|
2007
|
|
|
Horra, bada, orain nola elurra nahiz euria nahizu-nahizu eta bazter guztiak ase eta bete egin diren eta neurri bereziak hartzeraino asebete ere. Adibidez, Bilboko hiria edateko urez hornitzen duen Ulibarri-Ganboako urtegiak segundoko 50 mila metro kubiko hustu
|
behar izan
ditu egun bat bestearen ondotik. Elurrak itsas ertzeraino estali du euskal lurraldea eta euria ere egunetan izan dugu gainean eta grazia ederrean jausi dena bestetik.
|
|
|
Elurrak itsas ertzeraino estali du euskal lurraldea eta euria ere egunetan izan dugu gainean eta grazia ederrean jausi dena bestetik. Hemen ez dugu halako kalterik jasan, salbu eta istripu batzuk errepide zenbaitetan eta mekauen batzuk auto ilara batean denbora galdu
|
behar izan
den horietan. Nafar Erriberan nabarmenagoak izan dira kalteak, dela Lizarran, dela Kastejon edo Andosillan ibaiak gainezka egin eta urak errepideak hartu eta itxi behar izan dituztelarik, edota Tutera aldean urak hartu dituen lur eta baratze sailak ikusita.
|
|
|
Hemen ez dugu halako kalterik jasan, salbu eta istripu batzuk errepide zenbaitetan eta mekauen batzuk auto ilara batean denbora galdu behar izan den horietan. Nafar Erriberan nabarmenagoak izan dira kalteak, dela Lizarran, dela Kastejon edo Andosillan ibaiak gainezka egin eta urak errepideak hartu eta itxi
|
behar izan
dituztelarik, edota Tutera aldean urak hartu dituen lur eta baratze sailak ikusita. Urri izango ditugu aurten hango esparrago edo alkatxofak, edo garestiago pagatu eta jan beharrekoak behintzat.
|
|
|
Orain, bost urteko haurrak eraikin handian daude, tokirik ez dagoelako. Gela handi bat zatitu
|
behar izan
genuen horretarako. Arazoari konponbidea eman nahian, Hezkuntza sailarekin eta Asteasu eta Larraulgo Udalekin hitz egitea erabaki genuen.
|
|
2008
|
|
|
Aurreko asteburuan parte hartu genuen La Vega de Riosa lasterketan, esaterako, ibilbide guztia korrika egitea zen nire azken helburuetako bat. Iaz zati batzuk oinez egin
|
behar izan
nituen, arnasbide gutxi dituen oso proba gogorra delako. Proba ondo egin eta emakumeen marka jaisten saiatzea ziren nire helburuak.
|
|
|
Hauexek protagonistek kontatutakoak: 1-Zer moduz joan da goizeko saioa? 2-Herritarren harrera, nolakoa izan da? 3-Horrelako ekimenak jaiei indarra emateko beharrezko ikusten dituzu? 4-Santio jaietako zein beste ekitaldi azpimarratuko zenuke? ELISABET AGIRREBENGOA (Danbor-jolea) 1-Oso ondo joan da goiza; uste nuena baino askoz hobeto. Aurreneko aldia da ateratzen naizela eta ensaio batzuk ere egin
|
behar izan
ditut, baina oso gustura aritu naiz. 2-Iruditu zait jende asko zegoela kale izkinatan begira.
|
|
|
Hauexek protagonistek kontatutakoak: 1-Zer moduz joan da goizeko saioa? 2-Herritarren harrera, nolakoa izan da? 3-Horrelako ekimenak jaiei indarra emateko beharrezko ikusten dituzu? 4-Santio jaietako zein beste ekitaldi azpimarratuko zenuke? ELISABET AGIRREBENGOA (Danbor-jolea) 1-Oso ondo joan da goiza; uste nuena baino askoz hobeto. Aurreneko aldia da ateratzen naizela eta ensaio batzuk ere egin
|
behar izan
ditut, baina oso gustura aritu naiz. 2-Iruditu zait jende asko zegoela kale izkinatan begira.
|
|
|
Ikusi besterik zenbat joan-etorri egin behar izan duten mugimendu honetako kideek 33/ 01 deitu epaiketa dela kausa. Hogeita bi (22) sesio burutu
|
behar izan
dira horien kasuan. Baina beren burua zut erakutsi diete epaile puztu horiei, hitz bat bera ere ez baitie egin erantzun gisa hauen galderei.
