|
2003
|
|
|
izan zenari, René Cassin gure herritar handiari, eman ziolarik Bakearen Saria, Aase Lioanes andereak, Nobel batzordearen buruak erran zuen: René Cassin irakasle jaunaren bizia eta obra zuzendu duen printzipioa izan da Gizonaren duintasunari, bere nazionalitate,
|
bere
arraza, bere erlijio, bere sexu, bere graduaren gainetik zor zaion errespetua.
|
|
|
Ildo berean, uneko euskaldunak behinolako kantabriarrekin identifikatzen zituen. Gainera Etxaus bezalako euskaldun onak, kantabres finak, bere etorkiaren,
|
bere
arrazaren eta bere leinuaren ezaugarriei eusten zion denboran zehar. Goihenetxek dioen bezala, ikuspegi horretan garai historikoen bilakaera desagertu eta euskararen eta euskaldunen arketipo bat sortzen zen, Tubalen garaitik aldagaitza31 Axularrek ez zuen auzi hau gehiago landu, baina argi dago inplizituki diskurtso historiko kantabristarekin bat egiten zuela.
|
|
2006
|
|
|
Hemen, Madariaga nahiz Unamuno baitan, posible da arraza bat bere hizkuntza/ izpiritua gabe, edo arraza/ izpiritu soil soil; arrazaren eta hizkuntza/ izpirituaren artean bata bestearekiko lokabetasun posible bat ohartzen da (eta Unamuno-ren kasuan bederen, arraza bat posible da bere izpiriturik ere gabe, edo hizkuntza bat
|
bere
arrazarik gabe), Herder edo Humboldt-en nazio eta hizkuntzaren artean ezin egon zen dikotomia, autore alemanok arlo hauetan ez baitute arraza ezertarako inoiz aintzat hartu: hauentzat nazioak (arrazak barik!) eta hizkuntzak bat egiten zuten, bai agertzeko eta bai desagertzeko unean, biak izpiritu bat baizik ez zirelako.
|
|
|
Hori mistikoegia da. Aldiz, berari zientifikoki sendoa Taine ren sozio biologia iruditzen zaio
|
bere
arraza eta ingurune faktoreen teoriarekin: " Tú, mi querido lector(...), has oído hablar de Taine.
|
|
|
Aplicado al hombre, el concepto de raza no significa más que el precipitado de su historia – es historia consolidada. – Me parece indigno de la actitud a que han llegado nuestras experiencias intelectuales no romper resueltamente con esa interpretación zoológica, peor aún, botánica de lo humano [oroit
|
bere
arraza begetalak!], según la cual nuestra vida –individual o nacional– consistiría en el mero despliegue o evolución de una semilla o germen que desde un principio contenía ya, preformado, todo lo que vamos a ser" 727 Harat honatak eta azentuen lerradurak badaude Ortega-ren pentsamenduan (eta eboluzioak ere bai, bolada" existentzialista" bezalako bat edo barne).... Baina arraza edo herri arimari gagozkiola behinik behin, aldebakartasun hauek azentuetan problemarik gabe esplikatzen dira Ortega-ren estiloarekin(" dentro de la ambigüedad que lo caracteriza") 728, ez dute adierazten zinezko eboluzio bat sakonean suposatzeko arrazoirik aski.
|
|
|
Ez ditugu berdinduko arraza inbokatzen duten denak, eta Ortega horiekin guztiekin are gutxiago. Baina ulertu behar da Ortega,
|
bere
arrazaren erabileran, ez dabilela filosofoaren zerugain teoriko soil inofentsibo batean filosofatzen, atmosfera politiko eta sozialki mingarribakoren batean. Txit aitzitik, arrazen teoriak jada oso politizatuak zeuden testuinguruan dihardu, eta modu alderdikoi deliberatuan jardun ere.
|
|
|
Zergatik nahi ditu elkartu bere sorterriko noblezia garailea eta" menperatuak"? Mundu osoaren gainean
|
bere
arraza edo aberria erreinarazi barik, ganora harrigarriz ahalegindu baitzen bere arraza disolbatzen eta bere aberria bera politikoki ezabatzen.
|
|
|
Zergatik nahi ditu elkartu bere sorterriko noblezia garailea eta" menperatuak"? Mundu osoaren gainean bere arraza edo aberria erreinarazi barik, ganora harrigarriz ahalegindu baitzen
|
bere
arraza disolbatzen eta bere aberria bera politikoki ezabatzen.
