|
2000
|
|
|
Ez zen erantzunaren zain egoten. Nik banekien bazekiela galdetutako gauza guztien erantzuna, baina zer edo zertaz hitz egin
|
behar
zuen gurekin, eta edonori atsegin zaio jakitea bere gainetik dagoen batek bere arazoen berri dakiela eta kezkatu egiten dela. Gaur, egia esan, ezin dut horrelakorik jasan, baina orduan bertute zoragarri, gizon zuzenaren ispilu iruditzen zitzaidan erretorearen galdetu behar etengabea.
|
|
|
Ez da posible nazioaren hiriburuak eta ibaiak behar bezalatxo ez ezagutzea. Presidenteak isilune bat egin du bere suminduraren gorenean, inork baino hobeto ezagutu
|
behar
du gure nazioa, eta buru belarri saiatu nazioaren handitasuna sendotzen. Malo, malo eta malo!
|
|
|
" Bakarrik?", besterik ez zitzaion atera orduan ere. " Bakarrik", erantzun nion tinko," denbora gehiago eta distantzia
|
behar
ditut gure artekoa argi ikusiko badut. Agian zuri ere on egingo lizuke...".
|
|
2001
|
|
|
Halaxe da, seme. Argi izan
|
behar
duzu gu lanabesa besterik ez garela, baliapide bat, eta agindu zaigun hori ahalik eta ondoen betetzea dela gure betebehar sakratua. Gu, hain justu, seme, sadikoen eta psikopaten antipodetan gaude.
|
|
|
Bejondeiola! Inora nahi badugu, horrelako buru argiak eta zentzudunak
|
behar
ditugu gure artean.
|
|
2002
|
|
|
Edo mintzo gaitezen ingelesez, Tourmaletera joaten garenean Frantziako itzulia ikustera, inguruko ostatuetako ostalertsekin platerean ahatea ekartzeko eskatzen diegunean. Ingelesez, edo eskuekin keinuka, baina ez espainolez edo frantsesez, horiek baztertu
|
behar
ditugu gure eguneroko hizkeran. " Euskaldunon jokabideak hauxe izan behar du:
|
|
|
Baina ez da gai izan arau horiek eta hiztegi hori patxadazko argitalpen egoki batean denon eskura jartzeko: zerbait begiratu nahi denean, edo kontsultatu, karpetak eta agiriak behar dituzu eskura, eta Wally aurkitu nahi duzunean nola ibili behar duzun goiti eta beheiti non dagoen ez dakizula, irudi guztiek jertse berdina baitute, halatsu ibili
|
behar
dugu guk ere arauak non dauden ezin aurkitu, arau batek zer esan eta besteak nola aldatu duen aurretik esana ongi ez dakigula, Diogenesen ikasle norabaiteratu baten gisa, gure eltzerma eta guzti eskuetan. Eta hiztegi horrek beste buelta bat behar du, baina gaur egun erakusten dugun abiadurarekin urteak eta urteak ditugu, munduak aurrera presaka egiten duen bitartean, fundamentuzko zerbaiten mahai gainean jartzeko.
|
|
2003
|
|
|
Une hartantxe gogoratu nahi izan nuen gure kausa galdurik hurbilena eta presazkoena hantxe zegoela, gugandik apenas ehun berrehun metrora, eta hartara bideratu
|
behar
genituela gure indar guztiak. Hitza ahotik zintzilik utzi ninduten, ordea:
|
|
|
Intolerantziaren zelaian, ankerrena ur bedeinkatzailea da. " Predikatzen zaigun mestizaiak seguru asko esan nahi du, miseriarekin kontent egotea izan
|
behar
duela gure destinoak. Txikizio asko egin eta gero hasten da mestizaia aberastasun izaten, historian kalbario asko bezala2".
|
|
2008
|
|
|
Ba omen da insomnio klase bat gehiegizko zorionak dakarrena. Zorionak ere tamainakoa
|
behar
du gugan, neurrikoa, bere batekoa: arrazoizkoa, zentzurik txarrenean.
|
|
|
Behin baino gehiagotan entzun behar izan dugu honako galdera hau: Zergatik ikertu
|
behar
dituzte gure harremana, gure ekonomia, gure iragana eta gure familia. Aita eta ama biologikoak izateko ez badute egokitasun agiririk eskatzen, zergatik eskatzen digute guri haur bat adoptatu ahal izateko?
|
|
2009
|
|
|
borondatearen kontra ez da deus egiterik. Argi izan
|
behar
dugu gure politikak bi mutur hauen lotura egokia egin behar duela: eskubideak herritarrarenak dira, baina obligazioak, berriz, administrazioarenak.
