|
2004
|
|
|
–Beste era batera esanda, orain arte hizkuntza bakarren defentsa egin duten frantziar eta espainiar estatuek onartuko al dute europar hizkuntza bakarra, hizkuntza hori ingelesa izan daitekeela aldez aurretik badakitenean? Edo orain inoiz ez bezala, larrutik ordaintzeko zorian aurkitzen direnean planteatu eta defendatu
|
behar
dituzte hizkuntza aniztasunaren bertuteak. Horrek zalantzarik gabe, oso leku interesgarrian koka dezake euskara bezalako hizkuntza gutxituen estatusa?. 148 Besterik ezean, ohartxo bat Huiziri:
|
|
|
hain zuzen ere, nola jakin dezakegu, argi antzean jakin, euskararen politikatik hizkuntza horren politizaziora igaro garela, euskalgintzaren politika arloa utzirik politizazioaren joko arbuiagarrian abiatuak gabiltzala? Non ezarri euskarak
|
behar
duen hizkuntza politika eta alderdi politika hutsaren arteko marra iluna. Zein irizpideren arabera finkatuko ditugu euskarari dagozkion politika jardunak noiz diren zilegi eta mesedegarri?
|
|
|
–Galduaz doa hiztun euskaldunaren sortzeko ahalmena, dio Koldo Zuazok?, galduaz hizkuntzarekin jolasteko eta gozatzeko gaitasuna, eta hori galtzen denean, hizkuntza bera dago galbidean. Izan ere, sortze etengabean egon
|
behar
du hizkuntzak bizirik iraungo badu, eta ez da nahikoa telebista eta Euskaltzaindia izatea sortzaile; gutariko bakoitzak izan behar du asmatzaile. (...) Garbi dago kontua zein den:
|
|
|
Fishmanen gogaide, euskararen corpusa arautzeko bide liskartsu horietan euskararen ereduan eta kalitatean bertan baino areago euskara aldaera horien sozializazio ahalmenik ezean idoro dute euskaltzale batzuek benetako arazoa. Ez alegia begiz jo
|
behar
genukeen hizkuntza moldean, molde hori gizarteratzeko orduan daukagun ahulezian baino.
|
|
|
modu eraginkorragoan erabiltzeko ikasi eta asmatu beharra dago: lege maila
|
behar
duten hizkuntza arauak ez dira, gatazkaren beldur, gobernuaren dekretu edo maila apalagoko arauetara eraman behar. Izan ere, lege mailan konpondu gabe gelditzen dena, ezin daiteke gero adabakiz konpontzen saiatu?. 377 Bigarrena, ostera, Joxean Amundarainena dugu:
|
|
|
Construirla es la llave maestra de la salida a la situación?. Eta jarraitzen du esanaz euskaldun guztiok, formulazio politiko diferenteak alboratuz, batu egin
|
behar
dugula hizkuntzaren defentsan. Hitz ederrak dira.
|
|
|
Gizarte arauen mekanismoetan determinaturik omen dago hizkuntzen erabilera. Legitimitate sozialaren indarrak ematen dio nonbait hiztunari erabili
|
behar
duen hizkuntzaren berri: testuinguru honetan hau, beste horretan hori, harako hartan biak txandaka eta abar.
|
|
2008
|
|
|
–Euskara ez da gure hizkuntza bakarra, gaztelania eta frantsesa ere gure hizkuntza dira, hitz egin
|
behar
ditugun hizkuntzak dira biak?.
|
|
2011
|
|
|
Alegia, hizkuntz gatazketan garaile ateratzeko giltzarria ez datzala biziberritze plangintzaren prozedura teknikoetan, hiztun herriaren grina eta suhartasun nazionalean baino. Emozio iturri zirraragarria bihurtu
|
behar
du hizkuntzaren erronkak horrelakoetan. Horrela izatekotan, agian, ez legoke ezinkizunik.
|
|
|
Paisaia linguistikoa ele bitan ezartzeko ekimena lehendabiziko urratsen artean egon ohi delako normaltze saioetan. Belarrietatik ez ezik begietatik ere sartu
|
behar
du hizkuntzak, hizkuntzaren ospea eta irudia, ikusi, ere egiten baita.
|
|
|
Nik gehiago esango nuke: giza eskubideen sailean lehendabiziko eskubideen artean egon
|
behar
luke hizkuntz eskubideak? .
