|
2000
|
|
|
" Bien, bien", esan zuen. Xan eskaileretan gora zihoala
|
bera
han, kale erdian gelditu zen.
|
|
2001
|
|
|
Unibertsitateko lagun zahar batekin geratua zela han baina ordubete inguru igaro eta ez dela azaldu oraindik. Eta
|
bera
han zain eta zain. Putada bat.
|
|
2002
|
|
|
horixe izango da ikuskatzaileen gela; nolanahi ere den, presoen ziegak ez bezala, dorreak ez ditu hiru solairu baizik edukiko, horietako bakoitza bi leotz lerro zaintzeko pentsatua baitago. Ikuskaritza dorrea pertsiana garden batez estalitako galeria batek inguratuko du; horrexek emango dio ikuskatzaileari, inork bera ikusi gabe, leotzetan gertatzen dena ikusteko, begiratu bakarrean preso guztien herena zaintzapean edukitzeko eta esparru txiki batean mugituz, dena minutu bakarrean ikusteko ahalmena; izan ere, nahiz eta ikuskatzailea bertan egon ez, presoei
|
bera
han dagoela sinetsaraztea, bertan egotea bezain baliagarria baita.
|
|
2003
|
|
|
Konortea galdu izan banu bezala, Greta airera bota zuena Ana izan zela ahaztua neukan. Haren hitzak entzun arte ez nintzen konturatu
|
bera
han zela.
|
|
2004
|
|
|
Erantzun diote jokatzeko kabal, denek bozkatu dutela eta ea zer nahi duen, kanposantuko biztanleak ere etortzea papertxo batekin ala zer. Eta berak esan du hobe hori horrela balitz, eta esateko nahi zutena, baina
|
bera
han geratuko zela dena jasotzeko ordua heldu arte.
|
|
2005
|
|
|
Kontrarioek ongi esaten zuten hori: " Juliani egin behar zaiok zortzian eduki ahal den guztia, eta gero,
|
bera
han gelditzen denean, dejada bota". Baina horretarako besteak ere konturatu behar du ni noiz nagoen zortzian eta noiz hiruan.
|
|
|
Atzamarrak barruan itsatsita geratuko zitzaizkidala uste nuen. Eta
|
bera
han, atean, niri begira. Ilun dago, ez zuen gehiegi ikusten.
|
|
|
Baina gero, begietara begiratzen diok eta han ikusten duk bera, gorputz osoa ikusten diok begietan, ulertzen? Begietara begiratu eta
|
bera
han zagok, dantzan, bere begien barruan! Hirutasun santua bezala duk, bitasun santua bai behintzat:
|
|
|
Barruraino. Umeak lo jarraitzen zuen, baina gero eta deserosoagoa zitzaidan
|
bera
han ikustea. Ez dakit bere amak nola jasan zezakeen.
|
|
2006
|
|
|
Ez, ez da hori. Baina hainbeste denbora pertsona batekin egon, halako intimitatean azkenerako, eta gero
|
bera
han bakarrik uzteak...
|
|
2007
|
|
|
Eta ene ama, ehorzketetan izanen zen ote? Ez luke besterik behar,
|
bera
han izan zedin eta ni ere! Hasteko, bera ez da gomitatua izan ni bezala, eta han izateaz abisa baledi, bekoz beko bi hitzez galdezka nezake zertaz eta nolaz ni gabe lekuak hustu zituen Baina, ez, ez da han izango ez, arrazoi pilik ere ez du horretarako, nondik jakinik hasteko, edota ni bezala, kazeta irakurriz?
|
|
2008
|
|
|
Bere esanak sinestera, Jaungoikoak inoiz itsasoan ametitu dituen gizonik makurrenen artean pasa bide zuen bizitza; eta istorio haiek kontatzean erabiltzen zuen hizkuntzak ia deskribatutako krimenak hainbat asaldatzen zituen gure nekazari xumeak. Aita beti ari zen esaten ostatuak lur joko zuela, laster jendea ez baitzen gehiago etorriko, zertarako eta, tiranizatua eta umiliatua izan ondoren, dardara batean oheratzeko; baina nik neuk uste dut mesede egiten zigula
|
bera
han izateak. Jendea momentuan beldurtu egiten zen, baina gero gogoratzean gustatu egiten zitzaien, suspergarri polita baitzen nekazari bizimodu lasai hartan; eta gainera bazen talde bat, gizonik gazteenen artean, itxura batera miretsi egiten zuena,, egiazko marinel zaharra?,, benetako itsasgizon iaioa?
|
|
|
«Hogei ekintzaile hil ziren, eta horien artean buruzagi garrantzitsuak, baina Fazlulak ihes egitea lortu zuen. Une hartantxe
|
bera
han zegoen». Fazlalula mula Swat Haraneko iraultza islamistaren buruzagia da.
