|
2000
|
|
|
Lehiakortasun giroa eta komertzialtasuna aldi berean, tresna eta ondorio izandituen telebista eskaintzan kokatzen da Euskal Telebistaren ibilbidea
|
bera
ere.
|
|
|
Euskara gutxi gutxi erabiltzen du bere orrialdeetan El Correo egunkariak, euskarak ez du eskuratzen albisteen %1
|
bera
ere. Beraz, datuak oso balio estatistikotxikikoak dira.
|
|
|
Euskal Herriarekin gertatzen ari den lurralde errepresentazio forma anitzareneskutik, bere identitate nazionalari eutsi ez eze identitate hori eraiki gura duen herria, gurea, aurrera egiteko oztopo ugarirekin aurkitzen da, zeren gaur egungo forma aniztasun horrek arriskutan jartzen baitu bihar etzi nazioartean ezagutua izango den euskalmapa politiko bateratua
|
bera
ere.
|
|
|
Hala ere, Hegoaldeko lau lurraldeak modu nabarmenean erakusten dituen mapaberezituan, Nafarroa txikiegia ikusten dute askok, ez bakarrik iparraldeko nafar lurrak (Nafarroa Beherea) falta direlako, Espainiako Nafarroa
|
bera
ere grafikoki azpidimentsionaturik agertzen delako baizik. Nafar azaleraren errepresentazio mediatikotrukatuaren aurrean gaude?
|
|
|
Egunkaria elebiduna izan arren, Euskal Herriko toponimoak eskaintzean, Garaeuskara hutsezko izendapenaren alde agertzen da: zazpi hiriburuak agertzen dira, baieta Tutera
|
bera
ere.
|
|
|
Bestalde, EAE eta NFK bentrikulu apartetan erakusten diraTele 5en jardunean. Dena den, bide batez, Espainiako autonomien arteko mugakerakusten ditu mapak, baita iragarpenaren irudikapen infografikoa
|
bera
ere.
|
|
|
Erakusten den mapa geografiko administratiboak ez du onartzen Euskal Herriaren profilik. Ipar Euskal Herria
|
bera
ere ez daexistitzen eta honi legokiokeen lurraldearen errepresentazioak bat egiten du Biarnorekin, lehen aipatutako bost zati nagusietako bat osatzeko.
|
|
|
Bere aldetik, Nafarroako Diario de Navarra
|
bera
ere autonomiazale agertzenzaigu. Hirugarren honen erreferente grafikoa espainiar Nafarroarena da, bazteruzten dituelarik mendiez bestaldeko lurralde nafarrak oro.
|
|
|
Hirugarren honen erreferente grafikoa espainiar Nafarroarena da, bazteruzten dituelarik mendiez bestaldeko lurralde nafarrak oro. Bazterrean uzten du, baita, Euskal Autonomia Erkidegoa
|
bera
ere, alde batera utzita lurralde historikoguztien artean dauden lotura kultural eta linguistikoak.
|
|
|
Autodeterminazioa aldarrikapen naturala dela esatea, ordea, ez da nahikoa.Aitzitik, autodeterminazioak arrazoiketa eta eztabaida asko egitea merezi du; izanere, demokraziaren gorespen itsuaren garaiotan, autodeterminazioa
|
bera
ere gorespen horrek kutsatuta agertzen baita. –Autodeterminazioa?
|
|
|
–Nahasi egiten dira, (nazionalismoa eta irrazionalismoa lotzean), esentzia eta bitarteak, ezen egia da lotura hori dagoena, baina hortik ez da ondorioztatu behar irrazionaltasuna erabiltzen duen mugimendua
|
bera
ere irrazionala denik. Beuillyk ongi bereizten ditu arlo biak eta, horrela, nazionalismoa helburu politikoak dituen mugimenduarrazionaltzat jotzen du, baina, bere helburuak betetzeko, irrazionaltasuna erabiltzenduela dio?.
|
|
|
Ondorioz, logikasozial eta politiko osoa merkatu mundialak ezarritako logika ekonomikoaren menpejarri da. Errentagarri jotzen ez diren zerbitzu nahiz enpresa publiko eta sozio-kulturalak kentzekoak dira, Lehen Munduan esparru publiko urria desmantelatuz etaHirugarren Munduan esparru publiko minimoa
|
bera
ere sortzea eragotziz.
|
|
|
datuek prozesu ekonomikoakmantentzeko balio dute (negozioak egiteko, adibidez) eta datuak berak merkantzia dira (saldu egindaitezke). Beste aldetik, konputagailua
|
bera
ere kontsumo objektu bihurtu da.
|
|
|
Horregatik, indarrez gauzatu nahi den kultur ezabatzearen aurrean, izaera desberdinduaren ukaziori jaurkitzen, kanpotik baldintzaturiko gizabanakoen zeinherrien existentzia askatzen joateko, mota guztietako bideak zilegi bezain etikodira, baita erresistentzia armatua
|
bera
ere.
|
|
|
Ondorioz, gutxiengoek ez dituzte beren eskubide efektiboak babesturik ikusten nazioartekolegean. Berez, bere 50 urteko ibilbidean, Nazioarteko Justizia Korteak ez du gutxiengoen arazo bat
|
bera
ere ikusi, eta Giza Eskubideen Korte Europarrak, hau ere50eko urriaren 4an sortua, ez du gutxiengoei buruzko aurrikuspen araudirik.
