|
2008
|
|
|
«Frantziako Kongresuan errepublikako hizkuntza gutxituak besteak beste, euskara ondare gisa onartu izanak ondorio praktikoak izan behar ditu, ondare izateak ezin duelako esan hildako ondarea izan behar duenik, hizkuntza batek bizia baitu, egunero erabiltzen delako. Neurria ona eta sinbolikoa da, baina etorkizuna bermatzeko ofizialtasuna
|
behar
du euskarak. Erabakiak giro berria sortuko du Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Zuberoan, eta, euskara suspertzeko, gauzak denen artean egin dira, ez inoren kontra».
|
|
|
Argi izan behar dugu arauek ez dutela gure hizkuntza paisaia aldatuko, euskal enpresek euskararekiko duten jarrera aldatzen ez badute eta euren produktuak euskaraz iragartzeko erabakia hartzen ez badute. Nahiz eta onartu behar den, kasu askotan, euskal merkatua txikiegia dela euskarazko publizitate kanpaina erraldoiak egiteko, nire ustez, enpresek jakin
|
behar
dute euskarazko publizitatearekin euskaldunagoak eta bertokoagoak agertzen direla, eta, ondorioz, erakargarriago bihurtzen direla kontsumitzaile eta erabiltzaile euskaldunentzat. Euskarazko publizitatearekin, markaren izen ona hedatu dezakete eta gehiago saldu.
|
|
2009
|
|
|
Zer
|
behar
du euskarak. Nobel saria ala best-seller ak?
|
|
|
Azkenik, Korrika 16n parte hartu duzuen guztiak aipatzea besterik ez zaigu geratzen. Mila esker euskararen aldeko urrats arin horiek egiteagatik, horixe
|
behar
duelako euskarak, pauso bizkorrak, presazkoa baita hizkuntzaren normalizazioa.
|
|
|
Ala ez? Baina non adierazten da euskal herritar orok jakin
|
behar
duela euskaraz, eta erabiltzeko eskubidea dugunik?
|
|
|
Aldaketa hauek izan bitartean, ordea, euskaldunok badakigu ez daukagula geldi egoterik. Urte luzeetan egin dugun bezala auzolanean tinko jarraitu
|
behar
dugu euskararentzat esparru berriak irabazten, zonalde euskaldunak sortzen eta mantentzen, euskarari esparru guztietan lehentasuna emanez erdarekiko daukagun sumisio jokabidea aldatzen... Jardun ezagunak zein ekimen berritzaileak uztartuz herri euskalduna gaurdanik eraikiz.
|
|
|
Lege horrek baztertzen gaituen arren, ez dezagun amore eman, eta gaur, inoiz baino arrazoi handiagoz, bat eginik izan
|
behar
dugu euskararen eta euskal kulturaren aurkako erasoen aurrean. Politikarien erabakiek gure herri eta hirietan euskara bizirik iraunarazi duten hainbat elkarte eta talderen etorkizuna kinka larrian jar dezakete.
|
|
2010
|
|
|
Zer egin
|
behar
dute euskarazko hedabideek, gaur, Euskal Herrian, gaztelaniazkoei aurre egiteko. Aldaketaz baliatuta, ba al dago bidezidorrik?
|
|
|
Aldaketa handiak egiten baino gehiago, norabidea ondo definitzen egin behar dugu lan. Zer funtzio bete
|
behar
dute euskara elkarteek gure herriak, eta herria, euskaldunago egiteko?. Larrañagak egin du galdera, eta erantzuna zein izan litekeen ere susmatzen du:
|
|
|
Euskararen normalizazioak egiturazko arazoak topatzen ditu, ez baitira ezagutzaren maila berean sortu erabiltzeko aukerak. Aldaketa behar du, beraz, hizkuntza politikak, aldaketa euskararen normalizazioak, aldaketa
|
behar
dugu euskaraz bizi nahi dugunok.
|
|
|
EAEko herritar guztiek ezagutu
|
behar
dute euskara, euskararen ezagutza unibertsala ezinbestekoa da euskaraz bizi ahal izateko, elebakarrak ezarri egiten baitu bere hizkuntza kasu guztietan. PSE eta PPren aldaketarako oinarrietan, askatasuna, berdintasuna, elkarbizitza eta tolerantzia aipatzen dira, ongi aipatu ere.
