|
2000
|
|
|
Ondoren, mundializazio prozesuak ekonomian, gizartean eta kulturan izandezaketen eragina aztertu dugu. Esan
|
beharrik
ere ez dago, zientziaren eta, batezere, teknologia berrien garapen itzelak modu erabakigarrian eragin duela behin etaberriz aipatzen ari garen, burujabetza, kontzeptuaren debaluazioa.
|
|
|
Euskalduna, berriz, herrizaharra da, optimismo haundiegiz ibiltzeko munduan perfekzio guztizkoaren edonolako teoria etaidealekin. Ezta
|
beharrik
ere. Zertarako??
|
|
|
Bakarrik faltako litzateke, guztion arteanmesedea baino areago kaltea egitea, Txillar kritikoa eta polemikoa isilaraziz. Baina hauguztia esateko
|
beharrik
ere ez dagoela uste dut, oraindik ez baita heldu, zorionez, Txillarren alde kritikoa apalduko duen zerik.
|
|
|
EZ dizut oraindik erran, baina erran
|
beharrik
ere ez nizun ezen deabrua zela aita Bartolomeren buruko mina.
|
|
|
Hortxe, lehen orrian. Izena irakurri
|
beharrik
ere ez nuen izan, Ttipi zela jakiteko.
|
|
|
Neguan, etorri
|
beharrik
ere ez nukeen izanen. Oinarrizko datuak usadioko deiak eginez bildurik —Suhiltzaileak, Udaltzaingoa, Gobernuaren Delegazioa—, 450 karaktereko albistea argitaratuko nukeen, eguneko trafiko istripuen laburpenaren eta poliziak hiriko Alde Zaharreko gamelu tikien kontra egindako azken sarekadaren kronikaren artean.
|
|
|
Jaun andereok, gabon. Atzo ustekabeko adierazpen batzuk entzun genituen areto honetan bertan hasi da herri tribunala bildua zegoen aldera inguratuz eta besoaz zerua seinalatuz, eta hilkutxa hotz baten antzera utzi gintuzten gure akusatuaren frikunkeria gehiago ezagutu ahal izan genuen, baina iraganeko kontu horien
|
beharrik
ere ez dut nire alegatoa egiteko, zeren presidentearen oraina baita une erabakior honetan epaitzea dagokiguna. Hori argitu ondoren, eta, ezer baino lehen, oroitarazi nahi dizuet gaurko honetan EEBBetako presidentea epaitzeko bildu garela, EE BB e ta-ko pre si den te-a, alegia.
|
|
|
Horietako asko eta asko artxibatuta geratzen dira, nahi denean eskuragai. Horretaz gain, telefonoek, faxek eta Internetek milioika ate gehiago zabal diezazkiokete, erredakziotik irten
|
beharrik
ere gabe, kazetariaren. Baina, horrenbesteko erraztasunaren ondorioz, horixe izaten da azkenean kazetariari falta izaten zaiona:
|
|
2001
|
|
|
Pertsonaiak antolatzen du nobelari dagokion aurkezpen kronologikoa, berarentzat garrantzia duten pasadizoak soilik azpimarratuz. Esan
|
beharrik
ere ez dago, planteamendu hau zein urruti dagoen nobelako gertakari guztiak Jainko baten moduan antolatzen zizkigun ohiturazko nobeletako narratzaile orojakilearengandik. Arrazionalismoaren eta positibismoaren itzalean mundua guztiz menderagarria zekusan gizakiari kontamolde tradizionala, lineala, bazegokion, bi mundu gerrak jasan dituen gizaki etsituak bere existentziatik abiatuz egin dio aurre ulergaitz eta krudela bilakatu zaion munduari.
|
|
|
Pertsonaiak antolatzen du nobelari dagokion aurkezpen kronologikoa, berarentzat garrantzia duten pasadizoak soilikazpimarratuz. Esan
|
beharrik
ere ez dago, planteamendu hau zein urruti dagoennobelako gertakari guztiak Jainko baten moduan antolatzen zizkigun ohiturazkonobeletako narratzaile orojakilearengandik. Arrazionalismoaren eta positibismoaren itzalean mundua guztiz menderagarria zekusan gizakiari kontamolde tradizionala, lineala?
|
|
|
Baina, dena den, ez du ezer asko esan
|
beharrik
ere. Berehala konturatu da entzutearekin nahikoa duela.
|
|
|
Diputazioko istorioa, inspektorearena eta hori, alde batera laga ditu. Ez du horren
|
beharrik
ere izan. Hobe da, eta halaxe egin du, elkarrizketaren hariari pixkanaka tira, xume xume, berak nahi duen lekura eraman arte.
|
|
|
Liburuari dagokionez irakurri
|
beharrik
ere ez da izango. Izotza bezalako nobela irakurtzea izotza jatea bezalakoa izango baita, jan eta aseko ez zaituelako.
|
|
|
Zuk gu ezagutu? Ezta
|
beharrik
ere!
|
|
|
Azpijokoz, isilka misilka, ezinago hobeto ehunduriko estrategiaz, aporia batera eraman zituzten. Behin han, ez zuten armen
|
beharrik
ere izan.
|
|
|
Ez dute euskaltzale guztiek idazten jardun beharrik. Denek bat batean filosofiaz mintzatzen hasi
|
beharrik
ere ez. Badago lanik aski euskaltzaleen  tzat horretaz kanpora euskara gordetzeko eta zabaltzeko.
