|
2001
|
|
|
Beranduago oraindik, etorri
|
behar zuena
etorri zenean, luzaro gabe ikasi nuen lehenago irakatsi behar zidatena. Labur-meharrak direla gure Gipuzkoako lurrak eta nahitaezkoa dela bestetan aritzea defendituko baditugu:
|
|
|
Eskerrak eman nahi nizkioke, azkenik, Txillardegiri eleberri hau euskaraz eman digulako. Ez ote du bada
|
behar zuena
, euskaldun bati dagokiona, bakarrik egin. Bai, horrelaxe da noski.
|
|
2002
|
|
|
Kontsolatzen bazaitu, nahiko lasai hil dela esango dizut, guztiekin adiskidetuta". Edota beste hura, denboran aski lehenagokoa izan
|
behar zuena
: " Oso gaua da eta alde batera utzi dut ipuina.
|
|
2003
|
|
|
protestanteek ere izan zuten beren" Beldurraren Pastorala"). " Larritasunaren erlijioa" zabaldu zen, horrela," salbatzeko aurrena errudun bihurtu
|
behar zuena
". Beldurrak bekatuaren eta bere ondorioen dramatizazioa ekarri zuen; katoliko guzti-guztientzat, aurrerantzean, aitorlea nahitaezko pertsonaia izango zen.
|
|
2005
|
|
|
Ez esan!". Halako hitz zatarrik entzuten nion aurreneko aldia zen; izan ere, beti txukun mintzatu ohi zen, hiztegi baten pare, pedanterian jausi gabe baina esan
|
behar zuena
xehetasunez eta txukuntasunez adieraziz. Halako Adela ezagutzen nuen behintzat nik.
|
|
|
Ba ote zegoen jainko bat Herrenkoren barruan, jainko zuhur bat, buru-herrenik gabea, Delfoseko orakuluan zegoena bezalakoa? Edo txolarre huts zen Herrenko, txori babesgabea, fedegabearen nahiaren arabera bizi edo hil
|
behar zuena
–Ipuineko fedegabe hura eta Julio, zeinen antzekoak!
|
|
2006
|
|
|
Amona Erikak emandako hitzorduaren data-orduak eta gainerako xehetasun guztiak errepasatu nituen. Dena zuzen zegoen nire aldetik, baina atea, amona Erikaren oharren arabera Kurten etxekoa
|
behar zuena
, ez zuen inork zabaltzen.
|
|
2008
|
|
|
" Ez dut ume hori nahi"; baina litekeena da, Hermann Berlinera heldu zenean, nahi gabe, ume baten bila ibiltzea. Jakin gabe ume bat zela
|
behar zuena
.
|
|
|
Hobeto esanda: betiko ahaztu nahi zituen auziak berritzeko eta ezgauza sentitzeko, horretarako balio zion nire protestak; ez al nuen pentsatzen beharbada gauzak ez zirela nik uste nuen bezalakoak, beharbada egia zela dena gaizki egiten zuela eta, esaten zuen bezala, ez ziola
|
behar zuena
ematen Tomasi.
|
|
|
Azkenik, gizarte laguntzaileak gure etxera etorri beharko zuen non bizi ginen eta haur adoptatuaren etxea nolakoa izango zen ikustearren. Bagenekien, beraz, zertan zetzan azterketa, eta bagenekien familia arrunt bat osatzen genuela, gu ginela, hain justu, adopzio prozesu batean dagoen haurrak
|
behar zuena
, eta jakiteak beti laguntzen badu ere, kezka txikitxo batekin edo, zehatzago esate aldera, ezinegon txikitxo batekin joan ginen lehenengo bilerara. Azterketa bat zen, gainditu beharrekoa, eta ez zara lasai geratzen harik eta atzean uzten duzun arte.
|
|
2009
|
|
|
Dudarik gabe, lasaitu egiten zuen horrek Wardes; mediku pobre haren aurrean ez zen lotsatuko. Hura zen
|
behar zuena
. Bere mailatik beherakoekin baino ez zen erabat eroso sentitzen.
|
|
|
Hitza hartu eta zera esan omen zuen Txikik: " Jendeak apurka-apurka gero eta gehiago identifikatzen zuela erakundea biolentziarekin eta ez bere helburu eta xedeekin eta are ezarian gure borroka dejeneratuz zihoala, ez baikinen multzoak gidatzen ari, eta, aitzitik, hauek espektadore soilak besterik ez zirela eta herriaren borroka izan
|
behar zuena
jadanik erakundearen eta poliziaren arteko borroka besterik ez zela".