|
|
|
Nik neuk Jon Gotzon goitik behera defendatzen dudan pertsonaia bat da. Guk inguratu
|
behar
dugu euskarara gerturatzen ari direnengana, berez erdaraz mundu oso bat baitute aukeran.
|
|
|
Horregatik, adierazi
|
behar
dugu Euskararentzat onarpen handiagoaren beharra, Nafarroako berezko hizkuntza delako, eta nafar guztiek ikasteko eta erabiltzeko eskubidea izan genuke.
|
|
2011
|
|
|
Jendeak errespetatzen zuen eta gai zen erabakiak ezartzeko.Euskalkietan eragitea zaila izan daiteke, baina hizkuntza estandarra finkatzeko beste eremu batzuk badira: hedabideak, eskolak. Lortu
|
behar
dugu euskararen eredua bultzatzen duten erakundeek, bereziki irrati eta telebistek, esaten ari garena errespetatzea. Esaterako, Joseba Egibarrek eta Iñaki Antiguedadek oso ondo egiten dute euskaraz.
|
|
2012
|
|
|
Euskarazko kateak arratsaldeko magazina izan duenean ere, aurrekontua dezente txikiagoa izan da ETB2koarekin alderatuz. Pello Sarasola ETBko eduki arduradunak aitortu du prime time ordutegitik at dauden ordu tarteetan asko hobetu
|
behar
duela euskarazko katearen eskaintzak. Baina ez hori bakarrik.
|
|
2013
|
|
|
Hortaz, eta euskarari Osakidetzan «eman behar zaion lekuaz», benetan zeharkakotasuna eman nahi badiozue, dena busti behar du, ezin da «leku» batean izan. Euskaldun gaixo(!) bat dagoen lekuan izan
|
behar
du euskarak presentzia. Eta Urkulluk benetan uste badu elkarbizitzarako zutabe dela euskara, mahaigaineratu dezala elkarbizitzarako eratzen ari diren foroetan hizkuntzak eta hiztunok jasan izan eta jasaten ditugunak erreparatzeko beharra; eskertuko genioke.
|
|
|
Etxebarriko (Bizkaia) Eika enpresa euskalduntzeko lanean dabil. Esan duenez, lan munduan tresna guztiek prest egon
|
behar
dute euskaraz lan egiteko, bestela gaztelaniara jotzeko beharra baitago. «Lan mundua ez bada euskalduntzen, irakaskuntzak euskararen normalizazioaren alde egiten duen lana baliogabetu egiten da», esan du.
|
|
|
Euskaraz goraipatu zuten Amets Arzallus, astelehenean, Hendaiako Herriko Etxeko zinegotzi batek eta auzapezak. Ohoreak
|
behar
ditu euskarak, baina ohoreak ez du sabela betetzen. Arzallusek lañoki erantzun zien hautetsien ahotan «ofizialtasuna» hitza entzutea ongi zela baina berriki Herriko Etxera joan zenean, eta euskaraz hasi zenean, gazteleraz erantzun ziotela.
|
|
2014
|
|
|
Jon. Proiektu honetan, sinesten dugu hizkuntza aniztasuna sustatu
|
behar
dugula euskara sustatzeko. Hortaz, euskaraz gain, beste hizkuntza guztiak ongietorriak izango dira.
|
|
2015
|
|
|
Euskararen alde egotetik, euskararen alde egitera. Zer adierazi nahi izan duzue horrekin. Ikusten genuen euskaraz bizitzeko hautu hori egin behar dugula, bai norbanakoei dagokienez, bai hizkuntz komunitate moduan ere, eta beste urrats batzuk egin
|
behar
ditugula euskararen alde egotetik euskararen alde egitera jauzi egiteko. Norbanakoak aktibatuz, gure inguru hurbiletik hasita gizartea eraldatuz, posible da maila politikoan eta juridikoan aldaketak eragitea.Zer egin dezakete herritarrek euskararen alde. Euskararen aldekotasuna oso zabala da; gaur egun, oso jende gutxik esango dizu euskararen kontra dagoela.
