|
2000
|
|
|
Haren edukia ez zitzaidan arrotz, neronek erosi bainuen lehengo astean, ugaldean hil hotzik agertutako atsoaren aferaz informazioa osatu beharrez. Unaik
|
berak
ezagutu zuen, burgerrean ginela, nire eskuetan ikusi eta berehala.
|
|
2001
|
|
|
Ama zuen maitasuna erakusten zion bakarra. Espetxea zen
|
berak
ezagutu zuen etxea, bere etxea. Amarengandik eta espetxetik hastantzeak bihotza urratu zion.
|
|
2004
|
|
|
Mireia ezberdin zegoen. Ile luzeagoarekin, apur bat argalago, agian... baina
|
berak
ezagutu zuen begirada distiratsu bera zeukan, begirada ameslaria eta burugogorra.
|
|
2006
|
|
|
" No hay datos concretos y tangibles que nos permitan afirmar la presencia directa de Herder; pero de Herder proceden los principios matrices que presiden su quehacer etnológico y algunos conceptos –el de singende Natur, por ejemplo [Natura kantaria] – sin los que no hubiera sido posible su costumbrismo" 77 Gehienetan holatsu argudiatu ohi da. Eta kasu honetan egia da, familiagatik eta eskola urteengatik, Herder Espainian inork ezagutu izatekotan,
|
berak
ezagutu ahal izango zukeela. Baina, hala ere, ikertzailea permatu arren, ez da topatzen datu frogagarririk.
|
|
|
Ama non ote dagoen galdetu dio hamaikagarren aldiz bere buruari, aurrean duen pantaila urdinari begira dagoela. Eta pentsatu du Izagirre jatetxeko sukaldean egon daitekeela, patatak zuritzen; edo bihurgunez betetako errepide batean, aitak gidatzen duen auto baten barruan; edo neskato baten kokotsari eskuekin heltzen, altxakozu burua, Nerea esanez; edo
|
berak
ezagutzen ez duen mundu batean, German izeneko gizon ezezagun bati deika, adibidez.
|
|
|
Germanek bortizki kendu zituen gainetik Luisaren eskuak, eta besoa bere belarriaren parera altxatu zuenerako jakin zuen Luisak itsasoak German lapurtu ziola. Hura ez zela German, olatu artean geratu zela
|
berak
ezagutu zuen mutila. Masailean sentitu zuen eskuaren jabea ezin baitzen izan berak herriko plazako dantzaldian ezagutu zuen mutil bera, bere gerriari samurtasunez heldu ziona.
|
|
2007
|
|
|
Entusiasmoz proposatu ere. Picnica prestatu eta
|
berak
ezagutzen duen mendixka eder baten magalean jan dezakete. Erreka bat omen dago inguruetan, sargoria freskatzeko.
|
|
2008
|
|
|
–Ba nik beste bat jarriko diat zerrendan, esan zuen oihuka kaoba aurpegiko itsasgizon zaharrak, Morgan hark, nik Bristolgo moiletan John Luxearen tabernan ikusitako harexek?. Zakur Beltz ere
|
berak
ezagutu zian.
|
|
|
–Herriko aztia da eta
|
berak
ezagutzen ditu inork baino hobeto gure fetitxeak. Baina herrirako laguntzatxo bat emango bazenute.
|
|
|
Ez du gozatu ere egiten, hori egia da. Harritu egiten da, hori da hitza, harritu egiten da
|
berak
ezagutu eta maite izan dituenak desagertu diren arren, munduak ederra izaten jarraitzen duelako.
|
|
2009
|
|
|
31, 33). Bakoitzak, berak behar duen adina Jainko,
|
berak
ezagutuko du; eta, denon artean, bakoitzak besteari lagunduko diogu, ez irakatsi. Ez da ezertarako behar maisu profesionalik, erakunderik, aparaturik, Jainkoaren ordezkoen hierarkia paganorik, Zuzenbide Kanoniko eta teologia dogmatikorik, bakoitzarena bakarrik izan daitekeen Jainkoa (beharbada izen hori gabe) bakoitzak ezagutzeko.