|
|
|
Aitarekin izan dezakeen harremana jakitea baino gehiago. Goapoa da, gorputz sendoak, bizarrak, aire utziak eransten dioten halako animaliatasun zainduak, non
|
bera
han bere erresuma egitera eramaten baitu naturaltasunez. Eskua luzaturik eguneko poltsa hartu eta, ohe gainean husturik, barreiatu egin dira Fakultateko liburutegitik mailegatutako liburuak, makillaje kutxa, boligrafo, karpeta, gerriko, kapela eta abarrak.
|
|
2009
|
|
|
Handik hara, gizaberearen historia, Naturan bere lekua egitearen historia da; harekin bategintza bilatzearen historia: Natura eratuz eratzen du bere burua,
|
bera
han proiektatuz eratzen du Natura (Durkheim), hala bilakatzen da bera Natura, eta Natura bere gizarte. Naturaren eta gizakiaren berbategintza hau mitoan egikaritzen da, hor gizakiak bere lekua aurkitzen dizu Naturan.
|
|
|
Aurren aurrena. Orixek oso antzekoa egingo du? jaio ez, baina
|
bera
han hazitako Oikiakoak ditu bere bereak, ik.. Una visita a mi aldea? (1907), langileak eta baserritarrak.
|
|
|
Pio Baroja, Donostian jaio bada ere, madrildarra da. Ez bakarrik hangoa duelako ama, aita han bizi duelako,
|
bera
han hazi delako eta han egin dituelako ikasketak. Berak egiaz miresten duena hiria da (saloiak, markesen alaba dekadenteak, literatur objektuak).
|
|
|
Jertsea barra gainean utzi eta bertan geratu zen, eskatzeko keinurik egin gabe. Norbait
|
bera
han zegoela ohartu arte zain egon zitekeela zirudien. Haren begi urdinei begira, bere izebaz oroitu zen beste behin Arantxa.
|
|
|
eta, puta? bezalako hitzak inongo lotsarik gabe erabiltzen!; eta
|
bera
han, emakumeari entzuten; nora joan zen, baina, Ada, otsoaren ahora ez bazen?; Txaro ongi ohartzen zen Adak bizi zuèn barne ekaitzaz, begiak zabal zabalik edukitzeaz gain, lotsagorriturik baitzegoen Nazario eta Reginaren alaba; Txarok, beraz, pausaleku bat eskaini behar zion, baina belaskeriarik eta koplarik gabe, bere senak eta bere izaerak agintzen zioten gisan:
|
|
|
Doazit ez zen adoregabetu. Nabarrenkoxeko harresien gainean ikusia nuen lehenago, arriskua non,
|
bera
han, bere gizonendako eredu.
|
|
|
Abdul Salam Azimi Auzitegi Goreneko buruari zuzendu zizkion hitz horiek Karzaik. Hillary Clinton AEB Ameriketako Estatu Batuetako Estatu idazkaria
|
bera
han zen, eta herrialdea une kritikoan dagoela esan zuen.
|
|
|
...ua astindu zioten Adari, haren begi zeruraino zabalduek –hontz ezin harrituago batenak iduri– ez baitzuten besterik erakusten; zenbatetan entzun izan zuen, izan ere, madarikazioak eta biraoak gauza ezin itsusiagoak zirela, emakumeen ezpainetan batez ere!; orain, ordea, hantxe zuen emakume hura," adarrak" eta" puta" bezalako hitzak inongo lotsarik gabe erabiltzen!; eta
|
bera
han, emakumeari entzuten; nora joan zen, baina, Ada, otsoaren ahora ez bazen?; Txaro ongi ohartzen zen Adak bizi zuèn barne ekaitzaz, begiak zabal zabalik edukitzeaz gain, lotsagorriturik baitzegoen Nazario eta Reginaren alaba; Txarok, beraz, pausaleku bat eskaini behar zion, baina belaskeriarik eta koplarik gabe, bere senak eta bere izaerak agintzen zioten gisan:
|
|
|
Editoreari gauza bera gerta dakioke, eta horrek ere ez luke deus kobratuko nahiz eta berak idazleari egina dion jada ordainketa. Liburu dendak ikusiko du berak dendan daukan liburu
|
bera
han dagoela, eta merkeago edo doan ez bada.
|
|
2010
|
|
|
zuten,
|
bera
han zebilelako. Oker ez banago,
|
|
|
Urrutian zakurra paseatzera ateratako gizon bat, baina ez zion kezkarik sortu. Ez zen
|
bera
han zenik jabetu. Maria Fernandaren kartera hartu eta zakarrontzi batera botatzea izan zen lasaitu orduko egin zuen aurreneko gauza.
