|
2000
|
|
|
Norberaren jainkoak eta beste herri batzuen jainkoak parekatzea. Modu honetan izenek esanahi
|
bera
dutela sinestarazten da.
|
|
2003
|
|
|
5 Nolanahi den ere, erlijioeta politika espirituen nahiz espiritueta denbora botereen arteko desberdintasunak gorabehera, horiek guztiak batu daitezke, botereok desberdinak izan arren, helburu
|
bera
baitute: ordenari eustea, elkarri laguntza eskainiz.
|
|
|
Ezkontza bidezko lotura hori kontuan hartuta, legeek debekatu egin dute ezkontza ahaideak ezkontzea, zuzeneko lerroan gradu guztietan, eta alboko lerroan gradu jakin bateraino bakarrik. Oinarri
|
bera
dute tutore kargurako deia egiten duten legeak, alderdien ezkontza ahaide diren epaile eta lekukoak baztertzen dituztenak eta horien antzekoak.
|
|
|
3 Hona hemen, Jainkoak gizakiak gizartearentzat jarri eta horrekin lotzen dituen estekak nola eratu dituen; hala ere, esteka horiek izaera berekoak dira, eta xede
|
bera
dute lege berberen azpian; eta, horren ondorioz, giza leinu osoarentzat erkide dira, batzuk besteak baino barruragokoak izan gabe. Horrexegatik gehitu zizkien esteka orokor eta erkide horiei beste harremanak eta betebehar bereziak; horien bidez, gizakiak estuago lotzen dira beraien artean, eta bakoitzak besteekiko maitasun betebehar batzuk jartzen ditu praktikan, guztientzat ezinezko direnak.
|
|
|
Frantzian, aldiz, erromatar zuzenbidearen bigarren erabilera probintzia orotara zabaltzen da eta gai guztiak baitaratzen ditu; izatez, edonork bete behar ditu justizia eta ekitatearen arau guztiak, zuzenbide idatzia deitu ohi dena, horiek erromatar zuzenbidean idatziak izan baitziren. Bigarren erabilera horrek, beraz, gure arrazoian justiziak eta ekitateak duten aginpide
|
bera
du. (Legeen Tratatua, XIII, 9)
|
|
|
Frantzian, aldiz, erromatar zuzenbidearen bigarren erabilera probintzia orotara zabaltzen da eta gai guztiak baitaratzen ditu; izatez, edonork bete behar ditu justizia eta ekitatearen arau guztiak, zuzenbide idatzia deitu ohi dena, horiek erromatar zuzenbidean idatziak izan baitziren. Bigarren erabilera horrek, beraz, gure arrazoian justiziak eta ekitateak duten aginpide
|
bera
du.
|
|
|
(2) Esanahi soziologikoa dela eta: esanahi horrekin paradigma
|
bera
duen zientzialari komunitate bateko barne eta kanpo harremanei eta egiturari buruz ari da Kuhn. Paradigma erakundeen menpe ere badagoela azpimarratzen du Kuhnek, zientzialari komunitatea elkarte zientifikoetan batzen baita, argitalpen eta ikerkuntza proiektu mota zehatzak babesten dituelako, eskuliburu batzuei laguntzen dielako, eta kongresuak, akademiak eta beste hainbat ekimen sostengatzen dituelako.
|
|
2004
|
|
|
" Nik pentsatzen dut" delako ebidentzia onartuta, pentsatze hori zer den zehaztu du, eta emango duen erantzunak balio du ez Descartesentzat bakarrik, baizik eta baita eginbehar horretan diharduen edozein gizon emakumeren jarduna definitzeko ere. Zeinahi dela gizabanako batek bere existentziaz duen esperientzia —espazioaz duen bizipena, bere sentimenak, oroimena... —, Descartesek defendituko du haren pentsamenduaren egitura eta Descartesek bere buruan aurki dezakeena berdinak izango direla, forma logiko orokor
|
bera
dutela nahiz eta eduki partikularra ezberdina izan. Forma logiko unibertsal honi esker pentsatzeko gaitasuna izango dugu; eta pentsatzeko, gainera, inolako aginteren aurrean makurtu gabe eta modu burujabe eta ez mekaniko batean.