|
|
|
denok batera energiak aktibatu behar genituen, denok biluztu, Xabier eta Lidia ere bai, eta triangelu bat osatu, hiru erregeen hirukia, erpinetan zuek, hiru emakumeok, eta hiru gizonok txandakatuz jo behar genizuen larrua, hazia isuri gabe; nik soilik isuriko nuen errituaren amaieran zure sabelean, une egokian, eguzkia eta ilargia angelu egokian zeudela, aro berriko lehen umearen hazia ernal zedin; eta erritua hiru bider errepikatuko genuen, hiru erregeak jaio zitezen. Baina uko biribila eman zenien asmo haiei, kontra atera zinen, dena pikutara bidali zenuen; ezin nuen ulertu, lehen Lidiarekin nahi bai eta modu erritualean, berriz, ez nahi izate hura, zu baitzinen hazia sabelean eraman
|
behar zuena
, izarrek seinalatua, baina uko egin zenion, Jainkoaren kontra oldartutako aingeru eroriaren pare, eta ni pixkanaka erotuz joan nintzen, arrazoia zenuen, psikiatra batengana joan behar nuen, neure buruari esaten nion nola joango da ba yoghi bat psikiatrarengana, jainkoarren, ezinezkoa da, yoghia orekaren eredu da, ez didazu ulertzen, horixe da dena, aurpegiratzen nizun; baina ni nintzen ulertzen e... txoro putakumea, berriro eskua eransten badidak potroak moztuko dizkiat, ziztrin alaena, kabenlaostia; hitz egidazu horrela, halere birjina garbia izango zara, abandona nazazu, ulertuko dut, zoaz Felixekin, nik baino gehiago merezi zaitu, zoaz berarekin, baina ez itxi begiak, utzi zure betseinetako elurra ikusten, zu zeu izango zara, eutsiozu, begira, elurra atertu du, gora, zatoz bizkarrera, goazen, horrelaxe, arin-arin jaitsiko gara, badakizu arin jaisten naizela zu bizkarrean hartuta ere, Urriellun oinetakoa puskatu zitzaizunean bezala, bizkarrean jaitsi zintudan, oraingo moduan, eta mendizaleak begira geratzen zitzaizkigun eta barre egiten zuten, eta gu alai, hitz egin eta hitz egin, eta kantari, orain ezin duzu kantatu, ia ez daukazu hausporik, orduan ederki kantatzen zenuen, soprano batek bezala, bordako amonari Cabrales gazta erosi genion, ura eman zigun edateko, gomazko bota zahar batzuk eskaini zizkigun, baina nik esan nion Himalaietako zamaketari baten semea nintzela, luma baten pare zinderamatzala, eta amona likits hark:
|
|
|
Gaurko ekonomia aurreratuak, teknologiaz eta ikerketaz gain, zerraldoak ere baditu oinarri. Askatasuna eta duintasuna
|
behar zuena
, zoritxarra bilakatzen da hainbatentzat. " Txarra bai, baina zori ez", berriro barrukoak.
|
|
|
Hortik begiratuta, gay kultura ofizialak, gizartea irauli ordez, sistemaren logika oinarrizkoenak baieztatu ditu. Birus iraultzailea
|
behar zuena
, sistemaren aliatu bilakatu da. Hortxe ikusi behar genuke onespena azaltzeko pista garrantzitsua.
|
|
|
Nahigabeko bitartekari inozoak, marxismoa eta nazionalismoa. Sorginkeria desegin
|
behar zuena
, noski, euskaldunon komunitatea. Neu ere bat nentorren analisi horrekin.
|
|
2010
|
|
|
Bestalde, izebek gogo onez ikusi zuten gaueko lana: lurrari
|
behar zuena
ematen ari omen zitzaion aita. Amak aldiz, ezinegona jasan zuen aitzurtzeak iraun zuen denbora osoan eta leporatu izan zion senarrari garai hartako bi haurdunaldi aurreratuak galdu izana ere.
|
|
|
Estepan Urkiaga" Lauaxetak" (65 urte hil zutela gaurko egunez: ekainaren 26an, telebistan entzun dut arestian); Lauaxetak, nioen, Bide barrijak izeneko liburua argitaratu zuen 1931n, joera estetiko berri eta ausarta plazaratzen zuena, eta, egiazki, euskal literaturaren putzu bare ia ustela gogotik inarrosi zuena; ba, Bide barrijak horretarako lehen-lehen poema, jarrera berritzaile horren berri eman
|
behar zuena
, honelaxe hasten da: " Zer dodan eztakit baña gexo nago/ gorputza aul dekot, gogua ariago".
