|
2002
|
|
|
horixe izango da ikuskatzaileen gela; nolanahi ere den, presoen ziegak ez bezala, dorreak ez ditu hiru solairu baizik edukiko, horietako bakoitza bi leotz lerro zaintzeko pentsatua baitago. Ikuskaritza dorrea pertsiana garden batez estalitako galeria batek inguratuko du; horrexek emango dio ikuskatzaileari, inork bera ikusi gabe, leotzetan gertatzen dena ikusteko, begiratu bakarrean preso guztien herena zaintzapean edukitzeko eta esparru txiki batean mugituz, dena minutu bakarrean ikusteko ahalmena; izan ere, nahiz eta ikuskatzailea bertan egon ez, presoei
|
bera
han dagoela sinetsaraztea, bertan egotea bezain baliagarria baita.
|
|
2005
|
|
|
Baina gero, begietara begiratzen diok eta han ikusten duk bera, gorputz osoa ikusten diok begietan, ulertzen? Begietara begiratu eta
|
bera
han zagok, dantzan, bere begien barruan! Hirutasun santua bezala duk, bitasun santua bai behintzat:
|
|
2009
|
|
|
Jertsea barra gainean utzi eta bertan geratu zen, eskatzeko keinurik egin gabe. Norbait
|
bera
han zegoela ohartu arte zain egon zitekeela zirudien. Haren begi urdinei begira, bere izebaz oroitu zen beste behin Arantxa.
|
|
|
Editoreari gauza bera gerta dakioke, eta horrek ere ez luke deus kobratuko nahiz eta berak idazleari egina dion jada ordainketa. Liburu dendak ikusiko du berak dendan daukan liburu
|
bera
han dagoela, eta merkeago edo doan ez bada.
|
|
2011
|
|
|
Harkaitz horretara ekarri eta gainaldean eraikiarazi zuen sainduarentzako kapera, sainduaren izena jakin ez arren. Sainduak egun sargorietan izerdia isurtzen zuela erran zidan ermitako serorak,
|
bera
han egoten zela izerdi hori zapi batez lehortzeko. Baina egun hura goibela zen, eta ez zen nehor izerditu, saindu ezezaguna ere ez.
|
|
2012
|
|
|
egiten ziola; gaixoak, bazekien?
|
bera
han zegoela, zain, eta, jakina, lehentxeago edo geroxeago, indarrak bildu, begiak zabaldu eta gosaria eskatzen zuen. Koman zegoenak, esan nahi dut.
|
|
|
Horrela jakin nuen nire zerbitzari Ostiral uhartearen alderdi urrunekoan lehorreratzen ziren basatien artean lehenago egona zela, bera jateko eraman zuten giza jate jaialdi horien antzeko batean. Eta handik denboraldi batera, lehen aipatu dudan uhartearen alderdi horretara eramatera ausartu nintzenean, hark lekua ezagutu zuen, eta esan zidan
|
bera
han egon zela hogei gizon, bi emakume eta haur bat jan zituzten batean. Ez zekien hogei ingelesez esaten, baina harriak errenkan jarriz zenbatu zituen, eta niri harriak seinalatu eta zenbatzeko esan zidan.
|
|
2013
|
|
|
Badago nobela bat, Manuel Iribarrenena, S an hombre, ikaragarri ondo kontatzen duena fusilatze bat Gaztelugibelean. Hain ondo kontatuta dago, pentsatzekoa baita
|
bera
han egon zela, bertan. Eta deskripzioa bat dator, guztiz, beste Iribarrenek beste idazki batean egin zuen beste deskripzio batekin.
|
|
2014
|
|
|
Minutu batzuk beranduago esan zidaten bere buruaz beste egin zuela". Ez omen zen beste inor hil
|
bera
han egon zen bitartean.