|
|
|
Baina erraz eror bagaitezke erru horretan (nire baitan dauden ideiak kanpoan dauden gauzen antzekoak direla edo eurei dagozkiela) eta arrazoi oso sinpleek eraman bagaitzakete ondorio horretara, neurri bereko sinpletasun eta maila intuitiboko argudio indartsuak izango dira Descartesek bueltan eskainiko dituenak korapilo horretatik irteten laguntzeko. Alde batetik, ez dago hain garbi onartu beharra daukadanik ideiak kanpotik datozkidala, bestela onartu nukeelako, era berean, ametsek ere jatorri
|
bera
dutela, hau da, kanpotik sentimenen bidez nireganatzen ditudala; eta badirudi ametsetako irudiek ez dutela euren jatorria, inondik ere, mundu sentigarrian. Baina, bestalde, ideia horiek kanpotik datozkidala onartuta ere, ez dago arrazoirik pentsatzeko kanpoko gaien antza izan behar dutenik.
|
|
|
izate den heineko izatea ren (to on he on) zientziaren eraikuntzan porrot egina baitzuen Aristotelesek, halabeharrez eta ezinbestez. Porrot ohoregarria bezain ekidinezina, ordea;
|
bera
baitugu inor baino lehenago eta sakonago horretan saiatu zen filosofoa, batetik, eta, bestetik, izate den heineko izatearen zientzia egin nahi izatea, hizkuntzaren forma logikoa hizkuntzaren bidez adierazi nahi izatea bezain ezinezkoa baita. Platonek itxuren mundutik haratagoko hodeiertz batean kokatzen zuen ideien (eidon) errealitatea.
|
|
2006
|
|
|
Hori guztia nabarmena da justizia auzietan; izan ere, hala behar du, bertute horri lotzen zaion baliagarritasun mota aintzat hartuz.2 Justiziaren kasu partikular guztiak —borondate onaren kasuak bezalaxe— baliagarriak izango balira gizartearentzat, orduan auzia sinpleagoa litzateke eta gutxitan sortuko luke eztabaida handia. Alabaina, justiziaren kasu partikular batzuk, beren hasierako eta bat bateko joerari dagokionez, kaltegarriak izaten direnez, eta kasu horiek gizarteari ekartzen dioten abantaila erregela orokorrari men egitearen eta, halaber, jokabide zuzen
|
bera
duten zenbait pertsona pilatzearen eta batzearen ondorioa denez, auzia nahasiagoa eta konplexuagoa bihurtzen da. Honako hauek guztiak sarri askotan zalantzazkoak dira, eta eztabaidagai eta ikerketagai bihurtzen dira:
|
|
|
Eman dezagun Jon etorriko dela uste dudala eta, aldi berean, Jon etortzea nahi dudala. Uste eta desio horiek eduki
|
bera
dute. Nik Jon etortzea nahi baldin badut, onartzen ari naiz nire nahiak eduki (intentzional edo errepresentatzaile) bat duela.
|
|
|
Hemen ere mezu
|
bera
dugu, hau da, arrazoimenetik bakarrik ezin da eratorri ebaluaketa moralik. Horixe da Humeren sentimentalismoaren ardatzetako bat.
|
|
|
Gizaki bakoitzak bere interesen arabera jokatzen du, eta zerbait moralki ona edo txarra dela diogun aldiro norbanakoaren interesak baino ez ditugu aurkituko ekintza horren motibo gisa. Beraz, ekintza guztiek motibo
|
bera
dute: norbanakoen interes egoista (Norton 1993a, 151).
|
|
|
norbanakoen interes egoista (Norton 1993a, 151). Hari horretatik, egiten ditugun bereizketa moralak ezin dira justifikatu naturan oinarrituz, ekintza guztiek motibo
|
bera
baitute. Honela laburbil dezakegu Hobbesen argudioa:
|
|
|
Ordea, baldin katuaren esentzia mamitzen duten gauza guztiak beti eta nonahi katuak badira, ‘katu’ adiera mamitzen duten morfema guztiek ez dute aldiz katu forma (soinuzkoa, grafikoa, eta abar). Munduan orain ‘katu’ adiera bakar eta
|
bera
duten morfema guztiak alderatuz gero, nabaria izango da askoz ere alde handiagoa dagoela beren artean, katu baten eta zakur baten artean dagoena baino adibidez. Gainera, ezer gutxi dute komun soinuzko morfema batek eta morfema grafiko batek, edo mimikoak, adiera bakar eta bera eduki dezaketen arren.
