|
2001
|
|
|
M. Butor en La Modification (1957) nobelaren ostean hedatu zen kontateknika honekin, heriotzaren ikuspuntu arras fisiologikoa aurkezten zaigu, baina hori bakarrik ez, irakurleok iheslearen solasaren hartzaile testualak bihurtu ere bai. Esan
|
beharrik
ez dago, bigarren pertsonan antolatutako kontaketa honek izugarrizko indar narratiboa duela, azken batean, iheslearen ezinegona barne elkarrizketa gatazkatsuaren bidez aurkezten baitzaigu. Horregatik dauka hainbesteko indarra iheslearen planoak, W.
|
|
|
mutila, neska eta psikiatra. Esan
|
beharrik
ez dago, triangelu horretako lehenengo bi kideen sexuak bestelakoak ere izan daitezkeela, eta homo/ hetero kontuez haratago, hirugarren elementuaren garrantziak baldintzatzen duela, ezpairik gabe, sedukzioaren joko modernoa. Trebezia eta trikimailu kalkulatuez engainatzen zuten Tenorio edo Casanoven garaiak pasa diren honetan, dagoeneko ezinezkoa zaigu, halaber, maite dugunari" I love you" edo" estoy por tí" bezalakoak botatzea, are gutxiago Euskaltzaindiaren arauak beteko lituzkeen" gustatua nago zutaz" gorritu gabe aitortzea.
|
|
2002
|
|
|
Baina autoreari ospea eman zion obra, esan
|
beharrik
ez dago, Obabakoak (Erein, 1988) ipuin liburua izan zen. 23 hizkuntzatara itzulita dago, eta merezi izan ditu, besteak beste, Kritika Saria (1988), Premio Nacional de Narrativa (1989), I. Euskadi Saria (1989), European Literary Prize delakoan finalista (1990), Millepages Saria (1991) eta Pyrénées Atlantiqueseko Trois Couronnes Saria (1995).
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dago, generozko literatura honek merkatuari gero eta gehiago begiratzen dion sorkuntzarekin lotura nabarmenak dituela. Edonola ere, bada, gure ustez, euskal eleberriari dagokionez gutxitan aipatu izan den kontu bat:
|
|
|
Arrieta, A. Urretabizkaia, L. Oñederra eta I. Rozas ditugu artean eleberriak kaleratu dituztenak; guztira, 5 emakume idazle. Esan
|
beharrik
ez dago, kopuruok urruti daudela Alicia Redondo Goicoecheak 1998an kaleratutako emaitzetatik. Ikertzaile honen arabera, artean argitara eman diren Espainiako nobelen egileen artean 174 emakumezko dira10.
|
|
|
Gasteizen, Deustun, Donostian, Bordelen, Baionan edo Pauen sortzen joan diren sailetan, metodologia eta irizpide kritiko zorrotzera egokituz joan da euskal literaturaren ikerketa. Alabaina, gehiegi pentsatu
|
beharrik
ez dago doktorego tesi hauetan aztertu diren egileak euskal literatur ikerketetan behin eta berriro kanonizatutakoak direla ohartzeko. Ildo horretatik, aipagarria da doktoregotesi hauek poeten lanen inguruan eginak direla gehienak, eta ez euskal narratibaren ingurukoak.
|
|
|
3), sistema hitza Claudio Guillenek erabili zuen lehenengoz 1971n, eta, gerora, teoria enpirikoak eta polisistemen teoriak erabiltzen duten terminologiarekin bat etorri da. Esan
|
beharrik
ez dago, azken hauek, hots, teoria enpirikoak eta polisistemen teoriak, euren izaera zientifikoa defendatzen dutela eta behin eta berriro azpimarratzen dituztela beren hurbilpenetan dauden oinarri epistemologiko
|
|
|
Prozedura honekin, poetika eta ekarri bakoitzaren azalpena jatorri dituzten baldintza sozio historikoen argitan egitea dugu helburu. Edonola ere, esan
|
beharrik
ez dago atal honetan egungo literatur sistema soilik izango dugula hizpide eta, hori horrela izanik, denboran hurbilekoak zaizkigun testuak ulertzeko bakarrik suertatuko zaigula argigarri. Has gaitezen, beraz, oso gainetik bada ere, euskal sistema literarioa zehazten eta kritikak bertan lukeen garrantziaz gogoeta egiten.