|
|
|
Leku egokia izan zitekeen Nicolasekin lortu nahi zuen atariko intimitate giroa lortzeko. Ikusi egin behar nolako erreakzioa zeukan pintoreak, baina
|
bera
han ikusita poztu egingo zela pentsatzea zen logikoa. Gonbita etxera iritsi baldin bazitzaion, Nicolasek iradokita izango zen, berak hala nahi eta eskatu zuelako, bestela ez baitzeukan inolako zentzurik.
|
|
|
Ateraino joan ziren. Iluntzen hasita zegoenez, argia pizteko eskatu zion neskak eta
|
bera
han geldituko zela esan zion. Artistak halaxe egin zuen, han zeuzkan lanei buruzko azalpenak geroagorako uzteko eskatzen zion aldi berean, ezin eutsirik zegoelako.
|
|
|
Eguna hurbildu ahala, Monika beldurrez dardarka hasi zen: batzuetan presa zuen lehenbailehen, besteetan esaten zuen
|
bera
han geratuko zela, ez zuela Bizargorriren morroien eskuetan hil nahi.
|
|
2011
|
|
|
«Lan asko egin dut eskuinarekin, beharrezkoa da erritmo honetan jokatzeko».Berez da pilotaria Idoate, ezaugarri guztietako aurkariak kanporatu ditu, gehienbat, bista onarekin jokatzen duelako. Pilota non,
|
bera
han. Hankak oso azkarrak ditu, eta aurkariak lan asko egin beharra dauka tantoa lortzeko.
|
|
|
Harkaitz horretara ekarri eta gainaldean eraikiarazi zuen sainduarentzako kapera, sainduaren izena jakin ez arren. Sainduak egun sargorietan izerdia isurtzen zuela erran zidan ermitako serorak,
|
bera
han egoten zela izerdi hori zapi batez lehortzeko. Baina egun hura goibela zen, eta ez zen nehor izerditu, saindu ezezaguna ere ez.
|
|
2012
|
|
|
Amaierarako paisaiaren zati bat bihurtzen da arraunlariarentzat, Orioko moila, Amesti mendia, barra muturra edo ibaia bera bezalakoa. Azkeneko urteetan, arraunean gindoazela, Benito egoten den pare hartara iritsi baino lehen, inkontzienteki egunero begiratzen nuen ea
|
bera
han ote zegoen, nahiz eta horretarako istriborrera begiratu behar ni ababorra izanda. Txorakeria irudituko zaizue baina bera han ikusi eta halako lasaitasun bat sentitzen nuen.
|
|
|
Azkeneko urteetan, arraunean gindoazela, Benito egoten den pare hartara iritsi baino lehen, inkontzienteki egunero begiratzen nuen ea bera han ote zegoen, nahiz eta horretarako istriborrera begiratu behar ni ababorra izanda. Txorakeria irudituko zaizue baina
|
bera
han ikusi eta halako lasaitasun bat sentitzen nuen. La ostia da.
|
|
|
Handik bost minutura Maika bulegoan sartu eta harritu egin zen
|
bera
han topatzeaz.
|
|
|
egiten ziola; gaixoak, bazekien?
|
bera
han zegoela, zain, eta, jakina, lehentxeago edo geroxeago, indarrak bildu, begiak zabaldu eta gosaria eskatzen zuen. Koman zegoenak, esan nahi dut.
|
|
|
Horrela jakin nuen nire zerbitzari Ostiral uhartearen alderdi urrunekoan lehorreratzen ziren basatien artean lehenago egona zela, bera jateko eraman zuten giza jate jaialdi horien antzeko batean. Eta handik denboraldi batera, lehen aipatu dudan uhartearen alderdi horretara eramatera ausartu nintzenean, hark lekua ezagutu zuen, eta esan zidan
|
bera
han egon zela hogei gizon, bi emakume eta haur bat jan zituzten batean. Ez zekien hogei ingelesez esaten, baina harriak errenkan jarriz zenbatu zituen, eta niri harriak seinalatu eta zenbatzeko esan zidan.
|
|
|
Dirua aurkitua izango zuen. Baina beharbada hara joango zen,
|
bera
han ez zegoela pentsatu ere egin gabe; eta inudeari agindu zion korrika bere etxera joan zedila hura ekartzera.
|
|
2013
|
|
|
«Sekulako hotza egiten zuen, eta negu hartako aurreneko elurtea egun hartan bota zuen. Motordun ontzian joan nintzen Franciscorekin, eta ni hotzez akabatzen nengoen bitartean,
|
bera
han zihoan, lasai asko, zutik eta aginduak ematen». Hori izan zen alderdi txarra.
|
|
|
A zelako barreak! Oraindik gogoan dudala uste dut,
|
bera
han, bertako mutil txikien artean... Izan ere, txikiak gara denok hemen.