|
|
|
Hori analisi baten ondorio besterik ezin izan daiteke, eta analisia konfidentziala da. Konfidentzia hau bi eratara bakarrik altxa daiteke: edo psikoanalistak altxatzen du,
|
bera
ere konfidentziala den superbisioaren esparruan, edo bere analisia burututzat ematen duen subjektu batek, bertan ikasitakoapsikoanalistez eta beste psikoanalizatzailez osatutako kolektibo bati helarazten dio.Praktika modura psikoanalisia den horretatik ondorioztatzen da ezen, analista batanalista izatearen bermea, konfidentzia hori ebaluatzeko gune izan daitekeen komunitate batek bakarrik erakar ... Hori da gure aldetik Eskola deritzoguna.Zenbat eta zabalagoak izan bere oinarriak, hainbat eta gehiago onartu nahi zaiogaiari buruzko ezagutza baten ustea, nahiz eta hor ere berme absoluturik egon ez.
|
|
|
ETAren sortzaile guztiok erdaldun ginen, Jose Luis
|
bera
ere barne (Iñaki Larramendi izan ezik, behar bada). Gauza jakina denez, denok euskaldun bilakatu ginen, zein edo zein hobeto edo txartoago?, eta, hortik abiatuz, azkar eta etenik gabe ekingenion erakundearen euskal kultur politikari.
|
|
|
Zailago oraindik neurketa egitea. Bizitzarenneurketa eta azalpena
|
bera
ere zaila izaten zaizkigun bezala. Baina gizatasun graduanegiten ez den beste edozein neurketa motz geratzen zaigu, benetan.
|
|
|
Gizaki estetikoaren alternatiba, Kierkegaard-en kasuan, ez da izango gizaki etikoa?
|
bera
ere, naturala??, erlijiosoa baizik, naturaren zeharoko ukazioa bere formaguztietan. (Gogora Unamuno; Txillardegik puntu honetan ez die bioi guztiz jarraitzen, eta bere soluzio modua asmatu du).
|
|
|
inportantea, razionalismoarena, existentzialismo guztietan funtsezkoa dena. Kritikahonen alderdi bat ezagutza teorikoa da (razionalista
|
bera
ere, hortaz): ezein ezagutzak, ezein ulerpenek ez dauka, azken fundamentu?
|
|
|
Egungo zientzia eremuan ematen diren ezaugarrien edo baldintzen artean, bat bere, egoera dimentsioaniztuna? da, nahiz eta espresio hau
|
bera
ere esanahi anitzekoa izan.Egungo zientziagintzan, ez bakarrik dimentsio asko kontuan hartu eta erlazionatu behardira, baizik dimentsio bakoitza ere nahiko modu anitzean edo konplexuan kontsideratubehar da. Omenaldi honetako kontesturako, dimentsio batzuk aukeratuko ditut, adibidemoduan, horretarako hizkuntzarekin oro har, eta euskararekin bereziki gure kasuan, ondoeta erraz lotzen direlako.
|
|
|
b) Agindua bete zedin, indar armatuez baliatuko zen Gobernua; espreskia go, Goardia Zibila izendatu zen agindua betearazteaz arduratzeko, premiazkoaizan zitekeen zainketa baten bidez. Bestalde, agindua
|
bera
ere aginte katean zetorrena zen, eta guardia zibil bakoitzaren egitekoazen salaketak egitea.
|
|
|
Eta, teknologia berrien? etorrera
|
bera
ere hainbat eta hainbatezaugarri funtsezkoren apurtzaile masiboa gertatuko zen apurka apurka.
|
|
|
Horrela, Erromako hiritarrek ogia dohain jatea izaten zuten.Gainera, hiri konkistatuen buruzagitza erromatarra izaten baitzen, bertakoekerromatarren biziera oparoarentzako lanean aritu behar zuten. Bitxikeria bezalaagertuko dut, erromatar jeneralek behin eta berriro Numantziako konkistan porrotajasaten zutela ikusitakoan, Erromako hiritargoa
|
bera
ere Numantziaren konkistarenalde, haserre bizian, azaldu zela. Ez dago esan beharrik konkistatzaile guztiek, garaiguztietan, konkistatuen ustiaketa eragin dutela.
|
|
|
bat. Baldintza horietan, aurreztaileak besteproduktu bat bereganatuko du azkenik; hau da, geroko beste epealdi baten produktua.Eta aurreztaileak iraunarazitako ustezko moneta kopurua,
|
bera
ere, desagertu egitenda, aurrezkia bera eratu deneko epealdian bertan; ustez erreserbaturiko balioa, izatez, produktu berri baten inguruan, kapitala deuseztatuko deneko epealdian eratuko denbalioa besterik ez da izanen, orduan aurreztailea kontsumitzaile edo inbertsiogile bilakatuz. Itxaronez, erreserba monetarioa etorkizuneko gordailu baterako eskubidea da, datamugan gordailu bankuaren galdagarria, eta ez inertzian denboran zehar iraunaraziriko inolako gordailua.