|
|
|
Eta horretarako, garenaren neurriak, gure txikitasunak, alegia? behartutako ezinbesteko apaltasunez, baina aldi berean naturaltasun osoz mugitu
|
behar
dugu guk, eta mugitu behar da euskara bera ere, eleaniztasunaren logiketan eta dinamiketan. Labur beharrez esaldi bakarrera ekarrita, honelaxe definituko genuke eremu urriko hizkuntzen eta kulturen erronka, beraz baita euskararena ere:
|
|
|
bide batetik eta herritarren gogoa bestetik joan ahal balira bezala. Geuk aurkitu
|
behar
dugu gure tokia, geuk aurkitu behar dugu gure hizkuntzarentzako tokia, ez baitigu beste inork aurkituko. Hori, ordea, ez da nolanahi egin ahal:
|
|
|
bide batetik eta herritarren gogoa bestetik joan ahal balira bezala. Geuk aurkitu behar dugu gure tokia, geuk aurkitu
|
behar
dugu gure hizkuntzarentzako tokia, ez baitigu beste inork aurkituko. Hori, ordea, ez da nolanahi egin ahal:
|
|
|
Soinekoa, gure lotsaizunak ezkutatzeko; armadura ere bada, geure burua defendatzeko. Jostun eta errementari bilakatu
|
behar
dugu gure euskal arma jantzia egiteko. Esfortzu handiak egin ondoren, halere, soineko itsusi eta desitxurosoak eta zuloz jositako armadurak egitea baino ez dugu lortzen.
|
|
|
–Hitzarmen berria
|
behar
dugu gure gizartea berpizteko. Hitzarmen bikoitza, dakizunez.
|
|
|
diruaren nagusikeria, bankarien diktadura. Eta etsai horri aurre egiteko arrazoia oso ondo armatuta izan
|
behar
du gure errepublika laikoak. Hori da, azken funtsean, arrazoi armatuaren zergatia, kapitalaren mafiei aurre egin beharra.
|
|
2010
|
|
|
Haserretu plantak egiten hasi ziren biraoren bat botatzen zutelarik. " Aizak, mutiko, kristoren txuleta onak erosi dizkiagu, honaino etorri gaituk hire bila eta orain por cojones etorri
|
behar
duk gurekin" edo horrelako zerbait esan zuen Ramon Etxezarretak Josetxo Lizartzari ezin sinetsiz begiratzen ziolarik. Uler zezaketen, beharbada, ni harroa izatea, edo lotsatiegia, edo Ramon Saizarbitoria eta Koldo Izagirre ezagutzeko interesik ez ukaitea, baina sagardotegi batera afaltzera joateko aukera galtzea ez inolaz ere.
|
|
|
Xabier bera santu paregabea zen eta eredurik egokiena eta eraginkorrena gaztetxo eta gazteentzat. Bere aldetik, gure jesuita maisuek ongi sartu ziguten gure buru bihotzetan, asmorik, edo jomugarik edo ametsik handienak izan
|
behar
genituela gure bizitzan zehar. Beraz, Ignazio edo Xabierren antzera, gu ere, ekimenik handienetarako prestatu behar ginen.
|
|
|
Kontzertu Ekonomikoan egin beharreko aldaketek Ogasun osoa eta integrala ekarri behar zuten. Europako gainerako herrialdeek politika fiskaletarako zituzten tresnen parekoak
|
behar
genituen guk ere, eta horrek zerga guztien bilketa gure esku egotea eskatzen zuen. Izan ere, Kontzertuaren 12/ 1981 Legean, hidrokarburoen kontsumoari, tabakoari eta alkoholari zegozkion zergak kanpoan geratu ziren.
|
|
|
Gobernuak gizartea kohesionatzeko ahaleginak egin behar ditu, ez bakarrik ekonomi mailan, baizik eta kultur mailan ere bai. Honek izan
|
behar
du gure ekarpena mundu berriarentzat: kohesio politikoa, kohesio sozioekonomikoa eta kohesio kulturala.
|
|
|
Onartu behar dugu integratu egin behar garela. Eta onartu behar dugu sakondu egin
|
behar
dugula gure nortasuna. Azken batean, eta honekin hasi dut nire saioa?, unibertsala dena onartu behar dugu eta propioa dena eskaini behar dugu.
|
|
|
que dicho Yñarra fue a la Borda de Ytzainaundienea en que abitaban y se allaba enfermo dicho Fco su marido en dia de Santa Luzia treze de diziembre del dicho año de mil setezs quarenta y pasados veinte dias fallecio. Beraz, 1741eko urte aurrenetan hila
|
behar
zuen gure Fraixku gizajoak. Gainera Brijidak dio, egia dela sosik gabe bizi zirela, eta en virtud de la rezeta del zirujano, senar zenaren botikak erosteko Sebastiana Villanueva koinatari esan ziola faborez eta laborez vendiera la saia o pondrÃa en prendas por un real de a ocho; halaxe balio omen zuela-eta Fraixkuk behar zuen botikak, eta Iñarrak errukiz erosi egin ziola; eta egiak direla Txamorako nagusiak aipatzen dituen gastu guziak.