|
|
|
Eta zure aitaren ondoan are txikiago. Eta
|
bera
han, saltoka dantzan, besoak zerura jasoak, ia ia hodeiei kili kili egiten. Eta cumbia kantuak abesten!
|
|
|
Badago nobela bat, Manuel Iribarrenena, S an hombre, ikaragarri ondo kontatzen duena fusilatze bat Gaztelugibelean. Hain ondo kontatuta dago, pentsatzekoa baita
|
bera
han egon zela, bertan. Eta deskripzioa bat dator, guztiz, beste Iribarrenek beste idazki batean egin zuen beste deskripzio batekin.
|
|
|
Baina ez. Etxean sentitutako isiltasun
|
bera
han ere.
|
|
2014
|
|
|
Minutu batzuk beranduago esan zidaten bere buruaz beste egin zuela". Ez omen zen beste inor hil
|
bera
han egon zen bitartean.
|
|
|
Salaketa hori aspaldikoa da, Donostiako Erresidentzia eta Fraisoro artean umeak galtzen zirela, alegia. Duela urte batzuk, Erresidentzian zuzendariorde izandako bat gerturatu zitzaigun eta esan zigun
|
bera
han lanean egon zen garaian kontu arraroak egon zirela. Galdetu genion ea azalpenak emateko prest ote zegoen eta baietz erantzun zuen.
|
|
|
lantza, gezi, ezkutu eta labana bilduma bat, trofeo gisa eskegirik. Tipo honen gain utzitako eginkizuna adreiluak egitea zen; hala informatu zidaten; estazio hartan, ordea, adreilu apurrik ez zegoen inon ere, eta urtebete baino gehiago zen
|
bera
han zegoela, zain. Bazirudien ezin zuela adreilurik egin zerbaiten faltan, ez dakit zer, lastoa, beharbada.
|
|
|
–Ez, milesker, bulegoko altzariei begiratu zien, eta irrealak iritzi zien, han guztiz ez baleude bezala. Edo
|
bera
han guztiz ez balego bezala?. Berririk?
|
|
|
Ba al zekien zenbat hil ziren bera iritsi aurretik? Eta
|
bera
han zegoen bitartean. Eta ondoren?
|
|
|
Postuan botila huts batzuk zeuden, eta manta zahar bat. Agian manta han zegoen
|
bera
han egon zenean ere, ez zuen gogoratzen. Manta hatz puntekin heldu eta altxa zuenean, hantxe topatu zuen zakurra, bilduta eta izututa.
|
|
|
Handizki ari izan dira: sousprefeta
|
bera
han zen bere inguruko kargudunekin. Herritarrak ere bai, horrelako egunari doazkion dantza, kantu eta gaineratikoekin.
|
|
2015
|
|
|
Edo aita hilean behin ikusiz bakarrik. Gogorra da
|
bera
han sufritzen dagoela jakitea. Gogorra da egun osoko bidaia horiek egitea, ordu erdi egoteko elkarrekin.
|
|
|
Egun bat bai egun bat ez janarazten dizkioten pilulek memoria lainotzen diote, eta akorduan dituen hara heldu aurreko irudi lausoak ez zaizkio oso lagungarri. Jakin nahiko luke nola ailegatu diren paper horiek bere poltsikora, zergatik iritsi ziren orain beti aldean daramatzan urak higaturiko harri haiekin, nola jakin duen lagunak
|
bera
han dela, bizirik erdi lurperatuta.
|
|
|
Une hartan erabaki zuen Alberto Agirrek Otazuaren eskaintza onartu eta enpresa saltzea. Zer egiten ari zen
|
bera
han. Bere aitona Melchorrek, lanean eskua galdu zuen langilea bertan mantendu zuen hogeita hamar urtez, jubilatu zen arte, eta beti aurkitu zion zeregina.
|
|
|
Nora zihoazen? Bere eskutik, zeharo izoztua, itsas uretan murgildua, zorionezko iturri bat eragin zuen aldaketak, salbazioak, abenturak (bera bizirik zegoelako,
|
bera
han zegoelako). Eta bat bateko zorion iturri axolagabe hartatik isuritako tantak han eta hemen isuri ziren ilunpean, bere baitako forma lokartuetan; gauzatu gabeko mundu baten formak, baina ilunpe hartan jirabiran zebiltzanak, han eta hemen argi printza bati atxikiz; Grezia, Erroma, Konstantinopla.
|
|
|
Topatu zuelako aitak, azkenean ere, mahai gainean bila zebilen leku hura. Topatu zuelako gerra, eta gu, ez bezala, egona zelako
|
bera
han. Topatu zuelako, eta, guk ez bezala, berak bazekielako.
|
|
|
–Bai, bazekiat. Horregatik bidali gintuan lehendabizi Toulousera, nahiz eta
|
bera
han ez zela jakin. Bere lehengusuari galdetzera.