|
|
|
lantza, gezi, ezkutu eta labana bilduma bat, trofeo gisa eskegirik. Tipo honen gain utzitako eginkizuna adreiluak egitea zen; hala informatu zidaten; estazio hartan, ordea, adreilu apurrik ez zegoen inon ere, eta urtebete baino gehiago zen
|
bera
han zegoela, zain. Bazirudien ezin zuela adreilurik egin zerbaiten faltan, ez dakit zer, lastoa, beharbada.
|
|
|
Ba al zekien zenbat hil ziren bera iritsi aurretik? Eta
|
bera
han zegoen bitartean. Eta ondoren?
|
|
|
Postuan botila huts batzuk zeuden, eta manta zahar bat. Agian manta han zegoen
|
bera
han egon zenean ere, ez zuen gogoratzen. Manta hatz puntekin heldu eta altxa zuenean, hantxe topatu zuen zakurra, bilduta eta izututa.
|
|
2015
|
|
|
Nora zihoazen? Bere eskutik, zeharo izoztua, itsas uretan murgildua, zorionezko iturri bat eragin zuen aldaketak, salbazioak, abenturak (bera bizirik zegoelako,
|
bera
han zegoelako). Eta bat bateko zorion iturri axolagabe hartatik isuritako tantak han eta hemen isuri ziren ilunpean, bere baitako forma lokartuetan; gauzatu gabeko mundu baten formak, baina ilunpe hartan jirabiran zebiltzanak, han eta hemen argi printza bati atxikiz; Grezia, Erroma, Konstantinopla.
|
|
|
Eta berbertan zegoela iruditzen baitzitzaidan, ezinezkotzat nuen. Ezin nion han zegoela sinesteari utzi, ia argi argi haren presentzia
|
bera
han zegoela ulertu bainuen. Asko ikasi gabeek esaten zidaten graziagatik zegoela soilik.
|
|
|
Eta berorrek Gonzalo jaun horrekin harremanik balu, hari buruan sartzea izango litzateke; izan ere, hark hortik kanpo badu itzal ona eta ikuste du bere kausarako neska horrek dakarkion kaltea; joan dadila hortik urtebeterako edo urte erdirako, emaztea bere zentzu onera etorri arte. Eta bien bitartean, beharbada, gure Jaunak emango lioke, senarra itzul dadinean,
|
bera
han egon ez dadin. Izan ere, hala ez bada, beldur naiz gaitz handia etorriko ote den, gauzak nola doazen ikusiz, eta nahiko gaitz handia da oraingoa ere.
|
|
|
Guztiaz jakinean jar bedi, zerga kendurik etxean dirua duela geratu baino lehen. Aita Garciálvarezek hitz egin beza batzuekin eta besteekin eta trata bezate gure aitarekin,
|
bera
han egonik, ez baitu nigana jo beharrik ezertarako, beragana baizik. Leonorri dagokionez, Jainkoak ez beza nahi gutxitzerik; esan biezat nola dabilen, haren adimenaz ez bainago batere pozik, eta ea saiatzen den bere aldetik.
|
|
2016
|
|
|
Emeki emeki aldendu nintzen. Orain
|
bera
han zegoen, aurpegia nire aurpegitik hogei zentimetrora. Hitz egin gabe, mugitu gabe begiratzen nion, sinetsi ezinik, orduantxe ere sinetsi ezinik.
|
|
2017
|
|
|
Gertu gertutik jarraitu zituen semearen ibilerak. Bitxikeria gisa, 1958ko Parisko Sei Egunetan semea belodromoan bertatik bertara ikustera joan zen, baina erdi ezkutuan geratu zen, inor
|
bera
han zegoela kontura ez zedin. Bukatutakoan semearengana hurbildu eta platera eta pinoi konbinazioarekin ez zuela asmatu esan zion.
|
|
|
Okerrena horixe litzateke:
|
bera
han zegoela vox populi bihurtzea.