|
|
|
Molde monetarioan produktuaren sarrerahau produktu horren neurri objektiboaren sine qua non motako baldintza da. Horrelainprimatuta dagoen forma monetariotik, hots, x moneta unitatetatik, zeina orduanluzapenik gabe deuseztatua den?, produktua
|
bera
ere erretiratua baldin bada, berarenneurria zehaztasunez eta era itzulezinez determinatua izan dela, horretan ez dagodudarik. Froga ondokoa da, alegia, hiru aste beranduago, kasu, produktu berberasaldua izanen da produktuen merkatuan x moneta unitateko azken gastuaren bidez; produkzio faktoreen merkatuaren gaineko x moneta unitateko emisioak determinatuaizanik, produktu korrontearen balioa produktuen merkatuan identikoki balio berberada, bankuek, produktu berari dagokionez, bigarren biderrez, x moneta unitatekokopurua (hiru aste beranduago) emitituko duen aldiunean:
|
|
|
Kategoria bereko hedabideen arteko lehiakortasunaz gain, sistemen arteko lehia ere gertatu da azken urteotan; hau da, teletestua, bideotestua eta telebista
|
bera
ere lehian dira alor programatikoan. Beraz, irratia eta telebista berrikitan garatu diren hedabideekiko lehian dabiltza, hala nola, sareen sarearekin, eta gorago aipatutakoekin.
|
|
|
Kultura ezezik, nazioa
|
bera
ere kinka larrian egongo da aipatutako azpiegiturarik gabe. Jakina, era honetako nazionalismoak ez dira berdinak eta beraien eskabide mailak ezin dira parekatu, baina errekonozimendu soiletik Estatuaren eraikuntzara doan bidearen nolabaiteko eskema egin daitekeelakoan gaude.
|
|
|
Lehenengoen artean hauek aurkituko genituzke: lau fase bereizten dituen eskema kronologikoa (integratzailea, disruptiboa, erasokorra eta garaikidea), guztiz historiaren aurkakoa?; Trevor Rope ren mugimendu historikoak eta bigarren mailako mugimenduak (oso mekanizista eta historia
|
bera
ere ezeztatzen duena); Hayes-en nazionalismoaren sei tipo ideologikoak: humanitarioa, jakobinoa, liberala, tradizionala, babeste ekonomikoduna eta totalitarista (zaila da tipologiak ikuspegi ideologiko hutsetik formulatzea; gainera, sailkapena ingelesa ala frantsesa izan, kutsadura nabarmena erakusten du); Kohn-en mendebaleko eta ekialdeko nazionalismoak (bere hutsuneak begi bistakoak dira).
|
|
|
Eskola erabiliz hauxe lortu nahi da: nazioaren (naturala den ala ez, hori beste kontu bat da) irudia zabaldu, baita bere historia eta tradizioa ere, nazioarenganako zaletasuna eta berarekiko atxikimendua ezartzen saiatuz, horretarako sinboloak eraikiz (bandera nazionala, himno nazionala,?) eta, askotan, nazioaren tradizioa zein historia, edota nazioa
|
bera
ere, asmatuz. Hobsbawn en hitzak erabiliz14, apropos eta jakinaren gainean martxan jartzen den ingeniaritza ideologikoa dugu hau, zeinak herri zehatzarenganako baino, herri horren kontzeptu ideologikoarekiko leialtasuna bilatzen duen; hots, Estatuarekiko abertzaletasuna du helburu.
|
|
2001
|
|
|
– Albiste hori
|
bera
ere albiste berrien sorburu izan daiteke, ezkutukoa zenzerbait azaleratu duenean, gezurren bat jasotzen duenean...
|
|
|
Berpizkunde hori elizgizonen artean gertatu zen, eta ez zen iritsi herriarengana (laikoak analfabetoak ziren, erregea barne, baita Karlomagno
|
bera
ere). Aristokrataren batzuek ere ikasi zuten (Eginhardo, Nitardo, Angilberto...), bainahoriek salbuespenak ziren; izan ere, burokrata gehienak Elizatik ateratzen ziren.
|
|
|
gerretakoharrapakinak desagerturik eta bizantziar subsidioa ere galduta, lurralde zerga geroeta jende gutxiagok ordaintzen zuen, eta bidesariak ere gutxitu egin ziren (exentzioengatik, eta merkataritza gainbeheran zegoelako, itsasoan indarra galtzearenondorioz). Eliza
|
bera
ere desantolantuta zegoen eta populazioak berdintsu jarraituarren, zibilizazioa aldatu egin zen, erromatar zibilizazioa deseginez, Pirenne enesanetan3 (horretan beste autore batzuk ados ez dauden arren).
|
|
|
Beste anaiak ez ziren ahaztuak: errege ondasunetatik hartutakoondare handia, zenbait ardura publiko eta askotan errege titulua
|
bera
ere jaso ohizuten; baina ez dago esan beharrik titulu horrek ohorezko balio hutsa zuela.
|
|
|
Horrela sortu zen izenburua
|
bera
ere: Otto Pette.
|
|
|
Andu Lertxundiren Ifrentzuak sail osoa, egileak berak Obabakoak argitaratuberritan idatzitako gogoeten ondorio baino ez da. Honela zioen Lertxundik orduan: «Lehenik literaturgintza
|
bera
ere errealitatea da. Ez errealitatea aztertzeko moduabakarrik, literatura bera eraikitzen da, honela, literaturaren gai».