|
|
|
Arrazoi osoa lukete, zalantza izpirik gabe. Halere garbi izan
|
behar
dugu euskararen botila betetzeko ez dela nahikoa herritarren, euskaltzaleen, euskalgintzaren isuria. Hizkuntza politikek ere ekarpena egin behar dute botila bete dadin:
|
|
|
Bakar batek ere ez zuen euskararendako aurrerapen txiki bat ere ekarri.Aurrekari horiekin, duela zortzi urte euskararen plangintzaren ardura hartu genuenok argiro ikusi genuen ez genuela hitz handiko plan arranditsurik egin behar, argi baikenuen gero gobernu organoetan ez zela onartua izango edo, onartzen bazen, ez zela garatuko. Garbi ikusi genuen isilean lan egin
|
behar
genuela euskarak aurrera egitea lortuko bagenuen. Halatan, garatzea egokitu zitzaigun plan bakarra, «2007 Euskararen Plan Estrategikoa», aurreko errektoretza taldetik zetorkiguna, berehala gainditu genuen, helburu akademikoetan, administrazio arlokoetan, langileen prestakuntzakoetan eta euskararen sustapenekoetan.
|
|
2016
|
|
|
«Hizkuntza aldatzen bada, bizirik dagoen seinale». Koldo Zuazok (Eibar, Gipuzkoa, 1956) argi du egoera berrietara moldatu
|
behar
duela euskarak, baina badu kezka bat: euskalkiak galtzen ari direla ikusten du.
|
|
|
«EITBn zerbaitek zentzua badu, ETB1ek du, kate pribatuek ez baitute emango euskarazko zerbitzurik. ETBk zerbitzua eman
|
behar
du euskaraz, baina gaztelaniaz adinako kalitatearekin».
|
|
|
erdarakada bat entzun eta barre egiten dugu, baina euskarakada batek ihes egiten badigu, larritu egiten gara. Asteburuetan pertsona berak egin
|
behar
zuen euskarazko eta erdarazko eguraldia. Niri, batzuetan «este fronte que viene por aquí» ateratzen zitzaidan, euskaraz pentsatzen jarraitzen nuelako.
|
|
|
inon erabiltzekotan hemen erabiliko da, eta guri dagokigu, ez beste inori? horri eustea; 2) gaur egun gizarte eleaniztunean bizi gara, ez gizarte elebidunean; 3) ofizialtasuna eta lege babesa
|
behar
ditu euskarak; izan ere, hizkuntza politikari euskarri eta sostengu juridikoa eman behar zaio, eta horrek eskatzen du gurean ditugun hizkuntzen estatus legalak ondo xedatzea, banaketa administratiboaren arabera ezinbestean. Hizkuntzen estatusak definitzean, arestian esan dugunez, euskarak behar du berezkotasunaren marka, eta ondoren datoz besteak, frantsesa eta gaztelania, eta gainontzekoak.Akordio soziopolitiko horrek sozializazio lan eskerga eskatzen du.
|
|
|
bizikidetza, dibertsitatea, diferente izatearen balioa eta xarma?, justizia soziala, demokrazia linguistikoa, modernitatea, hiztunen ahalduntzea, eta beste hainbat.Biziberritzearen alde praktikoari dagokionez, benetako normalizazioa gauzatuko bada, gakoa neurri handi batean formulazio honetan dago: euskaraz bizi nahi duenak aukera
|
behar
du euskaraz bizitzeko. Euskaraz bizi nahi duenari ezin zaio eskubide hori ukatu.
|
|
2018
|
|
|
Horregatik, ez dirudi eraikin eta egitasmoak ingelesez izendatzeko ohitura jada ez hain berri honek atzera egingo duenik.Zein mailatan geratzen da euskararen presentzia halakoetan. Euskal hiztunak behar du legitimatuta sentitu euskara bere esparru pertsonaletik atera eta euskaldun gisa aktibo agertzeko, bereziki, euskara berreskuratzen ari den eremuetan. Era berean, eskolatik euskaldunduta edo euskalduntze bidean irteten direnek
|
behar
dute euskara prestigiodun eremu eta esparru erreferentzialak«bustitzen» ikusi eta sentitu. Erreferentziazko eraikin eta egitasmoak ingelesez izendatuta, atzera egiten da bai esparruan izaten diren harremanak euskarara bideratzean, bai erreferentzialtasun sinboliko horrek zabaltzen dituen mezu eta balioak euskararen alde lerrokatzeko orduan.
