|
2000
|
|
|
Lehen premisa hauxe dukegu: Zuberoa euskaldun biziko bada zirt edo zart egin
|
behar
du euskarak.
|
|
|
Gurasoak Iruñekoak dira. Nik zortzi bederatzi urte edukiko nituen, eta buruan sartu zitzaien etxean denok ikasi
|
behar
genuela euskaraz. Orduan hasi ginen euskara ikasten apaiz batekin.
|
|
2001
|
|
|
Apaizek, bere aburuz, mezatan" euskerari lehentasun edo preferentzia" eman zioketen. Eta ikastolari lagundu," eskola aldetik preparatuak direlako, bestalde herriaren aurrean zerbait errepresentatibidade edo ordezgaritza dutelako, edo, nola-nahi dela ere, horretarako kontzientziatuak baldin badira, egokien litzatekeen horiexek izan
|
behar
dute euskera aldaz goran eta zuzper aldi batetan jarri behar dutenek: giroa sortuaz, ikastola indartuaz, gurasoak kontzientziatuaz, Gipuzkoan den Ikastola Elkarteari ere eskaria eginaz, noski, hitzaldi edo nolabaiteko laguntza lor dezaten hiri horretakoek".
|
|
2003
|
|
|
Bigarren galdera bat: «Zer aldatu
|
behar
dugu euskararen iraupena behin betiko bermatzeko. Izan ere abiadura motel horretan jarraituz gero, euskara luzaroan egongo da hilzorian».
|
|
2004
|
|
|
Orduan konturatu nintzen, kaletarrok ez bezala, gaztelaniaren erdal eraginik ez dutela ia baserritarrek. Nik bederatzi urte egin nituen Euskal Herritik kanpo, eta itzuli nintzenean pentsatu nuen," zer egin
|
behar
dut euskara ongi ikasteko. Baserrietara jo".
|
|
|
Adibidez, joan den astean izanen zen pastorala eta hori gauza ona da, itxura ona ematen du. Baina guhaurrek badakigu pastoralaren arizaleek
|
behar
dutela euskara ikasi. Mintzatzen dira euskaraz baina mintzatu gabe, testua ikasten dute ulertu gabe zer dioten.
|
|
2005
|
|
|
Animua eta indar berezi bat ematen du lanean segitzeko. Guk behar dugu eta jendeak ere
|
behar
du euskararen aldeko olatu hori sortzea. Eta bestetik dudarik gabe, AEK k, gaur egun, oraindik, tristea da hau hola esan beharra baina, Korrikatik jasotzen du biziraupenerako behar duen diru minimoa.
|
|
|
Erabaki horiek izan
|
behar
dute euskarak behar dituen neurri politikoak hartzeko eta horrek bi gauza esan nahi du: 1) hizkuntz neurriak euskararen estatusa, ereduen sistema gainditzeko erabakia, modu horretakoak alegia, eta 2) euskarak garatzeko behar beharrezkoa duen marko politiko berri baten aldeko neurriak, burujabetza prozesu bat alegia.
|
|
|
Hiri honetan dagoen lengoaia komun bakarra euskara da, bi aldeen berezko hizkuntza euskara da. Bi aldeetan sustatu
|
behar
dugu euskara, baita hemen frantsesa eta han gaztelania ere. Ingelesa gero eta indartsuagoa izan arren, guk bertako hizkuntzak zaindu genituzke lehenik.
|
|
|
Hor gero eta presentzia handiagoz egoteaz gainera, egote horri etekin kulturalak eta etekin ekonomikoak ateratzen jakin behar dugu. Baliabide ekonomikoak
|
behar
ditu euskarak, baina, aldi berean, gero eta gaiago da euskara aurrez egindako inbertsioak itzultzeko. Teknologia berriek eta Internetek bide horretan jarri behar dute, Internet, beste gauza askoren artean, bai baita merkatua ere.