|
|
|
Filosofo greziarrak ongiaren errepresentaziora mugatunahi zuen poesia. Zer esanik ez, Vayne eta Barthes ez dira imoralitatearen errepresentazioaren beldur; agian imoralitatearen kontzeptua
|
bera
ere arrotza zaie, bainaerrepresentazio errealistaren konbentzigarritasunak oraindik izutzen bide ditu.Bestela zergatik xahutu hainbeste indar, errealismoak proposatzen dizkigunerrepresentazioak errealitatearekin irakurleak ez dituela nahasi behar esaten. Ez aldaki irakurlerik inozoenak ere ipuinak ipuin direla?
|
|
|
Hitzek, literatura idatziarenkasuan, gauzak agerrarazteko eta, nork daki? biziarazteko ahalmena ote dute. Izan ere ez al zuen unibertsoa
|
bera
ere berba jainkotiarrak sortu?
|
|
|
Etapa hauekguztiak ez dira bere garaiko euskal sistema literarioaren beharren arabera epaitzen, literaturaunibertsalaren ideologia eternoaren arabera baizik. Literaturatik bizi garen idazle nahiz kritikarieihori onartzeak min egiten badigu ere, Literatura
|
bera
ere ideologia bat da.
|
|
|
«Ez al zuen bada,
|
bera
ere, neska mota berezi batek baizik erakarri, eta horibetidanik. Neska herabeak, nahiko ederrak, baina ez sobera sentsualak, alegiaberea baino sentsualitate gutxiagokoak, azal arroxa (haurtxoarenaren antzekoa) zutenak, bere inteligentzia eta jakitatea apreziatu ahal izateko bezain inteligenteakzirenak, baina ez bera baino gehiago zirenak...».
|
|
|
IAO bilduman, berriz, badirudi hautsi egiten dela joera hori, determinatuabaita lekua. Haatik, denborari dagokionez, urruntasuna da nagusi(. Haurrakpindaturiko paisaia, n izan ezik), eta horrek espazioa
|
bera
ere urruntzen du.
|
|
|
Izan ere, eta beste testu batzuk gogoratuta, nik esango nuke Sarrionandiari ez zaiola atlaseanagertzeko moduko estatu hutsala eraikitzea interesatzen. Nazioaren ideia
|
bera
ere (eta bere zutabe gertatu ohi den planteamendu esentzialista eta batasunzalea) zalantzan jarri izan du behin baino gehiagotan (ikus. Harriak eta herriak, poema, Hnuy, 55 or., nahiz. Nazioa?
|
|
|
Zentzu berean mintzo da Iser
|
bera
ere: «Dado que lo pretendido jamas se encuentraplenamente traducido en lo afirmado en la expresion linguistica, surgen implicaciones obligadas.Estas son, como lo no dicho, la condicion central para que el receptor pueda producir lo que se quieredecir» (El acto de leer, op., 101 or.).
|
|
|
Baina motibazioa
|
bera
ere beste modu batzuetan hasi da ulertzen (Baker, 1992; Richards, 1993; Oxford, 1996). Hala:
|
|
|
Orri horiek perfumea bezain liluragarriak dira, argazki zoragarriez hornituta; agian, falta zaien gauza bakarra gure gaia da, hots, usaina. Baina hauxe
|
bera
ere etorkizun hurbil batean aldatzeko da; bestela, egunkari batetik hartutako ondoko erreferentzia ikusi.
|
|
2002
|
|
|
Baserriaren auto hornikuntzarako joerak berekin ekarri zuen. XX. mendeanongi sarturik egon arte? zerealak eta garia
|
bera
ere nahiko modu orokorreanlantzea, nahiz eta etekin oso eskasak lortu, zertarako eta elikagai horiek erostekobeharrean ez egoteko.
|
|
|
Hori horrelaizanda, ezinezkoa da Euskal Herrian lurraldearen antolaketa global eta sistemikobat burutzea. Are gehiago, Euskal Herriari dagokionez, lurraldearen antolaketaaztertzea
|
bera
ere zeharo zaila da. Horrexegatik, morrontza egoera horren lekukosalati gisa, ondorengo puntuetan Euskal Autonomia Erkidegoa, Nafarroa Garaiaeta Ipar Euskal Herria, hurrenez hurren, bereizita izango ditugu aztergai.
|
|
|
Lurraldearen Antolaketarako Zatiko Planek aurrez LAAek zehaztutako 15eskualde edo eremu funtzionaletako lurralde eredua konkretuago lantzen etagaratzen dute. Berez ez dute izaera independenterik, LAAen menpekoak baitira, baina era berean LAAP eta hirigintza planak beren menpean hartzen dituzte.Eskualde bakoitzari LAZP bat dagokio; hala ere, oraindik ez da bat
|
bera
ere onartu, eta gehienak idazketa fasean daude.