|
|
|
Euskal Herriko berezko hizkuntza denez, euskara Euskal Herriko hizkuntza nazionala dela argi utzi luke egitasmo politiko berriak. Hori dela eta, administrazioak behar besteko neurriak hartu
|
behar
ditu euskara funtsezko eta lehentasunezko hizkuntza bihurtzeko, eta hori agertu behar da estatus berrian. EAEko biztanle guztiek euskara erabiltzeko eskubidea eta ezagutzeko betebeharra izan behar dute (Espainiako Estatuan gaztelaniari ematen zaion tratamendu bera) eta administrazioak hori bermatzeko jarri beharreko baliabide guztiak jarri ditu.
|
|
|
Eta hainbat kasutan frantses legalitatearen mugetan jokatuz herri zilegitasunari bide emateko modua aurkitu du. Dimentsio horretatik neurtu
|
behar
ditugu euskarari buruz Euskal Elkargoak hartu berri dituen erabakiak. Orain arteko ibilbidean suposa dezakeen inflexio puntutik, alegia.Frantses estatu nazioaren eraikuntza eta errotze prozesu luzean inposatu den ikuskerak sistematikoki euskal lurraldetasuna eta hizkuntza ukatu ditu.
|
|
2020
|
|
|
Alde horretatik joera «kezkagarria» dela uste du. «Eskaintza nagusia multinazionalen esku dago, eta erabiltzaileok kontzientzia hartu behar dugu aktibo izan
|
behar
dugula euskara presente egoteko».
|
|
2021
|
|
|
Bestalde, euskararen hiztun komunitatearen errealitatera egokitu behar da. Kontuan hartu
|
behar
ditu euskaraz ahoz komunikatzeko gaitasuna eduki arren idatzizko komunikazio gaitasunik ez dutenak. Komunikazio maila pasiboa lortu dutenak ere kontuan hartu behar dira (euskara ulertu arren euskaraz sortzeko gaitasun bera ez dutenak).
|
|
|
Papur batzuk eman eta haien aurpegiak zuritzeko aitzakia bat da, argiki. Sariketa honek izan
|
behar
luke euskararen inguruko ekitaldi bat; ezin da izan propagandarako instrumentua.
|
|
|
Etnozidioa eta humanitatearen kontrako krimena pairatu ondoko hirugarren belaunaldia gara. Orain ere, dena asmatu
|
behar
dugu euskaraz bizi ahal izaiteko, eta ibilbide horretan, denetarik ikusi dugu. Ikusi ditugu GALekoak ostatuetan sartzen barnean zeuden guziei tiro eginez inolako bereizkuntzarik gabe.
|
|
|
«Eman behar zutena eman dute». Beraz, jauzi bat
|
behar
du euskarak, «burujabetza osoa eskuratzean» datzana: «Inolako esku hartzerik gabe, soilik Euskal Herrian erabaki behar dugu nolako hizkuntza politika nahi dugun.
|
|
|
Arnasguneak
|
behar
ditu euskarak, arnasa garela sentitzeko. Lehen hitzak bigarrena ekartzen du.
|
|
|
Eta horrela jaso zen Osakidetzaren 2013ko II. Euskara Planean. Kontuan hartu
|
behar
dugu Euskara Planean jasotakoa bete beharrekoa dela.
|
|
|
«BERRIAren proiektua gizarteratzea» da Komunikazio Eskolaren helburu nagusia, Beatriz Zabalondo BERRIA Taldeko lehendakariak esplikatu duenez: «Harrokeriarik gabe esan
|
behar
dugu euskarazko kazetaritzaren puntako eskola garela. Eskola gara erredakzio barruan, eta asmoa da eskola hori kanpoan erakustea, bai BERRIAlagunei, irakurleei, euskalgintzari...
