|
2004
|
|
|
Josu Iztuetak kontatutako eta Amaia Etxeberriak marraztutako «Munduko ipuinak» hartuta, haurrek
|
bere
adinekoak beste lurraldeetan nola bizi diren ezagutu ahal izango dute. Iztuetak azaldu digunez:
|
|
2008
|
|
|
Adinarekin erlazionatutako gertaera normatiboek garapen psikologikoari eragiten dioten alderdiekin dute zerikusia, eta adinarekin erlazio estu samarra dute; beraz, pertsona baten adina ezagutuz gero, iragarpen zuzen samarrak egin daitezke haren garapen prozesu batzuei buruz. Hala, haurtxo batek 6 eta 9 hilabete artean dituela jakinez gero, aurresan daiteke 5 atalean aipatu diren atxikimendu sistema eta arrotzen aurreko zuhurtzia sistema osatzen dabilela bete betean; 6 urte dituela jakinez gero, aurresan daiteke logikaz arrazoitzeko eta kontrol emozional jakin bat izateko gai dela, baita bere bizitzaren aldi horretan ere
|
bere
adineko beste haurrekin dituen harremanek garrantzi handia hartuko dutela, aurreko ataletan aztertu den bezala. Haurtzarotik aldendu ahala, gertaera mota horiek gero eta garrantzi txikiagoa dute, adinarekin lotutako heltzeak eragin gutxiago baitu eta askeagoa baita; beraz, beste gertaera iturri batzuk nagusi bihurtuko dira, bereziki, nerabezarotik aurrera.
|
|
2009
|
|
|
Ez da eskolara joan, helburua sendatzea izan delako, baina gauza asko ikasi ditu: bizikletan ibili da, igerilekuetara joan da, Amalurren panderoa ikasten ari da, Korrikan, Santa Agedan edo Santotomasetan parte hartu du eta pozik dabil
|
bere
adineko beste haurrekin hara eta hona. Edu Galardi eta Isa Fernandez hemen izan dituen gurasoek adierazi digutenez, euskara ere ikasi du.
|
|
|
Fusilamenduaren berri izan arren, inor ez zen ausartzen ezer esaten, biktimensenideen artean ere ez. Felisak, aita fusilatu baitzioten, esan zigun eskolara zihoalaeta ikusten zuela
|
bere
adineko beste ume batzuk ari zirela berbetan aita amei buruz, eta harrigarria egiten zitzaion ez berba egitea aitari buruz etxean, eta egunbatean amari galdetu zion, eta hark negarrari eman zion, jakin barik zer erantzun.
|
|
|
Artean Txabi Etxebarrieta Pepe militante legala zen, hau da, itxuraz
|
bere
adineko beste edozein gazte bezala bizi zen, bere gurasoekin (Bilbo, Plaza Brigadas de Navarra 1), bere lagunekin,... Denbora gutxirako, ordea, zeren urriko azken egunean bere etxea utzi behar izan zuen, polizien atzaparretatik ihesi.
|
|
2010
|
|
|
fraideen ikastetxeetan hasita, kontzientzia politikoa eta linguistikoa ernatzean fraidegoa utzi eta ikastolen mugimenduan integratu zen, jardun politiko ezkertiarrarekin konbinatuz. Ziur aski,
|
bere
adineko beste askoren bidea izan da hori. Baina bada askoz ere bakanagoa den ezaugarri bat:
|
|
2012
|
|
|
Naturan, ordea, haurrak espazio ireki bati aurre egin behar dio, non bere jolas eta jardueretarako mugak berak jarri behar baititu, bere sormenarekin eta irudimenarekin. Naturak aukera ematen dio haurrari, halaber,
|
bere
adineko beste haur batzuekin edo antzekoekin kalitatezko gizarte interakzioak izateko. Haur askok, batez ere anai arrebarik ez dutenek, etxetik irten behar dute beste bikote batzuekin lotzeko, eta haiekin harremanak eta harremanak izaten hasi.
|
|
2017
|
|
|
Ondoko asteetan, txapeldunak kantatzen zuen bertso saio batera joan zelarik, berarekin pentsatuz egindako bertsoak kantatzen ari zen sentipena izan omen zuen tarteka, baina gero, agertokitik jaitsi eta trago bat hartzera tabernara zihoazenean ez omen zuen bera aurkitzeko ahalegin txikienik ere egiten. Are okerragoa dena, behin baino gehiagotan ikusi omen zuen bertsolaria, berarekin egin zuen bezalaxe,
|
bere
adineko beste batekin goizaldeko ordu txikietan itsasoari begira hizketan, eta horrek sufriarazi egin omen zion. Behin bertsolariaren saio batera joan eta maitasunari buruzko bertso batzuk kantatzen ari zela, negarrari eman zion berak eta aretotik irtenda komunean itxaron behar izan zuen zotinak pasatu arte.