|
|
|
que dicho Yñarra fue a la Borda de Ytzainaundienea en que abitaban y se allaba enfermo dicho Fco su marido en dia de Santa Luzia treze de diziembre del dicho año de mil setezs quarenta y pasados veinte dias fallecio. Beraz, kontu horiek denak egiak izatera, 1741eko urte aurrenetan hila
|
behar
zuen gure Fraixku Villanueva Goizueta meatzariak, eta inon arrastorik utzi gabe joana mundu honetatik.
|
|
|
Horrek gure usteen gaineko eskakizun bat dakar berekin: ahalik eta zehatzen jokatu
|
behar
dugu gure uste eta sinesmenekin. Zehaztasuna (edo egiarekiko konpromisoa) da usteen eta sinesmenen balioa.
|
|
2011
|
|
|
–Zer egin
|
behar
dute gurekin?, galdetu zuen.
|
|
|
Ez al zara sasi-profeta horietako bat? Zer egin
|
behar
duzu gurekin? –Anna bere onetik aterata zegoen.
|
|
|
–Zer kalte egin digu guri Abendañok? Zer dela-eta joan
|
behar
dugu guk gizonak zimitzak balira bezala hiltzen dituzten gerrazale horien artera?
|
|
|
Uste genuen globalizaziorako prestatu behar genituela geure buruak, etengabe globalizatzen joango zen mundurako doitu
|
behar
genuela gure aparatu produktibo, finantzario, politiko, zientifiko, hezkuntzazko, hizkuntzazko, mediatiko, sozial, psikiko eta kulturala. Baina, beharbada beste muturra deskuidatu dugu, eta etorkizuna koloreztatzeko pintzel oso erabilia izango ote den:
|
|
2018
|
|
|
Batzuek guztiz baztertzen genuen indarra erabiltzea. Gizartearen zentzugabekeriaren aurkako alternatiba ginela frogatu genuen, eta uhin handi bat mugiarazi
|
behar
genuen gure alde, gure eredua gizarteari erakutsiz. Ez zen lan erraza izango, baina oztopo handiagoak gainditu genituen lehenago ere...
|
|
|
–Inoiz izan den garairik txarrenean egokitu zaigu bizitzea, jarraitu zuen?. Jaungoikoa suminduta dago, berriro ere huts egin diogulako, eta, baretzeko, barkamena eskatu
|
behar
dugu gure utzikeriagatik.
|
|
2019
|
|
|
–Zer egin
|
behar
dute gurekin? –galdetu du gizonak.
|
|
|
Gure arazoa al da? Ez da gure arazoa, funtsean, jendeak gogoan atxiki
|
behar
du gure borrokak ekar liezaioken arriskuaren mehatxua. Helburua bete dugu eta nola!
|
|
|
Eta adjektiboa da, halaber, lasterren zahartzen eta iraungitzen dena. Ihartzen da, erortzen eta usteltzen da, eta gure irudimenak forma berriak asmatu
|
behar
ditu gure emozioak lore jaio berrien freskotasunaz manifesta daitezen.
|
|
|
Ez da, honen arabera, hilen oroimen hori, lore sorta soiletan ihartu behar duena: segizioa
|
behar
luke guregan, heien kontseiluak emaniko segida.
|
|
2021
|
|
|
Esan dizut honetan lan egiten dugunok ezer jakitekotan dokumentu kontuez dakigula. Askok uste dute liburuekin besterik ez dugula lan egiten, baina jakin
|
behar
duzu gure karrerak Bibliotekonomia eta Dokumentazioa izena duela eta ez duela alferrik izen hori.
|
|
2022
|
|
|
" Maizter gaixo bat eraman behar dudala esaten badut, harritu egingo da; badaude klinika onak askoz gertuago, Creusoten, Parayn, Autunen..."?. Parisera eraman
|
behar
dut gure maizter bat. Alaba dauka han neskame.
|
|
|
Era batera edo bestera, esan nahi duena zera da: guztiok utzi
|
behar
dugula gure izatearen aztarna bizi garen mundu honetan. Ondorengoak gutaz oroi daitezen, gure akatsak errepika ez ditzaten, gu baino hobeak izan daitezen.
|
|
2023
|
|
|
Ez alde egin, etor hadi hona demonio, eutsiok beldurrik gabe zaldiaren hankari, esaten zidan. Noiz ikasi
|
behar
duk gure etxe zahar hau gehiago maitatzen. Orain baino kemen  tsuago ibili duk bizi honetan nor izan nahi baduk.
