2001
|
|
Mende honetan, tradizioaren eta modernitatearen arteko tirabirak araberatudu, puskaz, euskal kulturaren norabidea. Batzuek, gure kultura, gure literatura, bertze inongo ez inoren eraginik gabe,
|
bere baitan
itxia nahi zuten; bertze batzuk, berriz, kanpoko haizeei leihoak irekitzen lehiatu dira, bizirik irauteko nahitaezkobaldintzatako. Anjel Lertxundik oroitarazi digunez, lehen horiek hautu erlijiosoaegiteko galdatzen ziguten:
|
2002
|
|
beharko da. Aldebatetik ezingo du
|
bere baitan
itxia jarraitu, eta, bestetik, ohiko titulu-fabrika izatetikgizartearen garapenerako eta kulturarako baliabide modura jokatu beharko duindar berriarekin.
|
2004
|
|
ikasgaia baino: Goihenetxek proposatzen duen ereduak euskal historia ikuspegi propioz lantzeko aukera handiagoak ematen ditu, espainiar historiografiarekiko morrontza gainditzen laguntzen du, baina ez da
|
bere baitan
ixten. Alta, egungo hezkuntza planen baitan ez dut erraza ikusten halako ikasgai bat txertatzea (ez EAEn eta are gutxiago gainerako euskal lurraldeetan).
|
|
Txina jartzen du aurkako adibide gisa. Mendetan zehar Erdiko Erresuma, etsairik gabe
|
bere baitan
itxita, eta despotismoan erorita askatasun arrastorik gabe. Hor sumatzen den bakea hilerrietako bakea litzateke.
|
|
Honela dio: " Perpausa da mintzaldiaren banako edo unitate zentzudun funtzional, bakun, beregain eta
|
bere baitan
itxirik dena". Gramatikari eta hizkuntzalari alemanek Satz deritzote horri, Fregek, Wittgensteinek eta beste logikariek ere bai; eta euskaraz perpaus deritzogu.
|
|
Dakusagunez, proposatzen dugun ikuspegi eta azterbidetik ez dugu zertan etika prezeptibo batera jo behar etikaren zinezko oinarriak finkatzeko, ez eta munduikuskera jakin batera ere. Gizakiaren egitura antropologiko eta existentziala ongi ezagutzea nahikoa dateke pertsonaren egitura etikoaren berri eta argi emateko, baldin eta gizakia —banaka zein gizadi osoa hartuta— ez badugu
|
bere baitan
itxiriko errealitate autoimmanente bat bezala kontsideratzen. Zentzu honetan, giza jokabideak bidegabeak edo inmoralak izango dira ez norbaitek(" Jainkoak" edo" Gizarteak") galarazten dituelako, baizik eta ez diotelako erantzuten jokabide horien subjektuaren eta beronen ingurumenaren errealitateak eskatzen duenari, egoera konkretu eta diakroniko bakoitzaren arabera eskatu ere, Cencillok zuzen izkiriatu duenez (Metodo y base humana, 289).
|
2005
|
|
Mundu-ikuskera indibiduala edukitzeak, hala eta guztiz ere, ez du inolaz ere esan nahi pertsona
|
bere baitan
itxita dagoen izaki indibidualista denik. Norberaren ikuspuntua norberarena bada ere, berau besteekiko elkarreraginean osatutakoa da eta, aurrerantzean ere, modu berdinean garatuko da baita ere.
|
|
Honela, bada," hizkuntzaren izaera sozial" honek berak ematen digu aditzera gizakia berez dela izaki soziala eta ez
|
bere baitan
itxita dagoen indibidualitatea, alegia, hemendik abiatuz ikusten dugu gizatasuna, linguistizitatea eta soziabilitatea elkarrekin datozela beti.
|
2006
|
|
Bizitzaren eremu hori, bizitzaren mundua, ez dago sasoirik onenean. Artea, morala eta zientzia erabat bereizita agertzen dira, bakoitza bere erreinu propioan giltzapetuta, bakoitza
|
bere baitan
itxita. Adituen kultura gero eta aldenduago dago eguneroko bizitzan sortu eta konpartitzen diren lehentasun eta balorazioetatik.
|
|
Hala ere, urteak pasa ahala, Fleury urrundu egin zen politikatik. Alderdi Komunista utzi eta basozain hasi zen 1959an, eta, nolabait errateko,
|
bere baitan
ixten joan zen. Orain badakigu Villeneuveko langileen sarraskia zela haren erru sentimenduen sorburua.
