|
2006
|
|
|
Maritxu zuen andrea; hasieran ez zuen ia aipatzen, baina egun haietako batean, ez dakit nola, ni ariko nintzen neure amaz hizketan,
|
bere
andrea ekarri zuen ahora Julianek. Hizpidea eman zidanez, galdezka hasi tzen, zenbat urte eman zituzten elkarrekin, noiz ezkondu ziren, horrelako kontuak.
|
|
|
Nire kasuan, aldaketarik ez, esateko. Lehen, askorik interesatzen ez zitzaidan ezezagun bat zinen; irakasle heldu bat,
|
bere
andreaz aspertuta kutizia ero bat hartua bere ikasleetariko batekin; orain, berriz, hobeto nekien zure nortasunaren, zure bizimoduaren berri, baina horrek ez zuen funtsean aldatu nire sentiera; neurri txiki batean bai hala ere: ezagutzea estimatzeko bidea izan ohi denez, orain zinez estimatzen zintudala esan nezake.
|
|
|
Beste batean –bere anaia Georgerekin batera–, arropa garbitzeko makinarentzako hainbat hobekuntza asmatu eta prestatu zituen. Elsa Schick
|
bere
andrearentzat asmatu omen zuen bereziki arropa garbitzeko makina hobetu hori, emazteak arropa garbitzeko egin beharreko lan gogorraz errukituta... Lapurrek hautsi ezin zezaketen sarraila ere asmatu zuen Lászlók, etxe ondoko lantegian sartu eta hainbat gauza eraman zizkioten batean...
|
|
|
Joanes gizon irakurria eta galaia omen zen, emakumeek atsegin dituztenetarik. Hamalau aldiz amatu zuen
|
bere
andrea, eta ez zuen oraino galdu ugaltzeko ahala.
|
|
|
1512 hartan berean, Omiasaindu egunak Joanes Albretekoa –egiazkoa, ez aitatxi jostetan– ekarri zuen Pauetik Iruñearen hegiraino. Bere eskubideak eta
|
bere
andrearenak aldarrikatzera itzulia zen, eta ez zen bakarrik heldu. Armada handia zekarren berekin, Biarnoko beren estatuetan eta Gaskoniako beren bizkonderrietan altxatua eta mertzenarioz eta alde guztietako nafarrez gizendua.
|
|
2008
|
|
|
Silverri buruz ez dugu beste berririk izan. Nabigatzaile hankamotz harrigarri hura ezkutatu da erabat, azkenean, nire bizitzatik; baina nik
|
bere
andre beltzarekin elkartu zela esango nuke, eta beharbada ederki bizi dela oraindik harekin eta Flint Kapitainarekin. Hala hobe ere, gutxi samar baitira beste munduan ederki egoteko dituen aukerak.
|
|
2009
|
|
|
/ izadi danak. / Jabon [sic] egizu
|
bere
Andratzat/ zaigun erria,/. Benedicta Tu, dagitsu abes/ Andra Maria?.
|
|
|
–Iñako Trula hil da. Astebete bat hiltamuan Donostian, esan nahi baita astebete bat agonia Mila
|
bere
andrearentzat, Iparraldean. Hogeigarren mendea bukatzen ari, eta badira oraindik errefuxiatu politikoak.
|
|
|
Zazpi urte edo badira emaztearekin sexu harremanik ez duela. Ez du
|
bere
andrearekin holakorik egiteko gogorik sumatzen.
|
|
|
Parisera joan nahi zuela esaten zion beti
|
bere
andreak, Eugeniak. Fabrika bateko enkargatu gisa egiten zuen lan Mielek, Hotel Internacionalen zerbitzari andreak.
|
|
|
Ezpainetara iritsi gabeko dolu hitzak. Hiletarik gabeko heriotza baten modukoa izan baitzen
|
bere
andrearena. Itsasoak marinel baten gorputza eramaten duenean bezala, pentsatu zuen Mielek.