|
|
|
Bost senideetan bera zaharrena. Familia abeltzaintzatik bizi zen, baina biziraupenaren legeak aginduta, Andoainera emigratu
|
behar izan
zuen 1954ean. La Salleko ikasle izaki, “gorri eta berde”en arteko eskolako lehiketetan hasi zen atletismoa egiten, Iñaki Agirre historialari andoaindarrak Joko olinpikoetako albistegia.
|
|
|
Klaseak Donostiako Aquarium aldean jaso genituen. Igeriketa klase batzuk egin genituen; hogei metroko sakonerara jaitsi
|
behar izan
genuen panpin bat erreskatatzera, baita gugandik hamar metrora zegoen monitorea ere. Sorosle ona izateko, igerilari ona izan behar da beraz. N.O.:
|
|
|
pintxoaren itxura, zaporea eta originaltasuna. Guztiek itxura eta zapore ona izan arren, bakarra aukeratu
|
behar izan
zuten eta pintxo sariduna plantxan egindako txanpiak izan ziren. Egileek saria ere jaso zuten, sukalderako mantal bana hain zuzen ere.Ondoren, guztiek pintxoak probatzeko eta dastatzeko aukera izan genuen eta arratsalde ederra pasatzeko parada izan genuen".
|
|
|
Azkenean ordezkoen zerrendatik bakarra pasa da titular izatera. Kanporaketa gehiago egiteko aukerarik ez zegoenez, bertsolari batzuk kanpoan utzi
|
behar izan
dira”.Publikoa epaileGai jartze lanen ardura hirukote batek hartu du, Amaia Agirre bera tartean.“Jon Zaldua, Iker Iriarte eta ni neu arituko gara gaiak jartzen eta aurkezten. Bertso eskolako ikasleek ere lagunduko digute zeregin horretan, eta beste bertsolari gazte batzuei ere aholkuak eskatuko zaizkie”.
|
|
2009
|
|
|
Garai batean haurreskola izan zen –anaia eta biok han ikasitakoak gara–, baina orduan zatar eta zikin zegoen erabat. Garbiketa lan handia egin
|
behar izan
zen; bada xaguak hozka egin ziola konta dezakeenik! Poliki-poliki eszenatokia, barra… jarri ziren; Txanpi Zubeldiak eta Ebaristo Arruabarrenak komun txukun bat ere moldatu zuten.
|
|
|
Manex Lete da nirea, eta Jose Mari Bitoria Ibonena. Kontua da aurreko denboraldiko euskal ligan bi horiek min hartuta zeudela, eta Ibon eta biok elkarrekin jokatu
|
behar izan
genuela. Liga ezberdinez gain jokatzen ditugun torneoetako batean, Ordizian joan den udan, elkarren kontra finala jokatzea egokitu zitzaigun.
|
|
|
Beharrezkoa zen berrikuntzak egitea eta estatuak emandako dirulaguntza horretarako erabiltzea erabaki genuen. 36.800 euro inguru
|
behar izan
dira lanak egiteko. Teilen azpian egurrezko oholak ditu eta euriaren ondorioz, ohol horietako batzuk egoera txarrean zeuden dagoeneko.
|
|
|
Esaterako, pilotalekuaren egitura margotzeko asmoa ere bazen, baina hurrengo baterako utzi da”, azaldu du Xabierrek. Horrez gain, pilotalekuaren ondoan komun publikoak egiteko asmoa ere bazuten Larraulgo Udalean, baina egitasmo hori ereetorkizunean egiteko utzi dute.Bi aste
|
behar izan
dituzte pilotalekuko lanak amaitzeko eta bitarte horretan, ez da erabiltzerik izan: “Lanek ez dute asko iraun, baina denbora tarte horretan itxita izan dugu pilotalekua.
|
|
|
Baina txapelketatik kanpo gera liteke, bost jardunalditik lau irabazi ostean. Halere Urnietakoari ezin zaio gehiago eskatu, jakinik aurkari indartsuenen aurrean, ezker eskuarekin soilik moldatu
|
behar izan
duela. Edozein kasutan, oraindik jokatzeke dituen bi norgehiagoketako emaitzak giltzarriak izango dira.