|
|
|
aurkikuntzak hainbesteraino goibeldu zuen, non orduetan hitzik egin gabe egon baitzen, enkargatuarekin haserretzeaz gain bere buruarekin ere haserre: hara zertan amaitzen diren erromantizismo guztiak, kaka zaharra?!; askatasunaren lurra, desengainuaren lurra eta beste lur asko; lur baten eta beste baten artean, baina, noiznahi etortzen zitzaion Domingori Adaren irudia burura, edo, Adarena ez zenean,
|
berak
ezagutzen zituèn beste bospaseirena: haienak ez ezik, beste batzuenak ere irudikatzen zituen, ordea, marinelak sarritan mintzatzen baitziren hango eta hemengo portuetan ezagutu zituztèn emakumeez, nik ezagutu nian Hanburgon emakume ilehori bat:
|
|
|
Eta Blateau itzuli egin zen. Berak ere parte hartuko zuen argazkien identifikazioan eta, beraz, hori Lutxen argazkia balitz,
|
berak
ezagutu egingo zuen. Nahiz eta laino moduko geruzarekin izan; nahiz eta zolda beltzak itsustuta egon.
|
|
|
Dibortzioak bideratzen lanean dabilen abokatu batek datu bitxi baten berri eman dit:
|
berak
ezagutu dituen mutil islamdarrak eta neska euskaldunak osatutako bikote guzti guztiak bereizi dira; aldiz, mutil euskaldunak eta neska mairuak osatutako bakar bat ere ez da bereizi. Seinale islamdar kulturan emakumearen morrontza latzagoa dela.
|
|
|
aurkikuntzak hainbesteraino goibeldu zuen, non orduetan hitzik egin gabe egon baitzen, enkargatuarekin haserretzeaz gain bere buruarekin ere haserre: hara zertan amaitzen diren erromantizismo guztiak, kaka zaharra...!; askatasunaren lurra, desengainuaren lurra eta beste lur asko; lur baten eta beste baten artean, baina, noiznahi etortzen zitzaion Domingori Adaren irudia burura, edo, Adarena ez zenean,
|
berak
ezagutzen zituèn beste bospaseirena: haienak ez ezik, beste batzuenak ere irudikatzen zituen, ordea, marinelak sarritan mintzatzen baitziren hango eta hemengo portuetan ezagutu zituztèn emakumeez –nik ezagutu nian Hanburgon emakume ilehori bat:
|
|
2010
|
|
|
Hiru lagunek egin zuten hanka, hirurak auzokoak. Horietako bat, Pepe, gure herrira iritsi berria zen, aurretik hainbat lekutan bizi izan ondoren, eta beti ari zen
|
berak
ezagututako lekuez hizketan: halako tokitan dirua erruz irabaz zitekeela, neskatan askoz lehenago hasten zirela, inork ez ziola galdetzen mutiko bati bere gurasoak non ziren...
|
|
2011
|
|
|
Zurezko mahai higatuan eseri eta begira hasi naiz, ea agurea topatzen dudan, bizar zuri eta azal zimurtua. Ez da hona arrotzik maiz sartzen, seguru asko, ezen
|
berak
ezagutu nau ni berehala, eta bere mahaian esertzera gonbidatu:
|
|
2012
|
|
|
Olatzek beti esaten dik, ni oso idorra naizela. Gainera, teoria bat egina zeukak,
|
berak
ezagutzen dituen kaprikornioetatik hasita. Esaten dik kaprikornioek ez dutela adierazi nahi izaten beren afektua; badakiela sentimendua badutela, baina lotsatu egiten direla adieratzen.
|
|
|
Bakarnerengatik balitz, agian jende gehiago gonbidatuko lukete bertara afari merienda egitera, edo barbakoak prestatzera, baina etxe hori Peruk Bakarneren eta munduaren artean jarritako hesi moduko bat da. Peru urduri jartzen da bere etxea jendez beteta ikusten duenean, urduri bere emaztea lagunekin barrezka ikustean edo Anerekin
|
berak
ezagutzen ez duen zerbaitez berbetan sumatzean. Han bizi direnetik, askoz gutxiago irteten da Bakarne kalera.