|
|
2007
|
|
|
baldintza horiek dira, batetik birundatzen duen natura (klima, lurraren emankortasuna, etab.), bestetik, gizakiaren natura bera, hots, arraza, etab.? 746 (Gero arrazaren karakterea bera, haren alfer edo langiletasuna? klimak eta ingurune geografikoak baldintzatua suposatzen da) 747 Andre gizon langileak, bere buruaren eta
|
bere
arrazaren mantenurako beharrezko bizigaiak ekoizteko, lan egiten du, irakurtzen dugu, pixka bat harrituta arraza horrekin748 Beti zientifiko positibo eta materialista estrikto agertzeko enpeinuan, Marx-i metafora eta konparazioetan ere historia ekonomikoa historia naturalarekin à la Darwin antzeratzea gustatzen zaio.
|
|
|
Historia egin, arraza batzuek dagite eta beste batzuek ez; eta historian egin, arraza bakoitzak bere patuak aurridatzi diona egiten du: , cada raza ha llegado al área histórica con su destino preformado, su curva prescrita, y no ha habido manera de reformar su trayectoria? 795 Arraza bat patu bat da (edozein norbanakorentzat ere bere patua
|
bere
arraza da). Zibilizazioaren historia guztia, intelektuala nahiz politikoa, termino arrazialetan interpretatzeko bere inkarnuan, besteak ere erraz ikusi ohi ditu bere gisakoak:
|
|
2008
|
|
|
Lekutan geratzen da isolatuta eta
|
bere
arraza ardatz zuen euskal kulturaren erreferentzia. Euskara eta euskal musika autonomo eta berezi gisa ikusiko zituen orain ere Azkuek, baina jada ez inondik ere isolatu gisa.
|
|
2009
|
|
|
Horren lekuko izan da, uharteko familia aberatsenetako bateko kide den Alain Huygues Despointes. Iragan urtarrilaren 30ean erreportaje batean
|
bere
arraza zaindu nahi zuela adierazi zuen deplauki. Hitz sinesgaitz horiek Parisen bertan kritika oldea eragin dute, eta epaitzeko bidean jarri dituzte.
|
|
2010
|
|
|
Edozein leku da ederra, euririk egiten ez duenean. Euria egiten duenean, putzuak agertzen dira edonon, orbelak buxatu egiten ditu erretenak, jendea arropa lodien azpian bakartzen da, aterkipean babesten da
|
bere
arrazakoengandik, oinetakoei urik ez sartzea du kezka bakar, ez iristea galtzerdiak bustita eta oinak izoztuta etxera. Euria egiten duenean, editatu gabeko munduan bizi dela ohartzen da bat, zerua grisa dela, grisak direla etxebizitzak, grisak errepideak, grisak arropak, grisak gogoak.
|
|
2011
|
|
|
hostoetan enborrean azala pozoi eta igalia gozo. Berdejaleek bakean bizitzen uzteko pozoia eta
|
bere
arraza daraman hazia zabaltzen lagunduko dutenei fruitu gozoaren saria. Saria ez, ordaina.
|
|
|
c) Enplegua aukeratzeko askatasuna izango dela eta langile bakoitzak komeni zaion enplegua izateko beharrezko heziketa jasotzeko aukera izango duela eta enplegu horretan aurreko heziketa hori eta langileak berak dituen gaitasunak erabiltzeko aukera,
|
bere
arraza, larru kolore, sexua, erlijioa, politika iritzia, nazio jatorria edo gizarte jatorria kontuan izan gabe.
|
|
2012
|
|
|
–Izugarrizko pena dela idazlea papagai jaio ez izana, zeren, hala izan balitz,
|
bere
arrazako papagai ospetsuena izango baitzen. Jadanik argitaratuta zeuden iritzien xehetasunak errepikatu besterik ez du egin, egunkari honetatik eta hartatik ardura handiz jaso ondoren.
|
|
|
Saihetsak ez dira bereizten, baina haztatu egiten dira? Animaliaren saihetsak begi hutsez bereizten ez direnean, baina ukimenaren bidez erraz hautematen direnean, gure maskotaren gorputzeko gantza
|
bere
arraza, adin eta sexurako egokia dela adierazten du. Animaliak pisu ideala du.