|
|
|
Eleberriak herritartasuna defendatu nahi du, tradizioa, zibilizazio modernoaren erasoaren aurrean. Esan
|
beharrik
ez dago ideologia katolikoa oso presente dagoela Agirreren bi nobeletan, eta narratzaileak garaiko euskaldunen herri hizkera islatu nahi izanak autorea Aranaren planteamendu puristetatik urrundu egin zela erakusten du. Egia esan, Agirreren arrakasta elkarrizketen freskotasunari zor zaio, nahiz eta freskotasun hori, Lasagabasterrek dioenez (1985), mende erdi batean ez zuten aprobetxatzen jakin eleberrigile errealistek.
|
|
2003
|
|
|
Aurten, gure arteko lanik ezaren arazo larria jarri nahi izan deuskue aurrean. Esan
|
beharrik
ez dago, guztiok ondo dakigulako, lanik ez hori zenbaterainoko problema sakon larria dan mundu zabalean eta, batez bere, gure artean.
|
|
|
" Bakearen aldeko eguna" da hau. Eta, nik esan
|
beharrik
ez dago, guztiok dakizue, ondo baino hobeto, bakerik eza zer dan, eta bakearen preminea ze gorria dan gure artean egunotan. Gure artean eta mundu osoan.
|
|
|
Hau eskandalua... Esan
|
beharrik
ez dago, ez zaitudala etxetik ikusi gura.
|
|
2009
|
|
|
Nik neuk ez nebazan ezagutu. Baina pepe eginda biziko zirala esan
|
beharrik
ez dago. Halako jauregi ederrean!...
|
|
|
Eta, kostaz baina, heldu jaku gure Peru etxera begigorri eta guzti. Josepa oso poztu zala esan
|
beharrik
ez dago. Ahokadea eukan makala bigarrenez be!
|
|
2011
|
|
|
66). ...aren eta polisistemaren dinamikan eragiten duten faktoreei begira, kasurako, itzulpen jakin bat literatura kanon bati jarraikiz eginez gero, edo posizio indartsua duen autore batek egiten badu, hurbilago egongo da literatur polisistemaren zentrotik, edota eragina izango du, literatur lanen banatzaileek, ikertzaileek, irakasleek zein kritikariek obra batean edo bestean jarritako arretak; ezen, esan
|
beharrik
ez dago, itzulpenak polisisteman hartzen duen lekuaren berri ematen baitute, kasurako, itzulpen kritikek eta itzulpenari buruz egiten diren gogoetek.
|
|
2018
|
|
|
" Datorrena hartu behar! Zer egingo diozu, ba!" esan zuen, eta baita onartu ere; munduko denbora aldatsgora latzak eta pendizak igotzen iragaiten duela pertsonak eta hori ostendu
|
beharrik
ez zegoela. Banaka batzuk bazirela, sekula erasorik jasaten ez zutenak; alabaina haiek ere eguzki gabeko loreak zirela, ez zuen dudarik, ireki bezain azkar ihartzen zirenak.
|
|
2021
|
|
|
Esan
|
beharrik
ez dago, irakasleekin gertatzen den moduan, ikasleen profila eta gaitasunen izaera eta garapen maila norbanakoari dagozkiola, eta zaila dela, beraz, patroi orokorrak determinatzea. Hala ere, nolabaiteko ardatz komun batzuk eskaintzen saiatuko gara parte hartzaileen ekarpenetatik, aurreko ataletan azaleratzen direnez gain, noski.
|
|
|
Hori da. Eta beharbada argitaratuko ez balitz, aurpegia eman
|
beharrik
ez balego saria irabaziz gero, nik uste dut asko gehiagok parte hartuko zutela". (AIR1)
|
|
|
Modu berean, ikas prozesuarekiko parte hartzaileen rolak nahiz ardurak, nolabait, orekatzen ere lagunduko duen planteamendua litzateke. Ondoko diagraman irudikatzen da proposatzen dugun prozesua, eta, hartzaileen zein testuinguruaren ezaugarrietara eta beharretara egokitu dela esan
|
beharrik
ez dago.
|
|
|
Txakurrak eta katuak inguruan bueltaka hasi jakozan eta. Hortik aurrerakoak kontau
|
beharrik
ez dago. Etxeko gauzak etxerako.
|
|
2022
|
|
|
Halan esaten zan mortzilak ordeaz, gero besteek egin orduan bueltan emoten ebezalako. Familiak be orain baino handiagoak zirala esan
|
beharrik
ez dago.
|