|
|
|
Ez da hitzak bere onetatik atera beharrik, zuzen ugari esku artean dauzkagunean batez ere. Sagarra" ukañi"
|
beharrik
ere ez, euskaldun guztiek eskaini egiten baitute.
|
|
|
Esan
|
beharrik
ere noski, hazkuntza ekonomikoa ez datzala, inondik ere, aldagarri bakar batean eta denak beharbeharrezko direla nolabaiteko oreka lortu ahal izateko. Baina, aldi berean, egia ere bada aldagarrien arteko ezberdintasunak nabariak direna eta teknologi aurrera kuntzakzein giza ezagutzak erabateko eragileak direna hazkuntza ekonomikoa suspertzeko orduan.
|
|
|
Ofizialki hizkuntza bakarra dago Frantzian. Ez da euskararik, ez eta Lege eta indar handiren
|
beharrik
ere hain euskaldun gutxiren eskubideak ahazteko.
|
|
|
1787ko hitzaurreak egoera berri bat islatzen du. ...ta zabalagoa da, eta argitalpen berrian Kantek zenbait atal berridatzi zituen, edukia oro har berdina bada ere (‘idealismoaren errefusapen’ labur bat soilik gehitu zuen, Kantek berak aipatzen duen legez; horretaz gain, barne garapen sotilago bat ere nabarmentzen da), aurkezpenari dagokionez asko baitzegoen egiteko (nahiz eta berak aitortu ezinezkoa dela kritika inoiz herrikoia bihurtzea;
|
beharrik
ere ez!). Hitzaurre berriak konfiantza berri bat islatzen du, ausartagoa da eta oso sonatuak bihurtu diren ideiak aurkezten ditu.
|
|
2002
|
|
|
Hasteko, jende gehienentzat ezezagun gara euskaldun bezala. Euskaldunok beti gutxiengo bat izan gara Erriberan, hori esan
|
beharrik
ere ez dago, baina gainera gauzak asko politizatu dira azken urteotan eta nahasketa ekarri du horrek. Alde batetik ezagutzen naute pertsona bezala, ezagutzen gaituzte, eta naturaltasunez onartzen gaituzte; baina beste aldetik telebista eta komunikabideen eragina hor dago, eta gurekiko jendea nahastuta dagoela esango nuke:
|
|
|
Horrela, egungo egunean, milioika euro zor dizkio administrazio horrek Hobetuz erakundeari. Jaso beharrekoa, esan
|
beharrik
ere ez dago, langileek eta enpresek pagatutako kuotetatiko dirua da, eta, horrenbestez, eman dutenen jabetzakoa. Bada, katramila horretan, sindikatu abertzaleek Hobetuzen eskubideen defentsan ari diren bitartean, ez adituarena egiten duten sindikatu espainolek, hobeto baitatorkie Forcem dagoen dagoenean mantentzea.
|
|
|
Eskubidez dagozkio 92 artikuluaren aplikazioa eta libertateko bizimodua, eta eskubidez dagokio, berebat, kondizio horien ondoriozko bere patologiaren behar bezalako jarraipena. Esan
|
beharrik
ere ez dago, espetxeko baldintza higieniko sanitarioak, hango elikadura eta bizitzeko kondizioak... oztopo larriak dira Bautista sendabidean jartzeko. Bestela esanda, espetxean den bitartean, ezinezkoa da jarraipen mediko psikologiko egokia egitea, baita eskakizun dituen erizaintzako zaintza bereziak ematea ere
|
|
|
13 Edozein kasutan, ez nuke atal hau amaitu nahi igoera kualitatiboaz mintzatu naizenean gehiegi nabarmendu ez dudan kontu bat aipatu gabe: esan
|
beharrik
ere ez dago kaleratu diren emakumezkoen lan guztien kalitatea ez dela, inondik ere, maila berekoa izan. Emakumezko guztiak zaku berean sartzen dituzten hurbilpen kritikoak kritikatzen ditugunok argi utzi behar dugu maila duineko lanen ondoan (Oñederraren nobela, Meaberen poema liburua, Rozasen narratiba, Urretabizkaiaren azken nobela....), hala moduzko lanak ere kaleratu direla (adibidez, Gutiziak [Txalaparta, 2000] liburuan barneratu ziren ipuinak, ez ziren, kalitate maila berekoak).
|
|
|
Aris. Erran
|
beharrik
ere ez.
|
|
|
Medusaren burua zorro sorginduan sartu zuen berriro ere eta bere ama maitearengana joan zen Pertseo. Uharte hartako gizon gaiztoei beldurrik zertan izan ez zeukala esan zion, ezta Polidektes errege maltzurraren atzaparretatik ihes egin eta tenplu batean gorde
|
beharrik
ere.
|
|
|
Horrez gain, jangaiak ekartzeko ere ez omenzen haien beharrik, Gaztelatik nahi adina ekar zitezkeelako edo bestela nahikoazelako elikagaien jatorriko Estatu edo herrialderen batekin hitzarmen bat egitea.Gainera, horien ordez burdina edo bestelako gaiak eraman beharrean, urre etazilarra eramaten omen zituzten. Haien arrantza ekoizkinen
|
beharrik
ere ez omenzen, bertakoek nahi adina ekartzen baitzuten, eta gainera, gipuzkoarren laguntzarikgabe ez omen ziren gai izango jarduera hori egiteko, izan ere «aquella tierra se alimenta y puebla a la sombra, calor y regadios de las conveniencias de VS». Bestalde, Conversa hitzarmena elkarren arteko liskarrak ezabatzeko omen zen, baina 11.artikuluaren babesean ez zegoen benetako bakerik.