|
|
|
Zergatik ez zuen soinketako klaseetan izena ematen galdetu nion. . Ez?, esan zuen,
|
bere
adineko beste guztiak bezala bera ere gainbeheran zegoela onartu behar izatea gehiegi iruditzen zitzaion. Horregatik ez zioten dominarik emango.
|
|
2018
|
|
|
RITXI ere ikusi dut, hasieran berataz ahaztu banaiz ere, Aliceren argi ilunak erakarrita. Lehenengo lerroko bankuan dago,
|
bere
adineko beste bi gizonekin eta emakume batekin. Han eta hemen ikusitako argazkietan oharkabean pasatzen zen buru gaineko soilgunea.
|
|
2019
|
|
|
Gizon honegaz ume bi izan nituen. Gizonak
|
bere
adineko beste emazte bat ere bazuen, eta ni bigarren emaztea nintzen. Biek ematen zizkidaten tratu txarrak.
|
|
2020
|
|
|
Esperientzia mingarri hura ere gertu zeukan. Denborarekin, ordea, gehiago ikusten dugu
|
bere
adineko beste ume bat bezala; baina kontuan izan behar dugu motxila handi bat edukitzen jarraitzen duela, hasieran baino arinagoa izan daitekeen arren”.
|
|
|
Esfortzu horren guztiaren azpian, agerikoa da kalbario bat pasatzen ari dela, ez duela gurasoen aprobazioa inoiz lortuko, eta ez dela inoiz frantsesa natural hitz egitera iritsiko. Saiatuko dela lagunak egiten, baina hori ere baldar, urrunetik ikusten da ez dela
|
bere
adineko beste mutil batzuek laguntzat nahi duten umea, ezta Francian ere. Baina bera mutil saiatua da, ondo orraztua, eta luma apur bat ere baduena.
|
|
2021
|
|
|
Ez da hori, baina bagaude aspaldi susmo txarrak hartuta
|
bere
adineko beste moro...
|
|
|
Harrera etxeetan bizi zela nahasmendu bipolarra diagnostikatu zioten Shannani, baina, etxe hauetako ama batek esan zuenagatik, nerabezaroan nahasmendua artatzeko botikak hartzeari utzi zion. Garai berean berandura arte irteten hasi zen, alkohola edaten eta marihuana erretzen ere
|
bere
adineko beste ia edozein gaztek bezala, esan beharra badago. Edonola, neska azkarra eta adimentsua omen zen Shannan, institutuan bi maila ikasturte bakarrean bete baitzituen eta ohikoa baino urte bat lehenago graduatu zen.
|
|
|
Hori, noski, Sabino Arana Goiri, bere garaiko eta
|
bere
adineko beste gizonezko gehienen batez bestekoaren aldean, normala zela emanik. Besterik litzateke, ostera, baldin eta harako hark dioena egiazkotzat joko bagenu:
|
|
|
David askotan sentitu zen bizitzan zehar
|
bere
adineko beste mutilak baino txikiago eta ezdeusago. Umeago balitz bezala.
|
|
2022
|
|
|
Eskatu gabe egoera surrealista batean sartu gaituzte. Madrileko kolegio aleman batera joaten den bost urteko mutiko batek,
|
bere
adineko beste mutiko frantsesari erdiko hatza erakutsi eta burla egin dio biluzik zegoelako.
|
|
|
Amaren herrira joaten ziren aitona amonen etxean hilabete pare bat pasatzera. Laguntxoak ere egin zituen, lehengusinak eta
|
bere
adineko beste lagun batzuk. Orduan ere harremana zuen baten batzuekin.
|
|
2023
|
|
|
Ume batek hizkuntzaren erabilera maila egokirik ez badu, inola ere ez du hizkuntza horren maila fonetiko, lexikal edo gramatikal egokia lortuko. Era berean, hizkuntza erabiltzen hasi den umeak
|
bere
adineko beste edozein hiztunen hizkuntzaren ezagutza maila lortzen ez badu, oso zaila izango da hizkuntzarekiko haren motibazioa nahikotasun mailaraino heltzea, eta, gainera, motibazio maila hori seguruenik beste hizkuntza batean aurkituko du.
|
|
|
Erdi benetako eta erdi itxurazkoa zen ziurtasun hura, nik dohain bat bezala ikusten nuena, zama bat zen Alexentzat ere gizon guztientzat ere ote da?. Ingeniaria zen bera, herritik irtendakoa eta ez soldaduska egiteko
|
bere
adineko beste herrikideak bezala, ikasteko baizik, mundua ezagututakoa... Baina ni azken finean Madrilgo emakume bat nintzen, andereño madrildar bat.
|
|
|
Baina hizketako atzerapena errealitate bat da: bost umetik batek
|
bere
adineko beste haur batzuek baino geroago ikasten du hitz egiten. Beraz, ez da harritzekoa 15 hilabeteko haur batek oraindik ez hitz egitea edo geure buruari galdetzea “zergatik ez du hitz egiten nire bi urteko semeak? ”.
|