|
2001
|
|
|
Hizkuntzaren ikuspegi dialektiko honek ondorio argiak ditu: 1) ikuspegidialektikoz uztartu
|
behar
ditugu hizkuntzaren alderdi objektiboa eta subjektiboa; 2) geureganatu egin behar ditugu azterketa formalaren emaitzak; 3) berreskuratu eginbehar ditugu ikuspegi formalaren gehiegikeriaz baztertutako errealitateak: a) hiztuna, b) esanahia, c) semantika, d) kultura, e) pragmatika, f) testua; 4) hitzbatean, berreskuratu egin behar dugu hizkuntza ekintza izateak esan nahi duenguztia.
|
|
|
1) ikuspegidialektikoz uztartu behar ditugu hizkuntzaren alderdi objektiboa eta subjektiboa; 2) geureganatu egin behar ditugu azterketa formalaren emaitzak; 3) berreskuratu eginbehar ditugu ikuspegi formalaren gehiegikeriaz baztertutako errealitateak: a) hiztuna, b) esanahia, c) semantika, d) kultura, e) pragmatika, f) testua; 4) hitzbatean, berreskuratu egin
|
behar
dugu hizkuntza ekintza izateak esan nahi duenguztia.
|
|
|
3) Bigarren (menpeko) hizkuntzaren aldeko motibazioak sortu eta sendotzeko ere, erabakigarriagoak diruditeerrealitate hurbilaren baldintza objektiboek motibazio idealek baino: hizkuntzarekiko motibazio mailarik gorenekoa lortu ahal izateko, horretan eragina dutenbaldintza guztiak horren aldekoak behar dira izan; itxuraz azaleko motibazioakhizkuntza baztertuaren aldekoak badira ere, egoera diglosiko batek sakonekomotibazioak ahuldu egingo ditu eta, ondorioz, motibazioen eragina arinduko da; gizarte proiektuek bultzatu
|
behar
dituzte hizkuntzaren aldeko motibazioak; etaikasitako hizkuntzaren gaitasuna eta bere aldeko jarrerek tinko jarrai dezaten, gutxienez ingurune mota batek erabilera ugari ahalbidetu du.
|
|
2002
|
|
|
Eta, nire ustez, ghettoaren aldekopolitika da zubi hori ezerezean gelditzeko arriskurik handiena dakarrena.Hemen ere, irakasle elebidunengan oinarritutako unibertsitatearen garapenaren esfortzua izan daiteke euskal unibertsitatearen sorkuntza abia dezakeena. Gainera, hizkuntza asko dituen mundu globalizatu batean, irakaskuntzak gero eta askotarikoagoa izan
|
behar
du hizkuntzaz, oinarrian dagoen izaera iraunkorra edukiko lukeen bertako hizkuntza ezarriz eta nazioarteko zenbait hizkuntza ere erabiliz.
|
|
|
Zureahozko ingelesa ez da oso ona, baina ongi ezagutzen duzu hiztegi teknikoa etanahiko ahaztuta dituzu ingeles gramatikaren arauak. Nahiko urduri zaude.Zeintzuk dira erabili
|
behar
dituzun hizkuntza estrategiak??
|
|
|
Horiek guztiak kontuan izanik, ikaslea bere ikaskuntza prozesuaren erantzulebihurtu nahi badugu, ikaskuntzaren teoriaz hitz egin behar dugu berarekin, adostu egin
|
behar
dugu hizkuntza ikasteko erabili dugun metodologia, estrategiak, etab.?, eta baita hizkuntza bat ikasteko garatu eta erabili behar diren estrategiez ere. Estrategia horiek asko ikertu dira azken urteotan eta hemen horietakobatzuk aipatu baino ez ditugu egingo:
|
|
|
– Zertarako
|
behar
dute hizkuntza?
|
|
|
Helburuak zehazteko baloratu
|
behar
dugu hizkuntza zer egoeratan erabilikoduen, eta, ondorioz, egoera komunikatibo horri aurre egiteko zer behar duen: egiten dituen paper sozialak, zer gaiez hitz egingo duen, zer jardueratan hartuko duenparte, eta abar.