|
|
|
izena? eskatu
|
beharrik
ere ez duzu izango:
|
|
|
Martzial adiskidearen eragina du Juvenalen lanak, baina ez zen hura bezain ospetsu bihurtu bere garaian; ez zuen hura bezain losintxari aritu
|
beharrik
ere izan, eta askatasunez kritikatu zituen bere garaiko ohiturak, moral kontserbadoretik abiatuta. Martzialek errealitatearen irrimarrak egiten bazituen, Juvenalek eszena osoagoak marrazten eta margotzen ditu, erretorikan ikasitako baliabideak erabiliz.
|
|
|
izena? eskatu
|
beharrik
ere ez duzu izango:
|
|
2003
|
|
|
Paretako nahiz eskumuturreko ordulari arruntak ez dira horren zehatzak inondik ere, eta egia esan,
|
beharrik
ere ez. Baina aplikazio teknologiko ugarik hegazkin eta itsasontzi, satelite edota misilen gidaritzarako erabiltzen direnek, esate baterako ezinbestekoa dute zehaztasuna.
|
|
|
Aipatu
|
beharrik
ere ez dago, erdialdeko euskararen ezaugarriak dira azken baten nagusi Oskillasoren" euskara osotu" horretan ere, Azkueren ahaleginean bezala. Morfologia, sintaxi zein lexiko ezaugarrien portzentaiak ateratzera joko bagendu, duda barik erdialdeko ezaugarriak nagusituko lirateke bazterretako guztien gainetik.
|
|
|
Hil
|
beharrik
ere.
|
|
|
Haur espainiar batzuek, gaur egun, ez dute irakurtzen eta idazten ikasten Haur Hezkuntzako hirugarren mailara arte. Gaur egun, legezko betebeharra da Lehen Hezkuntzako lehen mailara arte (sei urte) haurrek ez dutela irakurtzen eta idazten hasi beharrik, ez eta batuketa, kenketa, biderketa, atzerriko hizkuntza bat eta abar egiten hasi
|
beharrik
ere. Hezkuntza Ministerioak, autonomia erkidegoei emandako testuen arabera betiere, Haur Hezkuntzan funtsezko aldaketa bat egitea erabaki du.
|
|
|
Haren aurretik pasatzen naizenean ez bainau ikusten, edo, ikusten banau, irri etsi batekin agurtzen bainau, Txomin joan zenez geroztik buruan haren irudia besterik ez baleuka bezala. Hala ere, orain ez du semea ikusi gabeko orduak marraz marra zenbatu beharrik, ez platerik jarri beharrik, ezta ohea zabaldu
|
beharrik
ere, ilunabarrero hitzordua baitauka semearekin. Lo egiteko betarik ere ez du aurkitzen, eta maiz, ilunabarra eta gaua iraganda gero, hantxe jarraitzen du, etxeko terrazan edo sukaldeko leihotik gora begira.
|
|
|
Don Kosmek, aitak eta aitonak bezala, abokatutza ikasi zuen, eta haien antzera, Azpilgo alkatea ere izan zen, hauteskunderik egin gabe. Demokrazia zaharraren arautegia ere ehortzia baitzuten azpildarrek orduko, eta diktadura baten menera baikeunden orduan Azpilen, ez teorian –botereak ez baitzuen artean lege zaharraren letra marratu ez ezabatu,
|
beharrik
ere ez–, bai praktikan.
|
|
2004
|
|
|
Balore horiek estatu kide guztienak ere badira, aniztasuna, tolerantzia, justizia, elkartasuna eta diskriminaziorik eza ezaugarritzat dituen gizartean". Esan
|
beharrik
ere ez dago Batasunaren zabaltzearen kide berriak izateko hautagaiek balore horiek errespetatu dituztela, eta baita gaur egungo estatu kideek ere, dauzkaten barruko arazoak alde batera utzita.
|
|
|
Esaiozu Beñati belarrira zurekin atera nahi duen, ea zer esaten duen. Zuk ez daukazu zilborrean pirtzinik, baina
|
beharrik
ere ez, nonbait. Zuk goraxeago dituzu Beñat liluratzeko beste bi arrazoi.
|
|
|
–Beno, beno, ez duzu hain transzendente jarri beharrik, Aitor. Gaur nirekin buelta bat ematen baduzu, ez duzu nirekin ezkondu beharrik, eta Joanarekin haserretu
|
beharrik
ere ez. Nik nirea esan dizut.
|
|
|
Euskaldun izatea, jakina, ez da inoizko euskal esentzien bila ibiltzea, edo halako leinu garbitasunaren aztarnak gaurkotzea, edo halako izaera aldagaitz eta hilezkor bati bizirik eutsi nahi izatea. Hori, erantsiko nuke nik, ez zegoela esan
|
beharrik
ere, gure arteko kontzientzia kontuak eta joera ideologikoen gaitasun indarrak zertan diren ez bageneki.
|
|
|
Hauxe besterik ez bada, ez dago konpontzera eraman
|
beharrik
ere.
|
|
|
Ez dago ezer objektuen eta nire gogoarenartean: cz dago esperientzia zuzenetik mundu materialeranzko inferentziarik justifikatzeke (mahai baten nik dudan esperientziak ez gaitu nahitaez mahai horren existentzian sinesteraeraman behar; errepresentazionismoa), ezta sentimen datuak legez ezagutzen dugun gauzaziur bakarra onartu
|
beharrik
ere (fenomenismoa). Hautemate kasu arrunt batean, ni niregelan, adibidez, liburuz inguraturik, konputagailua mahai gainean, ohea, etab.?, abiapuntua ez da nire esperientzia zuzena, sentimen datuena?