|
|
2006
|
|
|
Eta alderdi politikoetan gehiengoa ez da horretan. Hala ere,
|
behar
dugu euskara salbatu, gauden egoeratik abiatuz, eta ez asmatutako egoera batetik abiatuta. Horretarako behar dugu iraun, zeren biziki urrats politiko inportantea izan baita Frantzian diren erakunde guztiak elkarrekin batzea, lekuko hizkuntza baten alde politika abiatzeko.
|
|
|
Helburua ez da euskara salbatzea, erabiltzea baizik. Demostratu
|
behar
dugu euskarak merezi duela, eta hori ez da dirutan bakarrik neurtzen.
|
|
2008
|
|
|
Oihartzabalen berbetan: " Udaletan euskaraz egitea posible da eta badira euskara teknikariak, baina edozein gauza egin behar dutelarik galdetzen dute ea nola idatzi
|
behar
duten euskaraz. Euskara batua Iparraldeko terminologiari egokitu beharra dago, ezberdina baita administrazioaren antolaketa osoa".
|
|
|
Eta galderaren inguruan honakoa: batez ere herri ertain eta handietan zer
|
behar
ditugu euskara elkarte erraldoiak, ekimen piloarekin, egitura sendoekin, jende piloarekin edo ekimenak sendotu ahala autonomiaren bidea hartuko dutenak. Arrasaten, AEDren baitan jarraitu beharrean, ekimenak indartu ahala, bakoitzak bere bidea hartu zuen.
|
|
|
Egin/ eragin. Zenbateraino sortu
|
behar
dituzte euskara elkarteek euskarazko guneak eta zenbateraino eragin behar dute lehendik dauden guneak euskalduntzeko. Kultur eskaintza.
|
|
2009
|
|
|
Baina kezka izan dut behar hainbateko segida ez ote datorren, ikusten dira batzuk, baina erreleboa behar da. Pentsa daiteke gaur egun 20 urte inguru dituzten gazteek ondo hornituta
|
behar
dutela euskara, literatura eta prestakuntza aldetik. Lehen begiratuan ematen du errazagoa behar duela orain idazle izateak, baina badaude kontrako faktoreak, eta esango nuke orain lehen baino zailagoa dela idazle izatea.
|
|
2010
|
|
|
Derrigorrezko Hezkuntza bukatzerakoan ikasleek bai euskaraz bai gaztelaniaz gaitasun osoa izan behar dute. Honek esan nahi du gaur eguneko Europako Hizkuntzen Erreferentzi Marko Arautuan, 16 urterekin gure gazteek B2 froga gainditu
|
behar
dutela euskaraz eta gaztelaniaz. Hona hemen indarrean dauden Legeek honetaz diotena hitzez hitz:
|
|
2011
|
|
|
Galdu
|
behar
du euskarak lastrea eta zaborra, behar du euskarak drenaia sano on bat kurri dadin eta erion txukun eta airoso pensamenduak hon gu euskaldunok?
|
|
|
Galdu behar du euskarak lastrea eta zaborra,
|
behar
du euskarak drenaia sano on bat kurri dadin eta erion txukun eta airoso pensamenduak hon gu euskaldunok?
|
|
|
Hau istorio amaibakoa izan liteke: prentsaurrekoetan borrokatu
|
behar
duzu euskaraz adierazpenak lortu, euskaldunak aurkitu, informazioa profesionaltasunez jasotzeko, gutxienez, beste hizkuntzetan lan egiten duten kazetariek adina.
|
|
2012
|
|
|
Hezkuntza arduradunak gaineratu zuen dekretuarekin euskaraz ikasten duten ikasleenganako" injustizia" amaituko dela, euskaraz ikasi ostean ez zaielako maila frogatzeko eskatuko, gaztelaniarekin horrelakorik ez dela gertatzen. Dekretuak ikasle askorentzat" askatzea" ekarriko duela," askok orain dirua eta denbora xahutu
|
behar
dutelako euskara maila frogatzen". Laster etorri ziren bestelako iritziak, euskararen aldeko normalizazio lanean gogorren ari diren sektoreetatik etorri ere.