|
|
|
–Hazkundearen mugak? ...aihartako populazioaren hazkunde, produkzio, kontsumo, kutsadura eta lehengaien ustiapen joerak aldatu ezean, epe ez oso luzean planetaren mugak gaindituegingo zirela iragarri baitzuen, egoera mantenezin eta jasanezin batean murgilduz.Horrela, era aski apokaliptikoan, hazkunde ekonomikoari mugak ezarri zizkioten, hots, ekonomiak neurriz kanpo etengabean hazterik ez zuela azpimarratu zuten, planeta
|
bera
ere finitua eta mugatua izaki. Beraz, ordura arteko hazkunde joerakaldatu beharraren premia bistaratu zuten, ikuspuntu ekonomiko zein ekologikotikorekatuagoa litzatekeen eredu baten komenigarritasuna aditzera emanez.
|
|
|
Diktadurarenpean Hego Euskal Herriak ez zeukan administrazio propiorik. Bestalde, Estatu espainoleko sektore publikoa
|
bera
ere txikia zen, eta azpigaratuta zegoen, Europakoestatuekin erkatuta. Gastu publikoek eta sarrera publikoek BPGrekiko adieraztenzituzten portzentajeei begira ikus daiteke hori.
|
|
|
Mondragon Taldea (MT) gorabeherak jasaten hasi zen, Espainiako ekonomia, euskal ekonomia barne? beheranzko joera bizian murgildu zenean; ondorioz, Mondragon Taldea
|
bera
ere krisi horren eragina nozitzen hasi zen. Sektore nagusiak berregituratu egin ziren; industria kooperatiba garrantzitsuenak ere. Fagorrekalegia?
|
|
|
Osasun arloan testugintzak duen egoera benetan tamalgarria da; esaterako, EHU/ UPVk argitaraturiko testuliburuen artean ez da bat
|
bera
ere aurkitzen osasun arlokoa denik. Bestalde, aurrera eraman diren ekimenak arlo pribatuaren aldetiketorri dira (Elhuyar, UEU, UZEI, etab.). Hori bai, beti ere diru publikoarenlaguntzarekin.
|
|
|
Komunikazio honetan, abian ari den esperientzia baten berri ematen da.Informazioen eta Komunikazioen Teknologiak eragina du gizarte osoan, eta unibertsitatea
|
bera
ere aldaketak ezagutzen ari da. Horrela, Internetbitartez bideraturiko irakaskuntza Teknologia Berriek proposatzendiguten aukera bat da.
|
|
|
Komunikazio honetan, abian ari den esperientzia baten berri ematen da.Informazioen eta Komunikazioen Teknologiak eragina du gizarte osoan, eta unibertsitatea
|
bera
ere aldaketak ezagutzen ari da. Horrela, Internetbitartez bideraturiko irakaskuntza Teknologia Berriek proposatzendiguten aukera bat da.
|
|
|
Euskarazko irakasgaiek osatzenzuten debekatuen herena. Dena den, zenbait kasutan baldintzak aldatu ziren erdalirakasgaiak eman ahal izateko; baina euskararen kasuan baldintzak ez ziren ikutuere egin, eta haietako euskal irakasgai bat
|
bera
ere ez zen onartu. Ikasle euskaldunmatrikulatuen kopurua izugarri jaitsi zen horrela, duela sei zazpi urteko egoeraraitzuliz.
|
|
|
Baina orduko Hizkuntz Normalizaziorako Batzordearen lanak eta Euskararako Atxekitzaren ahalegin guztiak errotik erauziak izan ziren 1995aren maiatzaren25ean, Juan Garci' a Blasco k hauteskundeak galdu zituenean. Klaustroko hauteskundeetan errektorearen taldeko kide bat
|
bera
ere ez zen hautatua izan egun hartan, oposizioko taldeak, aurretik adosturiko isilpeko zerrenda ezkutukoak erabiliz, kargueta postu guztiak harrapatu baitzituen, bozen arteko aldea benetan txikia izan arren.
|
|
|
ikasturtean ez zen proiektu bat
|
bera
ere irakurri euskaraz. Ez Industria Elektronikako IITn, ezta Mekanikakoan ere.
|
|
|
Izatekotan, lehenengo pausoa litzateke, behin behinekoa, geroago prestatuko den proiektu osotuagoaren bidean eman beharrekoa. Zeren, benetan egin beharrekoa, unibertsitate lege propioa sortzea baita, herrimodura zor zaizkigun eskuduntzak praktikara eramatea ahalbidetuko diguna.Prozesu korapilatua izango dela dakigun arren, jadanik batzuek aldarrikatzen dutenUnibertsitate Nazionalerako bidean, naziotzat Euskal Herria hartuz, noski. Euskal Autonomia Erkidegoa
|
bera
ere has daiteke unibertsitate lege hori prestatzen, bertako lurraldeko mota guztietako unibertsitateei zuzendurik, publikoeizein pribatuei?, bertako herritarren eta nazio osoaren zerbitzurako ordenamenduorokorra ezarriz. Gure ustez, premiazkoa da jadanik bide horretatik abiatzea.
|
|
|
bultzatzea; eta, katedra askatasuna?
|
bera
ere erabat mugaturik geratzen da, gobemuak irizpide ideologikoakinposa baititzake hierarkikoki, berriki historia libumen kasuan ikusi denez, edotacurriculumak antolatzeko unean bere edukiak ezarriz egin dezakeenez.