|
|
|
Trenaren mugimenduaren aitzakian gizonezkoak izterra berearen kontra igurtzi zuenean hartu behar izan zuen erabakia. Era sotil batean zentimetro batzuetan aldendu zen, distantzia egokira iritsi arte, aski ziren zentimetro batzuk nazkagarri hark ulertu
|
behar zuena
konpreni zezan. Hala ere, aurrera jarraitzen bazuen, bere barrabilek pagatuko zutela erabaki zuen.
|
|
|
Bestetik, Mariok karta guztiak jarri zituen mahai gainean eta ezin zion garbiago hitz egiteko eskatu. Bera zen, beraz, egoera sentimental hartan irtenbide orekatu eta on bat aurkitu
|
behar zuena
. Mariok bihotzeko gizonari eska ziezaiokeen guztia zeukala ematen zuen:
|
|
|
Apaizak gaia bere onera ekarri zuen, behintzat. Barkamena eskatu zien, pertsona helduak izan arren, jarri zizkien frogengatik eta egindako galdera maltzurrengatik, baina ziurtasuna izan nahi omen zuen egin
|
behar zuena
egin aurretik benetan maitasunak elkartutako bikotea zela. Eta ondoren egoera zein zen azaldu zigun:
|
|
|
Felliniren La dolce vita atera zenean, jesuitek film hari buruzko kritika bat eskatu zioten Letture aldizkarirako. Nazareno Taddeik bere ustez esan
|
behar zuena
idatzi zuen. Eta azterketa horretan, filmaren alderdi onak ere azpimarratu zituen.
|
|
|
" Izan ziren marmar, zurrumurru eta teoriek, baita miragarri, izugarri eta fantastikoenek ere, denek jomuga bera lortu zuten; alegia, errazena eta lotsagarriena zen ekintza alde batera uztea; Joan Paulo Lehenengoa, berari laguntzeko zeudenen axolagabekeriagatik hil zela [5]". Zehatzago oraindik, John Cornwellek gogor jipoitzen ditu ez Joan Paulo Lehenengoaren ingurukoak soilik, baita Vatikanoa bera ere,
|
behar zuena
egin ez zuelako; posible baitzen, nahi izan balu, halako heriotzarik ez gertatzea [6].
|
|
2011
|
|
|
Auzi honetan, nor zen Werfel, lehenengoa ala bigarrena? Berak idatzi zuen testua, bigarren batek hura irakur zezan ala bera zen testua leitu
|
behar zuena
–Werfel arriskuaz eta etsai baten presentziaz konturatu zen eta lagunari ohartarazi zion, ala alderantziz gertatu zen?
|
|
|
Marcelle argalak, bere" altzairuzko orratzekin", sare kota bat trikotatu du maitasunetik eta bere amarruetatik babesteko. Eta pentsatzea ere, Camille eta bere senarra elkartu zituen lokarri bakarra" arrosa koloreko hari bat" izan zela, amak bidalita mertzeriatik ekarri
|
behar zuena
! Izeba Alberte, azkenik, egiazko bizitzarik ezagutu ez duelako aztoraturik, bertan behera utziko du bere trikota:
|
|
|
Baina tabakoa zeramaten, kontrabandoz hain zuzen ere. Interesantea iduritzen zait jakitea tabakoa nork bidaltzen zuen eta nor zen jaso
|
behar zuena
:
|
|
2012
|
|
|
Zein zen zaindu behar zuen duintasuna: amaren eta aitaren aurrean zegokiona edo Inazioren eta haren etxekoen aurrean irabazi
|
behar zuena
–Hori zen barrena jaten ari zitzaion harra.
|
|
|
Margaritak ezin zezakeen antzeman zer ariko ote zen pentsatzen ondoan zeukan emakume berarentzat artean arrotz hura (entzutekoa izango zen Malenek ere zer esango zukeen berari buruz galdetuz gero). Aitortu
|
behar zuena
zen lasaitasuna ematen ziola hura ondoan edukitzeak, Malenek ziurtasunez jokatzen baitzuen egiten zuen guztian. Istant hura iraganda, inguruan gerta zitekeenaz ahaztu, eta ahalik eta indartsuen bultzatzen saiatu zen, sentitzen zuen oinazearen gainetik.