|
|
|
Beraz, ulertu behar dugu bakoitza etxe bat garela eta izan
|
behar
dugula gu izateko; hortaz, gure formara eta modura eraikia ez badago, ez gara inoiz bertan gustura biziko, ez baita gure etxea izango, beste batzuek sortutako etxea baizik. Ez da luxuzkoa edo bista politak dituen etxean oinarritzea kontua, baizik eta guk erabakitakoa etxe osasuntsua izatean.
|
|
|
Hori dela eta, garrantzizkoa izan da eta izango da hezitzaile eta heldu gisa horretan dugun papera, lehen aipatu dugun bezala. Neurriak eta heziketa
|
behar
dituzte gure nerabeek naturalki. Zer gertatzen da honen inguruko heziketarekin?
|
|
|
Beraz, hamarraldi baten ondoren ditugun ebidentzia guztiak kontuan hartuta jardun
|
behar
dugu gure adin txikikoen osasunari eta garapenari laguntzeko zereginean. Horiek jasan duten digitalizazioa ez da kausa bakarra, baina bai hainbat prozesu ulertzeko kontuan hartu beharreko kausatako bat:
|
|
|
Gainera, belaunaldi arteko distantzia handiagotzearen ondoriozko desberdintasun kulturalak ikaragarri larritu dira, belaunaldi berriek sare sozialetatik eta errealitate birtualetik jasotako input en bitartez. Beraz, hezitzaileen balioak eta bizi  tzaren ikuspegia eta nerabeek dutenaren artekoa iraganean baino handiagoa da gaur egun. Horren harira, liburuko bigarren atalean aipatu duguna ekarri behar dugu gogora, eta jakin
|
behar
dugu gure beldurrek eta espektatibek txikien osasun mentalarengan eragin zuzena eta negatiboa dutela, jarraian landuko dugun bezala. Era berean, inoiz egon ez diren dibortzio kopuruak ditugu, eta nahiz eta hori egoki eginez gero gauzarik osasuntsuena izan daitekeen, modu gatazkatsuan kudeatzeak izugarrizko eragina izan dezake gure txikien osasun mentalean, 135 batik bat haurtzaroan eta nerabezaroan, atxikimendu eta lokarri emozionalak direla-eta.
|
|
|
Atxikimendu hori nolakoa izan den edo izaten ari den kontuan hartuta, nerabeak era bateko dohainak, arazoak edota bere buruarekin zein besteekin harremanak izateko jokabideak izan ditzake, izan ere, beste gauza orokin bezala, gutako inor ez da jaiotzen gure erreakzio emozionalak arautzeko jakintzarekin, beraz, neurri handi batean, hezitzailearen erantzunaren arabera erregulatzen joango gara hori, lokarri horren bidez, beste garun baten kontaktuaren bidez. Atxikimendua, beraz, haurrak gurasoekin edo zaintzaileekin garatzen duen lotura mota da, eta hark segurtasuna, maitasuna eta lasaitasuna eman behar dizkio bizirauteko eta mundua esploratzeko eta, ondorioz, hezteko. Haurtzaroan berebiziko garran  tzia du horrek, noski, baina baita nerabezaroan ere; izan ere, berriz ere galduta sentitzen gara, eta lokarri horren presentzia eta babesa sentitu
|
behar
dugu gure psikismoan, nahiz eta kontrakoa adierazi. Apego motaren arabera, eredu eta jokabide desberdinak garatzen ditugu helduaroan, konduktualki zein emozionalki.
|
|
|
Dena den, adina atzeratze horrek ez dio soilik arrazoi fisiologikoei erantzuten. Izan ere, denbora
|
behar
dugu gure txikiak adimen emozionalean eta kognitiboan garatzen laguntzeko, eta nola ez, sare sozialekin harreman osasuntsua izaten lagunduko dien heziketa emateko. Modu integralean (kognitiboki eta emozionalki) hezi ezean, dagoeneko azaldu ditugun sare sozialen trikimailu eta teknika psikologiko eta teknologikoen menpean bete betean erortzeko arrisku handia izango du norbanako orok, eta ondorioz, horrek ekar ditzakeen ondorio lazgarriei ateak guztiz zabalik utziko dizkiogu (adikzioa, ziberjazarpena, depresioa, antsietatea...).
|
|
|
Mezuarekin jarraituz, gure egunerokotasunean sustatzen ditugun jarrerak eta balioak Interneten praktikan jartzea bultzatu
|
behar
dugu gure heziketa horretan:
|
|
|
Zer izango nituen, hamasei urte? Hor bururatu zait baratze koxkorra jarri
|
behar
dudala gure etxe ezinbestez abandonatuaren atzeko lur zatiño batean. Ama hil eta osaba izeben etxean bizi garenetik, baratzea baserritar batek erabiltzen du; baina ahateak eta txerriak ibiltzen ziren itxitura hutsik dago; lurra ondo baino hobeto simaurtua; hor ederki irtengo dira porruak, letxugak eta zerbak.
|