|
|
|
kontzeptua darabilgunean, hori baino zerbaitgehiago adierazi nahi dugu, hitzen mugetatik harago dagoen proiektu bati egitenbaitiogu erreferentzia. Izan ere, Euskal Herriaren eraikuntza sozial, kultural, linguistiko eta politikoa prozesu modura ulertzen dugun era berean, Euskal Unibertsitatea
|
bera
ere prozesu modura ulertzen baitugu, zer esanik ez, unibertsitateeuskalduna egiteko dagoen une honetan; baina baita balizko etorkizunean legalkiegituratuta egon dadinean ere?, prozesu horretan unibertsitate askatzaileaetengabe eraikitzeko. Nolanahi dela,. Irakaslego Propioa?
|
|
|
Izan ere, batetik testuinguruak bultzatuta eta bestetik hainbat irakasleren eta ikasleren kontzientzia eta sentsibilitatea zela medio, euskal lerroa indartzen joan da urterik urte.Baina ez da gauzatu euskal lerroaren diseinurik edota plangintza orokorrik estrukturalki. Ematen zaion izena
|
bera
ere nahiko adierazgarria da; zergatik, euskaladarra?. Horrek adierazten du nonbaiten badagoela enborra; erdal enborra, noski.
|
|
|
Gauza bera gertatzen da Frantziako estatuan: ikastaro bat
|
bera
ere ez.Robin en direktorioan, berriz, Espainiako estatuko bi unibertsitate agertzen dira: Granadako Instituto de la Paz y los Conflictos Unibertsitate institutua eta Castellode la Plana ko Universitat Jaume/ ak bere mende duen Bancaja Internationalcenterfor Peace and Development. Guk dakigula, behintzat, bi biek Mediterraneoko gatazketan pausatu dute beren arreta eta ez, gure gatazkan?.
|
|
|
Ahozko eta idatzizko hizkuntza bereiztea ezinbestekoa da. Ahozkotik idatzizkora pasatzean, subjektuak bere ekoizpen prozesuarekiko erlazioa
|
bera
ere aldatuegiten du (Schneuwly, 1988).
|
|
|
I:. Baina, ez, posible da; ez zuten umerik eduki, bat
|
bera
ere ez, ez?
|
|
|
Gauzakhorrela, behar beharrezkoa izango da hasieran diseinatutako ikas planarenhelburuen lortze maila ebaluatzea. Baina ez hori bakarrik, baita helburuenegokitasuna
|
bera
ere.
|
|
|
Mintzamenaz gain, beste trebetasunak eta hizkuntza
|
bera
ere lantzen saiatu gara, gaitasun komunikatiboa bere osotasunean garatuz. Autoikaskuntzaren bidetikenfokatzen dugu, ez da bakarrik momentuko konponketa egiteko, ikasteko modubat da.
|
|
|
Argi dagoez zela gizabanako batzuen jarduera, talde lan baten emaitza baizik, nahiz eta ezjakin nortzuek osatuko zuten lan-talde hori. ...antzera inguruko saroietako edo auzoguneetako biztanleak bilduz.Horrek, beste hainbat gaitan gerta zitekeen bezala (taldeak osatzerakoan animaliaharrapakariak ehizatzeko antolatuko ziren uxaldietan; luberrien prestaketarako; hainbat unetan egunez edo gauez abereak piztietatik babesteko ekimenetan; etaabarretan), gizarte horretako talde ezberdinen arteko harremanak sendotzeko etataldea (auzogunea)
|
bera
ere kohesionatzeko balio izango zuen. C. Renfrew k (1984:
|
|
|
Fuente Pecina eta Los Morcalestrikuharrietan (Burgos) badirudi berariaz egindako atua zegoela. Lehenengoan, nukleo edo hun batetik erauzitako ijekiak, erabilera arrastorik gabekoak, atu gisa (huna
|
bera
ere bai) laga ziren; eta Los Morcales en, berriz, hun bereko beste ijeki multzo bat zegoen antzera utzita (Delibes, 1995).
|
|
|
Pizgarri modernizatzaile horiekegon ezean, ordea, abertzaletasuna bezalako ideologia berritzaileentzat gizarteaneta sistema politikoan errotzeko aukera gutxi izaten zen. Kontsentsu handi samarradago gai honen inguruan, eta, nik dakidanez, bestelako iritzi bat plazaratu duen bakarra Jon Juaristi izan da18 Nazionalismoaren eta modernizazioaren arteko loturakez du esan nahi, ideologia nazionalista
|
bera
ere, modernoa, eta berritzailea zenik.Izan ere, euskal abertzaletasunaren historian zehar funtsezko ezaugarririk bilatunahiko bagenu, hori modernitatearen eta tradizionalismoaren arteko dialektikaizango litzateke.
|
|
|
Egituren azterketetan oinarriturikohistoriografiak porrot egin zuen, eta Annales aldizkariaren eskolaren gainbeheraetorri eta arlo historiografikoen ugaltzea hasi zen. H. V. White-k, thefictions offactual representation" adierazi zituen, historia guztiak, positibistena
|
bera
ere, erlatibizatuz. Azken batean guztiak zirelako artefaktu literarioak, eta egiak ezinezkoak zirelako.