|
|
|
Atzean zeukan lagunak, orduan, hanka batekin Galoren biak atzerantz arrastatu, eta lurrera bota zuen sorbaldatik bultzatuz. Galo jada ahuspez zegoela, oin bat jarri zion hark bizkarraren gainean eta falangista izan
|
behar zuena
alanbre batekin eskuak lotzera makurtu zen. Sosegatzen ez bazen, fusilaren kulatarekin buruan joko zuen mehatxua egin zion erreketeak.
|
|
2018
|
|
|
Lanpostura bueltatu denean, denak normal dirudi. Espero du bere lagunak egin
|
behar zuena
egina izatea, ez dago ezeren arrastorik.
|
|
|
Fugite partes adversæ, irakurri nuen. Haren hurrengo lerroan, berriz, ikur-elearen bigarren zatia
|
behar zuena
: ut complexus non sit similis morti.
|
|
2019
|
|
|
Benetan esaten dizut oso... , ofizial batek bultza egin dio, esan
|
behar zuena
bukatu baino lehen.
|
|
|
Anek oldar hori bare  tzeko zeukan era bakarra marihuana erretzea zen, horrela gorputza astundu eta zerebroa moteldu egiten zitzaizkion. Bigarren ikasturtean karrera bertan behera utzi eta zerbitzari hasi zen Bortizen zegoen diskoteka bakarrean, laurogeiko hamarkadako azken urteetako antro bat, elkarrizketa lasai bat izatea ezinezko zena eta juxtu berak
|
behar zuena
erraz lortzen zuena: marihuana dohainik, eta bere orduak gehiegi pentsatu gabe betetzeko modu bat.
|
|
|
–Gogoratzen diat, bai! , eten laburra egin zuen, esan
|
behar zuena
hausnartuz bezala?. Arratsalde hartan ere oso urduri jarri zuan gure Martin.
|
|
|
Solasaren arabera, betiko bezero bat izan behar zuen. Halako batean, auzokide pare bati errepasoa egiten amaituta, Urko zain zegoela ohartu zen dendaria, eta
|
behar zuena
eman zion. Urko dendatik atera zenerako, berriketan ziren berriz ere.
|
|
|
Gertatu zen gertatu
|
behar zuena
. Ez bat, ez bi, handik hilabete parera, esnekariaren tenorean, jandarmeriak operazio arrakastatsua kudeatu zuen Elorrietan, Iker eta Belen atxilotuz.
|
|
2020
|
|
|
Txapa beltz handiaren gainean eltze mazatuak, bizitza luzea izandakoak; kedarra paretetan erantsita. Harraskan eskuak sartuta, harrikoa egiten ari zen emakume bat, Rosario izan
|
behar zuena
, xaboi burbuila artean, hasperenka. Etxea ikusten ari zirela, Elviraren hitz jarioaren artean entzun zuen bazela etxe hartan beste neskame bat, haiekin urteak zeramatzana.
|
|
|
Isiltasuna diogu, hura urratu
|
behar zuena
, aginduak emanez, garrasika ekinez, zaurituz, tu eginez, hozka jardunez... ez zelako han agertu edo, hobeto esateko, ez zelako manifestatu hiru egunez. Pazoko hiru biztanleek bazekiten Dario han zegoela, ikusten ez bazuten ere.
|
|
|
Gerturik zegoen. Carlos ere, bere langile bakartasun bizitzera itzuli
|
behar zuena
, Daniloren karga harturik joan zen.
|
|
|
Lehenengo, Madriletik Kordobara joan ginen, eta gero Málagara. Hegaldia amaitzen ari zela, egundoko ekaitzak harrapatu gintuen eta, berez 20 minutu inguruko bidaia izan
|
behar zuena
, ordu betekoa bilakatu zen. Helizedun hegazkin batean gindoazen eta motor bat sutan zela lur hartu genuen, pista suhiltzailez beteta zegoela.
|
|
|
Jose Angelen kasua guztiz kontrakoa zen. Egin
|
behar zuena
egiten zuen. Alferreko ezer ez.
|
|
|
Beste laurak neskak ziren. Nolabait esateko, etxea aurrera atera
|
behar zuena
neu nintzen eta garai hartan, alargun gelditzen ziren emakumeen semeek soldadutzatik libratzea eska zezaketen. Ez zen erraza lortzea, baina, nola edo hala lortu nuen.
|
|
2021
|
|
|
Albak ez zuen baimenik eskatzen, bere orgasmoa eraikitzeko niregandik
|
behar zuena
hartu besterik ez zuen egiten, eta, gero, niri nahi nuena hartzen uzteko sendotasuna zuen.
