|
2008
|
|
|
Erakunde pribatu eta publiko askotan ordezkaritza izatea eta nolabait ere era autonomoan beren burua kontrolatu ahal izatea lortu duten hizkuntza komunitateek bizindar instituzional handiagoa dute, garrantzi gutxiko esparru instituzional gutxi batzuetan edo izaera ahuleko esparru informaletan soilik ordezkaritza duten hizkuntza gutxiengoekin alderatuz gero. Kapituluaren 2 atalean aurkezten den kultura autonomiaren ereduak sakonago aztertzen du zer eratako komunitate mobilizazio informal
|
behar
duten hizkuntza gutxiengoek babes instituzional formal handiagoa lortzeko bizindarrerako berebiziko garrantzia duten gaietan.
|
|
2009
|
|
|
irakaskuntza elebiduna gai al da bere kabuz hizkuntza jakin bat ordezkatzeko prozesua leheneratzeko? Eskolak garrantzi handia du ezagutzaren garapenean; horrez gain, erakunde horrek eragin handia du ikasleek garatu
|
behar
duten hizkuntza jokabidean ere. Hori guztia hala izanik ere, familiak eta gizarteko beste hainbat sektorek ere izugarrizko ardura dute hizkuntza horrek galdutako eremuak berreskuratzeko orduan.
|
|
|
• Prozedurak: HKS osoaren eskuliburua eta 3 prozedura nagusi landu genituen, horien bidez langileek eguneroko jardueran kontuan izan
|
behar
dituzten hizkuntza irizpideak jasota daude. Prozedura nagusi horiek sortzeko, Hizkuntza Politika Sailburuordetzak Lanhitz programaren baitan sortutako Erreferentzia Marko Estandarra — EME— hartu genuen oinarri.
|
|
2010
|
|
|
Umeek erregistroen erabilera kontziente eta esplizitu hori egitea, gure aburuz, hizkuntzaren bizitasunaren adierazle bat da. Umeak hizkuntza jakin batez oso ongi jabetu
|
behar
du hizkuntza jakin horren aukerak baliatzeko. aurpegiaren espresioaren aldaketa barne. Marka gramatikal baten erabilera kontziente batez —" maltzurkeria" eta guzti— ari gara, 3 urteko haur baten kasuan.
|
|
|
Umeek erregistroen erabilera kontziente eta esplizitu hori egitea, gure aburuz, hizkuntzaren bizitasunaren adierazle bat da. Umeak hizkuntza jakin batez oso ongi jabetu
|
behar
du hizkuntza jakin horren aukerak baliatzeko; hizkuntzaz maila horretan jabetu ahal izateko esposizioak handia izan behar du, eta hizkuntza intentsitate handiz jaso behar du, etengabe, eta iturri askotatik. Hizkuntzan zenbat eta trebeago eta osatuago, orduan eta errazago jostatuko da harekin pertsona, logikoa den moduan.
|
|
|
Beraz, unibertsitateak berak ere sinetsi
|
behar
luke hizkuntza aniztasuna ez dela arazo bat, mundu guztiarentzako aberastasun bat baizik. (Aureli Argem�, 2004). ❚
|
|
|
Mapa horretan argi ikusten da materia horiek non kokatuko diren. Baina nahikoa al dira bi materia ikasleek haien gaurko ikasle eta etorkizuneko irakasle profiletarako
|
behar
dituzten hizkuntza konpetentzia guztiak garatzeko. Nahikoa al dira lortu nahi ditugun kalitate estandar
|
|
|
Marraztutako testuinguru berri honetan kokatu
|
behar
dugu hizkuntza kudeaketaren nazioartekotzea, onartuz estetikaren kultura langileak eta erakunde guztiak ere bustitzen ari dela. Marko honetan aukera berriak sortzen ari dira, eta sortuko dira zalantzarik gabe, hizkuntzak baitira aproposak esperientzi berriak, sentsazio berriak eta bizigarriak langileei gerturatzeko edo bideratzeko.