|
2007
|
|
Alabaina, literatura erromatar hoberena hitz, forma eta esamolde grekoak asimilatzeko ahaleginez josia dago. Eta Humboldt-en gardiz hala behar du, identitate nazionalak gordetzea merezi, besterenganako pasabidea denean merezi baitu, hots, norbanakoaren eta gizadiaren nobleagotzeko balio duenean, zer ere baita giza ahalegin guztien azken jomuga, ez nazioa
|
bere baitan
ixten duen itxitura bada86 Hizkuntza bikain askoak, mordoiloak, dira, baina horregatik ez da murrizten haien aiurri eta nortasuna, zernahi hartzen dutelarik ere edonondik, beren aiurriaren arabera hartzen eta moldatzen baitute, aiurri honen markak are areagotuz:
|
|
Geografikoki homogenoa Afrika da, eta arrazialki eta sozialki homogenoak eta konpaktoak Asiako Estatuak: arraza bat bera, kultura, erlijio, moral, harremanketa sozial berdin-berdina guztientzat (eta inperioan arraza bat baino gehiago badago, denak bakoitza
|
bere baitan
itxia, elkarrekin nahastu edo kulturalki elkartrukatu gabe). Naturan bezala,, substantzia etiko?
|
|
Gero besteak dira esentzialistak!)? Ematen du hizkuntzaren mundu-ikuskeraren hipotesiak beldurra eragiten duela, herriak eta kulturak (hizkuntzak) bata besteagandik banatu eta bakandu beharko balitu bezala, mundu diferenteetan biziaraziz, gizadia elkarrekin komunikaziorik gabeko Robinson irlen artxipelago bat bihurturik (herri/ hizkuntza bakoitza monada bat
|
bere baitan
itxita); eta, okerrago, hizkuntzen eta herrien artean hierarkia bat ere agerraraziz hizkuntzazko mundu-ikuskeraren kalitate hobe ala eskasagoaren arabera herri/ hizkuntza/ kultura gorago ala behereagoetan. Gogora bedi Unamuno-k, adibidez, ikusmolde horixe zeukala zientziaren itxuran sukaldatua bi arrautza jenero diferentegaz berak prantaturiko tortilla teorikoan, alde batetik historiaren filosofia (metafisika) eskematiko bat hiru estadiokoa (Spencer-i hartua hori), eta bestetik, Schleicher-en sailkapen linguistikoa hizkuntzen tipologia halaber sinplistarekin hiru mailakoa berau ere.
|
|
Alabaina, literatura erromatar hoberena hitz-forma eta esamolde grekoak asimilatzeko ahaleginez josita dago. Eta Humboldt-en gardiz hala behar du, identitate nazionalak gordetzea merezi, besterenganako pasabidea denean merezi baitu, hots, banakoa eta gizadia nobleagotzeko balio duenean, zer ere baita giza ahalegin guztien azken jomuga, ez nazioa
|
bere baitan
ixten duen itxitura bada816 Hizkuntza bikain askoak «mordoiloak» dira, baina horregatik ez da murrizten haien aiurri eta nortasuna, zernahi hartzen dutelarik ere edonondik, euren aiurriaren arabera hartzen eta moldatzen baitute, aiurri horren markak are areagotuz: ikustea dago, ingelesean azentuak nola jokatzen duen (ezberdin, adibidez, erro germaniar eta erro latinoko hitzetan) 817; persierak lexikoa arabieratik hartu du gehiena, baina gramatika indo-germaniko garbi batean jasoa818 Hizkuntza bakoitza, herri eta hizkuntzen artekotasunean bizi da, elkarri eragintzan, hartu eta emanean.
|
2008
|
|
Baina autokontzientziak beste autokontzientziarekin duen harremanean duen higidura hori bataren egite gisa aurkeztu da; baina bataren egite horrek berak ondoko esanahi bikoitza dauka: bere egite bai bestearen egite izatea; izan ere, bestea era berean beregaina da,
|
bere baitan
itxia, eta bere buruaren bidez ez den ezer ez dago bere baitan. Lehenengoak ez dauka objektua bere aurrean, hura irrikarentzat bakarrik den moduan, baizik eta bere baitarako den objektu beregain bat, zeinaren aurrean hori horregatik ezgai den berarentzat, objektuak berak bere baitan egiten ez badu autokontzientziak horren baitan egiten duen hori bera.
