|
2001
|
|
|
Mende honetan, tradizioaren eta modernitatearen arteko tirabirak araberatudu, puskaz, euskal kulturaren norabidea. Batzuek, gure kultura, gure literatura, bertze inongo ez inoren eraginik gabe,
|
bere baitan
itxia nahi zuten; bertze batzuk, berriz, kanpoko haizeei leihoak irekitzen lehiatu dira, bizirik irauteko nahitaezkobaldintzatako. Anjel Lertxundik oroitarazi digunez, lehen horiek hautu erlijiosoaegiteko galdatzen ziguten:
|
|
2002
|
|
|
beharko da. Aldebatetik ezingo du
|
bere baitan
itxia jarraitu, eta, bestetik, ohiko titulu-fabrika izatetikgizartearen garapenerako eta kulturarako baliabide modura jokatu beharko duindar berriarekin.
|
|
2006
|
|
|
Bizitzaren eremu hori, bizitzaren mundua, ez dago sasoirik onenean. Artea, morala eta zientzia erabat bereizita agertzen dira, bakoitza bere erreinu propioan giltzapetuta, bakoitza
|
bere baitan
itxita. Adituen kultura gero eta aldenduago dago eguneroko bizitzan sortu eta konpartitzen diren lehentasun eta balorazioetatik.
|
|
2007
|
|
|
Gero besteak dira esentzialistak!)? Ematen du hizkuntzaren mundu-ikuskeraren hipotesiak beldurra eragiten duela, herriak eta kulturak (hizkuntzak) bata besteagandik banatu eta bakandu beharko balitu bezala, mundu diferenteetan biziaraziz, gizadia elkarrekin komunikaziorik gabeko Robinson irlen artxipelago bat bihurturik (herri/ hizkuntza bakoitza monada bat
|
bere baitan
itxita); eta, okerrago, hizkuntzen eta herrien artean hierarkia bat ere agerraraziz hizkuntzazko mundu-ikuskeraren kalitate hobe ala eskasagoaren arabera herri/ hizkuntza/ kultura gorago ala behereagoetan. Gogora bedi Unamuno-k, adibidez, ikusmolde horixe zeukala zientziaren itxuran sukaldatua bi arrautza jenero diferentegaz berak prantaturiko tortilla teorikoan, alde batetik historiaren filosofia (metafisika) eskematiko bat hiru estadiokoa (Spencer-i hartua hori), eta bestetik, Schleicher-en sailkapen linguistikoa hizkuntzen tipologia halaber sinplistarekin hiru mailakoa berau ere.
|
|
|
Alabaina, literatura erromatar hoberena hitz-forma eta esamolde grekoak asimilatzeko ahaleginez josita dago. Eta Humboldt-en gardiz hala behar du, identitate nazionalak gordetzea merezi, besterenganako pasabidea denean merezi baitu, hots, banakoa eta gizadia nobleagotzeko balio duenean, zer ere baita giza ahalegin guztien azken jomuga, ez nazioa
|
bere baitan
ixten duen itxitura bada816 Hizkuntza bikain askoak «mordoiloak» dira, baina horregatik ez da murrizten haien aiurri eta nortasuna, zernahi hartzen dutelarik ere edonondik, euren aiurriaren arabera hartzen eta moldatzen baitute, aiurri horren markak are areagotuz: ikustea dago, ingelesean azentuak nola jokatzen duen (ezberdin, adibidez, erro germaniar eta erro latinoko hitzetan) 817; persierak lexikoa arabieratik hartu du gehiena, baina gramatika indo-germaniko garbi batean jasoa818 Hizkuntza bakoitza, herri eta hizkuntzen artekotasunean bizi da, elkarri eragintzan, hartu eta emanean.
|
|
2011
|
|
|
Paranoide gaiztoa besteenganako mesfidantzaz, inbidiaz eta erresuminez betea dago. Besteenganako duen etsaitasunaren bidez, haien etsaitasuna eragiten du, eta
|
bere baitan
itxita gelditzen da. Bere borondate gaiztoa besteei egozten die.
|
|
|
Ni koordinaturik ez edukitzean, emozio aldakorrak agertzen ditu. Inguruaren eskaerak bere barne-egoerarekin batera ez datozenean,
|
bere baitan
itxi eta defendatu egingo da. Eskizotipikoarengan barneratutako irudiak ere zatikatuak aurkitzen dira, bere buruaren irudia bezalaxe.
|
|
|
Haur txikiak amaren beharra du, eta hura hurbil egoteak ingurumena ikertzeko ziurtasuna ematen dio, sasoi kritiko batetik iragan behar duenean. Amarengandik jasotzen duen babesaren premia asebetetzen ez denean,
|
bere baitan
ixten da haurra edo besteen mendean gelditzen da. Mendeko nortasuna era daiteke babesik gabe dagoen edo atxikimendu ziurrik ez duen haurra haurtzaroan edo nerabezaroan gurasoengandik bereizi delako edo gaixotasun somatiko kroniko baten ondorioz ospitaleratua izateak barne-herstura sortu diolako.
|