|
|
|
3 eraBileraren Korapiloa nolanahi ere, erabilerak ematen digu hizkuntza baten bizi indarraren berri zuzena. euskara ez da salbuespen bat. osasuntsu ibiliko bada, hiztunak
|
behar
ditu hizkuntzak, ez salbatzaileak. hizkuntza bat erabilia izango bada, ezinbestekoa da neurri batean bederen" ezagutzea", baina ez da nahikoa; gainera, ezagutzen den hizkuntza erabiltzeko aukerak behar dira, baina hori ere ez da nahikoa; erabiltzeko aukerak edukita ere," erabili nahi" izan behar baita, eta erabiltzeko" aukera egin"(" aukera egin" diot, eusk... batetik, hamarkada hauetan euskararen ezagutza ez ezik erabilera ere handitu egin da; bestetik, gaur egun elebidun direnek ez dute duela hamabost urte elebidun zirenek baino gehiago erabiltzen euskara; hirugarrenik, erabileraren gehikuntza ez da neurri berekoa izan adin multzo eta eremu guztietan; eta, laugarrenik, ingurune soziolinguistikoak eta etxeko lehen hizkuntzak zuzenean eragiten dute elebidunen hizkuntza hautuan, hots, euskararen erabileran. garbi esanda, beraz, erabilera ere hazi egin da, baina erabileraren hazkundea ezagutzaren gehikuntzari zor zaio, ez elebidunek lehen baino gehiago erabiltzeari; elebidunek, izan ere, kasu batzuetan gehiago eta beste batzuetan gutxiago erabiltzen dute, nahiz eta oro har erabilera aukera gehiago izan eskura. erabileran eragiten duten faktoreen artean, hauek nabarmendu ohi dituzte adituek:
|
|
|
Europako Batasuneko gutxiengoen talde linguistikoak hobeki ezagutzearren, Batzordeak azterketa bat egiteko agindu zuen, EuroMoSAiC. ziren hizkuntzen statusaren adierazle eta ezaugarri horiek besterik ez zuten eragiten ondorio juridikorik. deklarazioak sailkapen horrekin hautsi eta horien gaineko ezaugarri bat erabili zuen: ...ira bereizi. gainera, elkarren osagarri dira hizkuntza komunitate baten barnean garatzen baitira, taldeak, eta aldi berean, komunitate horren barnean norbanakoak erabiltzen du hizkuntza eta hartaz baliatzen da. horrela, bada, norbanakoen hizkuntza eskubideak ezin dira gauzatu komunitate eta hizkuntza talde guztien eskubideak errespetatzen ez badira. aipatutako berrikuntza horietaz gain, nabarmendu
|
behar
dugu hizkuntza eskubideen deklarazio unibertsala eskubideetan oinarritzen den dokumentua dela, eta beraz, ez dituela derrigortasuna, debekuak edota beharrak ezartzen. egungo argazKia
|
|
2011
|
|
|
Edo are gaitzagoa, eskola, irakasle eta kalifikazio usaina. Gainera, zer arraiotarako
|
behar
dute hizkuntza nardagarri hori. Ederki asko bizi dira los aitas halakorik gabe.
|
|
|
Hizkuntza normalizatuei begiratzen badiegu, ikusten dugu lan hori gazteek beraiek egin behar dutela. Alegia, gazteek eurek egokitu
|
behar
dute hizkuntza beren beharretara, jergak sortu behar dituzte, hizkera berriak sortu eta euren adinaren ezaugarrietara egokitzen diren espresio berriak sortu. Hori, berriz, hizkuntza erabiliz egiten da eta gazteek hizkuntza erabili beharra dute horretarako.