|
|
|
Gai horretan, beste gai batzuetan legez, beharrezkoa da helburuetan aldaketa bat emanez, bitartekoetan eta portaeretan aldaketak ematea. Izan ere, gaur egungo arriskuak ezinbestean ekidin beharrekoak dira eta probabilitate urria
|
bera
ere mehatxua da. Zentzu honetan, arriskua, ezagutza nahasia edo argudio frogatu gabea?
|
|
|
Loturaren apurtzea eta horren ondorioak nahikoak ez balira, bigarrenik, gogoratu beharra dago, gizartea iraganarekiko bereizteaz eta mugatzeaz gain, ordena berria
|
bera
ere azpisistemetan bereizten dela, hau da: diferentziazio funtzionala.
|
|
|
pluralaren planteamenduen beharra ezinbestekoa iruditu arren. Izan ere, gobernabilitate kontzentzuatua axioma nagusitzat duten gizarteetan, errepresentazio demokratikoa
|
bera
ere, gehiegizkoa, izanik, jendearen kontrola helburu (1) eta politikaren monopolioa bitarteko (2) ditu Estatuak (bortizkeria behar denean soilik erabiltzen da, Francoren azken faseetan sortutako, gutxieneko bortxaren ideia?
|
|
|
Ez dute, ba, prentsaurreko oso osoa euskaraz eman! Eta liburua
|
bera
ere ez da, ba, euskara hutsean!
|
|
|
Kultura nazionala bada zerbait, baina era berean ezer ez da; izan ere, izatekotan, kultura nazionala konstrukzio bat da: kultura bera eraiki egiten delako denboraren poderioz eta, zer esanik ez, lurraldea
|
bera
ere eraiki ez eze, zenbait kasutan, babestu egin behar izaten delako arerioen erasoetatik. Nazio nortasunak eta kultura nortasunak, hartara, eraikiak dira; ez dira berezkoak.
|
|
|
Lau horiek Associated Press, United Press International, Reuter eta France Presse dira. Nolanahi den, AP zenbait egunkariren jabetza da, UPI
|
bera
ere pribatua da, Reuter hedabide britainiar batzuen kontrolpean dago, France Presse delakoari Frantziako Administrazioak eusten dio ekonomikoki. Lau enpresa horiek eskaintzen duten informazioa beren jabeen gustukoa baino ez da.
|
|
|
Hala ere, norberaren zilborrarekin zorotzea ez da bakarrik handiaren gaitza, txikia
|
bera
ere kutsatu egiten baita. Txikiak, eraso globalizatzaileari aurre egiteko, bere burua babestu beharra sentitzen du, eta, fagozitatua izan aurretik, bere arantzak zorrozten ditu handiaren aurrean.
|
|
|
Emoziak desberdinak dira kultura desberdinetan, baita emozioak islatzeko moduak ere. Ezagutza
|
bera
ere desberdina da kultura desberdinetan, baita hura komunikatzeko erreminta multzoa ere. Jarrerak desberdinak dira kultura desberdinetan; interpretatzen ikasi beharra dago, dudarik gabe.
|
|
|
Sentsazionalismoa
|
bera
ere arriskutsua suerta daiteke kulturen arteko talkaren aurrean gaudenean. Liskarrak eta dramak errazegi igarotzen dira lehen orrialdeetara.
|
|
|
Tamalez, norbaitek, botere talderen batek, alderdiren batek? besteak menperatzen dituenean, gertatu ohi da, menperatuak, biziraupena bermatzeko eta garantizatzeko, ez bakarrik agintariaren legeak bete behar izatea, ezpada haren ideologia
|
bera
ere onartzea, konturatuta nahiz konturatu barik. Harreman kulturaletan, maiz gertatu da euskaldunok amore eman behar izatea erdaldunaren aurrean bakearen aitzakian.
|
|
|
Erakunde publikoek enpresa pribatuen jarduera ekonomikoa zaintzen duten moduan, ekoizpen mediatikoa
|
bera
ere zaindu lukete, eta lehenbailehen parekotasun egoera hurbilago egon dadin presionatu.
|
|
|
Gauza bera modu desberdinez esan ahal izatea da estiloaren ekarpen nagusia. Estilo aldakuntzak talde kulturalak eta sozialak markatzen ditu, estiloak taldea
|
bera
ere karakterizatzen duelarik.
|
|
|
Ez dira hedabideak gaiztakeria guztien iturburu; bego hori bere horretan, hasteko. Arrazakeriaren kasuan, esate baterako, onarturik ere hedabideek badutela erantzukizuna, eta ez txikia hainbat kasutan, gizartea
|
bera
ere bada arrazista, eta hedabideek hori islatzen dute. Kasu horretan, hedabideak gizartearen isla mediatikoa dira.
|
|
|
Telebistako mezua diskurtso oso bat da, baita telebista programazioa
|
bera
ere. Telebistan programa desberdinak daude, eta bakoitzak bere helburua du.
|
|
|
Esan gura dena honako hau da, alegia: esaten denaz gain (proposamen idatziez gain) esaten den horrek sortzen duen mundu irudikatua
|
bera
ere garrantzitsua dela, batez ere zentzu politiko argiko item mediatikoei gagozkielarik. Gure testuinguruan hori garrantzitsua da.