|
|
|
– Era berean, euskararen batasunerako prozesua hasita zegoen, eta euskaldunek ere ez zekiten batzuetan zein zen irratietan erabili
|
behar
zuten hizkuntza: batua ala norberaren euskalkia, literarioa ala mintzo naturala?
|
|
2007
|
|
|
latinak sua (ignis) bizidunen artean klasifikatu du, grekoak (pyr) bizigabeen artean; grekoak esklaboa (andrápodon) bizagabeen artean kokatu du, eta berdin latinak prostituta, lepatxuria (scortum), biak objektu salerosgarriak baitira; ilargia maskulinoa da alemanez, femininoa latinez; eguzkia maskulinoa da latinez, femininoa alemanez, neutroa errusieraz, etab.1361 «Esanahia per definitionem da hizkuntza partikularrekoa mugaketa adierazkizun posibleen artean»1362 Laburki: zenbat munduk egon
|
behar
duen hizkuntza guztietan berdin jasoa (unibertsal linguistiko hipotetikoak, formal soilak ez direnak), ez da teoria batek erantzun lezakeen galdea, a priori ezin esan daiteke. Alabaina, katramila nagusia hurrengo arazoan zentratzen da (4):
|
|
|
Zergatik da poesia hain arras bestelakoa Israelen eta Grezian? Zerbaitek esplikatu
|
behar
du hizkuntza ezberdinek literatura hain ezberdinak sortu izana (literatura frantses eta ingeles modernoak ere, esaterako). Humboldt-ek uste du, hizkuntza bakoitzak printzipioz jatorriaz gero bere bere egitura edo forma naturala duela (hizkuntzaren organismoa esan ohi zuena, azkeneko aroan hizkuntzaren forma esaten du), eta hor ereinak daudela, hazian bezala?
|
|
|
Hizkuntza eta ahal intelektualak, euren etengabeko elkarreraginean, ezin dira bata bestagandik banatu, eta patu historikoak ere agi denean ez dira hain zerikusgabekoak, nahiz eta guri harremana puntu guztietan argi ez agertu, herrien eta banakoen izaeragaz. Alabaina goratasun hark zerbaitetan antzemana izan ahal
|
behar
du hizkuntzan, eta hala guk(?) ikertzeko daukagu galdera, zertan datzan hori, ezen hizkuntza batek daukala besteen aldean bizi printzipio bat bere baitatik indartsuago eta anizkoitzago ekoizketaria615.
|
|
2008
|
|
|
– Disfuntzioren bat izan
|
behar
du hizkuntza idatzian. Esate baterako, fonemak bereizteko eta grafikoki irudikatzeko zailtasun ez iraunkorrak.
|
|
2011
|
|
|
Izan ere, aritze edo jardute hutsa ez da nahikoa hizkuntza ikasteko. Eta hau halaxe da, bereziki, eskolak irakatsi
|
behar
dituen hizkuntzaren erabilera formalei edo jasoei dagokienez, idatzizkoak zein ahozkoak. Iruditzen zaigu testu generoak objektu didaktiko baliagarriak izan daitezkeela (Dolz eta Gagnon, 2008; Larringan, 2009) ikasle etorkinek hizkuntza ikas dezaten.
|
|
|
Fishmanen ustez (2002), mehatxupean dauden hizkuntzei laguntzeko edozein ekarpen teoriko eta praktikok aurrena egin
|
behar
duena hizkuntzen funtzioei buruzko diagnosi egoki bat egitea da. Ikertzaileak gai badira identifikatzeko hizkuntza baten zein funtzio dauden mehatxupean (hizkuntza eta kultura handiagoen eraginez), orduan errazagoa gerta liteke hizkuntzaren gainean dagoen mehatxua uxatzea.