|
|
|
–Kontuan eduki
|
behar
dugu hizkuntza bat mehatxupean jartzen duten neurri politikoak, izatez eta egitez, hiztunen kontrako politikak direla aldez edo moldez, zeren eta asimilazio estrategia oso baten parte baitira. Erasoaren jomugan ez dago hizkuntza bakarrik?
|
|
|
–Kontua ez da zenbat funtzio betetzen dituen soilik; horretaz gainera, funtzio bakoitzaren errotze maila jakin bat ere
|
behar
du hizkuntzak. Hau da, funtzio bakoitzaren sakontasuna.
|
|
|
Hau da, funtzio bakoitzaren sakontasuna. (?) Hizkuntza baten gaitasun komunikatiboa funtzio kopuru jakin baten arabera garatzen da, noski, baina funtzio bakoitzaren gaitasun komunikatibo edo etoglosia sendo bat ere
|
behar
du hizkuntzak bere egitekoa egoki beteko badu?. Juan Cobarrubias,. Normalización y planificación lingüística en el País Vasco?, Euskara Biltzarra (II), Eusko Jaurlaritza, 1988, 162 or.
|
|
|
–Ikasi
|
behar
zenukeen hizkuntzarik gabe jan bazeneza, hobeto bizitzeko balio ez badizu, zerk bultzatuko zaitu hizkuntza hori ikasteko egin behar duzun nekea hartzera??. Jesús Tusón, Patrimonio natural, 2009, 45 or.
|
|
|
Ogi gogorrari hagin zorrotza dagokiola pentsatu
|
behar
du hizkuntz leialtasunaren hautua egin duen ekintzaileak. Leialtasunak sakrifizio hori duela ordain.
|
|
|
–Jendeak aho batez onartuko dizu bere hizkuntzak bizirik jarraitu behar duelako iritzia, baina, nolanahi ere, eginbehar horri ekiteko ardurarik ez du sentituko; egin dezatela besteek berak egingo ez duena. Jendeak uste du fundazio edo eskola edo hizkuntzen sostengurako dagoen erakundeak egin
|
behar
duela hizkuntzari bizirik eusteko miraria. –Utz deizaiegun irakasleei?:
|
|
|
–Hirietatik baserri aldera bizitzera joateko dagoen joera dela eta, arrisku gorrian geratzen da alderdi horietan hizkuntza galesaren etorkizuna??. Ned Thomas,. Informazio trukea
|
behar
dute hizkuntza txikiek?, Hemen, Beste informazio iturri bat: –Polinesia ez da erabat galdu oraindik, baina agonia luze batean sartuta dago:
|
|
2015
|
|
|
Hil edo bizikoa da hizkuntza etengabe berritzea. Bizimoduarekin batera aldatu
|
behar
du hizkuntzak, baina horrek ere baditu bere mugak eta bere arauak; ondorengo hirurak, nire ustez, oinarrizkoenak:
|
|
|
golko/ kolko, gorputz/ gorpu, itxi/ hertsi, lasai/ nasai, ukitu/ hunkitu bikoteetan egin den bezala. Eduki dezagun gogoan, helduleku guztiak baliatu
|
behar
ditugula hizkuntza aberasteko orduan, eta aldaera lexikoek ere lagun diezagukete eginkizun horretan. Hizkuntzari bideak zabaltzea da estrategia zuzena; ez bideak estutzea eta ixtea, gaur egun,, batasunaren?
|
|
|
Edozelan ere, elebitasun sozial (eta ez indibidual, bereizketa hori funtsezkoa baita, aurrerago ikusiko dugunez) orekatuaren kasuak salbuespen bakanak baino ez dira elebitasunari buruzko literaturan. Hortaz, argi ibili
|
behar
du hizkuntza gutxituko hiztunak, ezen Txepetxek berak dioenez (1991: 246):
|
|
2016
|
|
|
euskaraz ari da testua, eta euskaraz ematen dira Alsinaren pentsuak; zein hizkuntzatan pentsatzen du Alsinak? Bere biografiari erreparatuta, ez dugu zalantza handirik ingelesa izan
|
behar
duela hizkuntza ohiko eta egunerokoa, baina hori ez da problema: literatura berez da artifizio bat, eta lizentzi da, beraz, itzultzaile automatikoa pizturik edukitzea.
|
|
|
Egoera soziolinguistiko bakoitzari erreparatzeko ere eskatu du: «Kontu delikatua da, baina zonifikazioa
|
behar
dugu hizkuntza politikari dagokionez. Euskaldunen hizkuntza eskubideak berberak izan behar dira Euskal Herri osoan; hori da marra gorria.
