkiòn beldur ezkutu batek ere –negarra gehienetan da zoritxarraren adierazpide– hartu balu bezala; gero, bere erantzukizunaren berri jakin nahian edo,
|
bere
baitara bildu zen, begiak ireki eta itxiz auskalo zenbat aldiz, etenik ez zuèn mugimendu ezin bizkorrago batean; azkenik, hiru aldiz jesarri zen ohe ertzean, baita ostera etzan ere, harik eta laugarrenean zutitu, atea ireki eta Dionixioren atea jo zuen arte: kaxk kaxk kaxk...
|
|
2014
|
|
|
Ordu erdira edo artean Y ren barra esparrura lotuta nagoelarik, esaten dit txosnako txanda bost minututan amaituko duela eta ea onartuko diodan beste trago bat lehen gaizki ateratakoaren ordainetan eta hain gustura nago zurekin hizketan. Errazena errefusatzea litzateke, batetik trago okerraren justifikazioa aski eskasa delako azken batean eskatutakoa kobratu didalako eta batez ere kuadrillakoak hiru ordu barru arte errepikatuko ez den gautxori trenerantz doazkidalako, herri ezezagunean bakarrik alderrai gelditzearen arriskuak oraindik hor dirauelako bizirik, ozenki taupaka
|
bere
baitara bildurik egonik ere; baina egiatan ez al da nire irudimena proposamen horren ideiarekin jostatzen aritu berarekin hizketan eman dudan lehendabiziko istantetik beretik, ez al dut usaintzen begiak iltzatu dizkidanetik nire ezpainei darien lerdearen kiratsa, ez al diot neure buruari aitortu nahi sarean harrapatuta naukala erabat, gaua amaitzean besoen artean estutu nazan edozein umiliazio ja...
|
|
|
Jainkotiar Komedia irakurtzen ari zen, italieraz. Beraren hazpegi finek, begirada
|
bere
baitara bilduak, orriak pasatzean marrazten zuen irribarre leunak, bidaia hasieran berarekin izandako elkarrizketa laburraz gain, pertsona egokia izan zitekeela konbentzitu ninduten. Gainera, ez nuen beste inorengana jotzerik.
|
|
|
beharbada estatuaren asimilatu bat zen, bai, baina ez horregatik arnegatu bat. Bere buruari esan zion bazekiela nondarra zen eta, gehien maite zituen gauzak bezala, gehien gorroto zituenetako batzuk ere
|
bere
baitan biltzen zituela hiri horrek: inperialismoa, hierarkia, goitik beherako boterea, txikienganako larderia...
|
|
|
Baina miresle bezain kritikoa: aspaldi egin zuen kultura aleman
|
bere
baitan bildu eta itxiaren salaketa sarkastikoa ere1162 Quinet borrokan murgildu da eta parte oso aktibo hartu du gerran. Hugok soldadu alemanei armak uzteko deia egin dien bezala, Quinetek aldarria egin die, aux allemands de toutes races?, tropa alemanen martxa geldiaraziko duen igurikitzan, gerra ez baitzien Errepublikak deklaratu.
|
|
|
Arraza bretoiaren bere teorian sartzen da hori. Bretoia arraza
|
bere
baitan bildua da, uzkur sotila,, et faible dans l, action? 2437 Arraza sentibera da, femininoa, ez dauka lehian irabazteko behar den malapartea. Beti galtzaileen alderdian tokatu da historian.
|
|
|
burgoi eta herabe, indartsu sentimenduan eta ahula ekintzan, libre eta irekia lagunartean eta uzkur etxetik kanpo, fidakaitza kanpotik datorren guztiarekiko328. Notre bonne petite race? 329,, une race aimable et douce? da330, arraza goibela, melankolikoa331, beratasun infinitukoa sentimenduan332, zeharo
|
bere
baitan bildua, etxezulo(, c, est par excellence une race domestique?) 333; baina irudimentsu334, urruntasunaren eta ezezagunaren amesti335. Ces traits de douceur, de fidélité, de résignation, de timide réserve, qui forment le caractère des peuples bretons, erremarkatzen ditu Renanek336 Labur:
|
|
|
Haien beiretan zehar aretoetako argitasuna kanporatzen zen, lurrun mehe batez baheturik, eta, sute baten isla bailitzan, gauaren kontra talka egiten zuen bortxa handiz. Ordu batzuk baziren gauak jauregi dirdaitsua
|
bere
baitan bildua zuela, eta barruko argiaren eta kanpoko ilunaren arteko kontrasteak arreta erakarri zien dantzan ari ez ziren gonbidatuei. Leiho zuloetan gelditzen zirelarik, hainbat kanpandorre suma zitzaketen, itzaletan lauso, han hemenka beren silueta itzelak agertzen.
|
|
|
Bertan otordurik ez egitera, Nadiak ez zuen tarantasa lagatzen. Bazkaritan eta afaritan mahaira esertzen zen, baina kasik inoiz ez zuen parte hartzen elkarrizketetan,
|
bere
baitara bildua beti.