|
|
|
Hizkuntza normalizatuei begiratzen badiegu, ikusten dugu lan hori gazteek beraiek egin behar dutela. Alegia, gazteek eurek egokitu
|
behar
dute hizkuntza beren beharretara, jergak sortu behar dituzte, hizkera berriak sortu eta euren adinaren ezaugarrietara egokitzen diren espresio berriak sortu. Hori, berriz, hizkuntza erabiliz egiten da eta gazteek hizkuntza erabili beharra dute horretarako.
|
|
|
• (Elkarrizketa osoan zehar oso presente eduki
|
behar
dugu hizkuntzaren gaia, baina egoera artifiziala egin gabe, hobe da beraiek naturaltasunez esan behar dutena esatea, pentsatzen dutena esatea).
|
|
|
hiztun elkartearen lurralde esparru osoan (hiztun herrian) edo bertako eskualde eremu jakinean kontestuak agintzen du, normalean, noiz h erabili eta noiz L. Mintzajardunaren situazio markatzaileek, norknorekin noiz non zertaz diharduen azaltzen duten elementuek, esplikatzen eta, parte on batez, determinatzen dute kasu bateko eta besteko jardunaren berezitasuna. f) Konpartimentazio soziofuntzional (eta, dagokion neurrian, territorial) hori egonkorra da. hots, ez da urtetik urtera (ez eta hamarkadatik hamarkadara edo belaunaldi batetik hurrengora) nabarmenki aldatzen. hizkuntza egoera guztiak (guzti guztiak) aldatu egiten direnez gutxi edo (normalean) asko, berehala agertzen da galdera: zenbat denbora iraun
|
behar
du hizkuntza egoera batek" bere horretan", egoera hori" egonkorra" dela esateko? 56 Neurri bat hartu patroi, zein bestea, ez da begien bistatik galtzea komeni diglosia, Ferguson-en irizpidez, egoera egonkorra dela. konkretuki," a relatively stable language situation". Funtsezko elementua da egonkortasunkontu hori, gero ikusiko denez, diglosiaz hitz egin nahi bada. h) H aldaerak badu, azkenik, L k gutxitan izan ohi duen altxor ondarea berekin:
|
|
|
2 hizKunTzA diglosia berez, txarra edo ona den juzgatu gabe, euskal herrian diglosia galduta, euskarari dagokionez, hizkuntza egoera makurragoan gaudela esan dezakegu. hau da, diglosia egoera berreskuratu
|
behar
dugu hizkuntzaren egoera hobetuko bada. Lehen esan moduan, zalbideren testuak, inplizituki, aditzera ematen du euskara biziberritzeko (lehengo) diglosia egoera oraingo egoera baino hobea dela. euskara biziberritzeko diglosia egoerara itzuli behar dugula, alegia. hagatik, euskararen egoera ez dela diglosikoa nabarmentzearren, seguru asko, zalbidek izendatzen du euskara ahuldutako hizkuntza eta ez du behin ere aipatzen euskara hizkuntza gutxitu gisa. zalbidek (2003) esaten du:
|
|
|
Bertze kontua da, eztabaida semantikoaz haratago eta egungo egoera diglosikoa ez dela argituta, zalbidek mahai gainean paratu duen tesia: euskarak, orain eta hemen, nolabaiteko diglosia
|
behar
duela hizkuntzak bizirik iraunen badu.
|
|
|
Gure herriak herri artean bere tokia behar duen bezala, hizkuntzak ere berea aurkitu
|
behar
du hizkuntz artean: handikeriazko menturarik gabe, iraupena eta hazkuntza segurtatzeko behar adinako tokia(...) diglosiaren purgatorioetatik ihesi goazela ez gaitezela gheDiglosiaren purgatorioaz iruzkin kritikoa – Paula Kasares
|
|
|
ez da atzendu behar garai horretatik aurreikusitakoak euskararen egoera larri larri jakin batetik egindako pronostiko proiekzioak direla, oro har euskal herrian lau hamarkadaren buruan gizarteak euskarari eman dion lekutik oso urrun geratu direnak. hala bada, ekar dezagun gogoa geure gaurko eta hemengo egoerara, hausnar dezagun orain eta hemen nolakoa lukeen euskarak beharrezko duen leku horrek. euskarak, biziko bada, zer behar du ziurtatua? zerk izan
|
behar
du hizkuntza politikaren eta plangintzaren premia, zer lehenetsi beharrekoa?