|
|
|
" Euskararen gainean ari gara, jakina. Lehenengo, guk, euskaldunok barneratu
|
behar
dugu euskara. Festaren kantak altxorra aipatzen du, euskara dugu altxor hori, aberastasuna dugu, horren kontzientzia izan behar dugu.
|
|
|
Horregatik erabaki zuten adibidez, hika egitea. Bazekiten ordea, Euskal Herri osoko haurrak bisitatuko zituztela eta denek ulertu
|
behar
zutenez euskara batua aukeratu zuten.
|
|
|
Zer esan nahi du" euskara erraza" k? Mota guztietako euskarak behar dira, eta hizkuntza konplexua ez zaila! egiteko baliabideak izan behar ditugu, nork
|
behar
duen euskara, eta nahi duena, egiteko. Zergatik saihestu behar dut hizkuntza konplexua, ideien lotura bertan gorderik denean?
|
|
2013
|
|
|
Zein rol jokatu
|
behar
dute euskarak eta euskal kulturak aniztasunean?
|
|
|
Herritar askok hileko soldataren (1.200 euro) %4 (48,1 euro) ordaintzen du (Berria, ARGIA eta herri prentsa erosten duenak). Erakunde publikoek eredu
|
behar
dituzte euskara biziberritzeko nukleo diren herritar horien aurrekontuak.
|
|
2014
|
|
|
1.399 plazatik 164 dira euskaraz eta datorren ikasturtean guraso iruindarrek 466 haur euskarazkoan matrikulatuko lituzkete. Gurasoek eta haurrek mila ekilibrio egin
|
behar
dituzte euskarazko heziketa jasotzeko.
|
|
2015
|
|
|
Botereak egiten du hizkuntza bat hegemonikoa edo minorizatua. Beraz, ezinbestean lotu
|
behar
dugu euskararen egoera botere (eza) rekin.
|
|
|
Seduzitu egin behar omen dugu jendea euskarara etor dadin, erakargarri bihurtu
|
behar
dugu euskara eta euskara ikasten ez dutenei sinestarazi behar diegu altxor bat galtzen dutela. Hizkuntzen elkarbizitzaz hitz egiten ere, sarri entzuten ditugu hamaika" euskal" eragile eta politikari.
|
|
|
Hizkuntzaren normalizazio prozesuak aurrera egingo badu, atxikimendu soziala eta derrigortasuna konbinatu
|
behar
ditu euskarak Amonarrizen ustez. Erritmoak kontutan hartuta, Gipuzkoa, Lapurdi ala Araban planteamenduak ezberdinak dira.
|
|
|
Isabel Celaa Hezkuntza sailburu zen garaian (PSE) era esperimentalean gauzatu zen hiru eleko eredua ekarri du akordura: eredu horrek euskaraz, gaztelaniaz eta ingelesez egin beharreko gutxieneko eta gehieneko ikastorduak finkatzen zituen eta kritikatua izan zen, beste hizkuntzen mesedetan ardatz
|
behar
lukeen euskarari orduak kentzen zitzaizkiolakoan. Garciaren esanetan, baina," eredu honen ebaluazioa oso ona izan zen; probatu zuten ikastetxeetan ingelesaren ezagutza areagotu zen eta euskara ez zen kaltetuta atera".
|
|
|
Tamalez, lezakeenaren laurdenik ere ez du egiten, ordea. Arrainak ura bezala
|
behar
du euskarak gazte hizkera bizi eta jostari bat. Baina hizkera hori arian osatu beharra dago, eta etengabe elikatu:
|
|
2017
|
|
|
Gutxieneko baldintzak aurkeztu ditugu. Proposamena da 16 urtetik gorakoak izatea parte hartzaileak, herritarrek kontziente izan
|
behar
dutelako euskara erabili (edo erabiltzeko aukera eman) behar dutela 11 egunetan. Dena den, 16 urtetik beherakoek ekimenean parte hartzeko bideak irekiko ditugu.