|
|
|
Kasu horretan, ontzat ematen badugu parekoa dela ezagunen kopurua, parekoak izan daitezke pertsona kopuru bertsuarekin topo egiteko aukerak ere. Nire aldetik, ez bakarrik posible, probablea ere badela esango nuke, edozein ordutan, bere etxearen eta bere izebarenaren arteko edozein bidetatik,
|
berak
ezagutzen zuen edo bera ezagutzen zuen pertsona bat bera ere topatu gabe ibiltzea Marie. Auzi hori behar bezala aztertzeko, ez dugu ahaztu behar Parisko pertsona famatuenaren ezagunen eta Parisko biztanleria osoaren artean dagoen alde handia.
|
|
|
Zein epai? Bezperan eskierki, beste paper bat ekarria zuten,
|
berak
ezagutzen ez zuena; hitz hauek balditurik utzi zuten noski:
|
|
|
Beraz, ekino bat zenez, Akilesen zurda moztu behar zen, ondoren tibia aurreko giharrari ekin beharraz aparte varusetik libratzearren: zeren medikua ez baitzen ausartzen kolpe bakar batean bi operazio menturatzera, eta dardaraz ere bazegoen jadanik,
|
berak
ezagutzen ez zuen alde garrantzitsuren bati erasotzeko beldurrez.
|
|
|
Arratsean, handik itzultzean, Charlesek banaka banaka errepikatu zituen hark ahoskatu zituen esaldiak, haiek gogoratzen, haien zentzua osatzen saiatuz,
|
berak
ezagutzen ez zuen garaian hark bizi izana zuen bizialdiaren zatiaz jabetzearren. Baina inoiz ezin izan zuen ikusi bere pentsamenduan, lehen aldiz ikusi zuenaz edo arestian utzi berria zuenaz beste era batean.
|
|
|
Berak ere balio zuen horratio, zoriontsu bizi ziren emakume guzti haiek adina! Ikusiak zituen, Vaubyessarden, kaizu astunagoa eta portaera arruntagoak zituzten dukesak, eta Jainkoaren injustizia higuintzen zuen; burua horma kontra ipintzen zuen negar egiteko; bekaizti zen bizitza zalapartatsuez, gau mozorrotuez, plazer mutiriez,
|
berak
ezagutzen ez zituen eta hauek nonbait eman behar zituzten zorabio guztiengatik.
|
|
|
Bere buruari galdetzen zion, ez ote zatekeen medioren bat izan, zoriaren beste konbinazio batzuen bidez, beste gizon bat topatu izateko; eta irudikatzen saiatzen zen zeintzuk ote ziratekeen jazo gabeko gertakizun haiek, bizitza desberdin hura,
|
berak
ezagutzen ez zuen senar hura. Guztiek, izan ere, ez zuten honen antzik.
|
|
|
Madame Bovaryk ez zeukan artean adimena nahiko argia edozertan ere serioski saiatzeko; bestalde, harrapazkaegi ekin zien irakurketa hauei. Haserretu egin zen kultuaren aginduen kontra; idatzi polemikoen harropuzkeria higuin izan zuen,
|
berak
ezagutzen ez zuen jendea jazartzeko era ankerrarengatik; eta erlijioz eraberrituriko ipuin profanoak, munduari buruzko hainbesterainoko ezjakinkeriaz idatziak iruditu zitzaizkion, non berak froga aiduru zeuzkan egietatik haiek hastandu baitzuten ezarian. Alabaina berak gogor jarraitu zuen, eta, liburua eskuetatik erortzen zitzaionean, arima etereo batek sor zezakeen malenkonia katoliko finenak atzitutzat ematen zuen bere burua.
|
|
2013
|
|
|
Martini kontatu zionez, Estatu Batuetako gobernuak genetikoki aldatutako landarea omen zen, ez zion inolako kalterik egiten burmuinari. Martinek probatua zuen eta izugarria iruditu zitzaion,
|
berak
ezagututako guztia baino askoz hobea.
|
|
|
–Ez da niretzat, esan zuen lata erdia edalontzian hustuz. Martin erne zegoen,
|
berak
ezagutzen zuen emakumeak ez zuen edalontzia erabili izango. Aldatuta zegoen?.
|
|
|
–Argazkia udaletxeko idazkariari erakutsiko diot, ea
|
berak
ezagutzen duen.