|
|
|
Hala ere, batez beste, espainiarrek 325 euro gastatzen dituzte txakur bat erosten, nahiz eta prezio alde handia dagoen pedigri edo arraza ziurtagiria duen txakurrarekin alderatuta. Animalia
|
bere
arrazaren garbitasuna egiaztatzen duen ziurtagiri honekin saltzen bada, batez beste 419 euro balio du, eta pedigririk ez duen txakur batek, berriz, 155 euro, hau da, erdia baino gutxiago. Txakurra txakur arrazen hazleei erostea Txakur arrazen hazleak dira biderik seguruena pedigria duen txakurra erosteko.
|
|
2013
|
|
|
Egun, Alemaniak ekonomikoki eta politikoki Europan duen garrantzia kontuan hartuta, agian Fichtek arrazoi ere bazuela ironikoki onartu badugu ere,
|
bere
arraza zatiketak helburu historiko zehatz bat zuen garaian: Fabian antropologoa eta gero, koebaltasun ukazioa?
|
|
|
Txakur handi bat, mastin bat bezala, ez da hazten erritmo berean, ez eta txihuahuaren nutrizio eskakizun berak ere. Txakurraren dieta osasuntsuak bere nutrizio beharrak asetzen ditu, adinaren eta tamainaren arabera Los tamaina handiko txakurrek azkar haztea eragozteko elikatze mota behar dute,
|
bere
arrazako ohiko hezur arazoak eragin ditzakeelako; displasia. Horregatik, komeni da ezaugarri eta proportzio egokiak dituen pentsua hartzea. Txakurrak egunero egiten duen ariketa fisikoaren kopurua kontuan hartu beharreko beste faktore bat da txakurraren elikadura aukeratzeko.
|
|
2014
|
|
|
T. Fontane literato prusiarrari irakurtzen diogu, adibidez, gerraren martxaren lekuko eta kronista izan baita,, gure? armada prusiarraren estrategia eta teknika bikainak edozeinentzat modu ulergarrian erakutsi duela, bertute nazional [Volkstugenden] zinez germaniarren nagusitasuna Frantzia eta
|
bere
arraza erromatarraren gainetik? 1407 Fontanek hemen goratzen duen arrazaren bikaintasun germaniarra zentzu kulturalean ulertu da (autore latinoek goraipatu zituzten bertute germaniar klasikoen zentzuan); zeren eta, biologikoki. Fontane bera jatorri frantsesekoa baitzen.
|
|
|
Renanen arraza teorien aipatzen ari garen testu eta ideia guztiok bere aurreneko ikerketa handitik hartuak dira (averroismoaz tesi doktorala uzten bada), Histoire générale et système comparé des langues sémitiques, 1855497 Urte horietantxe Gobineau
|
bere
arraza liburu pozoitsua argitara ematen ari zelarik,, vous avez fait là un livre des plus remarquables, plein de vigueur et d, originalité d, esprit?, idatzi dio, adiskideari? 1856an Renanek498. Quel service avez vous rendu en exprimant votre point de vue avec une force, une hauteur, une logique, que je n, hésite pas à qualifier d, admirables!
|
|
|
hizkuntzari atxiki atxikia doa arrazaren psikologia, garabide kultural, artistiko eta politikoa, eta batez ere erlijioa, horiek denek hizkuntzaren izaerarekin bat egiten dutela. Hain zuzen horretantxe ikusten du berak
|
bere
arraza kontzeptuaren egokiagotasuna: esaterako, kriterio fisikoekin ezin bereizi ahal izango lirateke semitak eta indoeuroparrak bi arraza diferente bezala, beraz bi espiritu zeharo diferente bezala historian; bere irizpide etno linguistikoarekin bai.
|
|
|
Apunteak egiten Renan laster akordatu bide da, ongi egin du notatxoa baztertuz?, bere, ametsa?, ez aldizkako amesgaiztoena, baizik bere filosofia orokorraren ondorio naturala zela. Bere arrazoimenaren eta egiaren kontzeptuek, bere fedeak zientzian,
|
bere
arrazen teoriak2514, bere historiaren metafisikak, bere. Jainkoaren, ideiak, amets hartara zeramatela zuzen zuzen.
|
|
|
2514 Renanek garbi dakusa,
|
bere
arraza teoria eta demokrazia ezkontezinak direla, baina arraza teoriari firme eusten dio. –Le principe le plus nié par l? école démocratique est l, inégalité des races et la légitimité des droits que confère la supériorité de race.