|
|
|
Eta bietan agintariek hainbat neurri hartzea beste erremediorik ez zuten izan eskandaluen handiarengatik, erabat sinbolikoak ziren kondena eta zigorrak ezarriz. Hegoafrikarrek, urteetan inongo neurririk hartzea kosta ahala kosta saihestu ondoren, azkenik kargu hartu
|
behar izan
zioten auzi medikuetako bati, eta epe batez mediku lizentzia kendu beste bati. Espainiar agintariek are okerrago jokatu zuten, Arregiren egoera tamalgarria hain lotsagabeki ezkutatzearen erantzulea kargutik kentzearen itxura egin arren, hasiera bateko eskandalu itzela atzean geratu bezain laster bueltatu baitzen hura isilean bere postura.
|
|
|
Apartheid-eko epaileek errugabetu egin zituzten Biko hiltzeraino torturatu zuten bost poliziak, eta erregimen gorrotagarri hura aspaldi pikutara joan bazen ere, gaur egun torturatzaile haiek errugabe izaten jarraitzen dute hegoafrikar justiziarentzat. Penaz aitortu
|
behar izan
dutenez, ezin baitiete errurik egotzi oraingoz frogarik ez dutelako. Eta ez dute zoritxarrez inoiz izango, inkomunikazioaren eraginez, lekuko bakarrak poliziak izan baitziren.
|
|
|
Bi lehen epaiketa eskandalagarrietan errugabetu egin zituzten, gainera, harik eta azkenean Espainiako Auzitegi Gorenak halako kasuetan ohiko dituen kondena irrigarri horietako bat ezarri zien arte. Euskal Herrian torturapean hildakoei dagokienez, inoizko kondena bakarra izan zen hura, eta ezinbestez ezarri
|
behar izan
zuten, hain zen ukaezina «oinazpietako erredurak poliziek komisarian eragindakoak» zirela. Erredura ikusgarri haiengatik izan ez balitz, ez baitzieten ezta kondena barregarri hura ere ezarriko, zeina ez zuten batere oztopo izan gerora Polizia barnean gradu gorenena heltzeko:
|
|
|
Luzea izanagatik, lau metro zabal besterik ez ditu eta ez gara koreografiak entseatzeko guztiak sartzen”. Arteagak martxoan dantza emanaldi bat eskaintzeko deiari ezezkoa eman
|
behar izan
diotela adierazi du, “emanaldia prestatzeko unerik egokiena ez denez, atzeratzea erabaki dugu”. Hiru hilabete barru, betiko entsegu lekura itzultzeko gogoa azaldu du, “apirila aldera, lanak bukatzean, ikastolako ganbarara itzultzeko asmoa dugu”.
|
|
2010
|
|
|
indarra. Dibertitzeko gogoz atera gara, eta azkenean serio jarri
|
behar izan
dugu partida irabazteko". Horrelakoak gehiago egin beharko liratekeela uste du," esku pilotak indar gehiago hartu behar du.
|
|
|
Erronka garestia izan al da Hawaiko bidaia. Bai, oso garestia: 3000 euro baino gehiago
|
behar izan
ditut parte hartu ahal izateko. Hegazkina, egonaldia, izen-ematea…, dirutza handia behar da.
|
|
|
“Loatzo musika eskolako irakasleak aipatu nahi nituzke. Klaseak emateko kilometro asko egin dituzte herriz herri; deseroso aritu
|
behar izan
dute eguneroko lanean, baina apustua egin dute gurekin batera eta horregatik txalo batzuk eskatu nahi genituzke. Bestetik, Loatzo musika eskolako ikasleak zoriondu nahi ditugu, ikasitakoak gure herriko etxe eta kaleetan zabal ditzatela eskatuz”.