|
|
|
Barrenkaleko aurrezki kutxa bateko sukurtsal txiki batera sartu behar izan nuen eta leihatilan zegoen neskari jolaserako pistola batekin apuntatu, kaxan zuen dirua emateko agintzen nion bitartean. Seguru asko dena ondo aterako zen neska ezagutu izan ez banu, edo
|
berak
ezagutu izan ez banindu. Kaxan zuen diru apurra hartu eta hanka egin eta proba aise gaindituko nuen.
|
|
|
Lignerac ek
|
berak
ezagutu zuen Aubiac en boza.
|
|
|
Britannica k dioen bezala?, berak eman zizkion nobelari bere molde modernoak gaur ezagutzen ditugun moduan, jende arruntaren ibilerak eguneroko bizimoduan erakutsiz. Bere garaiko Ingalaterrako erdi mailako jendearen portaera komedia sortu zuen, eta
|
berak
ezagututako munduaz baliatu zen bere nobeletako egoerak, pertsonaiak eta gaiak taxutzerakoan. Haren obrek txikiek eta herriko elizgizonek osatutako gizartea erakusten digute, bai herrian eta bai hiri txikian, edota Londres eta Bathera noizean behin egindako bisitetan.
|
|
2014
|
|
|
Ilehoria tematu zen hari eskua ematen gogotsu. Neskak pentsatu zuen
|
berak
ezagututako Jim ugarietako bat zela hura; abizena, misterio bat zen. Gogoratu ere egiten zuen bazuela dantzarako erritmo berezi bat, eta dantzan hastean ohartu zen halaxe zela.
|
|
|
Bururatuko zitzaion zerbait, neska nor zen jakiteko. Agian facebook bitartez nor zen galdetu zezakeen, eta nongoa lokala,
|
berak
ezagutzen ez bazituen. Argi nuen ez niola zertarako jakin nahi nuen azalduko.
|
|
|
Hori ez duk ona. Garaziri galdetuko zioat,
|
berak
ezagutuko dik hire gustuko emakume bulartsuren bat: Eroskiko kajera edo?
|
|
|
Ohe estalkia ferekatu du; leuna da, oso. Ohe gaineko gurutzea ere bertan dago,
|
berak
ezagutzen zuen leku berean. Mugimendu geldoak egiten ditu, dena berriz oroitu behar duenaren antzera.
|
|
|
744 OC, II, 83 Caliban bidutzi ezain esklaboak, beti marmarti eta mutiri, espiritu galiar petrala sinbolizatzen du zalantza gabe, bulgoa oro har, egiten zaizkion mesedeak
|
berak
ezagutzeko ere zapuzti. –Les droits de l, homme, arrazoitzen du demokrata munstroak?
|
|
2015
|
|
|
Erraza zen kokaina saltzea, baita kiloka ere; gainera, poliziak moztu aurretik harrapatzen zuen normalean, eta horrek esan nahi zuen kalean baino garbiagoa zela, garestiago saldu zezaketela. Nagorek dudekin jarraitzen zuen; Ibonek azaldu zion berak ez zekiela ezer ISO arauez edo prentsen produkzioa igotzeko neurriez, baina drogen inguruan gauza gutxi izango zirela
|
berak
ezagutzen ez zituenak.
|
|
|
Ba hori, tartaren azken puxketa da
|
berak
ezagutzen duen bizi plazerra. Miriamek begiz zaintzen dihardu, hainbeste atzamar lapurtero eta euliren atzealdeak jasan ondoren, jadanik ximeltzen hasia den merengezko tarta puxketa.
|
|
|
Bederatzitik hogei urte bitartekoak eta jolasean bezala hasi ziren sorginkerietan. Tituba izeneko neskame beltz batek erakutsi zizkien Afrikatik ekarri eta
|
berak
ezagutzen zituen ohiturak: kiromantzia, etorkizunaren iragarpena, magia beltza?
|
|
|
Ana Romero zen Ikerren irakasleen artean
|
berak
ezagutzen zuen bakarra. Hamarkada batzuk igaroak ziren ezagutu zirenetik.