|
|
|
Hala, badaki norantz doan haizete handien erdian. Orientatzeko gaitasun hori berezkoa da
|
bere
arrazan, txakurkumeek mendiko ibilbide luzeak gogoraraz baititzakete. Gainera, txakur belarri bikainari esker, elur jausiak saihestu ditzake.
|
|
|
Haien indarrerako tresnatzat nahi dituzte, edo haien defentsarako edo haien erasorako. Alberichek gizaki batekin egiten du larrutan
|
bere
arrazako gizon bat egiteko, jainkoak suntsitzeko gai izango dena: Hagen izango da.
|
|
2015
|
|
|
Izan bedi gure poza Petrarca, poeta erbeste luzeak mindua?, erbestean ernea naiz ni??, munstro abertzalea bera ere eta aitzindaria. Gure pena Césaire,
|
bere
arrazaren mendetako exilio antillarra kantatzen. Gure poza eta pena Senghor(. Masques!
|
|
2016
|
|
|
Emakume negroak(...) boto eskubidea behar du; hartara, zuhurki erabiliko du, eta, hala, gizon negroak galdu duen hori berreskuratuko du, hark gaizki erabili du-eta. Boto eskubidea behar du
|
bere
arraza erreskatatzeko. Bere arrazako gizonekin alderatuz gero, kontu moralen harira, emaitza kezkagarria da oso.
|
|
|
Philadelphiako Gertrude Mossell andrea, Bostongo Josephine St. Pierre Ruffin andrea, Sarah Garnett andrea, gure gizon handietako baten alarguna eta New York hiriko eskola publikoko irakaslea, Brooklyngo Susan McKinner doktorea, gure arrazako sendagile burua(...), denak zeuden plataforman, sorta sendo bat, aurrean zutela etxe minak jotako neska bakartia, erbestean zegoena
|
bere
arrazaren gizatasuna defendatzen saiatzeagatik.
|
|
|
Batera nahiz bestera epaituta ere, beltza ala zuria, gizona ala emakumea?, pertsona ezohikoa izan zen Harriet Tubman. Bestelako talaia batetik erreparatzen badiogu, ordea, haren ekintzak ez ziren izan indar eta tinkotasunaren adierazpide baino; alegia,
|
bere
arrazako beste emakume askok lortutako indar eta tinkotasunaren adierazpide. Errepika dezagun:
|
|
2018
|
|
|
1948ko Giza Eskubideen Deklarazioan gogoan har dezakegu" Deklarazioaren aita" nolazpait izan zenari, Rene Cassin gure herritar handiari, eman ziolarik Bakearen Saria Nobel batzordearen buruak, Aase Lioanes andereak, erran zizkiola hitz hauek: " Cassin irakaslearen bizia eta obra zuzendu duen printzipioa izan da gizonaren duintasunari, bere nazionalitate,
|
bere
arraza, bere erligio, bere sexu, bere graduarengainetik zor zaion errespetua". Horra zergatik, Donostiako seme Karlos Santamaria bakegile handiari eskaintzen diogun oroitzapen xume hau bururatzen dugun Baionako seme Rene Cassin bakegilearen aipamenarekin".
|
|
|
Neurri handi batean, ez dakigu zer jatorri duten espezie horiek. Pottoken polimorfismo berezia, ordea, ez da oztopo izan Zaldiaren eta Zaldiketaren Frantziako Institutuak (les Haras) ofizialki aitortutako klase ukaezin bat identifikatzeko, eta
|
bere
arraza estandarra ezarrita dago gaur egun.
|
|
|
Izan bedi gure poza Petrarca, poeta erbeste luzeak mindua?, erbestean ernea naiz ni??, munstro abertzalea bera ere, eta aitzindaria. Gure pena Césaire,
|
bere
arrazaren mendetako exilio antillarra kantatzen. Gure poza eta pena Senghor(. Masques!
|
|
2019
|
|
|
Hirugarren topaketa argigarriaren zain edo, Zaldi Zurirako bidea hartu dut hesietatik gora. Hor gure txakurra
|
bere
arrazako beste batekin elkartu eta jolasten hasi zen, eta nik momentu batetik aurrera ez nekien zein zen gurea eta zein bestea. Bestearen jabeak bai, eskerrak.
