|
2023
|
|
|
Lege organiko hori Konstituzioarekin bat datorrela esan du Konstituzio Auzitegiak ekainaren 23ko 118/ 2016 emandako epaian; baina, edu berean, adierazpen horren esparrua eta mugak finkatu ditu: " Mugatu ere, batetik, Konstituzio Auzitegiaren bosgarren xedapen gehigarri berriak Konstituzio Auzitegiak egin
|
beharreko
kontrolaren objektua mugatu da Batzar Nagusiek emandako foru arauei begira; ez ditu foru arau guztiak kontrolatuko, ezpada foru arau mota zehatz batekoak, hots, izaera fiskalekoak soilik, eta horien artean, Euskadiko Autonomia Estatutuaren 41.2.a) artikuluak aitortutako eskumenak erabilita eman izan diren foru arauak, hau da, euren lurraldean tributu araubidea mantendu, ezarri eta arautzeko foru ...
|
|
|
Izan ere, batasun printzipio hori ezinbestekoa da Parlamentuak gauzatu
|
beharreko
kontrola ahalbideratzeko. Lehen, sektore batzuk (Gizarte Segurantza, organismo autonomoak) kontrol horretatik at geratzen ziren, baina gaur egun, Administrazio zentraleko agente guztiek euren aurrekontuak egintza bakar batean Gorte Nagusien mende uzten dute.
|
|
|
Lurralde historiko bakoitzak bere eskumen propioak egikaritzean, eta toki erakundeei dagozkien arauak ezartzean, egoki ikusten dituzten finantza zaintzako tresnak ezar ditzakete. Ildo horretatik, oso estu loturik dago toki ogasunei buruzko araubidearen finantza izaera eta toki erakundearen gaineko finantza jardueraren gainean egin
|
beharreko
kontrola, hau da, finantza zaintza. Lurralde historikoek toki ogasunei eta toki erakundeen aurrekontu jardueraren gaineko araubidea ezartzen dute, bakoitzak berea; eta, ondorioz, toki ogasun bakoitzaren finantza jardueraren kontrola ere ezarri behar du.
|
|
|
Ideia hori zuzeneko lotura dauka epigrafe honen hasieran adierazitako" hurbiltasun printzipioarekin". Lan honetan behin baino gehiagotan azaldu dudanez, toki autonomia printzipioarekin batera gauzatu
|
beharreko
kontrol guztiek egin ahal izateko eta toki erakundeen jarduera hobetzeko laguntasuna emateko hurbilen dagoen administrazioak jardun behar du. Hori horrela, gaia jorratzeko erabili behar den ikuspuntua honakoa da:
|
|
|
Hemen zalantza handia pizten da legeria irakurrita. Kontrol teknikaren egikaritza argi adierazten da TAIXTBren 79 artikuluan eta TEOEren 109 artikuluan, baina autonomia erkidegoaren organo eskudunak egikaritu
|
beharreko
kontrola da. Hori esaten dute behintzat arau biek... baina KAren 4/ 1981 Epaiak ondarearen kudeaketaren gainean egiten den jarduerari finantzaeta ekonomia izaera aitortzen dio eta eskualdaketak ogasunetan eduki dezaketen eragina handia da.
|
|
|
" Foru Aldundiek, beren udalerrien gainean legez dagozkien finantza zaintzako ahalmenak baliatzean, bermatu dute, udalerri guztientzat, baliabide maila hori ez dela izango, inola ere, araubide erkideko legeria aplikatuz lurraldeari dagokiona baino txikiagoa, hargatik eragotzi gabe foru aldundiek zenbateko horiek egoki iritzitako irizpideekin banatzeko duten ahalmena, Ekonomia Itunaren 46 artikuluan xedatutakoaren arabera". Aurrekariak kontuan izanik argi dago LHLak bakarrik mantentzen zituela indarrean hitzartutako tributuen gaineko diru sarreren parte hartzean egin
|
beharreko
kontrola. Modu horretara Euskadiko legegileak Foru Aldundiek udal finantzazioan duten partaidetza aitortu zuen.
|
|
|
Galdera honi erantzuteko KAren 4/ 1981 Epaira eramaten gaitu zuzenean eta kontrol teknika bezala kontrolerako informazioa ematen den guztietan, egin
|
beharreko
kontrol mota lege kontrola izango da. Finantza zaintza gauzatuko duten organoek, Estatua eta autonomia erkidegoko organo eskudunek, aurrekontuaren kopia, aurrekontu aldaketaren kopia eta diruzaintzako gerakin negatiboa duen likidazioaren kopia jasoko dute eta hori legeari egokitzen zaion konprobatu ahal izango dute.
|
|
|
Horiek horrela, argi dago kreditu eragiketen esparruan egin
|
beharreko
kontrola lege kontrola dela, baina kreditu eragiketak lege baldintzak gainditzen dituenean eta Estatuaren oreka ekonomikoan eragina izan dezakeenean, orduan lege kontrolaz gain aukera kontrolak ere egin daitezke. Azken finean, KAk eta Madrileko JANek adierazitakoarekin bat eginez, kontrolak udalez gaineko interesak kaltetzeko arriskua prebenitzeko egiten dira.
|