|
|
|
Laster aplikatuko den lurzati berriaren ardatz nagusiek oso eduki zehatzak dituzte segurtasunari, trazabilitateari eta, batez ere, erantzukizunari buruz. Esan
|
beharrik
ere ez dago haren aplikagarritasunak elikagaien segurtasunaren ikuspegi zehatz eta integratua baldintzatzen duela. Aplikatzeko aukera baino lehentxeago, zalantzak sortu dira:
|
|
|
Komentatu
|
beharrik
ere ez egunkarietan eta aldizkarietan sortu zèn iskanbila. " Futbolaria uste genuena idisko bihurtu zaigu", zioen batek.
|
|
|
Nik ez nuen ezer ulertzen, ulertu
|
beharrik
ere ez, beharbada, zeren eta azkar baino azkarrago berotu baitzitzaidan ostera galdara... baina eta Montsek, eskua orain burura eramanik, beste ile bat kendu zidan bertatik, deux petits chéveux, bi ile ttiki...
|
|
|
Esan
|
beharrik
ere ez dut ezinezkoa egin zitzaidala lorik egitea, hain nindukan jelosiaren harrak bere menera, bihotzean kosk eta kosk: jiratzen nintzen alde batera, jiratzen bestera, ia mekanikoki, baina alferrik; goizeko hirurak aldean ate hots batzuk entzun nituen, eta, Nobel sariduna joana zela pentsaturik, Montse noiz iritsiko zain geratu nintzen; baina Montse ez zen iritsi; eta jelosiaren harrak are estuago hartu ninduen, eta are urduriago jiratzen hasi nintzen alde batera eta bestera... harik eta, hainbeste jira eta bira egin ondoren, izerditan hasi nintzen arte; egarriak hartuta, fanta edo coca cola bat edateko asmotan jaiki nintzen, baita emaztea zelatatzeko asmotan ere, jakina; goizeko laurak ziren eta etxeko edaritegirantz jo nuen, soinurik atera gabe:
|
|
|
Azken kontzeptua nola xehatzen duten jakin nahi nukeen arren, datuek positiboak dirudite eta informazioak ez du interes berezirik sortu. Ez da
|
beharrik
ere, baina gogoratzen naiz, bai, Guggenheim" euskal euskaldun" eta" euskal erdaldun" kultur egile eta eragileen kritika zakua izan zela hasieran. Hori zen kulturalki eta politikoki" egoki" garai hartan (onkeriarik izan gabe) eta idazle —ia denok gara idazle, merkea baita ofizioa— eta kulturgile —are arruntagoa— bakan batzuk soilik idatzi genuen hedabideetan haren alde, Bilboren berrikuntza integralak behar zuen indarguneetako bat bihur zitekeelako.
|
|
|
Egia da guk genukeela esan pertsona horri buruz dugun ezagutza osoa zientzian oinarritzen denik, ezta
|
beharrik
ere; askok, gainera, higuina erakutsiko liokete eguneroko bizitzan lagunekin eta ezagunekin izan ditzakegun harremanak zientziaren galbahetik pasatzeari: " zera murriztuko dut nire betiko lagunarekin edo maite dudan neska edo mutilarekin dudan harremana zientziaren bide estura!", esango genuke, baina Descartesek une honetan ez dihardu ezagutza zientifikoaz, baizik eta ezagutzaren edozein formaren ahalbideaz; eta horregatik, hain zuzen, eraman dezakegu argudioa halako muturreraino, horregatik astintzen ditu gure konfiantza osoaren sustraiak.
|
|
|
Etxe txuria zen, teilatu gorrikoa eta bi bizitza zituena; polita, baina ez palazioa. Ezta izan
|
beharrik
ere, jakina. Ni neroni ere ez nintzen oso palazioko, ez nintzen zaldi edo katu, baizik eta behi.
|
|
2005
|
|
|
Afaltzera eta lo egitera, berriz, bakoitza bere etxera joan ohi zen, ekoizpen etxetik Donostia inguruko langileak hartzen saiatu baitziren. Ez zuten roulotterik eta hotelik izan, baina horien
|
beharrik
ere ez. «Aurrekontu baxuko filma eta gainera lehenengoa izateko, oso baldintza onetan aritu gara», esan digute zuzendariek.
|
|
|
Halaber, ereduen eskemak Lanbide Heziketarako zein Unibertsitaterako ez du balio, ezen, horren eskaintza zabala eta denboran aldakorra dena bi hizkuntzetan eskaintzeko modurik zein baliabiderik ez baitago egon. Ezta
|
beharrik
ere! Ereduen sistema, bi hizkuntzetan pentsatzen zuen gizarte batentzat nahikoa izango zen, akaso; eleaniztasunean ardaztu nahi den hezkuntza sistemarako, ostera, labur geratzen da.
|
|
|
Zertarako nahi dut, gainera, irakaslea, ezertxo ere ez banaiz? Jan
|
beharrik
ere ez dut izango, puntu bat banaiz? –konbertso bat bezala mintzatzen zen, zinez, Ines.