|
|
|
Bretainatik honunzko bidaian aurkitu omen zuen sainduaren irudia merkatari batek, itsaso zabaleko urgainean linburtua, eta harkaitz honetara ekarri zuen, eta beretzat egin kapera. Sainduak egun sargorietan izerdia isurtzen zuela erran zidan ermitako serorak,
|
bera
han egoten zela zapi batez lehortzeko. Baina egun hura goibela zen, eta ez zen nehor izerditu.
|
|
|
Almudena Cachok ongi etorria egin dien bitartean, Loreto Larunbek sillak eskaini dizkie, mikrofonoetatik hurbil haiei hirurei, urrunago berari; bai, denek dakite Axiri zer gertatu zaion, “bestela kanpoan gera dadin aginduko zioten”, baina inortxok ere
|
bera
han egotearen desegokitasunari erreparatu ez dionez, ulertzen dute, gaixoaren aurrean izaten den ohikotasunetik kanpoko arau, salbuespen hori eskaini dietela, diotela zaintzaile den neurrian.
|
|
2018
|
|
|
Augustok orduan,
|
bera
han egon edo egon ez, fantasma bat izatez modura ari baitziren euren artean solasean, beragatik ardura gutxi zutela psikiatrek hartu zuen inpresioa. Erabat kantsatuta zegoenez, burua gauza gehiegiz asetuta baitzuen, nekez jarraitu ahal zion haien lan esparruko erretolika bitxiari, eta hargatik hasi zen hitz jario ulertezina errebotatzen eta errebotatzen.
|
|
|
bultzatu zuen azkenean egin zuena egitera: Ejdaren gorpua hartu, lantegi zaharrera eraman eta guztiari sua eman zion;
|
bera
han egon zela pentsaraz zezakeen edozein arrasto edo hatz marka desagerrarazteko.
|
|
2019
|
|
|
»Gure aita nolakoa den ezagututa, banekien
|
bera
han egotea ez zela inondik ere kasualitatea izango. Banekinan, halaber, hark bereak eta bi egingo zituela ni berriro ere kate motzean lotzeko.
|
|
|
Leihatilatik pasatzen zen paisaiari so, barrena nahasia zuen, urduri, bai baitzekien Sergeik nola konpontzen zituen horrelakoak. Ez zuen gustuko ikuskizunik espero, eta haserre zegoen, zigor hutsa iruditzen zitzaiolako
|
bera
han egotea. Zer egin behar ote zuen berak bordan?
|
|
|
" Presakoa da". Beste hitzik ez zuen erabiltzen
|
bera
han egotea azaltzeko," presakoa", atariko kaosak ageriko zorabioa eragina ziola, eta ia ia totelka zera zioen: " presakoa"," presakoa", makilaz armatutako bi nekazari zeramatzala eskailera tartean eskolta.
|
|
2020
|
|
|
Denek dakite, hirurek, igelek, ez dabilen haizeak eta ez doazen hodeiek; badakite
|
bera
han dagoela, ikusten ez badute ere.
|
|
2021
|
|
|
Ez diot sekula galdetu. Ni erietxera iritsi nintzenean,
|
bera
han zegoen, zoko batean. Burua esku artean ezkutatua zuen eta ondoan emakume bat, Soroa doktorea.
|
|
|
Negarrez ari zen, baina besteen antzera geratu zen mugitu ezinik, eta begira. Hantxe zegoen eta
|
bera
han egoteak ez zuen deus aldatzen. Plaza zeharkatu zuen.
|
|
|
Pinpilinpauxa negarrez, dekano luxea ere bai, harik eta mahaiaren beste aldetik irakasle erretiratu batek" Biba zu" oihukatu zuen arte. Haren ahotsa entzunik, gogora ekarri nuen nola ez nintzen agertu hari egin zioten omenaldira, eta gauza
|
bera
han zeuden beste erretiratuei egin zietenera; batzuk adinean oso aurrera zihoazen, gainera.
|
|
|
Baina pentsatuko zuen borrokaren eraginez hil zitzaiola semea; ez zuen lotuko Doneanen egin zuenarekin. Zerbait egitekotan,
|
bera
han zegoela aprobetxatuz egin behar nuen, aldi berean zergatia adieraziz. Eta, gero, espetxera, neure hezurrak beratzera.