|
|
|
Zer nahi du Vikek? / Bere lagun berri guztiak etorri dira/ eta
|
bera
han geratu da!
|
|
|
Eta berbertan zegoela iruditzen baitzitzaidan, ezinezkotzat nuen. Ezin nion han zegoela sinesteari utzi, ia argi argi haren presentzia
|
bera
han zegoela ulertu bainuen. Asko ikasi gabeek esaten zidaten graziagatik zegoela soilik.
|
|
|
Eta berorrek Gonzalo jaun horrekin harremanik balu, hari buruan sartzea izango litzateke; izan ere, hark hortik kanpo badu itzal ona eta ikuste du bere kausarako neska horrek dakarkion kaltea; joan dadila hortik urtebeterako edo urte erdirako, emaztea bere zentzu onera etorri arte. Eta bien bitartean, beharbada, gure Jaunak emango lioke, senarra itzul dadinean,
|
bera
han egon ez dadin. Izan ere, hala ez bada, beldur naiz gaitz handia etorriko ote den, gauzak nola doazen ikusiz, eta nahiko gaitz handia da oraingoa ere.
|
|
|
Guztiaz jakinean jar bedi, zerga kendurik etxean dirua duela geratu baino lehen. Aita Garciálvarezek hitz egin beza batzuekin eta besteekin eta trata bezate gure aitarekin,
|
bera
han egonik, ez baitu nigana jo beharrik ezertarako, beragana baizik. Leonorri dagokionez, Jainkoak ez beza nahi gutxitzerik; esan biezat nola dabilen, haren adimenaz ez bainago batere pozik, eta ea saiatzen den bere aldetik.
|
|
2016
|
|
|
Emeki emeki aldendu nintzen. Orain
|
bera
han zegoen, aurpegia nire aurpegitik hogei zentimetrora. Hitz egin gabe, mugitu gabe begiratzen nion, sinetsi ezinik, orduantxe ere sinetsi ezinik.
|
|
|
Baina, Laxaltek kontatzen duenez, National Geographic en badago jasotako artikulu guztien datu bakoitza konprobatzen duen ikerlari talde zabal bat, edo
|
bera
han aritzen zenean behintzat bazegoen, eta haien deia jaso zuen lehen paragrafo horrexegatik. «Nizaren egunerokoak errepasatzen aritu gara.
|
|
|
Konbentzitu nituen eta txartela bueltan eman zidaten baina, badakizu, txikitako lagun bat baino ez zara beraientzat –futbola, pilota, eta abar– Aldean nituen txartelen artean Txomin Goitiaren bat zegoen eta hark, gainera, etxera hots egin zidan ordurako Poliziak hartuta zegoela. Esan nien Lekeitiotik ezagutzen nuela eta, jakin zuenean Bartzelonatik nenbilela, nirekin jarri zela kontaktuan Ondarroatik San Adrian herrira arraina ekartzeko negozio bat jartzeko, izan ere,
|
bera
han hozkailu handi bat eraikitzen ari zen. Badiot, Goitia jakinaren gainean jarri behar dela lehenbailehen eta deklarazioan zer esan dudan hari kontatu.
|
|
|
Zaldizkoak non,
|
bera
han.
|
|
|
Herriko jende batzu jokolari, heien artean haur batzu ere. Diotenaz, san Frantses
|
bera
han izanki eta nolazpait partaide. Ondoko urtetan zen hedatu, eta azkarki, krexa batzuen muntatzeko sua.
|
|
2017
|
|
|
Gertu gertutik jarraitu zituen semearen ibilerak. Bitxikeria gisa, 1958ko Parisko Sei Egunetan semea belodromoan bertatik bertara ikustera joan zen, baina erdi ezkutuan geratu zen, inor
|
bera
han zegoela kontura ez zedin. Bukatutakoan semearengana hurbildu eta platera eta pinoi konbinazioarekin ez zuela asmatu esan zion.
|
|
|
Gustora esango zien arau haiek beraienak zirela baina ez Mikel Zuluetarenak. Gustora esango zien
|
bera
han kateatzeko agintzen zuen araua ez zela bidezkoa, ezin zela zuzena izan. Gustora esango zien ea nortzuk ziren beraiek bera han gordeta edukitzeko.
|
|
|
Gustora esango zien bera han kateatzeko agintzen zuen araua ez zela bidezkoa, ezin zela zuzena izan. Gustora esango zien ea nortzuk ziren beraiek
|
bera
han gordeta edukitzeko. Baina isilik geratu zen eta ez zuen hitzik esan egun oso batean.
|
|
|
Okerrena horixe litzateke:
|
bera
han zegoela vox populi bihurtzea.