|
|
|
«Hizkuntza eskubideen gaia erdian kokatzea oso beharrezkoa da. Eskubide kontu bihurtu
|
behar
dugu hizkuntza, ez kontu sentimental: hemen jende bat bizi da egunero hizkuntza horrekin, eta eskubidea du.
|
|
2017
|
|
|
48. Euskarak
|
behar
du hizkuntzaren kultura, ez daukagu hizkuntzaren kulturarik. Zergatik?
|
|
|
[?] Gaur egun inoiz baino gehiago hizkuntza plangintza identitate plangintzaren barruan txertatu behar dugu jatorrizko hizkuntza eta kulturak berreskuratuko baditugu. Orobat, jakin
|
behar
dugu hizkuntza plangintza identitate nazionalaren137 lanabes bat dela. [?] Era berean, hizkuntzaren eta identitatearen arteko estekamendu horrek ondorio didaktikoak dituela ere nabarmendu nahi nuke? 138.
|
|
|
Elebitasun sozial orekatu eta simetrikorik ez dagoenez, nola antolatu
|
behar
ditugu hizkuntzen eta kulturen arteko harreman desorekatuak. Bi hizkuntzetan eta bi kulturetan osoki trebatzea ote da helburua?
|
|
|
Zeregin komunikatibo informalen eta formalen arteko dialektikak ondo funtzionatu
|
behar
du hizkuntza politika oparoa izango bada. Zimmermann-en hitzetan,, elkarrekin osagarri diren erabilera modu eta funtzio esparruek batera eta elkarren indargarri jardun behar dute, zeren erabilera esparru batzuetan hutsegiteak lan guztia zaputz dezake? 205 Gurean ere, euskararen erabilera bermatuko bada, funtzio informalen eta formalen arteko harremanak elkarren euskarri izan behar dute.
|
|
|
Gaitasun komunikatiboaren kalitatea dela-eta, gogora dezagun behinola Juan Cobarrubiasek zertaz ohartarazi zigun. Egile honen esanetan,, kontua ez da [euskarak] zenbat funtzio betetzen dituen soilik; horretaz gainera, funtzio bakoitzaren errotze maila jakin bat ere
|
behar
du hizkuntzak. Hau da, funtzio bakoitzaren sakontasuna.
|
|
|
Hau da, funtzio bakoitzaren sakontasuna. (?) Hizkuntza baten gaitasun komunikatiboa funtzio kopuru jakin baten arabera garatzen da, baina funtzio bakoitzaren gaitasun komunikatibo edo etoglosia sendo bat ere
|
behar
du hizkuntzak bere egitekoa taxuz gauzatuko badu? 236.
|
|
2019
|
|
|
bezero, ekoiztetxe, hornitzaile eta, oro har, sektore osoan. Bezeroek ere bere egin
|
behar
dituzte hizkuntza mailako EiTBren helburuak. Eta eredu izan behar du bertaratzen diren ikusle, gonbidatu, enpresa, hornitzaile eta bisitarientzat.
|
|
|
Hiru aipatuko nituzke: euskaldun elebakarrak (nahi eta nahi ez transmititu
|
behar
zuten hizkuntza, besterik ez zekitelako), hiztunen atxikimendua (komunitate sentimendua eta herriarekiko eta hizkuntzarekiko maitasuna) eta minoria aktibo baten jarrera kontzientea. Su horrek mantendu gaitu bizirik, eta su hori gabe nekez egingo dugu aurrera.
|
|
2020
|
|
|
Ebatzi beharreko gai bat, bestalde, hizkuntzarena da: zein leku izan
|
behar
duen hizkuntza bakoitzak euskal komunikazio espazio baten eraikuntzan. Ez da eztabaida erraza, maila teorikoan planteatzen bada.
|
|
2023
|
|
|
Feminismo prosexualak, AEBko emakumeen portaera arauak inposatzeaz gainera, espero du munduko gainerako emakumeek ere hizkuntza berean adieraztea beren helburu eta xedeak, askapena positibismo sexualarekin parekatuz. Heroikotzat eta aliantzarako egokitzat jotzen diren" beste" horien istorio eta narratibek ere era berean baliatu
|
behar
dute hizkuntza hori, sexu plazera ardatz gisa hartuta, feminismoaren oinarria delako eta haren bilaketa funtsezko printzipio bat delako. Ez da eskakizun onbera bat.
|