|
|
2016
|
|
|
Trajea eta gorbata utzita, gaur arropa informala jantzita etorri da, ostiral gehienetan bezala, baina ile beltz ugaria beti bezain ondo orraztuta. Trajerik gabe ere betiko irmotasun inpresio bera ematen zuen, baina gizaseme sendo haren begiradan zaintzaileak berriz ere
|
berak
ezagutu zuen gazte urduriaren zantzuak sumatu uste izan ditu, aitak okerbidetik atera eta Ingalaterrara bidali aurretik zuen ezinegon eta hauskortasun berbera. Zaintzailearen mututasunaren aurrean, zuzendariak jarraitu du hizketan.
|
|
|
Barruan emakume edadetu bat besterik ez du ikusi, enkarguak egiteko poltsarekin herrira doala ematen duena. Leiho ondoan eseri da, eta, trena martxan hasi denean, azken begiratua eman dio berriz zapalduko ez duen industrialdeari,
|
berak
ezagutu zuenetik hainbeste hazitako lantegi eta pabilioi multzo zabalari.
|
|
|
pertsonaiak Bassanik asmatuak dira, bai eta lorategia bera ere. Baina horrek ez du esan nahi autoreak
|
berak
ezagututako errealitatea ez zuenik erabili bere kontagaiaren orea osatzeko. Izan ere, giro sozial eta politikoa benetakoa izateaz gain, Bassanik berak eta bere familiak ere jasan zituzten faxismoak indarrean ipini zituen lege arrazialak eta haien ondorengo bazterkeria; senitarteko batzuek, pasarte batean iradokitzen zaigun bezala, nazien errausteko labeetan izan zuten akabua.
|
|
|
han, guretzat hemen, Euskal Herri urrun hartan, aberri debekatu, galdetu, berreskuratu beharreko bat ez ezik, bazen nonbait etxe bat ere, bere zuztarren jatorri, bere ametsen habe; atlaseko mapetan Elorrio izenaren bila ibili izan den bezala, geografia eta antropologia liburuetan bilatu du euskal etxearen nondik norakoa: han aurkitu du baserri teilatu zabaleko bat, aurreko paretan zintzilik piperrak dituena eta erdi erdian ate eder bat, arku biribilekoa, non ageri diren eserita aitona txapel txiki bat eta amona mantalduna, hegazkineko emakume honek beti beti bere aitita amamekin lotu izan dituenak,
|
berak
ezagutu ez zituen eta amaren kontaketen bidez ere oso zehatz irudikatu ezin dituen aitita amamak; guk orain, hemendik begiratuta, erraz asko esan dezakegu zenbateraino den irudi hori faltsua: hegazkineko emakumearen aitona amonak inoiz baserrian bizi izan baziren, oso dudatzekoa den gauza, baserritar behintzat ez ziren, baserritarrak ez du inoiz baserria uzten atzerriko bidea hartzeko, eta nolanahi ere zahartzaroa behinik ez zitzaien baserrian egokitu, bistakoa denez.
|
|
2017
|
|
|
Eta hori ere egia zen. Harrigarria zen zein antzekoak ziren
|
berak
ezagututako Lime eta nik ezagututako Lime; berak, ostera, bestelako ikuspuntu batetik begiratzen zion Limeren irudiari, edo bestelako argi batekin. Esan zuen:
|
|
|
Danel Iturbe. Danel munduko pertsona espezialena zela uste zuen, edo behintzat,
|
berak
ezagutzen zuen mundu txikiko gizaki espezialena. Bigarren kurtsoan zeudela endredatu ziren lehenengo aldiz.
|
|
2018
|
|
|
Mutilak Portugaleteko taberna batean zeuden, ondo alaiturik,
|
berak
ezagutzen ez zuen neska talde batekin hitz egiten. Itxurarengatik, itsasadarreko ezkerraldekoak zirela pentsatu zuen.
|
|
|
Mutilak Portugaleteko taberna batean zeuden, ondo alaiturik,
|
berak
ezagutzen ez zuen neska talde batekin hitz egiten. Itxurarengatik, itsasadarreko ezkerraldekoak zirela pentsatu zuen.
|
|
2019
|
|
|
Coralinek ezin zuen gauza bat ulertu:
|
berak
ezagutzen zituen helduetatik, zergatik jokatzen zuten zentzuz hain gutxik. Batzuetan bere buruari galdetzen zion norekin uste ote zuten ari zirela hizketan.