|
|
|
–Etxera itzuli nintzenean adiskide moduan etorri zitzaidan Zapero. Bazekiela noski arazoak izan nitzakeela lana bilatzeko, baina horretarako zegoela
|
bera
han, lagun zaharrei laguntzeko. Hori esan gainera, zerri halakoak...!
|
|
|
Bretainatik honunzko bidaian aurkitu omen zuen sainduaren irudia merkatari batek, itsaso zabaleko urgainean linburtua, eta harkaitz honetara ekarri zuen, eta beretzat egin kapera. Sainduak egun sargorietan izerdia isurtzen zuela erran zidan ermitako serorak,
|
bera
han egoten zela zapi batez lehortzeko. Baina egun hura goibela zen, eta ez zen nehor izerditu.
|
|
|
Almudena Cachok ongi etorria egin dien bitartean, Loreto Larunbek sillak eskaini dizkie, mikrofonoetatik hurbil haiei hirurei, urrunago berari; bai, denek dakite Axiri zer gertatu zaion, “bestela kanpoan gera dadin aginduko zioten”, baina inortxok ere
|
bera
han egotearen desegokitasunari erreparatu ez dionez, ulertzen dute, gaixoaren aurrean izaten den ohikotasunetik kanpoko arau, salbuespen hori eskaini dietela, diotela zaintzaile den neurrian.
|
|
2018
|
|
|
Joanden egunean, Hendaiarat bere bizikletaren puntan arribatu da Frantzia behere hortako gizon bat, Alain Multeau, gaitzeko itzulia eginik, orotarat 712 kilometro. Loir et Cher eskualdeko Chouzy sur Cisse herritik abiatua zen,
|
bera
han bizi baita. Kotte Ecenarro auzapezak ongi etorri bero bat egin dio.
|
|
|
Denen aitzinean, Emmanuel Macron presidenta. Han ziren ere Armeniako lendakaria eta gobernuburua, Charles Aznavour
|
bera
han sortua baitzen eta herrialde horri beti biziki atxikia egona, nahiz aspaldian errotik frantsestua ere zen. Oroitarazi da, bai ospakizun hortan bai eta bestalde ere, hedadura handiko gizona zela Aznavour, 70 urtez segurik kantari kondu mundu guzian ibilia.
|
|
|
Augustok orduan,
|
bera
han egon edo egon ez, fantasma bat izatez modura ari baitziren euren artean solasean, beragatik ardura gutxi zutela psikiatrek hartu zuen inpresioa. Erabat kantsatuta zegoenez, burua gauza gehiegiz asetuta baitzuen, nekez jarraitu ahal zion haien lan esparruko erretolika bitxiari, eta hargatik hasi zen hitz jario ulertezina errebotatzen eta errebotatzen.
|
|
|
errefuxiatu eremuetako istorioak, emakume arkeologo baten ametsak, zahar eta gazteen abenturak, gizon nahiz emazteen pozak eta nekeak berdez pintaturiko basamortuan? Alabaina,
|
bera
han dela gertatu da Estatu Islamiarraren ofentsiba, eta hasierako asmoak aldatuta gerrako erreportaje sorta bat egin behar du orduan kazetariak, frontetik oso hurbil baina borroka horren nondik norakoak ikusi gabe. Munduko minoria nazional handienaren bizi-nahi eta bizi ezinaren kronika fresko eta indartsua, gertakarien lekuko zuzen batek kontatua.
|
|
|
Han, haien amaren hilketa lazgarriaren berri izan nuen. Datu gutxi geneukan, baina zentraletik etengabe iristen zitzaigun informazioaren arabera, susmagarria etxean zegoen eta arriskutsua izan zitekeen
|
bera
han uztea, etxean adingabeak zeudela kontuan hartuta. Beraz, atxilo hartzeko agindua iritsi zitzaigun.
|
|
|
Xabier korrika joan zen sukaldera, Mileyri ongietorria egitera. Bikotea Sabrina harrituaren aurretik igaro zen,
|
bera
han ez balego bezala.
|
|
|
bultzatu zuen azkenean egin zuena egitera: Ejdaren gorpua hartu, lantegi zaharrera eraman eta guztiari sua eman zion;
|
bera
han egon zela pentsaraz zezakeen edozein arrasto edo hatz marka desagerrarazteko.
|
|
2019
|
|
|
Jarri zen, bada, ohean heriotzaren zai. Halako batetan, inguratzen ari ziren tximista haietako bat ohera eroriko zen eta
|
bera
han geldituko zen gorputz. Hilda.
|
|
|
Batzarreak erabakitakoak apezaren onespena behar zuen. Aktan,
|
bera
han izan zela jartzea nahikoa zen. Galdeketa egiten lehena izango zen, eta, berak alde egiterakoan, bilera hartakoek" beste erabaki" batzuk har zitzaketen, San Migel eguneko batzarre orokorrean eztabaidatzeko.