|
|
|
Praktikoa euskalduntzea, hurrengo urratsa Urtarrilean kanpaina abiatu zutenetik, jendea gidabaimena euskaraz ateratzen hasia dela adierazi zuen Lasarteko Udaleko euskara teknikari Marifer Gorostizak duela astebeteko prentsaurrekoan. Ikasleen %11-k egin eta gainditu du euskarazko zati teorikoari dagokion azterketa, orain artean jaso ahal izan dituzten behin-behineko datuen arabera.Zati teorikoa euskaraz egin arren, duela astebeteko prentsaurrekoan Izarne Zapiain gazteak gogorarazten zuenez, “erdaraz egin
|
behar izan
nuen praktikoa, ez baita beste aukerarik”. Zati praktikoa euskalduntzeak, irakasle elebidunak izan eta noski, aztertzaileak ere euskara menderatzea beharrezko egiten du.
|
|
|
Aurkari bat eskua zabal luzatzen zekiena; nola ahaztuko dut, Jose Luis, ETAk gogorren jotzen zuen urteetan komisaldegi baten estuasunetatik pasa
|
behar izan
nuenean zuk galderarik egin gabe eskaini zenidan laguntza?: “Jon, si puedo hacer algo por vosotros, llámame, ¡ ni lo dudes! ” izan ziren zure hitzak orduko Bidasoa kafetegian topo egin genuenean.
|
|
|
Musika estilo antzekoa badugu, baina taldekide bakoitzak bere gustuak ditu eta bakoitzak bere aldetik jasotakoa isladatzen da gure lanean. Euskal Herrian zein panorama ikusten duzue, ate asko jo
|
behar izan
al duzue lana aurrera atera ahal izateko. Gure kasuan, maketa, edo disko edo lan berri hau kalitatezkoa izatea nahi genuen, ez etxean egina. Garate Estudioetan grabatzeko aukera sortu zitzaigun eta Madrilen dugun Salamancako lagun bati esker kopiak aterako dizkigu bi-hiru aste barrurako.
|
|
|
Ibilbideak 500 eta 1000 eskaileretako ubideak, Goiburu auzoa eta Unanibiako zubiak zeharkatzen zituen. Irabazleak, Arantxa Aranalderen familiak, 136 minutu
|
behar izan
zituen ibilaldi polit hau osatzeko.Margo-txapelketa oso erakargarria izan zen Leitzaran Bisitarien Etxera hurbildu ziren haurrentzat. Partehartzaile guztiek sari bana jaso zuten egindako margolan politengatik; bereziki, Andoni Alonso 7 urteko mutil andoaindarrak, Leitzarango urari buruz egindako marrazki politagatik.
|
|
|
" Pinto inguruan gertatu zen ezbeharra, hainbat autok talka egin zutenean. Villabonatarraren gurasoak onik atera ziren eta gaua hotel batean igaro
|
behar izan
zuten, beste senide batzuk haien bila joan eta bisita egin ahal izateko". Oskar Zelarain villabonatar euskal preso politikoa Alegin izan da Larunbatean, Oskar Zelarain euskal preso politikoa Alegian izan zen alaba ikusten baimen bat tarteko.
|
|
2011
|
|
|
Ahuntzak bere tokitik atera eta gorago jarri genituen. Hura ere bete zen eta ahuntzak uretatik atera eta belazera eraman
|
behar izan
nituen. Betizuak ere belazean ziren.Gurutze Gorriko kideak zuek erreskatatzera etorri ziren…S.O.
|
|
|
Valentzian lagun bat ere badut kontua ezagutzen duena…, eta halaxe sortu zitzaidan orxata saltzen hasteko ideia”, azaldu du. Behin ideia garbi edukita asmoa osorik garatu
|
behar izan
du Pablok: orxata nola egiten den ikasi, edaria kalean saltzeko aukera emango zion gurdia lortu eta prestatu… Urtebete iraun du, gutxi gorabehera, prestakuntza horrek, eta orain, eguraldi ona lagun, Andoaingo kaleetan dabil orxata saltzen.
|
|
|
2010ean gidabaimena ateratzeko ikasketak euskaraz jaso eta azterketa ere euskaraz egin zutenen %72k gainditu zuen. Laurden batek soilik errepikatu
|
behar izan
zuen eta aipagarri da, gaztelaniazko eta euskarazko azterketen datuak parekoak direla, eskualdeko Udalek azpimarratu dutenez. Gero eta zabalduagoEuskara gidabaimena ateratzeko prozesura eramateko egitasmo honen arrakasta jakina da, eta Jaurlaritzak erkidegoan zabaltzeko erabakia hartu du.