|
|
|
Baina Ametsengana zoriona banatzeko itzultzerakoan haren aurpegi kezkatua topatu du. Galdetzeko
|
beharrik
ere ez du izan, mutila berehala hasi baita mintzatzen:
|
|
|
Downloading... eta laukiz lauki betetzen doan marra urdina, prozesua betetzeko falta dena adierazten duena. Atetik ezin du irakurri ondo, baina
|
beharrik
ere ez du. Bere barnean badaki bere buruari onartzen utzi nahi ez diona:
|
|
|
Ez dakidala norekin ari naizen? Ezta jakin
|
beharrik
ere. Oporretatik itzuli berri naiz eta lana dut pilatuta, ganorazko zerbait eskatu behar didazunean deitu, ados?
|
|
|
Lehenago Naroa ez da konturatu sagu horrek ez duela kablerik. Antza,
|
beharrik
ere ez. Urkoren aurpegi kontzentratuari irribarre maltzurra antzeman dio.
|
|
|
Zientzia fikzioa ez da goi kultura, ezta izan
|
beharrik
ere. Tele predikua ere ez da.
|
|
|
" Testu zatiak" eta" iragarpena", beraz, ez dira inolaz ere esklusiboki euskalarien aztergaia, baizik eta baita autore honen pentsamendu antropologiko pedagogiko linguistikoa ulertu nahi duen edonorena ere. Esan
|
beharrik
ere ez dago, jakina, euskaldunontzat bi testu hauek, eta hauekin baita bere bestelako euskal ikerketek ere, interes berezia dutela eta, neurri handi batean, honengatik eskaintzen ditugula itzulita jarraian. Utz diezaiogun orain Humboldti" euskaraz" hitz egiten.
|
|
|
Hemen ere gogora ekartzekoa da, aldez aurretik eta orokorrean, haren ustetan hizkuntzak" paper garrantzitsuena" jokatzen duela pertsonen etengabeko humanizazio" prozesuan" eta, zehazki, bere bitartekaritza ezinbestekoa dela gizabanakoak bere" indibidualitatea" etengabe" unibertsalitatera" gerturatu ahal dezan113 Ideia nagusi hau xehatzerakoan esan beharra dago, lehenik, gizakiaren formazio prozesu hori neurri batean beronen ezagupenen zabaltzearen edo bere burua intelektualki garatzearen emaitza dela. Honen oinarrian," gizakiak" aurrera egiteko berez duen grina dago, hau da, honek ez du inoiz bere horretan geratzeko asmorik eta," barneko sakonenetik batasuna eta osotasuna" lortzeko helburua duelarik," bere indibidualitatearen mugak gainditu nahi ditu" 114 Apenas esan
|
beharrik
ere ez dago batasun eta osotasun hori lortzea" desideratum" baten moduko zerbait dela eta, egiaz, honetara zuzenduriko bilakaera intelektuala amaierarik gabeko prozesu bat bezala ulertu behar dela. Kontua da, eta hau azpimarratu nahi dugu orain," hizkuntzak era benetan itzel batean laguntzen duela" 115 hemen, are gehiago," hizkuntzak subjektibitatetik objektibitaterako igarotzea ematen deneko puntu nagusia osatzen duela" 116 Honi esker bakarrik ahal izango du gizabanakoak bere jatorrizko esparrua gainditu eta, aldi berean, printzipioz kanpotik datorrena barneratu eta berea egin.
|
|
|
Nehoiz ez zen berataz hain segur sentitu: hiltzea erraza zen azkenean, ez zen deliberatzearen
|
beharrik
ere, aski zen herra eta urrikirik eza erraietan ohora adina sustatzea, naturaren senari itsu jarraitzea. Jendeen erditik ildoa udalatu zuen eta estradaren azpira heldu zen.
|
|
|
Badaki herriko alkatearen eta abadearen ondotik eta sendagilearekin lehian, bizargina bera zela garai batean herri txikietako hirugarren botere faktikoa. (Aipatu
|
beharrik
ere ez dago aseguru saltzailerik onenak zirela antzina bizarginak, bizar labana zorrozten zuten bitartean galdetzen zutela," bizi asegururik ba ote duzu. Salduko nizuke bat, modu onean...
|
|
|
Billy Garlic, bai izen ederra. Bere potretari so egin
|
beharrik
ere ez dago Billy Garlic irabazle baten izena dela jakiteko. Kanadar baten kontra jokatzen omen du pisu astunetako finala.
|
|
|
Horretan lan egiten du Irungo diru truke kabina itxi zutenetik. Txanpon ezberdinik ezean, txanpon trukerik egin
|
beharrik
ere ez, ondorioz. Eta bera kale gorrira.
|
|
|
Lo egongo da kirofanoan, berdin zaiola esnatu edo halaxe jarraitzea. Ezer erabaki
|
beharrik
ere ez dauka, gainerakoek egingo dute hori bere lekuan. Medikuek iratzarriko dute agian, eta esango du" Oh putain!
|
|
2006
|
|
|
Berdinen arteko paktua omen," eman" diguten forua... Orduko denboretan gizartea horizontala zen, batzarretan funtzionatzen zuen, eta forua ez da testu idatzia, ez zegoen idatzi
|
beharrik
ere. Forua ohitura eta erabilera da, ez besterik, dinamismoz beterik dago!
|
|
|
Kalkulagailuarekin bezala da. Orain ez duzu batuketa egiten jakin
|
beharrik
ere. Kalkulagailuari sakatu eta nahikoa da.