|
|
2022
|
|
|
Erabileran eragiten duten faktoreak beste batzuk dira: euskaraz ondo jakitea, ingurunea euskalduna izatea, euskarari lotutako ohiturak izatea, eremu formalean ez ezik informalean ere euskararen presentzia egotea… Beste baldintza batzuk bermatu
|
behar
ditugu euskararen erabilera ziurtatu ahal izateko. Beraz, ezagutzak dakarrena da beste bati hitz egiten diogunean gutxienez beste horrek gurekin euskaraz hitz egiteko aukera izatea, baina horrek ez du esan nahi euskaraz dakiten bi pertsona elkarrekin jartzen baditugu, euskaraz ariko direnik.
|
|
|
Izan ere, euskararen aldeko borrokak oraindik “denen beharra” duela plazaratu nahi dute. “Euskara politizatu behar dugu; jendeak konturatu
|
behar
du euskaraz bizi nahi duen eta ezin duen belaunaldi bat dela gurea”.
|
|
|
Niretzat hura izan zen euskararen salbazioa, eta uste dut orain zentzua galdu egin dela. Eta ulertzen dut, euskara batua da normala, baina ulertu
|
behar
dugu euskara batutik kanpo ez dagoela etorkizunik euskararentzat, eta oso gai serioa dela: ezin dugu berriro 1968ra bueltatu gai horretan».
|
|
|
Hiru baldin badira, zer esanik ez: «Zaila izan
|
behar
du euskara eta txinera aldi berean ikasteak». Gaztelania ez baita sekula zailtzat jotzen.
|
|
|
Niretzat hura izan zen euskararen salbazioa, eta uste dut orain zentzua galdu egin dela. Eta ulertzen dut, euskara batua da normala, baina ulertu
|
behar
dugu euskara batutik kanpo ez dagoela etorkizunik euskararentzat, eta oso gai serioa dela: ezin dugu berriro 1968ra bueltatu gai horretan».
|
|
|
KINTANA: Eduki gehienek egon
|
behar
dute euskaraz, baina ez ditugu balio batzuk galdu behar.
|
|
|
Joan den astean 200 lagunek baino gehiagok izenpetutako eskari bat plazaratu zuten Euskalgintzaren Kontseiluak sustatuta, eta atzoko agerraldiarekin bat egiten du horrek ere. Haien ustez, lege berriak ekarri
|
behar
du euskara irakas hizkuntza izatea eta hezkuntza ez arautua ere osorik euskaraz garatu ahal izatea. Baina, horrekin batera, euskal kultura ardatz izango duen euskal curriculum bat garatzeko ere eskatu zioten Jaurlaritzari orduan:
|
|
|
Jasotakoa baino «bultzada sendoagoa»
|
behar
dute euskarazko komunikabideek erakunde publikoen aldetik, Hekimen euskarazko hedabideen elkarteak ohar bidez adierazi duenez. Eusko Jaurlaritzak euskarazko komunikabideei eragiten dieten bi diru-laguntza deialdiren ebazpenak argitaratu ditu gaur, eta eman berritan egin du ohartarazpena elkarteak.
|
|
2023
|
|
|
Ez dakit, uste dut une horretan intuizioa izan zela; ikusten genuen katea ez etetea inportantea zela. Indarrez itxi zigutenean, goiz hartan, aurreneko erabakia, aurrenetakoa, eta denok oso garbi genuena zen hurrengo goizean kalean jarri
|
behar
genuela euskarazko egunkaria; itxierari eman geniezaiokeen erantzunik onena, indartsuena, zen egunkaria kalean jartzea berriro. Eta lortu genuen lehenengo egun horretan; mirari txiki bat izan zela esango nuke.
|
|
|
Handia. Bestalde, Lanbide Heziketatik egoitzetara praktikak egitera datozen guztiek bermatu
|
behar
dute euskara maila egokia daukatela, ahozkoa behintzat. Hainbat eskola —Donostiako Easo Politeknikoa, adibidez— zaintzaile ikasketak ereduan eskaintzen ari dira, lan munduak hori eskatzen duelako.
|
|
|
Beste gai zenbait hizpide hartuta ere egiten dute taldeek alde horiek erakusteko ahalegina. Araba, Bizkai eta Gipuzkoarako Hezkuntza Lege berri bat egiteko EAJk, EH Bilduk, PSE EEk eta Elkarrekin Podemos IUk lortu zuten akordioan, esaterako, oinarrizko adostasun bat lortu zuten ikasleek derrigorrezko eskolatzea bukatzean lortu
|
behar
duten euskara mailari buruz, baina orain, legea ontzeko prozesuan hori lortzeko erari buruz agertu dira ñabardurak.