|
|
|
Han segitzen zuen habearte txiki hark, pareta grafiteroen sinadurez josia zeukana; hura ikusita garbi zegoen leku hura abandonuan utzita zegoela aspalditik. Aberatsentzako luxuzko urbanizazioa izan
|
behar zuena
zabortegi zikin bat zen ustelkeriaz, hezetasunez eta zabarkeriaz betea. Joan zen urtean baino askoz ere sastraka gehiago zegoen, edo hori iruditu zitzaion behintzat.
|
|
2022
|
|
|
Kontua da garagardoa eta ardoa eman ziola eta hizketan hasi zirela eta badirudi biei izugarri gustatzen zitzaiela ahora y en silencio amor quiero llorar mi llanto dioen abestia, eta batek nire pena handia dela eta besteak nireak oraindik negar egiten duela eta ni zure emazteaz oroitzen naizela eta ni zure nebaz oroitzen naizela eta begira bai badudala ardoa eta asko gustatzen zaidala ardoa eta ea zergatik ez dugun dantza egiten, Antonio, zergatik ez, eta orduan Juanak tenÃa una gata de nombre luna jarri zuen eta geldi-geldi dantza egin zuten, eta Juanak maitasuna ezagutu zuen gizon harengan, inoiz sentitu ez zuen maitasun hura, bizitzan inoiz izango ez zuela pentsatzen zuen hura, besteentzat zela pentsatzen zuen hura, eta gizonak, berriz, ahazturiko maitasun bat ezagutu zuen Juanaren magalean, jada merezi ez zuela pentsatzen zuen hura, botilenganako bakarrik sentitzen zuela pentsatzen zuen hura. Eta bisita interesatu bat izan
|
behar zuena
, sei maitasun-egun izan ziren, gutxienez ehun urte irudi izan zutenak. Zeren Catalinaren aitak esan zion:
|
|
|
" Poeta zen idazlea baino areago, horrekin esan nahi dut ordenagailuaren aurrean jartzen zela eta zain egoten zela, ordenagailua itzalirik ere, idatzi
|
behar zuena
ahots batek diktatu beharko balio bezala. Baina ezin zuen eraman etxean bakarrik egotea, eta, beraz, kafetegietan itxaroten zuen, edo, inoiz, baita neure etxean ere.
|
|
|
Behiki erre zati handi, gorri eta odoltsu bat, zer gutizia! Bai, hori zen
|
behar zuena
: behiki erre zati bat... xerra bat... chateaubriand bat... ezinbestean; eskalope bat edo arkume saiheski bat; zerbait samurra, baina aldi berean elikagarria... okela... haragia...
|
|
|
Fortuna gutxiko bigarren gertakaria zen nire oinazpi zapalek ibiltzeko nekea eragiten zidatela, eta bota handi plantilladunak jantzi behar izaten nituela oinazpiak kurbatzeko. Eskolako patioan edo kalean sarri baztertzen ninduten edozein talde osatzetik, futbolerako bezala banderaka jolasteko; ez dut hargatik baztertua izanaren erresuminik gorde, berez mingarri
|
behar zuena
irakurketarekin gainditzen nuelako seguru asko, eta Mundu-mugako azken faroa ezagutzera iritsi nintzenean Jules Vernerekin, kristau dotrinako klaseetan baino hobeto barneratu nuen gaizkiaren eta ongiaren lehia; eta Oliver Twist edo Dorritt txikia ezagutu nituenean Dickensen eskutik, biak errealagoak egiten zitzaizkidan baloiarekin edo banderaka zebiltzan eskolakide asko baino. Amak gomendatuak edo amaren gaixo-mesanotxetik hartuak, txikitako lagun izaten segitzen dute nire oroimenean.
|
|
2023
|
|
|
Lasterkaria ez bestea. Horretan ere lehena
|
behar zuena
. Eta hura izua, Margarida gaixoarena, Elisabetek eta Francescek berriz ere bat egingo zutela gogoratu zitzaiolarik.
|
|
|
Inoiz ez zuen izan bere umeentzat denbora aski, baina, norbait larri bazebilen, orgara igo eta atez ate jarduten zen, han eta hemen eske, harik eta
|
behar zuena
lortzen zuen arte. Gerra garaian, Bis, e-tik ezagun batzuk etorri zitzaizkion, beren alabari laguntzeko eskatzera, Bled-eko kartzelan zegoela, Zmaga zuela izena, preso politikoa izanik heriotza-zigorra jarri ziotela, joan eta salba zezala.
|