|
|
|
Ordainetan, haragiari beldurrik ez dion gizonak berreste eskuzabal eta gordina du prostitutarengan; inolako moralek ahultzen ez duen feminitatearen gorespena ikusiko du harengan; garai batean emakumea astroekin eta itsasoarekin lotzen zuten bertute magiko haiek aurkituko ditu haren gorputzean: Miller batek, prostituta batekin oheratzen bada, uste du biziaren leizeak
|
berak
ezagutu dituela, heriotzarenak, kosmosarenak; Jainkoarekin bat egiten du bagina abegitsu baten ilunpe hezeen sakonean. Zeren prostituta, mundu zurikeriaz moral batetik bazterturik, paria moduko bat baita; bertute ofizial guztien kontrako arrapostutzat ere jo daiteke, alaba galdua?; haren duintasunik ezak egiazko santekin parekatzen du, bere burua beheratzen duena goratua izango baita; Kristok begi onez begiratu zion Maria Magdalenari; bekatuak errazago zabaltzen ditu zeruko ateak, bertute hipokritak baino.
|
|
|
Leirek Donostiako Bretxa eta San Martin merkatuetan pentsatu zuen. Orain merkataritza gune moderno eta hotzak besterik ez ziren, baina
|
berak
ezagutuak zituen espekulazio urbanistikoaren aurretik ere.
|
|
2020
|
|
|
Koldo Mitxelenak kontatu ohi zuenez,
|
berak
ezagutu zuen poliglotarik handiena Jon Mirande zen. Frantsesa, euskara bere euskalkiekin, gaztelera, alemana, errusiera, hebreera modernoa, bretoiera, gaelikoa eta XVIII. mendean galdu zen kornikoa hitz egiten omen zituen eta ondo gainera eta irakurtzeko adina beste hainbat ezagutzen zituen.
|
|
2021
|
|
|
Are urbanoagoa aintzat hartuz gero hainbat bide zeudela harri beltz eta zuriz zolatuta, alde banatan zintarri apal batekin, txukun txukun ordenaturik batera eta bestera. Herriaren erdian zeuden etxeek ez zuten inolako antzik
|
berak
ezagutzen zituen mendi herrixketako batere antolatu gabeko etxe multzo nahasiekin; ilara jarraituan kokatuta zeuden harrigarri garbi zegoen erdiko kale baten alde banatan; tarteka, ateek zulatzen zituzten etxeen fatxada koloretsuak, eta leiho bakar bat ere ez zeukaten aurrealde lauetan. Oso irregularki zeuden koloreztaturik igeltsu moduko batekin, hemen gris, hor arbel kolore eta han marroi ilun.
|
|
|
Justu liburutegia itxi baino lehen, bi argazki topatu zituen bata bestearen ondoan. Batean,
|
berak
ezagutzen zituenak bezalako gela bat ageri zen, eta ondoan gela beraren beste argazki bat zegoen desordena kenduta, eta ideia berekin zuela. Ez zuen inolaz ere gela bera ematen.
|
|
2023
|
|
|
antzinako Grezian filosofoa upel batean bizi zen, pobre baino pobreago, bizimolde aszetikoa aldarrikatzen zuen eta batik bat ezaguna da egun argitan ere lanpara batekin ibili zale zelako. Kontatzen dute behin Alexandro Handia erregeak
|
berak
ezagutu nahi izan zuela eta zer nahi zuen eskatzeko galdegin ziola, baina filosofo xumeak arren baztertzeko baizik ez ziola eskatu," zure itzalarekin eguzkia ezkutatzen didazu eta". Halatan, Diogenes sentitu nintzen, jakin gabe Andreas errege ote genuen...
|
|
|
Ez dut ezagutu, baina niri begiratzeko moduagatik argi utzi dit
|
berak
ezagutzen nauela eta nire bila datorrela. Pauso lotsatiz jaitsi ditu harrizko hiru eskailerak, ni bistatik galdu gabe, niregana hurbilduz.
|
|
|
Laiak buruarekin ezetz egiten ikusteak poztu nau. Behingoz
|
berak
ezagutzen ez zuen adibideren bat plazaratzeko aukera ikusi dut.
|