|
|
|
uko egin behar al diogu TB eta IkTetan euskara erabiltzeko aukeraren bat izateari? ez dut uste orain eta hemen
|
behar
dugun hizkuntza elkarbizitza moldeak esparru formal guztiei uko egitea ekarri behar digunik.
|
|
|
Mikel Zalbide – Hamar ondorio, gazi eta gozo c) Bodegatik ari zaigu ur gehiena sartzen eta gure begiak teilatura begira dauzkagu maiz34 Funtsezkoa da, horregatik, euskalgintzaren alorreko lehentasun eztabaida argi eta garbi planteatzea. Alde horretatik ezinbestekoa da (askotan azaldua dut hori eta bertara jo dezake horren berri izan nahi duenak35) hizkuntza indarberritzeko asmoz antolatzen den edozein ekimen luze zabal aplikatu aurretik galdera honi erantzuten saiatzu
|
behar
dutela hizkuntza soziologian aditu direnek (gainerakoei alferrik da halakorik eskatzea): zer neurritan lagun diezaioke ekimen batek" hemen eta orain bizirik eta aktibo" diharduen euskaldungoari belaunez belauneko perspektiban bizirik eta aktibo jarraitzen, eusten eta garatzen?
|
|
|
Nahiz eta beste hizkuntza batzuk jakitea eta hizkuntzen arteko harremana aberasgarria izan, horrek ez du arriskuan jarri behar norberaren hizkuntzaren iraunkortasuna eta garapena. zer egin dezake pertsona batek hizkuntza iraunkortasunaren aldetik ekologikoagoa izateko? esate baterako, babes handiena
|
behar
duen hizkuntza erabil dezake beti. ekologikoa izateko, harremanetan eta argitalpenetan, norberaren hizkuntzari eman behar zaio lehentasuna. zer egin dezakete erakundeek eta udalek, ekologiaren ikuspuntua oinarri hartuta, lagundu beharreko komunitatearen hizkuntza erabili dute lehentasunez. hizkuntza iraunkortasunaren helburua da tirabirak sortzen dituzten paradigmak bateratzea eta behar bezala antolatzea. horrek esan nahi du ekitateak izan behar duela garapen sozialaren eta ekonomikoaren oinarria (gogora dezagun ekitateak ez duela esan nahi berdintasuna, baizik eta desorekatuta dagoena orekatzea). horretarako, hizkuntzapolitikaren gaietan, espazio batzuk legezkotu egin behar dira, espazio horietan euskara eta katalana lehentasunez erabil daitezen. hemen, zuen mankomunitatean, udalerri euskaldunen Mankomunitateak euskara gordetzeko beharrezkoa den habitata sor dezake. horrenbestez, kontua da ekonomia bizigaia eta bideragarria sortzea, eta hizkuntzari dagokionez, pertsonak erraztasunez jardutea.