|
|
|
gozoagoa da janaria, ugariagoak jostailuak? eta badira beste aita bat eta beste ama bat ere, bere gurasoen antzekoak,
|
bera
han betiko geratzea nahi dutenak.
|
|
|
okina ogiak labetik ateratzen, banatzaileak egunkariak, elikagaiak eta abar eramaten, postaria bere motorra gutunez bete eta etxeetarako bidea hartzen? eta
|
bera
han, lasai, inongo presarik gabe. Zorionekoa sentitu zen, aspaldiko partez.
|
|
|
Hau da:
|
bera
han libreki al zegoen, hura jasaten. Edo behartu egin zuten, testuinguru hartan harrituta?
|
|
|
Juduen aurpegi arrotzak, manera bereziak eta joan etorri lantsuak; eta
|
bera
han, jendeak bultza hemendik eta bultza hortik, piltzar denda baten aurrean; hari guztiari amets nahasi baten tankera hartzen zion enperadorearen semeak. Han goian, gazteluan, ordurako konturaturik izango ziren desagertua zela, eta hasiak izango ziren bere xerka, bazter guztiak astinduz; ordea, inor ez zen bila joango juduen auzora.
|
|
|
Suak dorrea hartu zuen, baina ez zen zabaldu, portugaldarrek mairuek bezain kementsu defenditzen dute, baina izan zen une bat zeinean, guztiz izuturik, hainbat zauriturik eta beste hainbat zauriturik zeudelakoa eginez, armak utzirik edo armak eta guzti, batzuek ihes egin baitzuten beren burua uretara botaz, hura lotsa, beharrik hemen ez dagoen gurutzaturik koldarkeriaz ohartu eta horren berri lotsagarria atzerrira, non famak egin edo galtzen diren, eramateko. Fray Rogeirori dagokionez, ez dago arazorik, beste hainbat tokitatik dabil behaketa eginez, inor joan bazitzaion hemen gertatu zen kontua berritzera, beti esan dugu, Nola dago hain ziur,
|
bera
han ez bazegoen. Mairuak ahultzen hasi ziren, portugaldar adoretsuenek aurrera egin zuten, santu guztiei eta Andredena Mariari laguntza eskatuz, eta, dela horregatik, dela edozein materialentzat erresistentzia muga bat egoteagatik, egia da harresiak lur jo zuela burrunba izugarriaz, zulo itzela ireki zelarik, eta handik, kea eta hautsa desagertu ahala, hiria ikus zitekeen, kale estuak, etxe pilatuak, izu laborriak jotako jendea.
|
|
|
Ez zuen konpontzeko beharrik ere sentitzen, oso gutxitan izaten baitzituen bisitak. Albaolako lagun batzuk baino ez ziren igo behin,
|
bera
han bizitzen jarri eta gutxira. Ilusioa egiten zien argi dorrea barrutik ezagutzeak, beren erreplikekin itsasoratzen ziren bakoitzean gidari izaten zuten faro hartan sartzeak.
|
|
|
»Gure aita nolakoa den ezagututa, banekien
|
bera
han egotea ez zela inondik ere kasualitatea izango. Banekinan, halaber, hark bereak eta bi egingo zituela ni berriro ere kate motzean lotzeko.
|
|
|
Lalek inoiz ez zion entzun anaiari, ez arrebari, hori galdetzen, baina bazitekeen galdetzea
|
bera
han ez zegoenean. Mutil gaztea zenean, esan ere esan zion familiari amarekin ezkonduko zela hazten zenean.
|
|
|
Kristinak batetik bestera ibili ninduen umore ederrean, etengabe neure bizitzari buruzko galderak eginez. Hiriari buruzko gauza asko azaldu zizkidan,
|
bera
han izan zen aurreneko aldian zer nolako inpresioa egin zion, nolakoa zen Londres hirurogeiko hamarkadan Espainiarekin alderatuta. Umore onean bai baina urduri sumatzen nuen.
|
|
|
Leihatilatik pasatzen zen paisaiari so, barrena nahasia zuen, urduri, bai baitzekien Sergeik nola konpontzen zituen horrelakoak. Ez zuen gustuko ikuskizunik espero, eta haserre zegoen, zigor hutsa iruditzen zitzaiolako
|
bera
han egotea. Zer egin behar ote zuen berak bordan?
|
|
|
Ilargia goizaldeko hirurak arte agertu ez bazen ere, ordutik aurrera, bederen, halako klartasuna izan zuten lagun, eta lau eta erdiak aldean ezkila hotsa heldu zitzaien, Gatzolatz herrixkako elizatik inondik ere; handik gutxira, Zizur Nagusiko kanpaiak ezin argiago entzun zituzten. Vinson jaunak aitor du berriro ere zazpi ahaleginak egin zituela altxatzeko, baina guztiz ezinezkoa gertatu zitzaiola eta hiru bidaideek laguntza eske joatea erabaki zutela
|
bera
han bakarrik utzirik: " Hona, niretzako, hegaldiaren unerik lazgarriena.