|
|
|
Aitaren mezu bat zen, su artifizialetako ikonoz josia, eta esaten zion Luisek, bere betiko lagunetako batek, bazeukala etxean pletina bat (sekula ez zuen hitz hura entzun), kaseteak cd bihurtzeko. Eta eramateko etxera,
|
bera
han zegoela, eta gero Luisi emango ziola.
|
|
|
Handik gutxira, gure bazterreko gorabeherez bakarren bat baino ohartu ez zelarik, jende artean bidea egin, eta antoxin bat ez dakit zer beroz betea ekarri zidan. Eta artean zorabiatuxe nengoela, lasai egoteko esan zidan, eta
|
bera
han zegoen bitartean, behinik behin, ez zitzaidala ezer txarrik gertatuko.
|
|
2022
|
|
|
Aterantz biratu nintzen. Agian
|
bera
han egongo zen eta lagunduko zidan aitaren hitzak deszifratzen.
|
|
|
O tempora, o mores! Zer esanik ez, aitortuko balio
|
bera
han egon dela goizean, duda askorik egin gabe zeharkatu dituela ateak, ordaindu duela eskatu dioten tarifa eta, behin kubikuluan sartuta, gimnasio bateko koltxoneta zaharren artean azal zuriko neska baten titien kontra igurtzi duela bere zakil ederra. Badu aitormenaren tentazioa, eta agian noizbait egingo du.
|
|
|
...izia zenbateraino ez zaion naturala, eta behin eta betiko ehortzi nuke, metalik astunenez estali ezin dadin inoiz azalera berriz etorri eta ni olagarro besarkadekin pertsegitu, zori gaiztoko mehatxuekin, hobeko luke azken aldiz jaiki eta bere pisua zamatuko balu, bere burua labarretik behera botako balu eta haitzen kontra kraskatu, baina amak adorea luke bere burua hiltzeko, kemen handia izan luke
|
bera
han egotea onartzeko, bertan ez egonik ere, karga pisua dela onartzeko mundua bere presentziaz libratuko den istantean utziko diola larba izateari.
|
|
|
Halere, Lucileren aurka batzuetan sentitzen zuen gorroto guztiarekin ere, zer eta semea preso zeukan bitartean
|
bera
han zegoelako, beste arrazoirik gabe, edota errainari buruz izan zezakeen susmo edo premoniziorik makurrenarekin ere, ez zitzaion sekula burutik pasatu bere alaba politikoaren eta ofizial alemanaren artean samurtasunezko sentimendurik egon zitekeenik. Azken batean, denok ere geure bihotzaren arabera epaitzen ditugu gainerakoak.
|
|
|
Ia oharkabean, hain sentibera zen edertasun fisikoaren aurrean; eta René hark aingeru aurpegia zeukan. Tira,
|
bera
han zegoen, zain, dardara batean, burua altxatuz zarata bat aditzen zuen aldiro. Bost minutu falta ziren gauerdirako.
|
|
2023
|
|
|
lanerako tresnak sofan barrena, jaka sukaldean, etxeko zapatilak komunean. Gaua pasatzera etorri izan den asteburu solteetan ere beti uzten zuen zerbait ahaztuta,
|
bera
han egon zela gogoraraziko zuena. Maitagarria izan daiteke.
|
|
|
–Ez, ez da hori –mutilak lotsatua– Mozkor geunden, lagun taldean, eta
|
bera
han zegoen, ezin mintzatu. Hain zen erraza!
|
|
|
Bera unibertsitatean zebilen ikasle, eta ni 8 Olivetti poetikoren muntaketa lanetan nenbilen. Idazleak, gidoilariak behar nituen eta
|
bera
han zegoen, nire asmoak zeintzuk ziren entzuteko prest. Azkenean ez zuen proiektuan parte hartu, baina elkar ezagutzeko aukera izan genuen.
|