|
|
|
ekologiaren ikuspuntua oinarri hartuta, lagundu beharreko komunitatearen hizkuntza erabili dute lehentasunez. hizkuntza iraunkortasunaren helburua da tirabirak sortzen dituzten paradigmak bateratzea eta behar bezala antolatzea. horrek esan nahi du ekitateak izan behar duela garapen sozialaren eta ekonomikoaren oinarria (gogora dezagun ekitateak ez duela esan nahi berdintasuna, baizik eta desorekatuta dagoena orekatzea). horretarako, hizkuntzapolitikaren gaietan, espazio batzuk legezkotu egin behar dira, espazio horietan euskara eta katalana lehentasunez erabil daitezen. hemen, zuen mankomunitatean, udalerri euskaldunen Mankomunitateak euskara gordetzeko beharrezkoa den habitata sor dezake. horrenbestez, kontua da ekonomia bizigaia eta bideragarria sortzea, eta hizkuntzari dagokionez, pertsonak erraztasunez jardutea. Bestela esanda, ezin dugu hizkuntza komunitate zoriontsu bat eraiki, baldin eta etengabe ahalegina egin behar bada komunitatearen hizkuntza hitz egiteko. hezkuntza politikek, gizarte politikek eta bestelako politikek bermatu egin
|
behar
dute hizkuntza egunerokoan naturaltasunez eta zoriontasunez erabili ahal izatea; hori da, hain zuzen, lortu behar duguna.
|
|
|
Baina oker gaude; izan ere, hizkuntzez gainera, beste elementu garrantzitsu bat dago: ...kuntzak beti daude testuinguru jakin batean; testuinguruak espezie jakin baten alde egingo du. hortaz, espezieen arteko lehia aztertzen dugunean, espezieak beren testuinguruan aztertu behar ditugu. esate baterako, azter dezagun hizkuntza berdintasunaren gaia katalunian eta euskal herrian, legelarien ikuspuntutik. hasteko, hizkuntza komunitate horien hizkuntza berdintasunak aztertzean, kontuan izan
|
behar
dugu hizkuntza komunitate horietako batek besteak baino hiztun gutxiago dituela. Bi hizkuntzak ez daude egoera berdinean. hori dela eta, egoera hori konpentsatuko duen testuingurua sortu behar dugu.
|
|
2012
|
|
|
Era berean, telebista, aldizkariak, jolasak... zein hizkuntzatan daude gehien gehienak? Mundu globalizatu honetan gazteen artean elebidun kontzeptua guztiz gainditu beharra dagoenez (etorkizunak ez du barkatuko), geuk kudeatu
|
behar
dugu hizkuntz aniztasuna, euskara galtzen atera ez dadin. Euskaldunok burutu behar dugu lan hori, ezinbestean, gure hizkuntzaren erabilera eta hedapena euskararen ikuspuntutik bermatzeko.
|
|
|
Mundu globalizatu honetan gazteen artean elebidun kontzeptua guztiz gainditu beharra dagoenez (etorkizunak ez du barkatuko), geuk kudeatu
|
behar
dugu hizkuntz aniztasuna, euskara galtzen atera ez dadin.
|
|
|
Ia elebiduna informazio multzoa duenean, I. jokalariak badaki bera elebiduna dela, baina, hala ere, A ala B aukeratu behar du II. jokalariarekin hizketan hasteko, ez dakielako II. jokalaria elebiduna ala elebakarra den; hau da, egoera horretan, I. jokalariak ez du informaziorik. Ib elebiduna informazio multzoa duenean, berriz, I. jokalaria jokoaren barruko beste joko batean parte hartzen hasten da, II. jokalariak B aukeratu duela (elebiduna dela) entzun ondoren aukeratu
|
behar
baitu hizkuntza; alegia, I. jokalariak badu informazioa. Bestalde, II. jokalari elebidun batek ere bi informazio multzo izan ditzake:
|
|
|
Gutxiengoaren hizkuntza (GuH) (Minority Language MiL) eta Gehiengoaren hizkuntza (GeH) (Majority Language MaL). GuH informazio multzoa duenean, II. jokalaria jokoaren barruko beste joko batean parte hartzen hasten da, I. jokalariak Ia elebiduna egoeran B aukeratu duela (elebiduna dela) entzun ondoren aukeratu
|
behar
baitu hizkuntza; alegia, II. jokalariak badu informazioa. GeH informazio multzoa duenean, berriz, I. jokalariak elkarrizketa gehiengoaren hizkuntza (A) erabilita hasi duela entzundakoan aukeratu behar du hizkuntza II. jokalariak, baina ez daki I. jokalaria elebiduna ala elebakarra den; hau da, bi nodo (x eta y) daude egoera horretan.