|
|
|
Esan
|
beharrik
ere ez dago Maiestate Horren Gobernuak azken hori aukeratu duela, eta hala egiteko parada izan du, legea hautsi gabe. Fidantzaren gaiak, jakina denez, lotura estu estuak ditu aurreneurrizko espetxealdiarekin, eta, fidantzaren gai horretan gertatzen den bezala, hemen ere ahaleginak egin dira justiziaren helburuak auzipetuaren eskubideekin harmonizatzeko.
|
|
|
Ez dago kontua Lila dit ça (Ziad Doueiri, 2004) filmean aipatzen den azkenmuturreraino eraman
|
beharrik
ere: «Alutxo samur baten eta Palestina askatzearenartean aukeratu behar banu, alutxo samurra aukeratuko nuke nik» dio bertanezagutu berri duen neskarekin txoratuta dagoen Chimo pertsonaiak, Marseillakoerrebaletan bizi den protagonista arabiarrak.
|
|
|
batetik, erregeak modu pribatuan egiten zuena; bestetik, gortearen aurrean egiten zuena eta, azkenik, oturuntza nagusia, non langileen armada osoa eta jangelan oso erritual nagusia zabaltzen baitzen. Esan
|
beharrik
ere ez dago bai zerbitzariek, sukaldariek, maiordomoek eta zerbitzari helduek ondo ezagutzen zituztela beren eginkizunak eta betebeharrak, eta behar den isiltasuna eta eskatzen zuten jokabidea gorde behar zituztela. Hori bai, baziren zenbait atariko erregea otordu publikoetan bazkaltzen hasi aurretik, hala nola esku garbiketa, ogia mahai gainean jartzea okinak eta kapera errealeko prelatuaren bedeinkapena.
|
|
|
Hala ere, VPH bidezko infekzioaren ondorioz tumore bat garatzeko arriskua nabarmen handitzen da sistema immunea ahulduta baldin badago. Esan
|
beharrik
ere ez dago garapen bidean dauden herrialdeetan, osasun baldintzak eta HIESaren eragin handia ez direla, inondik ere, sistema immune ahaltsu baterako agertoki onenak. Onartu berri den txertoa, ordea, ez dirudi gehien behar den lekura iritsiko denik, ezin izango baita kostu handia onartu, 300 eta 500 dolar artean antzeko zenbatekoa eurotan.
|
|
|
Ukitutako eremuan barna pasako da, eta mantenduko da gaurko errepidea zerbitzu bide gisa eta sarbide gisa, inguruko baserrietara, etxe partikularretara eta nekazaritza, abeltzaintza eta basogintzako eremuetara ailegatzeko. Hori eginen balitz, ez litzateke bi zubien beharrik izanen, ez eta komunikazio lokarria edo azpiko pasabideak egin
|
beharrik
ere, hobeki errespetatuko litzateke inguruko estetika, paisaiari eta bertako ustiapenei kalte egin gabe, Bidasoa ondoko bazterren konfigurazioa mantenduz.
|
|
|
Behin bapo afalduta, drag queen hirukote batek ikuskizuna egin zuen jatetxean. Giro horrekin esan
|
beharrik
ere ez dago jaia gaueko ordu txikiak arte luzatu zela. Zapatuan, gainera, aurreko gauekoak gutxi balira, lagunekin afaria egin zuten Elgoibarko Belaustegi jatetxean.
|
|
|
Ortega-ren asmo anbiziotsua, aldiz, sintesi handia da: ...berdin, halako soil den bezainbaitean zientziarik ez dena) filosofiarekin uztartuz, historia egiaz zientzia estrikto bihurtzea649 Argudiaketa hau hobeto bermatzeko, orokorki Ortega-ren positibismo eta materialismoaren kritikaz, eta zientzia eta filosofiaren elkar osagarritasun ezinbestekoaz, luzatu egin ginateke, baina horrek urrutiegi eramango gintuzke; zilegi izan bedi bestalde itxarotea, behar
|
beharrik
ere ez dagoela apika gure xederako.
|
|
|
Horrela igaro ziren arratsaren azken orduak; argia joan zenean irratiarentzako pilak bilatu genituen, baina topatu nituen bakarrak erdi gastatuak zeuden lehendik ere eta irratia isilik geratu zen handik gutxira. Haren
|
beharrik
ere ez txikizioa izugarria zela jakiteko: kanpoan euria ari zuen etengabe, munduaren berezko joera euria egitea balitz bezala.
|
|
|
–Niregatik joan
|
beharrik
ere ez daukagu. Berdin zait.
|
|
|
Badira batzuk, barruko patiorik ez badute, bainugelan bertan alderik alde zabalduko dutenak, edo sukaldean bestela, bertako epeltasunean azkarrago lehortzeko; inola ere ez kalean, jendearen bistan. Gure etxean ez gara horren herabeak ere, baina bai diskretuak, euskaldunon bataz besteko neurrian behintzat, eta, nola leiho guztiek kalera jotzen duten, bada, esekitokiaren atzeko aldean ipini ohi ditugu barruko arropak, maindire eta alkandoraz inguratuta; ez dut esango ezkutatuta jartzen ditugunik, ez baitaukagu zer ezkutaturik, baina ez dago herri osoari kontatzen ibili
|
beharrik
ere zer koloretakoak diren nire galtzontziloak, zer modelotakoak nire andrearen kuleroak.