|
|
|
komunikazio oligopolio gero eta handiagoak ekarri ditu. Oligopolio horien indarra hain da handia, ezen maiz filosofia oligopolioen moduan jardun duen Eliza Katolikoa
|
bera
ere arduratu baita Internet bezalako tresna komunikatzaileen garrantziaz. Eliza sarritan arduratu da gizarte komunikazioaz, terminoaren sorrera bera Elizari berari sor zaio eta.
|
|
|
Eta kultura bakoitzak gizarte esangura berezia aitortzen die elikagai batzuei eta besteei. Jatea
|
bera
ere, desberdin ulertzen da han eta hemen.
|
|
|
Hizkuntza
|
bera
ere osagai garrantzitsua da terrorismoaren aurkako borrokan. Mimetismo terminologikoa baztertu egin behar da ekintza terroristen egileen aldekoa denean, eta horren ordez beste bat eraiki ekintza terroristen dignifikazioa saihesteko.
|
|
|
Ikasketa prozesuen emaitzak dira komunikazioa eta kultura
|
bera
ere. Ikasketa prozesua zenbat eta demokratikoagoa izan, ikasitakoa eta demokratikoagoa izateko oinarri sendoa du ikasleak.
|
|
|
aldatuz doana, garatuz doana, etengabe birjaiotzen dena. Era berean, kultura
|
bera
ere dinamikoa da. Irmotasunean, garapen gutxi.
|
|
|
Lan intelektualaren eta esku-lanaren arteko muga
|
bera
ere hizkuntzak ahalbidetu du: «nirea duk, aginduak ematekoa; hirea, ostera, men egin eta nik agindutakoa betetzea», behin baino gehiagotan entzun den leloa da.
|
|
|
hitzek era guztietako objektuak ordezkatzen dituzte, bai eta funtzioak eta imajinazioak ere. Hitzak mundu erreala ordezka dezake, baita imajinarioa
|
bera
ere.
|
|
|
Lotuta dauden kontzeptuak dira hiru horiek. Hitz egitea banaezina da pentsamendutik, ezagutza
|
bera
ere pentsamenduagaz dago lotuta eta hitz egitea beharrezkoa du gizakiak bere ezagutza eguneratzeko.
|
|
|
Egia esan, hizkuntzaren jabe izanik, gizakiak esperientziaren bide zuzenetik baino askoz gehiago ikas dezake, zeren besteen esperientzien berri baitu, zeren gizaldiz gizaldi gizakiak sortu duen ezagutzaren jabe egin baitaiteke. Hizkuntzak, berbazko komunikazioak, geometrikoki handitzen ditu gizakiaren ikasteko aukerak, baita ikasteko abiadura
|
bera
ere. Amari begira, umeak ibiltzen ikas dezake, elikatzen, garbitzen eta bizitzen; baina, pentsatzen eta iragana bere egiten ere ikasten ote du horrela?
|
|
|
Berben esangura pentsamenduaren beraren eta hizkeraren beraren garapenari begira dago, horien menpekoa da eta horiekin batera irristatzen da eduki batetik bestera, zentzu batetik bestera. Pentsamendua aldatzen den heinean, hizkera
|
bera
ere aldatzen da. Hizkeraren aldaketak berak ere laguntzen die pentsamenduaren aldaketei.
|
|
|
Hizkuntza bera da gizakiaren ezagutza eta kontzientzia gidatzen dituen erreminta komunikatzailea. Berbak, badakigu, objektua ordezka dezake, baita ekintza
|
bera
ere; era berean, objektuaren eta ekintzen abstrakzioa ahalbidetzen duenez, berba sekulako erreminta da ezagutza eta kontzientzia delegatuak sortzeko. Zeren, ezagutza zuzena, esperientzia propioaren gainean eraikitzen dena, sentsoriala baita, norberak sentitutakotik eraikitzen dena, hain zuzen ere; baina, ez da bide sentsoriala gizakiak ikasteko duen modu bakarra:
|
|
|
Ispilua, zelanbait esanda, erabat askea da bere aurretik igarotzen dena islatzeko. Isla
|
bera
ere askea da, erakusten duena originalarekiko isomorfikoa da (ispilu arruntetan behintzat). Hedabideak, ostera, ez du askatasun hori.
|
|
|
Komunikazio eta informazio teknologia berriek (faxa, bideoa, sakelako telefonoak, edo satelite bidezko telebista) ezinezko bilakatuko dute kultura protekzionismoa, bai Europan eta Ozeanian baita Ameriketan eta Asian ere; Afrika
|
bera
ere bidean da.
|
|
|
Azpiegitura legez ere ulertzen dugu, ikastaldi honetan, komunikazioa. Testuinguru horretan, ordenagailu pantailaren eta erabiltzailearen artean hedatzen den lotura
|
bera
ere komunikazioa da. Komunikazioaren ingurua, ikusten denez, askotarikoa da eta zientzia desberdinek analizatu dute:
|
|
|
Igorleak badu eragin zuzen bat hedabidean eta hartzailearengan, hori argia da; baina
|
bera
ere ez dago salbu kanpo eraginetatik. Hartzaileak, jakina, nola igorlearen eragina hala medioarena pairatzen du, bai eta bizi duen testuinguru ezartzen diona ere.
|