|
2009
|
|
Sistemek
|
bere baitan
itxiz eta muga batzuk finkatuz, lortu ohi dute beren burua babestea (Maturana 1999). Sistema bere baitan biribiltzen da, bere baitan ixten eta babesten da.
|
|
Sistemek bere baitan itxiz eta muga batzuk finkatuz, lortu ohi dute beren burua babestea (Maturana 1999). Sistema bere baitan biribiltzen da,
|
bere baitan
ixten eta babesten da. Halako babesik gabe erraz desitxura baitezakete kanpoko baldintza arrotzek sistema baten modu berezia, are erabat desagerrarazi arte ere.
|
|
Erakunde moderno batek ezin du
|
bere baitan
itxia egon. Etxeko hedabideen bitartez bideratu ohi den informaziotik harago doa komunikazioa.
|
2010
|
|
esan zuen Akinokoak, pentsaturik ezen liburu bakar batek edonor bihur zezakeela kontuan hartzeko moduko etsai intelektual: esaldiak, baina, beste zentzu bat hartu zuen aurrerago, dogmatismoari lotua, zeren liburu bat duena erreferentzia bakar, itsutzen eta
|
bere baitan
ixten baita, eta baztertzen baititu, hondarrean, bai liburuaren berri ez dakitenak eta bai liburuaren pentsamenduarekin ados ez daudenak ere, horixe besterik ez baita gertatu mendebaldeko zibilizazioaren historian, zeinak Biblia izan baitu azken hamasei-hamazazpi mendeotan. Konstantino enperadoreak Magentzio garaitu zuenetik?
|
|
Natorren amarengana, bere beste gaitz hartaz hitz egin nahi bainizuke; hasieran, ni Elorrietara joan bitartean?, sintomak ez ziren hain bitxiak izan, bere jarrera aldaketa nabaria izan bazen ere: nabaria haren isiltasuna, inorekin hitz egiteko gogorik ez balu bezala, eta nabaria haren ibilera nagia, gero eta nagiagoa, pausoa ere moteldu balitzaio bezala; guk, hala ere, normaltzat hartu genuen amaren jarrera, espero ere, espero baitzitekeen halako erreakzio bat Pagoagako porrotaren ondotik; nola ez zen, bada, gure ama
|
bere baitan
itxiko, pneumonia ere ez zitzaion gozoa gertatu, egia esan!?, eta nola ez zuen galduko inguruarekiko interesa, berak amesten zuèn zerua, urrats batera baizik ez zuena, errotik erauzi bazioten?; tarteka, baina, bere zirkulutik ateratzen zen, eta orduan edonoren kontra ekiten zion, burua galdu arteraino ekin ere.
|
|
Natorren amarengana, bere beste gaitz hartaz hitz egin nahi bainizuke; hasieran —ni Elorrietara joan bitartean—, sintomak ez ziren hain bitxiak izan, bere jarrera aldaketa nabaria izan bazen ere: nabaria haren isiltasuna, inorekin hitz egiteko gogorik ez balu bezala, eta nabaria haren ibilera nagia, gero eta nagiagoa, pausoa ere moteldu balitzaio bezala; guk, hala ere, normaltzat hartu genuen amaren jarrera, espero ere, espero baitzitekeen halako erreakzio bat Pagoagako porrotaren ondotik; nola ez zen, bada, gure ama
|
bere baitan
itxiko —pneumonia ere ez zitzaion gozoa gertatu, egia esan! —, eta nola ez zuen galduko inguruarekiko interesa, berak amesten zuèn zerua, urrats batera baizik ez zuena, errotik erauzi bazioten?; tarteka, baina, bere zirkulutik ateratzen zen, eta orduan edonoren kontra ekiten zion, burua galdu arteraino ekin ere.
|
|
" Timeo hominem unius libri" esan zuen Akinokoak, pentsaturik ezen liburu bakar batek edonor bihur zezakeela kontuan hartzeko moduko etsai intelektual: esaldiak, baina, beste zentzu bat hartu zuen aurrerago, dogmatismoari lotua, zeren liburu bat duena erreferentzia bakar, itsutzen eta
|
bere baitan
ixten baita, eta baztertzen baititu, hondarrean, bai liburuaren berri ez dakitenak eta bai liburuaren pentsamenduarekin ados ez daudenak ere... horixe besterik ez baita gertatu mendebaldeko zibilizazioaren historian, zeinak Biblia izan baitu azken hamasei-hamazazpi mendeotan —Konstantino enperadoreak Magentzio garaitu zuenetik— liburuen liburutzat: Jainkoaren liburua, Espiritu Santuaren arnasak gauzatua, Erromako Eliza bitartekari...!