|
|
|
Fideltasuna, leialtasuna dira emakumezko basailuaren giza bertuterik handienak. Samurra, umila, etsi onekoa da emakume den aldetik, baina harroa eta menderagaitza, berriz,
|
bere
arrazaren, bere leinuaren izenean; halakoxeak dira Sygne de Coûfontaine adoretsua eta Tête d. Or eko printzesa, zeinak bizkarrean baitarama aita erailaren hilotza, eta ontzat jotzen baitu bizimodu bakarti basa baten miseria, gurutziltzatze baten nekeak, eta lagun egiten baitio Tête d. Or i hilzorian delarik, haren ondoan hil aurretik. Bakegile, bitartekari, halaxe aurkezten zaigu askotan emakumea:
|
|
|
Helburu publikoez nahiko jardun da, hor daude hobiak, irekirik hildakoak hartzeko, hor daude emakumeak, irekirik ere, biziak hartzeko. ...keratu duen emakumearengana hurbilduko da, emakumeak ere jantzi luzea altxatu eta sabelaren inguruan bildurik edukiko du, konkistatu berri diren lur hauetan dena dago asmatzeko amodioaren arteari dagokionez, mairuek berekin eraman dute arte honetaz zekiten guztia, asko omen zena, eta pailarda hauetako bat, kasualitateak edo bizitzaren halabeharrak nazioarteko tratura ekarria, jatorriz mairua bada,
|
bere
arrazakoen trebetasunak isilduko ditu, berrikuntzak salneurri hobean saltzen hasten ahal den arte. Bistan da, bestalde, portugaldarrak ez direla erabat basa gai honi dagokionez, azken finean aukerak jende guztiaren eskura dauden baliabideen araberakoak baitira, baina falta dituzte, hau ere bistakoa da, dotorezia eta imajinazioa, mugimendu fina egiteko talentua, suspentsio jakintsurako trebezia, hitz batez, zibilizazioa eta kultura.
|
|
2020
|
|
|
Nork esan behar dit horrelako zerbait, eta zuk! Erantzun zuen Paulek. Nik ezagutu nuen otso bakartia, soziopata misantropo hura, orain bere borondatez
|
bere
arrazako beste hamabi lagunekin elkarbizitzen. Ez al da barregarria?
|
|
|
Beste gauza asko bezala, bere aitak
|
bere
arraza pertzepzioa moldatu zuen.
|
|
2021
|
|
|
Emaitza ikusgarriekin etxeratu ziren, gainera:
|
bere
arrazako txakur onena izateko lehian, bigarren gelditu zen Charlie; aldiz, arren artean, bera izendatu zuten labrador gazterik onena.
|
|
2022
|
|
|
Gizonak ikara egin eta higuinez biratu zuen burua, nola animalia batek arrastaka daramatenean
|
bere
arrazarentzat desegoki jotzen duen jatena nazkagarri baterantz. Gorroto zuen gerra.
|
|
2023
|
|
|
Bada, oso argi dago. Gizakia da bizirauteko
|
bere
arrazakoen premia handia daukan bizidun bakarra. Animaliak jaio eta berehala ibiltzeko gauza diren bitartean, haurrek bereen beharra dute urteetan zehar eta, heziketa hori dela medio soilik, garatzeko aukera eskura bide dute.
|
|
|
Munduko erlijioei zegokienean, berriz, erlijio guztiei komuna zitzaiena interesatzen zitzaion. 1888ko irailaren 24an (542) Arlestik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zion Revue des deux mondes en Tolstoi-ri buruzko artikulua irakurtzen ari zela; Tolstoi oso interesatua zegoela
|
bere
arrazaren erlijioaz; egon behar zuela Tolstoi-ren liburu bat erlijioaz, My religion izenekoa, oso ongi zegoena; erlijio guztiei komuna zaiena aurkitu nahi zuela. Emakumeen edertasuna hobeto ikusten hasi zela; emakumeen edertasunean koloreak garrantzi handia duela; Milliet ek zortea zuela, nahi beste emakume arlesiar zituelako.
|
|
|
Kontseiluaz gain, arreta bulego bat ere eratuko da,
|
bere
arraza edo jatorri etnikoagatik diskriminazioa jasan dutenak arreta osoa eta doakoa jaso dezaten. Zerbitzu publiko horrek, aholkularitza eta babesa eskaintzeaz gain, etorkizuneko neurriak eta plangintzak egiteko datuak eta informazioa eskuratuko du.
|