|
|
|
Bien bitartean, Ivan Ogareffek,
|
bere
baitan bildurik tigre bat bezala, tutik ere ez du esaten. Ez du nahi bere urratsen soinurik, ezta bere arnasa hotsik ere, itsuaren belarrira heltzerik.
|
|
2015
|
|
|
Borrokaren aurreko bi egunak atseden eta kontzen trazio egunak izan ziren. Andoni mututu egin zen egun haietan;
|
bere
baitan bilduta igarotzen zituen orduak, buruan ikusten zituen irudietan murgilduta. Martaren txantxaren batek bakarrik lortzen zuen hari irribarreren bat loraraztea.
|
|
|
Belardian,
|
bere
baitara bildua zihoala, lau hostoko hirusta bat aurkitu zuen. Zein ezuste goxoa!, pentsatu bide zuen, eta lorea erauzi zuen kontu handiz.
|
|
|
Udaberriko egun batez, bere ilobek hondartza eder batera eraman zuten, mendietatik oso urrutira. Agurea harkaitz batean eseri, eta lau orduz egon zen itsasoari begira, harriturik eta guztiz
|
bere
baitara bildua. Ilobek samurtasunez beterik begiratzen zioten.
|
|
|
Bakoitzak bere paperak irakurriz ordubete inguru ematen du, isiltasun erabatekoan eta guztiz
|
bere
baitara bilduta. Pinter andereak zorrotz zorrotz begiratzen die, disimuluan baina.
|
|
|
Garaiz zebilen gaueko txandara iristeko. Ontziak garbitu zituen gero,
|
bere
baitara bilduta. Zerbait pentsatu beharra zeukan ataka hartatik onik libratzeko.
|
|
|
Berehala, Ramsay andrea
|
bere
baitara bildu zela ematen zuen, petaloak bata bestearen gainean, egitura osoa erori zela nekez leher, eta hala, bere burua nekearen altzoan abandonaturik, Grimm-en maitagarrien ipuineko orritik hatza eramateko indar doiarekin, bere barrenean pilpiraka zeukala, zabal zabal egin ondoren jotzeari utzi dion udaberri baten taupadaren antzera, kreazio arrakastatsuaren bozkarioa.
|
|
|
Azken finean... , une hartan, oharkabean,
|
bere
baitara bildu zen, fisikoki, bera ederra zelako irudipena ari baitzitzaion nagusitzen, gutxitan bezala?, azken finean, berak ez zuen normalean inongo zailtasunik jendea berarekin zaletzeko; esate baterako, George Manning; Wallace jauna; ospetsuak izan arren, arratsalde pasa etortzen zitzaizkion, patxadan, sutondoan hitz egitera. Soinean zeraman, bera ere ezin egon konturatu gabe?
|
|
|
Amon jainkoaren itzala eta izena oraindik luzea eta ospetsua zen gizaki jakin mintsu batzuk harrien artean oso itxura xelebreko batzuk topatu zituztenean. Barekurkuilu handi eta zapal batzuen antzeko irudiak ziren,
|
bere
baitan bildutako harrizko suge batzuk bezalakoak, ahari bati erauzi edo erori eta harrizko bihurtutako adarren antzekoak.
|
|
|
Ipuinok hiru izatea ez da ziorik gabea; izan ere, Hirutasun Sainduaren bidaietako bat eskaintzen baitigute, eta aldi berean fenomenologia bat, harriturik amaitzen duen espiritu batena. Jakes kantautoreak, egungo abeslari guztiak bezalaxe jainkotua, haragitu beharraren ezinegona sentitzen du,
|
bere
baitan bildurik zuen bakeak ihes egin baitio, bihotza galdu zaio eta ez daki berreskuratzerik izango duen. Xabat txirrindularia, izen judua badu ere, zeharo kristikoa da:
|
|
|
Eleberri honetan, pertsonaiak ez dizkigute ezagutzera ematen beren biografietako mugarri ofizial, garrantzitsu edo deigarriek, baizik egoera eta gertaera arrunten aurreko beren barne mintzoek, eta beste pertsonaien gogoan eragiten dituztenek (perspektibismoa). Skye irlakoez kanpoko ikuspuntua berariaz dagoenez ezabatua, Farorantz eko mundua arras da trinkoa eta
|
bere
baitan bildua (inmanentzia,, ez dago Jainkorik?). Virginia Woolfek uko egiten dio berak sortu pertsonaien ezagutza osoari, zalantzatia da:
|
|
|
Denborak denak kontsolatzen dituela esan ohi den arren, benetako kontsolamendurik sinestunentzat baino ez dagoela idatzia zuen berak. Orobat zen egia, ordea, doluak
|
bere
baitan biltzen dituen sentimenak, nahigabea, tristezia, gogogabetasuna, inhibizioa, poliki poliki atzean utziz joana zela, Freudek adierazi bezala.
|