|
|
|
GuH informazio multzoa duenean, II. jokalaria jokoaren barruko beste joko batean parte hartzen hasten da, I. jokalariak Ia elebiduna egoeran B aukeratu duela (elebiduna dela) entzun ondoren aukeratu behar baitu hizkuntza; alegia, II. jokalariak badu informazioa. GeH informazio multzoa duenean, berriz, I. jokalariak elkarrizketa gehiengoaren hizkuntza (A) erabilita hasi duela entzundakoan aukeratu
|
behar
du hizkuntza II. jokalariak, baina ez daki I. jokalaria elebiduna ala elebakarra den; hau da, bi nodo (x eta y) daude egoera horretan.
|
|
2013
|
|
|
Hizkuntzaren sistema bakarrik aztertzearen kasuan bezalaxe, erabilera bakarrik ikertuz ere ezin dira ulertu hizkuntza eta soziolinguistika osotasunean. Oso bestelako kontua da adieraztea hizkuntzaren kontzepzio soziolinguistikoak berekin dakarrela ekintza soziala hizkuntzatik ezin askatu izatea, eta beraz, hizkuntza gertakariari buruzko edozein ikerketak kontuan hartu
|
behar
duela hizkuntzaren (eta ondorioz, edozein sistemaren) dinamikotasuna. Hizkuntza, hein handi batean, praktika sozialen multzo bat denaren ideia nozio nagusitzat izateak badu ondorio onuragarri bat:
|
|
|
Eta kontuan hartu
|
behar
ditugu hizkuntza baliabide horien artean dauden hizkuntza desberdinekin batera hizkuntzaren aldaerak ere. Alegia, local variety edo regiolect bezala ezagutzen diren eta gure kasuan euskalkiak diren horiek ere hiztunaren hizkuntza errepertorioa aberasten duten baliabideak dira.
|
|
|
Esku hartzeak hiru maila horietan gertatu
|
behar
du hizkuntz portaera aldatzeko.
|
|
2014
|
|
|
Berdintasunezko hitano bat bersortzen ari dira hitano hiztunak. Herri handietan gurasoen transmisioa ez da gertatu, hezkuntzan ia ez da landu eta kalean lagunartean ikasi duten gazte hika hiztun berriek garaiko arau sozialak aplikatu dizkiete non nahiz eta ezberdintasunak izan pertsonen artean ez duten uste zergaitik bereiztu
|
behar
duen hizkuntzak, berdintasunaren ildotik erabiltzen ari direlarik hitanoa.
|
|
|
Laburpena: Euskararen ezagutzatik erabilerarako tartea kezka iturri dugun honetan, gero eta nabariagoa da gazteen hizkuntza portaeretan eragiteko hobeto ulertu
|
behar
ditugula hizkuntza portaerak berak dituen inplikazioak, besteak beste, gazteen beraien identitatearen eraikuntzari dagokionez. Lan honetan, Baionako Bernat Etxepare lizeoko bertso eskolako kideen diskurtsoak aztertu ditut, identitatearen eraikuntzan eta hizkuntza portaeran bertso eskolak berak izan dezakeen eragina aztertzeko.
|
|
2015
|
|
|
(estrategiak eta helburuak)". Galdera horien erantzunaren baitan egongo litzateke hizkuntza sozializazio prozesuan familiak garatzen duen edota garatu
|
behar
duen hizkuntza politika. Horrela, ikuspegi horretan, familia agente aktibo bihurtzen da, eta, beraz," Familia Hizkuntz Politika" berria planteatu daiteke euskal soziolinguistika esparruan, horrek ondorio interesgarriak ekar ditzakeelakoan.