|
|
2018
|
|
|
Era berean, ez nuke nahi euskararen sustapenerako ekimen sozial indartsu bat ez izatea. Nik uste herri aginteek benetan bizi dutela euskararen ardura, badakitela ezin dela atzerapausorik egin, politika publikoen ardatzetan egon
|
behar
duela euskarak. Bada zer hobeturik, ez gutxi, baina EAEko herri agintarien konpromiso eta aitzindaritzaren nolakoa erakusten du joan den hiru hamarraldietan gure hiru lurraldeetan euskarak egin duen bideak.
|
|
2019
|
|
|
Aplikazio bat izatetik Sistema Eragilean txertatzera igaro
|
behar
du euskarak, Maialen Lujanbioren esanetan. Ados!
|
|
2020
|
|
|
Baina mamian oraindik katramilatuta gaude kontu zaharrekin. Lokarri itogarri inplizito ugari deuseztatu
|
behar
genituzke euskarazko pentsamendua libre hegal dadin. Ezin kendurik gabiltza aspalditxotik gogoan trabatuta ditugun hari ikustezinak.
|
|
|
Horregatik esperantza pixka bat eduki nahi dut eta sinetsi Euskal Herriak beste puntu batetik helduko diola krisi honi. Eta jendeak ere kontziente izan
|
behar
du euskarazko kultura kontsumitzea gure esku dagoela eta behar beharrezkoa dela, bizirik mantendu ahal izateko.
|
|
|
Horra Kike Amonarrizen liburua, azaletik bertatik asmo garbi batez jantzia. Ekaitz Zilarmendi argazkilariaren irudian, jendea, kalean, hodeiertza beste mugarik gabe, nola
|
behar
baitu euskarak. 350 orrialde mamiz beteak hamabi kapitulutan banatuak, irakurleari keinuz eta umorez zipriztinduak.
|
|
|
Euskal talde edo eragile batek antolatzen badu mintzaldi, solasaldi edota eztabaida bat erdal hiztunekin, bistan da, nire ustez behintzat, itzulpena eskaini
|
behar
duela euskarara. Euskarari merezi duen lekua eskaini behar zaio.
|
|
2022
|
|
|
Egoerari aurrez aurre begiratzetik, aurrea hartu, eta aurrera egiteko garaia da. Korrikak eman digun bultzada jaso, ilusioak pilatu eta maiatzaren 21ean Donostiako kaleak bete
|
behar
ditugu euskararen alde gauden denok; euskaraz, gazteleraz zein frantsesez mintzo, Euskal Herriko etorkizuna euskaraz irudikatzen dugun denok. Euskara aurrera!
|
|
|
Gehiengo batek saltoa emateko, hautua orain dena baino errazagoa izan behar da, eta instituzioek ahalbidetu behar dute hori. Politizazio maila bat ere behar da, jendeak uler dezan zergatik
|
behar
dugun euskara. Nire kasuan ez da euskara pila bat maite dudalako eta maite dut, baizik eta tresna bezala ikusten dudalako, gizarte berri bat eraikitzeko.
|
|
2023
|
|
|
Badugu errota bat eta arlo guztiak behar ditugu dantzan ezarri euskaldunok %30era iristeko gisan. Eremu guztietan
|
behar
dugu euskara erabilgarri, ikusgai eta ezagutua bihurtu. Gaur egun ez gara horretan".
|
|
|
Azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak eta EEPk 2050ari begira egindako aurreikuspenak esku artean, alarma gorria pizturik du euskalgintza sozialak: ezin da orain arteko lanketa eta baliabideekin segitu, anitzez gehiago
|
behar
du euskarak. Manua bideratu die Euskal Konfederazioak instituzioei:
|