|
2011
|
|
Paranoide gaiztoa besteenganako mesfidantzaz, inbidiaz eta erresuminez betea dago. Besteenganako duen etsaitasunaren bidez, haien etsaitasuna eragiten du, eta
|
bere baitan
itxita gelditzen da. Bere borondate gaiztoa besteei egozten die.
|
|
Ni koordinaturik ez edukitzean, emozio aldakorrak agertzen ditu. Inguruaren eskaerak bere barne-egoerarekin batera ez datozenean,
|
bere baitan
itxi eta defendatu egingo da. Eskizotipikoarengan barneratutako irudiak ere zatikatuak aurkitzen dira, bere buruaren irudia bezalaxe.
|
|
Haur txikiak amaren beharra du, eta hura hurbil egoteak ingurumena ikertzeko ziurtasuna ematen dio, sasoi kritiko batetik iragan behar duenean. Amarengandik jasotzen duen babesaren premia asebetetzen ez denean,
|
bere baitan
ixten da haurra edo besteen mendean gelditzen da. Mendeko nortasuna era daiteke babesik gabe dagoen edo atxikimendu ziurrik ez duen haurra haurtzaroan edo nerabezaroan gurasoengandik bereizi delako edo gaixotasun somatiko kroniko baten ondorioz ospitaleratua izateak barne-herstura sortu diolako.
|
2012
|
|
1820ko udan itzuli ziren Allandarrak Richmondera. Edgar, hamaika urterekin, haur ikaratia, isila, goibela zen, eta, bere heroi guztiak bezalaxe,
|
bere baitan
itxi zen. 1823 eta 1824 artean, Byronen lana eredu hartuta, ondu zituen lehen poemak.
|
|
Kontzientzia, memoria, arreta, ideiagintza-prozesuak? murriztea eta motor-funtzioa inhibitzea (giharren hipotonia, lo egin ezina, espresiorik eza?); esan daiteke adore-gabezia edo erorialdi-egoera sakona dela, eta pertsona tristura ulertezin batek jota geratzen dela;
|
bere baitan
ixtera eta kanpoarekiko harremanak etetera irits daiteke.
|
|
Gainera, zahartzaroan gertatzen diren aldaketa guztiak okerrerako direnaren uste faltsua oso zabalduta dago: zaharrak
|
bere baitan
ixten dira; asko eskatzen dute; oso suminkorrak eta tratatzen zailak dira; ez zaizkie aldaketak gustatzen; aurreko aldietara atxikitzen dira, egokitzeko gai ez direlako; motelak dira euren ekintzetan eta pentsamenduetan; sormen txikiagoa dute; ikastea baztertzen dute; gozatzea galarazten dien gaixotasun ugari izan ohi dituzte; nahitaez erretiratu behar dira, haien produkzio-ahalmenak behera egin ... Horrek guztiak areagotu egingo luke zahartzaroa arazo sozialtzat hartzeko ideia, zaharra isolatzeko eta ezdeus bihurtzeko.
|
|
Egoera honetan, nagusia bere garaipenaren gozatzean
|
bere baitan
ixten da, eta morroiak, aldiz, gutxika ikasten du badagoela egoera horretatik ateratzeko modurik eta unearen zain geratuko da. Nagusiak bere horretan mantendu nahi baldin badu ere dena, morroiak badena izateari utzi nahi dio.
|
|
Jende arteko elkarrekintza gutxitzen dutelako, pertsonen arteko halabeharrezko harremanak murrizten dituztelako eta gatazka psikosozialak uxatzen dituztelako. Halako irakaspenek
|
bere baitan
itxitako sasi-subjektua sendoagotzen dute. Subjektu horrek ez du ikasiko gatazka psikosozialak nola eraman eta kudeatu bestea ezesteko gogorik izan gabe, ez du ikasiko bestearen jarrerak eta balizko erantzunak ulertzen eta aintzat hartzen.