|
|
|
Alegia, hizkuntza bakoitzaren zereginak ondo zehaztuta eta mugatuta daude. Horrek, noski, eskatzen du hizkuntza indarberritzen dihardutenek onartu egin
|
behar
dutela hizkuntza handiak bere esparruak dituela eta zentzu batean, euren bizitzaren parte ere badela (hori bai, hizkuntza indarberritzeko azken pausoetan (ikus 2.3 atala) hizkuntza handiaren esparruak murriztuta geratuko dira).
|
|
2012
|
|
|
Espainolak, gaztelaniak? izan
|
behar
du hizkuntza nazional bakarra: «En esta cuestion de lalengua nacional hay que ser inflexibles(...).
|
|
|
Idazteko gaitasun berri eta artifizialari oposatuko zaion berezko ahozkotasunhorren errepikapena ulertzeko, eta ondorengo diferentzietan aurrera egin baino lehen, garrantzitsua da, bitasun horren genealogiak XVI. mendera garamatzala ohartzea3.XVI. mendeko lehenengo modernitatean, idazteko gaitasunari erreparatuz bereizikodira herri zibilizatua eta basatia. Edo beste modu batera esateko, idatzizkoarenizaera zibilizatua, idazteko ezinezkoa izan
|
behar
zuen hizkuntzaren basatasunariesker ezarriko zen. Lehenengoa ez litzateke posible izango bigarrenik gabe.
|
|
|
hizkuntza erlatibismo erlatiboaren espazioa da. Askatasunarena.Sarrera gisa, aipatu
|
behar
dugu hizkuntza eta pentsamenduaren arteko harremanapentsatzearen auzian, zegamarrak ekarri duela hobekien gure artera zientzia berrieneta filosofia klasikoaren arteko uztarketa. Hemen ere dogmatismoaren kontra ibilida.
|
|
|
Idazteko gaitasun berri eta artifizialari oposatuko zaion berezko ahozkotasunhorren errepikapena ulertzeko, eta ondorengo diferentzietan aurrera egin baino lehen, garrantzitsua da, bitasun horren genealogiak XVI. mendera garamatzala ohartzea4.XVI. mendeko lehenengo modernitatean, idazteko gaitasunari erreparatuz bereizikodira herri zibilizatua eta basatia. Edo beste modu batera esateko, idatzizkoarenizaera zibilizatua, idazteko ezinezkoa izan
|
behar
zuen hizkuntzaren basatasunariesker ezarriko zen. Lehenengoa ez litzateke posible izango bigarrenik gabe.
|
|
|
hizkuntza erlatibismo erlatiboaren espazioa da. Askatasunarena.Sarrera gisa, aipatu
|
behar
dugu hizkuntza eta pentsamenduaren arteko harremanapentsatzearen auzian, zegamarrak ekarri duela hobekien gure artera zientzia berrieneta filosofia klasikoaren arteko uztarketa. Hemen ere dogmatismoaren kontra ibilida.
|
|
2014
|
|
|
Transkripzioak
|
behar
ditugu hizkuntza aldagaiak bilatzeko eta bilaketaprograma informatiko baten laguntzaz egin dugu: Simple Concordance Program4.09 Era horretako programa asko daude, behar ditugun itemak bilatzen laguntzendutenak.
|
|
2015
|
|
|
Ezagutza inplizitu baten formulazioak aldatu egiten ditu hura erabiltzeko, ikasteko eta ulertzeko aukerak. Azken batez, subjektu batek ezagutza berrerabili behar du eta gai izan
|
behar
du hizkuntzaren sistemaren barnean hura ezagutzeko, identifikatzeko, deskonposatzeko eta berrosatzeko.
|
|
2017
|
|
|
Lehenik eta behin, kontuan hartu
|
behar
dugu hizkuntza eskubideen artean bi mota handi daudela, euren baliagarritasunaren arabera (Skutnabb Kangas 2000: 482).
|
|
2019
|
|
|
Hizkuntzaren prozesamendua (NLP Natural Language Processing) informatika, adimen artifiziala eta hizkuntzalaritza diziplinen arteko arloa da. Hizkuntzaren ulermena
|
behar
duten hizkuntzaren prozesamenduko atazetankorreferentzia ebazpena oinarrizko urratsa da.
|