|
|
|
herritarrei, Udalari, enpresei. Udalari alde batetik dirusarrerak jaitsi zaizkio For Aldundiaren ekarpenetik eta enpresen ekarpenetatik.Gizarte zerbitzuen alorrean eskaera gehiago jaso dugunez, larrialdietarako laguntza kopurua igo
|
behar izan
dugu. Jaurlaritzak eman digun laguntzaz gain, Udalak berak ere dirua jarri du azken bi urteetan.
|
|
|
“zu aurkezten bazara, gu ere aurkeztuko gara”.Ez pentsa, baina guk ere izaten ditugu pattalaldiak. Agintaldiaren hasieran laguntza eskatu
|
behar izan
genuen. Herrian tira egin behar bada ezin dugulako bakarrik egin.
|
|
|
Jokin, Ander eta Unai aritu ziren kopletan aurrena, neskak kanpoan zeuden bitartean. Amaiak nesken logeletatik hainbat objektu ekarri zituen saski batean eta mutilek, objektu bakoitza norena zen eta zertarako erabiltzen zuen asmatu
|
behar izan
zuten: Manta elektrikoa, ron botilla, diru puska bat, rodilloa, porruak eta Unai Muñoaren argazkia.
|
|
2012
|
|
|
Lau urte aprendiz egin ondoren, ofizial bihurtu nintzen. Gero, soldaduskara joan
|
behar izan
nuen, baina bertan ere egin nituen lan batzuk: sarjentuak, esaterako, eper bat disekatzeko eskatu zidan.
|
|
|
Ezagun bati katua hil zitzaion eta izugarrizko pena hartu zuen. Disekatzeko eskatu zidan; gogoz kontra, baina disekatu egin
|
behar izan
nion. Bolada batean lan asko izan nuen.
|
|
|
Eta, gogoan dut, autodeterminazioa, hau da, Euskal Herriak berak nahi duena izateko eskubidea defendatzen genuenok espainolistak ginen, “benetako” euskaldunak independentzia defendatzen zutenak ziren. Hori zela eta, Frankismo ondorengo urteetan, trantsizioa deitzen den garaian, alegia, hitzezko erasoak zein fisikoak jasan
|
behar izan
genituen. Baina, historiak gauzak bere lekuan jartzen ditu eta, hara nondik, orain denek defendatzen dute autodeterminazioko eskubidea.
|
|
|
Eta zirkuitua ireki den unetik bertatik jende andanak bete ditu herriko bazter guztiak. Horrez adierazgarri da, esaterako, goiz erdian ibilbidea egokitu egin
|
behar izan
dela ikastolara ailegatzeko zubiaren inguruan.
|
|
|
Parte hartzaile gehienak ez gara mota horretako lanetan arituak eta eskarmentu falta horrek, bere eragina izan zuen iaz. Kamustu egin zitzaizkigun motozerrak eta denbora asko
|
behar izan
genuen egurra txikitzeko. Azkenean, ia asteburu osoa eman genuen horretan.
|
|
|
Borrokaldiko joan-etorrietan, ordea, amorrazioak jota, Urnieta suntsitu egin zuten, esan bezala, bost etxe eta eliza baino ez zuten utzi, eta ez osorik. Bertakoek jasan
|
behar izan
zutenaz ez dago bertsoren bat eta herri-kondairaren bat baino informazio handiagorik. Hernani eta Andoain artean Urnieta inoren menpe ez geratu izanak gerran zehar, aurrerago, eraso berririk jasan behar izatea ekarri zion.
|
|
|
Andoain herria, gaur orri hauetara ekarri dugun guduaz gain, gerra hartako gorabehera askoren giltzarri izan zen. Urnietak, berriz, behin eta berriro bere burua zoritxarreko ikusi
|
behar izan
zuen. Bergarako besarkadak eman zion amaiera Gerrari neurri handi batean, baina zauriak inondik inora itxi gabe.