|
|
|
Gurean, eskaintza osotasuna funtsezkoa da: komunikabide mota guztiak formatu guztietan izan
|
behar
ditu hizkuntza batek esparru mediatikoa normalizaziora iristeko akuilu izan dadin (Moring, 2007), galgarri izan beharrean. Horrekin lotuta, monokultiboa apurtu litzateke, hedabide mota bakoitzean erreferentziala den komunikabide bat baino gehiago izan dezagun.
|
|
|
Gurean, eskaintza osotasuna funtsezkoa da: komunikabide mota guztiak formatu guztietan izan
|
behar
ditu hizkuntza batek esparru mediatikoa normalizaziora iristeko akuilu izan dadin, galgarri izan beharrean.
|
|
|
Aztertu diren eskalen hutsune nabariena faktoreen eta faktore horien arabera ebaluatzeko tresnen zehaztapen falta da, izan ere, kasu gehienetan emandako irizpideak ez dira garbiak eta ebaluatzaileak berak bere irudipenaren arabera puntuatu
|
behar
du hizkuntza horren egoera, horrek dakartzan arazoekin. NILS eskalak hutsune hori estali du nolabait, baina oraindik pausu gehiago eman behar dira. neurtzen duten eskalak aztertzen:
|
|
2016
|
|
|
Gure ustez, ikerketa soziolinguistikoa euskara indarberritzeko ahalik eta probetxugarriena izatea nahi badugu, erabilerarekin duen lotura estu eta aldebiko horretatik abiatuta jo
|
behar
dugula hizkuntza gaitasuna ikertzera. Eta horretarako, tresna metodologiko egokiak behar ditugu hizkuntza gaitasuna ikertzeko orduan.
|
|
|
Gure ustez, ikerketa soziolinguistikoa euskara indarberritzeko ahalik eta probetxugarriena izatea nahi badugu, erabilerarekin duen lotura estu eta aldebiko horretatik abiatuta jo behar dugula hizkuntza gaitasuna ikertzera. Eta horretarako, tresna metodologiko egokiak
|
behar
ditugu hizkuntza gaitasuna ikertzeko orduan. Txosten honetan, ikuspegi hori oinarritzen eta zehazten ahaleginduko gara.
|
|
|
alderdi formal eta ez formalak ditu. Non kokatu
|
behar
dugu hizkuntza curriculuma. Hizkuntzak berariaz landu nahi dituen unibertsitateak, halabeharrez, curriculum formalizatuan zehaztu du lantze hori, baina oso argi eduki du unibertsitateko elkarrekintza guztiak direla" curriculumaren parte osagarriak".
|
|
|
Eta hori, berez, alde askoren arteko joko estrategikoa izateaz gain, ez da beti berariaz lantzen den diskurtso eta praktika eragiketa. Uste dut oso presente eduki
|
behar
dugula hizkuntza joko eta truke estrategikoetan onargarritasun soziala jokatzen dugula: balio eta zentzuaren arteko oreka gaitzean.
|
|
2018
|
|
|
EKB k, SEI k eta Klusterrak egindako kale erabileraren neurketak 1989 2016 Euskararen erabilera sozialaz ari gara. Kontuan hartu
|
behar
dugu hizkuntza gutxituaren komunitateari, hobeto, euskararen hiztunelkarteari, aldaketei aurre egitea eta egokitzea gehiago kostatzen zaiola egoera asimetrikoan murgildurik bizi delako. Hau da, euskararen hiztun elkarteak hizkuntzen arteko asimetriari aurre egiteaz gainera jendartearen aldaketei heldu behar baitie hizkuntza normalizatuko bada.
|
|
|
Erakarri ditugu eredura, ikasi dute euskaraz, eta orain jarri behar ditugu hitz egiten. Berriz pentsatu
|
behar
dugu hizkuntza politika, beste gizarte batean gaudelako.