|
|
|
Banekien txerrien bazka ere jateko gai zarela eta zenbat eta koipe gehiago gusturago irensten duzula (ez dut okelarik probatzen, esnea gaingabetua eta nahiago dut baraua McDonald’s eko patata frijituak baino). Banekien Londresera joateko asmoa aspaldiko zure ametsa zela eta etxeko bazkarietatik faltan botatzen duzun bakarra piper beteak direla (ez dago esan
|
beharrik
ere baina piperrek bihotzerrea eragiten didate). Banekien edozein lanbidetan molda zaitezkeela baina aktore ametsak izan ezik beste ezerk ez zaituela asebeteko (eta, jakina, aktore guztiak mamirik eta bururik gabeko harroputz eta tontolapikoak direla sinisten dut, beste ezeren gainetik).
|
|
|
Hain segur ere haiek arinduko zioten irakurketaren nekea, baita, halakorik izatekotan, idazketarena. Beharbada horren
|
beharrik
ere ez zuen izanen. Zortzi hamar hilabetetik behin bidaia egiten zuen Zuberoako hiriburura, eta han zenbait egun egiten.
|
|
|
1569ko apirilaren hondar egunetan, Nabarrenkoxeko ateak ireki ziren ehunka biarnes izuturi sarrera ematearren. Abaurretarrek estutu
|
beharrik
ere ez zuten izan uholde horri leku egiteko: inork ez zuen borrero baten teilatupe berean ostatu hartu nahi.
|
|
|
Gustatzen zaio iraganaz hitz egitea, bere familiaren kontuez, bisitan joaten natzaionean. Lehen ez zuen tutik esaten gauza horiei buruz, baina orain ez du ezta galderen akuiluaren
|
beharrik
ere.
|
|
|
Supituan, judua ote zen bururatu zitzaidan. Nik ez nekien Triesten zenbat judu zegoen, ezta jakin
|
beharrik
ere: gure aurrez aurre geneukan sinagoga tzarrak komunitate judu handi aberats baten berri ematen zuen.
|
|
|
Neskak ahoa zabaldu zuen zerbait esateko, baina ez nion ondo entzun. Ezta
|
beharrik
ere: begiekin hitz egiten duten horietakoa zen.
|
|
|
Ez dauka, hortaz," osoa" zertan izan. Adibidez, haur eta gazteentzako liburuan ez du horrenbesteko indarrik, baina ezta eduki
|
beharrik
ere, liburu mota horren lekua argitaletxe espainiarrek betetzen baitute. b) Euskal edizioaren indarra hiru eremutan dago, eta ordena honetan: ikasmaterialgintzan (%41, 3), haur eta gazteen liburuan (%34, 2) eta helduen literaturan (%15, 7). c) Taula horizontalki irakurrita, gai eremuz bakoitzaren parte hartzea zenbatekoa den ikusten da.
|
|
|
Ba al dakizu zenbat jende etorri den niregana? Behin ere ez dut propagandarik egin, egin
|
beharrik
ere ez dut izan.
|
|
|
Nire desegokitasunaren ondorioz, ezin nuen ezer egin Ainhoarengana gerturatzeko. Baina argi samar zegoen ez nuela ezer egin
|
beharrik
ere. Argi zegoen nire gorputza, bere kasa beti, nire borondatearen beharrik gabe baina nire borondatearekin guztiz bat eginda kasu hartan, Ainhoarengana gerturatzeko bidea egiten ari zela, poliki poliki, guztiz arrotz eta ezezagun zitzaidan trebetasunez.
|
|
|
Eritasun hauek oso mikatzak dira. Benetan penosoak, baina zitalak, hitzetan nekez laburbil daitekeen zitalkeriaz beteak; gaixoarentzat, batez ere –esan
|
beharrik
ere ez zegoen–, baina zitalak, baita ere, gaixoaren inguru afektiboa osatzen dutenentzat. Gaia ezagutzen duenak aise ulertuko nau.
|
|
2007
|
|
|
Orduan ikusi genituen, lehen aldiz, plano ezin hobeak, argiztapen biribilak… eta hitzak, musika, eta txaloak… denak ederto nahastuta, kazetariei editatzeko aukera lapurtzeko. Telebista guztiek musu truk jaso zituztenez alderdi bi haien irudiak eta soinuak, ez zegoen mitinetan sartu
|
beharrik
ere. Istilurik edo pankarta desegokirik agertzekotan, kamara batek ere ez zuen hartu.2007ko maiatzeko hauteskundeak ere urrun gelditu dira.
|
|
|
Esan
|
beharrik
ere ez dago, jatorrizko hiztunak plangintzaren erdigunea izan behar dira. Eurek emango diete euskalduntze prozesuan daudenei beharrezkoa duten elkarreragina, eredua eta, nola ez, motibazio integratzailea.
|
|
|
Hala ere, euskaldun berrien belaunaldi garrantzitsua agertu zitzaigun, autodidaktak asko eta hizkuntzari aurrekoak baino are atxikiago. Gutxi ziren, baina Krutwig, Txilardegi, Kintana eta enparauek gaur egungo euskalgintzaren oinarria ezartzen egin zuten lanaren pisua ez da azaldu
|
beharrik
ere. Nora bideratu zuten haiek ikasitakoa?
|
|
|
Erritu hori zer izan zen, kontatu
|
beharrik
ere ez legoke, baina kontatu egingo dut hala ere. Ni neu biluztu nintzen lehenik, irudimeneko Inma biluzi baten ispilu bihurturik; gero, kulero eta bularretako haiek neure gorputz osoan barrena erabili nituen, neure azalean sentituz haren azalik mamiena ukituriko janzkiak; eta, ondoren, neure larru zati sentikorrenari helduz, erruki barik eragin nion taketari, gora eta behera, orro batean lehertu nintzen arte.