|
|
Loaren lainotik irteten ari den bitartean, eroso dago oroz gain. Ikasia du bere trebeziak miresten, edozein bazterretan lo hartzeko gaitasuna adibidez, inguruan edonor egonik ere, beharrezkoa den uneetan
|
bere baitan
ixteko, atseden hartzeko, esnatu ondoren indarberrituta bueltatzeko. Bidaia luze hau aproposa izaten ari da presarik gabeko kuluxkentzat.
|
2013
|
|
Lagunak egin zuèn sarraldiaren aurrean, onena
|
bere baitan
ixtea zelakoan, honela erantzun zion Koldok, atzera jota:
|
|
Lagunak egin zuèn sarraldiaren aurrean, onena
|
bere baitan
ixtea zelakoan, honela erantzun zion Koldok, atzera jota:
|
2014
|
|
Espazio fisiko edo/ eta onirikoaren eraikuntza bestearekin partekatzen dugunean, komunitatearen eraikuntzaz ari garela esan genezake. Azken hori, komunitatearen eraikuntza, modernismoaren garapenarekin neurri batean baztertzen joan den eragiketa dela hautematen da, gehiegizko industrializazioa jasan duen merkatu batean guztiz bukatutako eta
|
bere baitan
itxiak diren objektuak kontsumitzen ditugun heinean. Ez dago esku-sartzerik objektu horietan, nahiz eta esanahi jakin batekin eraikitako/ ekoitzitako objektuak izan.
|
2015
|
|
aktore sozialek, beste nonbait den zerbaiten ordez ari direlakoan dihardutenean ere, bai antzez, bai irudiz, badakite praktikan izan behar dutela, eurak izan barik izate hura ez dela izango. Praktika hori ez da
|
bere baitan
itxitako auto-erreferentzia, baina auto-erreferentzia da praktikaren praktika delako, izatearen izatea delako.
|
|
176. Aldaketaren beharra eta arrazoiak laburbildu zituen Jose Elorrieta, idazkari nagusi berriak, VII. Kongresuan aurkeztu zuen Txostenean: " Aldaketarako adostasun oso zabala zegoen, bai forma eta edukitan, egoera eraman ezina baitzen; ELA
|
bere baitan
itxita zegoen, jendartetik bakartuta, ekimenerako eta erantzunerako gaitasunik gabe, eta motibazio militantea eta potentzia kolektiboa galtzeko arrisku larrian; diseinu pertsonalista larritzeko moduko itxura hartzen ari zen...".
|
2017
|
|
Paradoxak ez dauka askabiderik, gabeziak gabezia iraungo du, betetasuna betirako eragotziz. Dakigun bezala, nahi eta ezin moduko paradoxa horiek bere horretan utzi ohi ditu modernismo literarioak, sintetizatzerik ez dagoen oposizio modura, areago garatzerik ez dagoen egitura modura, bazter batean,
|
bere baitan
itxita. Hainbat aldiz aipatu bezala, ironia disjuntiboa deitu dio Alan Wildek paradoxen aurreko jarrera horri.
|
2018
|
|
Thomas Pierrek43 esplikatzen duen moduan, gisa horretan, euskara" tradizioaren adierazle" baizik ez daiteke izan, hizkuntza" atzerakoia"; aldiz, frantsesa litzateke errepublikaren hizkuntza," esfera publikoaren sinboloa". Frantzia eta Espainia etniaren (zapaltzen duten etniaren) gainetik leudeke, kulturen nahasketaren lekuak lirateke, eta euskara
|
bere baitan
itxia litzateke. " Euskal etnia" erabiltzen dutenean," estaturik gabeko" gizarteak historiarik gabeko gizarteak direla eta estatua indarrean dutenak historia dutenak direla ulertu behar da.
|
2019
|
|
Familia ez da
|
bere baitan
itxitako komunitate bat: bereiz egonagatik, badu komunikaziorik beste gizarte-zelula batzuekin; etxea ez da bikotea konfinaturik dagoen, barnealdea?
|
|
Gizontasuna-feminitatea zirkulua osatuta dagoenean, zentzugabea da aldatu nahi izatea: zirkulu perfektua da,
|
bere baitan
itxia, behin betikoa.