|
|
|
Memento hartan, bertze esku batzuk gehitu zitzaizkidan. Gillonne de Thorignyk
|
bere
andrea behartu zuen ni beso batetik askatzera eta bere lepoaren inguruan ezartzera. Nafarroako erregina bere ganbera buruaren eta bion artean herrestatu genuen ertzeraino.
|
|
|
–Noizdanik du Nafarroako erregek
|
bere
andrearen ganberan sartzeko debekua? –orro egin nuen.
|
|
|
Ez dakit noraino egin zuen gogo onez
|
bere
andrearen nahia. Haren hotzak ni ere hoztuko ninduen, jakin ez banu Margarita so genuela, eskua amorante.
|
|
|
Orduan, frankotan, Margarita izaten genuen solasbide. Nik baino hagitzez hobeki ezagutzen zuen
|
bere
andrea. Gaztelako mintzairaren sekretuak argitu beharrez gelditu zen haren ondoan, baina horretan jadanik Margaritak apeta zuelarik baizik ez zen aritzen, eta hori gutitan gertatzen zen.
|
|
|
Frantziskak
|
bere
andrearen errana baieztatu zuen bere buru handiari eraginez. Nirekin bakarrik zegoelarik oro hitz eta espantu zena, zurrun, hits eta isil ageri zen Katalina Medicikoaren aitzinean.
|
|
|
Arestian bezala, ipotxak, buru ukaldi arin batez, baieztatu zituen
|
bere
andrearen hitzak.
|
|
|
Ipotxak gisa hartara ailegarazten zizkidan
|
bere
andre Katalina Medicikoaren mezuak, omenka.
|
|
|
Kargu zehatza zuen, enbaxadoreen sarrarazlea Frantziako gortean. Hortik harata, espainiarren egiazko nahiak eta xedeak haztatzen egiten zion zerbitzu
|
bere
andreari. Louvren fama zen ehunka mandatari eta berriemaile erabiltzen zituela horretarako, eta ia ia egunero mintzatzen zela enbaxadore espainiar Diego de Zuñigarekin.
|
|
2011
|
|
|
Treinta treinta esaten zioagu orain:
|
bere
andrearena baino txikiagoa, hi, jarri duen katalina berri hori!
|
|
2014
|
|
|
Jakin dudanez, ekonomikoki Josuk nahiko bizimodu erosoa darama. Diru polita irabazten du aseguru etxean, eta
|
bere
andreak ere ondo ordaindutako lana dauka. Ezin dut asmatu ganorazko arrazoirik Josuk anaia hil zuela pentsatzeko.
|
|
2015
|
|
|
Ez. Mirentxin bateko gidaria da, eta
|
bere
andrea.
|
|
|
patetikoa. Eta entzunaren entzunez, bere burua zinez patetiko ikustera iritsi zen Jabi, are patetikoago orain, kamarera gazteari kontatuz
|
bere
andreak utzi egin zuela eta beste batekin joan bidaia luzean, nora zihoan zehazki azaldu gabe.
|
|
|
ijitoak
|
bere
andrea baino.
|
|
|
–Artzainak eta
|
bere
andreak ere ezagutzen ditek bodegako atea, ulertzen? –jarraitu zuen Joëlek?.
|
|
|
Bistan zenez, ez nuen egun onena aukeratu, aurrez horrela zela pentsatu arren. Joëlen bitartez, Staze eta
|
bere
andrea Parisera antzerki lanen bat ikustera joanak zirela jakin nuen. Beti bezala belarria ukitu eta irribarre zabala eginez, gau hura Josephineren beso eta izterren artean pasatzeko aprobetxatuko zuela adierazi zidan aurreko egunean.