|
|
2008
|
|
|
Eztabaidaren helburua lehiakidearen tesiaren errefusapena da. Joko agonistikoa alde batera utzita, bi lehiakideek helburu
|
bera
dute, alegia, ahalik eta zehatzen tesi jakin baten baieztapenaren eta ezeztapenaren ondorioak argitzea, eta horren bidez azterturiko arazoaren irtenbidea aurkitzea. Topikoen VIII liburuaren eztabaida dialektikoa barneko egitura dialogiko bihurtuko da Metafisikaren III liburuan.
|
|
|
Arazo dialektikoa, beraz, bai ala ez (poteron... e ou) egiturako proposizio sinple bat da. Metafisika IIIan planteaturiko aporia gehienek egitura
|
bera
dute. Adibidez, hamabigarren aporiak planteatzen du zenbakiak eta errealitate geometrikoak substantziak diren ala ez.
|
|
2009
|
|
|
Kantez geroztiko pentsalari guztiek (Nietzsche bera barne) berak egindako iraultza hori muturrera eraman besterik ez dute egin. Berritasuna, beraz, Kantengan aurkitzen da,
|
bera
dugu iraultzailea. Besteak pentsalari horren tesiak ekar zitzakeen ondorio guztiak argitara atera dituzte soilik (hori ere ez da gutxi, alajaina).
|
|
|
Zein dira? Etab. Lan honetan, agian, azkeneko filosofo handiena Nietzsche
|
bera
dugu. Eta horregatik (aurreko atalean nolabait ikusi dugu hori jada) aurkitzen ahal dugu lotura geure gaurko lanarekin eta filosofiaren egungo kezkekin.
|
|
|
Hemen daukagu, beraz, Moderniaren eta filosofia guztiaren kontrako bigarren kritika handia. Cogitoak bezala subjektuak ere arazo
|
bera
du oinarrian, hizkuntzaren beste superstizio soil bat izaten jarraitzen du:
|
|
|
Kantek, afera estetikoa artistaren (kreatzailea) esperientzietatik enfokatu beharrean, artea eta edertasuna ikuslearen posiziotik hausnartu ditu, eta hori eginda, nahi gabe, ikuslea bera sartu du ederraren kontzeptuan.85 Hizkuntzaren problema
|
bera
dugu beraz berriz. Ze ondorio ateratzen dugun horretatik?
|
|
|
Kantek ekintzaren ondorioetan jartzen du begirada (gizartearen konbibentzia), eta Nietzschek immediatuki espresatzen den subjektuaren izatean. Baina biek helburu
|
bera
dute buruan: ekintzaren balioa kasualitatearen, hau da, denbora eta zenbakiaren eremutik haraindi jartzea.
|
|
2010
|
|
|
Nunanek, jarraian, hizkuntzak irakasteko metodoen" tradizio humanistikoaz" hitz egiten du: metodo horiek" klase teknika ugari eta desberdinak defendatzen dituzte" eta, egiaz, ez datoz bat" printzipio linguistiko edo psikologiko" batean, baina" puntu
|
bera
dute abialeku", alegia," ikas prozesuan eragile afektibo eta emozionalei ematen diete den denek lehentasuna" 262 Hizkuntz irakaskuntzaren arrakasta, hortaz, ez dator teknika induktibo edo deduktibo bat erabiltzetik
|
|
2012
|
|
|
Arazoa taldearen kohesioan datza, bertan behera utzia edo traizionatua izango ez den helmuga bateranzko aktibitatearen erregulazioan; hots, antolaketa minimo baten beharrean. Badiouren prozesuak ere norabide
|
bera
du:
|
|
2017
|
|
|
Halatan, Bestearen niganako presentzia, nire objektutasuna gauzatzen duena bezala, subjektu osotasun bezala bizitzen da; eta presentzia horretarantz biratzen banaiz bera atzemateko, Bestea osotasun bezala atzematen dut ostera ere: munduko osotasunaren hedadura
|
bera
duen objektu osotasuna. Eta atzemate hori bat batean gertatzen da:
|
|
2021
|
|
|
‘Benetako sexuaren’ peskizan, ordura arte ez bezala, gizon zein emakume gorputzak dimentsio fisiologiko, hormonal, anatomiko, psikologiko eta moralean substantzialki diferenteak zirela argudiatu zuten garaiko teoria zientifikoek. Adibidez, ordura arte izen
|
bera
zuten organoak izen bereizgarriekin izendatzen hasi ziren: obulutegi eta barrabil edo zakil eta bagina.
|