|
|
kar horrek berak apartatzen du bizitik; poetikoa da, mistikoa da, egokitu gabea. . Haren ahalegin neurrigabea
|
bere baitan
ixten zen berriz[...] Miriam ez zen zarpaila, eta, hala ere, ez zuen behin ere egiten komeni zen mugimendua?. Barne-pozak nahi ditu, eta errealitateak beldur ematen dio; sexualitateak beldur ematen dio; Paulekin oheratzen denean, bazter batean du bihotza, izu halako batean; kontzientzia da beti, baina sekula ez bizitza:
|
|
Hala, obulua, nahiz eta aktiboa den funtsean, hau da, nukleoan?, pasiboa da azalean; haren masa
|
bere baitan
itxi eta hantuak gogora ekartzen du gauaren sakona eta bere-baitakoaren baretasuna: antzinakoek esferaren forman irudikatzen zuten mundu itxia, atomo opakua; geldirik, obulua zain dago; espermatozoideak, berriz, zabalik, txiki, zalu, existentziaren ezinegona eta artegatasuna irudikatzen du.
|
|
Egiaz, misterioa elkarrekikoa da: beste gisa, eta sexu maskulinoko beste gisa, gizon guztien bihotzean badago
|
bere baitan
itxiriko presentzia bat ere, ulertezina emakumearentzat; emakumeak ez daki zer den gizonaren erotismoa. Egiaztatu dugun erregela unibertsalaren arabera, ordea, gizonen ikuspegitik absolutuak dira mundua pentsatzeko erabiltzen dituzten kategoriak:
|
|
Eta, egiaz, gizona transzendentzia gisa mamitzen da, proiektu gisa, baita emana zaion zerbaiten moduan hautematen baldin badu ere bere burua, pasibo moduan, euriaren eta eguzkiaren gorabeheren mendeko; orduan ere, espiritua eta borondatea berresten dira gizonarengan, bizitzaren nahasmenduaren eta kontingentziaren kontra. ...makumeak hezurmamitzen duen arbaso totemikoa, izan animalia edo izan arbola, printzipio maskulino bat da, argiago nahiz lausoago; emakumeak haragizko existentzia iraunarazten du, baina elikatzaile hutsa da, ez sortzailea; ez du sortzen inolako alorretan; tribuaren biziari eusten dio haurrak eta ogia emanez, ez besterik; immanentziara kondenatua dago; gizartearen alderdi estatikoa baino ez dagokio,
|
bere baitan
itxitako alderdi hori. Gizona, berriz, funtzio batzuk beretuz doa, gizartea naturari eta giza kolektibitate guztiari zabaltzen dietenak; gerra, ehiza, arrantza baino ez dira gizonaren lanak izateko behar bezain duinak; gizonak kanpoko harrapakinak atzematen ditu, eta tribura ekartzen; gerra, ehiza, arrantza, denak dira existentziaren nolabaiteko hedadura, nork bere buruaz harago mundurantz jotzeko bidea; gizasemea da transzendentzia hezurmamitzen duen bakarra.
|
2020
|
|
19 Ez gara autarkiaz ari, noski, baizik eta irekitasuna eta sustraitzea bestela orekatzeaz. Ezin pentsa liteke euskal ekonomiak biziraun dezakeenik
|
bere baitan
itxiz eta mugatuz bere kontsumitzaileen barne-merkatu murritzera; ez eta gaurko esportazio eta irekitasun maila altuari eutsi ahal izango zaionik energia ugari eta merkerik gabeko testuinguru gero eta desglobalizatuagoan. Gainera, itxitura nazionala labur geratzen da globalak diren arriskuei aurre egiteko orduan.
|
2021
|
|
Enbor sendoa du, sustrai onak, baina ez da
|
bere baitan
ixten.
|
2022
|
|
Orain dela dozena urte inguru Asperger bat izan genuen, Oier deituko diot, nerabe seriosa,
|
bere baitan
itxia, ia harremanik ez ikaskide-irakasleokin, begiratu ere ez zigun egiten. Halako batean, epistemologiari buruzko jakin-mina piztu eta, hilabetean, bere irakasleok bizialdi osoan baino gehiago eta zehatzago jakitera heldu zen.
|
|
Goragoko zibilizazioa izatea eta, beraz, kolonizatutako herriak materia, politika, kultura eta erlijio aldetik menderatzea justifikatu beharrak eskema aristoteliko zaharra hautsi zuen: bere ordenan eta
|
bere baitan
itxita zegoen munduarena. Mundua ireki egin zen, ez soilik Berpizkundeko zientziak egindako aurkikuntza astronomikoei esker:
|
2023
|
|
Kee lehengusuarekin izan zuen esperientziaren ondorioz, frustrazio handia sentitu zuen Vincentek eta
|
bere baitan
itxi zen.
|