|
|
|
horien artean, ikastetxeetan hizkuntzen garapenaren zaintza eta irakasleen formakuntza. Irakasleek kalitateko formakuntza
|
behar
dute euskaran eta hirugarren hizkuntzan.
|
|
|
Bai. Zergatik
|
behar
dugu euskara kanpoko eragile batek neurtzea, baina ez gaztelera, matematika edo beste konpetentziaren bat. Profesionalak ditugu, eta gaitasuna dute hori neurtzeko.
|
|
|
«Esaterako, euskara dakien bati esateak: Euskaraz hitz egin
|
behar
duzu euskara gure hizkuntza delako. Moldeak aldatu behar dira».
|
|
|
Bada pentsatzen duenik gure behar informatiboak asetzeko produktuak baditugula beste hizkuntzetan, eta euskarazko hedabideen lehentasuna ez dela izan behar beste hizkuntzetan lor ditzakegun informazio horien bila joatea, baizik eta euskarazko hedabideak kontsumitu
|
behar
ditugula euskaraz direlako, euskara lantzeko, bestelako berri batzuk jakiteko, baina ez Turkiako hauteskundeei, Sudango gatazkei edo Euriborraren gorabeherei buruzkoak.
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria k, lehen, eta BERRIAk, orain, munduko eta bizitzako esparru guztiak euskaraz aipatzeak nazio izaera ematen dio euskarari. Bistan da, prentsarekin bakarrik ez da aski, eta beste hamaika arlotan ere
|
behar
du euskarak nazio estatusa, baina prentsa ezinbesteko arloa da. Euskal prentsa nazionalak herri gisa independenteago egiten gaitu, ez bakarrik frantsesaren eta espainolaren beharrik ez dugulako, baizik eta mundua gure begiekin kontatzen digulako.
|
|
|
1 Argudio Arestiarra. Gabriel Arestik Tomas Meaberi egindako olerki ironikoa para fraseatuz, esan behako genuke europar orok defendatu
|
behar
duela euskara. Beste hizkuntza moderno guztiak sortu edo etorri aurretik hemen zegoen euskara eta zentzu horretan da hizkuntza europarrena.
|
|
|
Euskarazko komedia «gehiago» eskatu duenik ere bada. «Horrelakoak
|
behar
ditu euskarak, kalitatezko entretenimendua. Eskerrik, Antton», dio beste batek.
|
|
|
Gai gatzen inguruan ere barre egin daitekeela erakusten. Horrelakoak
|
behar
ditu euskarak, KALITATEZKO entretenimendua. Eskerrik @antton_telleria ð       Â  Ÿ       Â  ˜       Â  ‰https:// t.co/ oHP5AVQTYY
|
|
|
Berehala eten dio hitza lehendakariak, zorrotz. «Frantsesez hitzez hitz errepikatu
|
behar
duzu euskaraz errandakoa». «Lasai, horretara noa», erantzun dio Thikoipek.
|
|
|
Gogoeta partekatu bat behar da, estrategia bateratu bat, diagnostiko erreal batetik abiatzen dena eta helburuetan handinahia dena. Indar berri bat
|
behar
du euskarak, hats berri bat, Ipar Euskal Herriko gizartean merezi duen lekua berreskura dezan. Hil ala bizi, bizitzaren hautua egiteko tenorea da.
|
|
|
“Haur eta gazteen ahozko gaitasuna erdigunean jarri behar dugu; hezkuntzako ibilbide osoan landu behar da”, erran du Ramosek, eta garbi du gazteek tresnak ere
|
behar
dituztela euskara erabiltzen dutenean senti dezaketen ezerosotasuna kudeatzeko. “Gune seguruak behar ditugu erabiltzeko eta ikasteko”, berretsi du.
|
|
|
«Kezka handia sortzen digu hainbat erakundek euskararen normalizazioan erakusten duten sentsibilitate faltak. Adostasuna berreskuratu
|
behar
dugu euskararen normalizazioaren bidean eta hizkuntza politikaren inguruan, geure hizkuntza babesteko eta geure hizkuntzak aurrera egiteko».
|