|
|
|
Baina, abisua emana zuen haietako batek, gune jakin batean ibili ohi den hontz ujujulari batek. Martxoaren 25ean eta 26an, goiz dotore eta epela zebilenean ingurune hauetan, goiza ongi zabaldu eta gero, zortzi eta erdiak jotzear zenean, eguzkia mendi kaskoak laztantzen abiatua zenean,
|
bera
han ziharduen uluka.
|
|
|
" Presakoa da". Beste hitzik ez zuen erabiltzen
|
bera
han egotea azaltzeko," presakoa", atariko kaosak ageriko zorabioa eragina ziola, eta ia ia totelka zera zioen: " presakoa"," presakoa", makilaz armatutako bi nekazari zeramatzala eskailera tartean eskolta.
|
|
|
Agonian zegoen bere aita, luze gabe hilko zen Santa Mariako etxean, agian hiltzen ari zen orduantxe. Horregatik zegoen
|
bera
han, kuartelean baimen berezia eman ziotelako gurasoari azken orduetan laguntzeko. Baina ez zion lagunduko.
|
|
2020
|
|
|
Pentsatzen zuen bakoitzean, gero eta argiago zuen umetan egin ez zuen bueltako bidaia egin behar zuela. Jakin behar zuen zergatik gelditu zen han, zergatik ez zitzaion inor bila etorri, zergatik ez zitzaion inoiz gutunik edo erretraturik heldu, zer pasatu zitzaien gurasoei... Ezin zuen onartu
|
bera
han utzita bizitza normala egin zutenik. Zaila izango zen hori guztia argitzea ordutik urte gehiegi pasatu zirelako, baina, gutxienez, iraganari begietara begiratu nahi zion, berriz ikusi herria, plaza, eskola... Urteetan itxi gabeko zauria ondo osatzeko, etxera bueltatu behar zuen, urrutiko etxe ilun hartara.
|
|
|
Dena den, eta edonola ere, esan nahiko baligu bezala argi keinukari harekin maitatuko gintuela ordutik aurrera, edo akordatzen zitzaionetan; baina, batez ere, berak erabakiko zuela noiz. Jarri jarri geniezaiokeela, hilkutxarekin batera, beretzat beren beregi egindako hilarri bat ere,
|
bera
han geldituko zela gogoratzeko, baina bera ez zela han geldituko. Heriotza gertatu bazitzaion, berak erabaki nahi zuela non eta nola.
|
|
|
Denek dakite, hirurek, igelek, ez dabilen haizeak eta ez doazen hodeiek; badakite
|
bera
han dagoela, ikusten ez badute ere.
|
|
|
Bera ez bai  tzen doktorea. Historiako lizentziatua zen, Vigoko institutuan klaseak ematen zituena, eta gizon haren asmoa tratamendu formala edo zeremoniazkoa ematea bazen, zuzendari andrea deitzea litzateke bidezkoena, zuzendari gisa baitzegoen
|
bera
han. Gorpuak lurpetik ateratzeko operazio hartako zuzendaria zen, Vila Flaviako Pazoan, Gerra Zibileko garaiko hobien bila egiten ari ziren miaketa hartako arduraduna.
|
|
|
Ama hil eta gero, Düsseldorfetik noizean behin Koloniara joaten hasi zela aitortu zidan, amak kontatutako hura gogoan. Bazekien bidaia hartan tren geltokitik gertuko hotel batean egonak zirela, eta auzune hartan ibiltzen hasi omen zen, hotel baten aurretik pasatzen zen bakoitzean
|
bera
han sortua izan zitekeelako fantasiak hauspotuz. Katedralera ere joaten omen zen batzuetan, eta egun batean berak ere kandela piztu omen zion ama birjinari, oraingoan asmorik edo desiorik gabe, amaren aspaldiko keinu harekin bat egiteak ematen zion barne lasaitua eta bakea sentitzeagatik bakarrik.
|
|
2021
|
|
|
Euskal Elkargoaren ardurapean bilkura bat eginen da afera hori zertan den aztertzeko, martxoaren 5ean, ortziralearekin beraz, arratsaldeko 6etan. Nor
|
bera
han kausitu gabe, partaide guziak beren telefonotik mintzo eta denek elgar ikusten ahal.
|
|
|
Baita urtetan Altsasuko Kirol Elkartean aritua zelako. Elkartea 1968ko otsailaren 5ean sortu zen eta
|
bera
han zen. Ordutik eta elkartearen bidez, Altsasun kirola sustatu zen, bereziki txirrindularitza eta pilota.
|