|
|
2016
|
|
|
Lintxamendu gehienetan ez zegoen sexu eraso batekin lotutako salaketarik ere; baina, horratik, bortxaketaren argudio arrazista azkar zabaldu zen, eta izugarri eraginkorra suertatu, aurrez beltzen aurkako aldra erasoak zuritzeko saiatutako beste bi aitzakiak baino puskaz eraginkorragoa. Gizonen nagusigoak goitik behera blaitzen zuen gizarte hori, eta, ondorioz, gizon bati gehiegikeria oro barkatzen zitzaion, baldin eta
|
bere
andrea defendatzeko zereginak bultzatuta egiten bazuen. Zioa sublimea baitzen, aise justifikatzen zituzten ekintzen ondorio basak.
|
|
|
Emakume abolizionista batek eman zuen horretarako agindua! Douglassek eta
|
bere
andreak aurka egin zioten segregazio neurriari; orduan, zuzendariak bozkatzeko eskatu zien neska zuriei, banan banan, eta esan zien nahikoa zela aurkako boto bakar bat ateratzea Douglassen alaba kanpo uzteko. Neska beltza gelara ekartzearen alde egin zuten ikasleek, eta, orduan, nesken gurasoengana jo zuen zuzendariak, aurkako boto bakarraren aitzakiari tinko helduta, Douglassen alaba kanporatzeko asmoz.
|
|
|
zer iritzi zuen honek emaztea gizon artean ibiltzeaz? Harro ala umiliaturik sentitzen ote zen
|
bere
andrearen bizkortasun hura ikusita. Amak ez zion inoiz honetaz hitz egin Alsinari, baina berak imajinatu ohi du hasieran harriturik egongo zela, apur bat artega eta lotsaturik ere bai, emaztea han ikusteaz baino gehiago gainerako gizonek pentsatuko zutenaren beldurrez, praka nasaitzat hartuko ote zuten, emazteari hola ibiltzen uzten ziola-eta.
|
|
2017
|
|
|
PAZKO eguna zen. Zorba panpinan jantzi zen, ipini zituen oinetan Mazedoniako artilezko galtzerdi more lodi batzuk,
|
bere
andre lagunetariko batek beretzat ehunduak, zioenez, eta gure hondartzaren ondoko muino tontor batean atzera eta aurrera zebilen, urduri. Bekain lodien gainean eskua bisera gisa ezarririk, herriko bidea zelatatzen ari zen.
|
|
|
Epaileak autoa idatzi bezperan, Juan Cuatrecasasek eta
|
bere
andreak itxaropena zuten semeari egindako kalte fisikoak eta psikologikoak frogatuta geratuko zirela epaiketan, erreparazioaren lehen urrats gisa. Lau ordu eta erdi baino gehiagoko solasaldia bildu zuen grabagailuak egun hartan.
|
|
|
Antzekorik entzun al duk inoiz? Eta
|
bere
andrea hil eta zerriei eman omen ziean. Eta...
|
|
|
Aizan, ezin dinat hori egin, esan nion?. Gizon baten eta
|
bere
andrearen arteko arazoetan ez dinat zertan sartu.
|
|
|
Ez dadin deusetaz mesfida. Gainera, beldur nintzen anaiak
|
bere
andreari erranen ziola... Eta Emma, kurkurkur nitaz trufatuko zela.
|
|
|
Egun haietan, beste askotan bezala zoritxarrez, hiriko gizon lodi eta izerditsu batek
|
bere
andrea hil zuen sukaldeko aizto bat erabiliz, arraina gehiegi egin zuelako, arrain freskoa alferrik galduz, bere iritziz. Hamasei labankada eman zizkion bular aldean; gero, eskumuturreko bere zainak mozten ahalegindu zen aizto berarekin.
|
|
2018
|
|
|
Lanaren esanahia, egiaz, eremu pribatuaren eta zibilaren arteko loturaren (lotura ezabatuaren) araberakoa da. Langilea senar bat da, gizon bat,
|
bere
andrea mantentzen eta babesten duena, eta emaztea haren mende dago ekonomikoki. Alegia, eguneroko ogia etxera ekartzen duena da langilea.