|
|
|
Beno, baina ez dugu derrigorrez inora joan
|
beharrik
ere, e! Gure maitasun historia hementxe bizitzeko ere ez daukat inolako beldurrik, inolako lotsarik.
|
|
|
–Baina, gauza horiek guztiak esan bazizkizun, nahiko garbi dago dena, Iraitz. Zuk ez diozu kasik inolako aitortza formalik egin
|
beharrik
ere. Hurrena egoten zaretenean, hark tiratzen duen hariari heldu, eta dena egina.
|
|
|
Antiokiak bere Tykhe aren aldarea zuen (murru koroarekin buruan: hiri pertsonifikatuen koroa mota bilakatu da hori), etab. Ez dago irudia kultu objektu izan
|
beharrik
ere: Napoliko Museo Nazionalean Helade eta Pertsiaren pertsonifikazioak ikus daitezke K. a. IV. mendeko zeramika grekoan(, vaso dei Persiani?
|
|
|
Herri gogo baten (ondorioz, historiaren) estreinako aurrebaldintza natura da; lehen lehenik natura geografikoa. Honela deskribatzen du Hegel-ek, geografia asiarrari kontrajarriz (afrikarrari ez dago kontrajarri
|
beharrik
ere) izpiritu grekoaren sorterri naturala:
|
|
|
Baina, de fakto, ez munduan dagoen oro, eta, batez ere, ez giza juzgu oro munduari buruzkoa da beti razionala, zientifikoa?, eta ez dauka estriktoki razionala izan
|
beharrik
ere (esaterako, izan liteke zori joko bat, beste zer dira gerrak?, bozketak??, edo ikuskera edo juzgu bat sin edo antipatiazkoa adbz. –maite dut udaberria?, edo enpiriko historikoa, etikoa, poetikoa, mitikoa, sozio-politikoa, estetiko artistikoa, erlijiosoa, etc.; eta orduan hori, juzgu zilegizkoa eta hein batean arrazoizkoa ere izanik, estriktoki razionala, zientifikoa?
|
|
|
Analisirik zorrotz eta kritikarik zakarrenak Princetongo profesore H. Aarsleff enak izan dira zalantza gabe1075 Chomsky-k, dio, kartesiarrak eta antikartesiarrak zaku berean sartzen ditu: ...b. Haren historiaren trataeran grosso modo eta nahaski Aarsleff ek ez du barkatzen «this sort of carelessness, omission, and (unfortunately) plain ignorance»1076; «his ignorance of the general intellectual history of the entire period under discussion»1077 XVII edo XVIII. mendeetan gramatika unibertsalaren tesia onartzeko ez zegoen batere kartesiarra izan beharrik, ezta ideia innatoak suposatu
|
beharrik
ere. «To be a universal grammarian, it is enough to be a rationalist»1078 Kartesiarrak izan hala enpiristak (enpiristak razionalistak dira), «both modes in the study of language made the same basic assumptions regarding reason and the uniformity of human nature, and both were directed toward the same subject matter and aim; only their methods of approach were different»1079 Hori beti horrela izan da Erdi Aroaz gero, eta beharbada Aarsleff en gezi edenduen itua ez da Chomsky-ren historiaren trataera soilik, ezpada unibertsal linguistikoen haren teoria guztia, emandako formulazioan behintzat.
|
|
|
–Ez diat hire errukiaren beharrik, ergel hori, ez hire laguntzaren
|
beharrik
ere. Bazekiat neure burua bakarrik zaintzen!
|
|
|
Literaturaz lekora zetzan literatura batean jarri nuen gero eta gehiago gogoa: erran nahi baitut nabigazioko liburu zaharretan, euskaldunek,
|
beharrik
ere enetzat, frantses zaharrean idatzi zituztenetan, eta bereziki balea ehizaz zerautsatenetan. Ez segurki arpoilariez edo San Laurendiko itsas lasterkariez eleberrien egiteko xedearekin (horrela gure sasi kultura osatzen duen alimaleko metaketa epifenomenalari puskaki bat gehiago gaineratuko bainion, besterik ez), baina hartan  eriden baitzitekeen, espazio fisikoaren ezagu  tza zehatz bat(" Jaquitecoduçu liburu hunetan comprenitçen direla arrutac:
|
|
|
Espazio politiko geografiko batean gehiengoa osatzen duen iritzi moldea beste batean gutxiengoa nola bihurtzen den ikusteak beldur apur bat ere ematen dio, agian, Arteta demokratari5 Ur horietan sartu baino nahiago du Artetak lanbropean utzi gai ontologikoa. Komenientzia hutsez, jakina, eta unibertsitateko irakasle bati eskatu behar zaion gutxieneko zintzotasun akademikoaren galeran, esan
|
beharrik
ere ez dagoenez.
|
|
|
Halaber, Antton Gomez Arcosen Ana Non ikusgarri kantatu eta dantzatuaren lilura bizitzea ikuslez lepo beteta zegoen Aizagerrea etxeko aitzinaldean, edo Amaren Alaba neskatila kantariak Mendia etxeko sabai zubitik Bernard Mancieten testu dramatikoa abesten entzuteagatik. Esan
|
beharrik
ere ez, zelako emozioz bizi izan zuten —etxebartar eta gaineratikoek— Lucien Larraus Ligi Jora etxeko semea Bereterretxen kantorea ematen, Etxebarreko hilerri harresi gainean alde batetik bestera ibilita, eta Ezpeidoia etxe entzutetsua urrunean baina pare parean zegoelarik.
|