|
|
|
Erakarri ditugu eredura, ikasi dute euskaraz, eta orain jarri behar ditugu hitz egiten. Berriz pentsatu
|
behar
dugu hizkuntza politika, beste gizarte batean gaudelako, globalizazioak eragin izugarria duen gizarte eleaniztunean", esan zuen.
|
|
|
• Interbentzio eta plangintza publikotik harago, hiztunek erabaki
|
behar
dutenean hizkuntza eremu hurbilean erabiliko duten ala ez, hor esku hartzea (plangintza) askoz zailagoa da eta behetik gora etortzea ezinbestekoa: erakunde publikoek lagundu dute baina jendearen desiotik ez badator aldaketa hori oso zaila izango da.
|
|
|
Hiztunek erabaki
|
behar
dutenean hizkuntza eremu hurbilean erabiliko duten ala ez, askoz zailagoa da eta behetik gora etortzea ezinbestekoa: erakunde publikoek lagundu dute baina jendearen desiotik ez badator aldaketa hori oso zaila izango da.
|
|
2021
|
|
|
Horretarako prest ez bagaude, hizkuntzaren heriotza da alternatiba. Beraz, gainditu egin
|
behar
ditugu hizkuntzak ikasteari buruzko ideia zaharkituak eta bide eman hizkuntzen kontaktuari. Azkenean, interferentzia iturrien aniztasuna dela eta, ikusiko dugu hizkuntza autoerregulatu eta beste hizkuntzetatik bereiz mantentzen dela, eta horixe gertatzen da hain zuzen komunitate eleanitzetan:
|
|
|
Azkenik, eta beste ezeren gainetik, argi ikusi dugu hizkuntza komunitate eta gizarte egitura zabal eta sendo baten beharra, datozen belaunaldietan erabilera mantendu eta handitu nahi badugu. Euskarri sendo horrek babestu, bultzatu eta erraztu egin
|
behar
luke hizkuntza praktika. Ezagutzak ez du berez erabilera ekarriko, ez bada indartzen eta sustraitzen eskolatik kanpo ere gazteen (euskararen) erabilera sostengatuko duen egitura hori.
|
|
|
NPLDk harremanak indartu behar ditu Europar Batasunarekin CRSS hizkuntzak ahaztu ez ditzan. Eleaniztasunak (inklusiboa) Europar Batasunaren agendara itzuli behar du, eta Europako Batzordeak diru funtsak bideratu
|
behar
ditu hizkuntza horientzat.
|
|
|
Horregatik, NPLDk harremanak indartu behar ditu Europar Batasunarekin CRSS hizkuntzak ahaztu ez ditzan. Eleaniztasunak (inklusiboa) Europar Batasunaren agendara itzuli behar du, eta Europako Batzordeak diru funtsak bideratu
|
behar
ditu hizkuntza horientzat. Pentsatzen dugu" Europako Hizkuntza aniztasunerako ibilbide orria" oso dokumentu baliagarria dela eta NPLDk berreskuratu lukeela, azken finean hor aipatzen diren neurriak inplementatzen saiatu bailirateke.
|
|
|
Emaitza zeharkako ikuspegi batetik garatu da, eta atzerriko zein eskualdeko hizkuntzak erabiltzeko zailtasunak dituen ikasleak behar diren baliabide guztiak jaso
|
behar
ditu hizkuntza gutxituak erabiltzen dituzten
|
|
2022
|
|
|
Egiaztapen horietatik abiatuta, gai izan
|
behar
dugu hizkuntza gutxitua den euskararentzat muga eta aukera gisa funtzionatzen duten elementu estrukturalak bilatzeko eta ezartzeko; izan ere, mundu erabat konektatu eta globalizatu honetan, euskararen erabilerak premia mugatuak baino ezin ditu bete. Horrela bada, zer arrazoik azaltzen dute gizarte erresaka hau?
|