|
|
2019
|
|
|
gaur egun, ideal demokratikoa barneratua dutenez, onartzen dute gizaki guztiak berdinak direla. Familiaren barrenean, mutikoaren, gizon gaztearen begietan emakumeak badu gizaseme helduek duten duintasun sozial bera; geroago, desioan eta amodioan, gizon horrek emakume desiratu eta maitatuaren erresistentzia eta independentzia sentitzen du; ezkondurik dagoenean,
|
bere
andrearengan emaztea errespetatzen du, ama, eta, ezkonbizitzaren esperientzia jakin horretan, emakumeak askatasun gisa berresten du bere burua gizonaren aurrean. Hala, gizonak sinets dezake jadanik ez dagoela gizarte hierarkiarik sexuen artean eta, oro har, emakumea bere berdina dela, aldeak alde.
|
|
|
Mordechai Meisl zaintzaileen etxearen ondoan zegoen, musuzapiarekin ahoa estaliz, beste eztul eraso bat izan baitzuen;. Rudolf, lagundu!? entzun zuen berriren berri, behinola
|
bere
andre gazteak, Estherrek, oihukatu zuena, heriotzaren aingeruak oratu ziola sentitzean. –Rudolf, lagundu!?.
|
|
|
Andonik
|
bere
andrea bilatu zuen begiradarekin kanpoko atea itxi baino lehen, baina hau ihes egina zegoen ordurako.
|
|
|
–Zer egin duzula??. Eta hark hartuko zukeen atsekabea
|
bere
andrea denen ahotan egotean. –Etxekoandre zintzo batek ez du burua txorakeria horietan galtzen.
|
|
|
Tomasek gorroto zuen hondartza eta Marijek eskertu zion berak proposatzea. Hondartzan ez zen
|
bere
andrearen ondotik aldendu. Eta musu eman zion ezpainetan denen aurrean, baita txalo egin zuten umeen aurrean ere, toallen artean zeudela oraindik.
|
|
2020
|
|
|
Itxura guztien arabera, bisitaldia amaitzekotan dira, baina osabak bakarrizketari jarraitu dio: " Zuen amak eta biok Kaudilloa eta
|
bere
andrea udaletxetik irteten ikusi genituen, dantzariek makilekin arkua egiten zieten bitartean, jendearen biba eta txaloen artean". Martin saiatzen da bere ezaxola ezkutatzen osabaren espantuei adi adi begiratuz.
|
|
2021
|
|
|
La Salveko kuarteletik, dudarik gabe. Salvador Ezpeleta kapitainari deitu nion, Gomezen lanetik erreferentzia nuen bakarra; behin edo beste geldituak ginen
|
bere
andrea eta laurok afaltzen; baztandarra zen, euskalduna, neu bezala, nahiz eta gure artean euskaraz inoiz ez egin. Kontu xelebre bat aipatu nahi niola esan nion eta La Salveko kuartelean egin zidan zita.
|
|
2022
|
|
|
Erabilgarri duen begi bakarra biltzeko astirik ere ez dio eman Kristinak Eduri. Oraindik ez du ulertzen zergatik segitzen duen hemen
|
bere
andre ohiak. Bere egoerak baimentzen diolakoan, ez da ihardesten nekatu.
|
|
2023
|
|
|
–Bakarrik utziko zaituztet elkar hobeto ezagutzeko –esan zuen Blancak, eta aitak begiradarekin jarraitu zuen gelatik irten eta atea itxita gelditu zen arte. Une hartan, aitaren aldarte gozoak
|
bere
andrearekin batera alde egin zuen.
|
|
|
Josten zekien, eta horretan aritua zen azken hogeita hamar urteetan. Aitak ez omen zuen jakin hamarkadetan, ezin omen zuen onartu
|
bere
andreak lan egin behar izatea.
|
|
|
–Ez da zuk uste duzuna, neska. Hona –atzamar batekin zirkulu modukoa marraztu zuen airean– ez zintuen berak bidali,
|
bere
andreak baino. Zure oihuena enpresatik alde egin zenuenean, andrearen belarrietara heldu eta sekulako haserrea hartu omen zuen.
|