|
|
|
Bergarako besarkadak eman zion amaiera Gerrari neurri handi batean, baina zauriak inondik inora itxi gabe. Andoainek eta Urnietak XIX mende osoa
|
behar izan
zuten berriro ere poliki-poliki herri-giroa eta bizibidea suspertzeko.Ikerketak eta oroimenaZalantzarik ez da 1837ko irailaren 14ko gertakari haiek eta hurrengo egunetakoak bai Andoain bai Urnietaren historian gertakari nagusi direla, oroimenean bizirik gorde beharrekoak, asko baita haietatik ikasi beharrekoa. Azken urteetan bi izan dira gertakari haien gaineko azterketa egin duten ikerlari andoaindarrak:
|
|
|
Oso pozik eta gogotsu gabiltza, baina gogorra izan da. Ni, gainera, lanean nabil eta behin baino gehiagotan kontzertua bukatu eta jarraian lanera joan
|
behar izan
dut. Datorren urterako gure soinu-ekipo propioa erosi nahi dugu, ea posible dugun…Kamisetak ere atera zenituzten zuen logotipoarekin…Bai, 15€tan dauzkagu salgai.
|
|
|
“Hogeita zazpi urtez jardun nuen ikazkin gisa; Mustar, Ameraun, Bertxin eta antzeko beste parajeetara mugatu zen nire bizimodua, eta hantxe utzi nuen gazte garaiko sasoi gehiena”.Aurrera segi aurretik, hala ere, Patxik gogoratu du estatuko beste hainbat leku ezagutzera derrigortu zutela bolada hartan. Izan ere, sei urteko soldaduska egin
|
behar izan
zuen tartean, 36ko Gerra bukatu berritan. “Zaragozan lizentziatu noizbait, eta bizi beharrak Leitzaranera itzul arazi ninduen berriro.
|
|
|
“elkar lehenago ezagutu ez izana”.Bi urte daramatza Andoaingo zahar egoitzan. Nahiz eta bere osasunak hainbat oker pairatu (besikula kentzea, besoa eta izterrezurra haustea...) eta aulki kurpildun batera makurtu
|
behar izan
azken aldian, ez du beti alboan eraman izan duen umorea galdu. “Jatorrak dira etxe honetako zaintzaile guztiak, eta nik mundu guztiari egiten diot diosala.
|
|
|
Pentsa, herriko futbol taldea ere kexatu egin zen, gazteak kentzen genizkiela esanez! Handik urte batzutara, ordea, ia bakarrik geratu zinen… J.A.G. Antonio Sobrado lehendakariak utzi egin
|
behar izan
zuen kluba 1987an edo, eta atzetik joan ziren zuzendaritzako ia denak. Iritsi ginen lekura iritsita, herriko gazteei futbola ez zen beste kirol baten aukera eskaintzea lortu eta gero, erabaki nuen edozer gauza egin behar zela kluba pikutara joan ez zedin.
|
|
|
Horrela, Javier Eskuderok, Esteban Iglesiasek eta hirurok egin genuen aurrera. Niri lehendakari izatea egokitu zitzaidan orduan, baina hiruron artean denetik egin
|
behar izan
genuen, baita bost taldeen entrenatzaile izatea ere! Asteko, egun guztiak eskaintzen genizkion klubari; igande arratsaldea libratzen nuen soilik, eta etxean geratzen nintzen orduan, pott eginda.
|
|
|
Herriarteko txapelketako azken kanporaketan min hartu eta frontoia utzi
|
behar izan
zuen Jon Eskuderok. Belauneko lesio larriaren ondorioz, zortzi hilabete geldirik egon beharko du.
|
|
|
Tokiko agiria da, baina testuinguru historikoan ipiniz gero, oso interesgarria gerta daiteke XVIII-XIX mendeetako gizartearen eboluzioa islatzeko. Agiri hori txiripaz topatu zenuela aitortu duzu…Goizuetan bada gizon bat libururako Mikel Laboak hainbat alditan abestu zuen Trabukoren historia dokumentatzen ari nintzela izan zen. Kontua da diru faltsua egiten zuten Berdabio eta bere lagunak atxilotu egin zituztela, eta Goizuetatik Iruñako kartzelara bidean, Leitzako udaletxeko kalabozoan hartu
|
behar izan
zutenla aterpe, eguraldia kaskarra zela medio. Ni Leitzako artxibategira joan nintzen historia pasarte horren berri izateko, eta hor non, bertako artxibazain Joseba Azpirozek erakutsi zidan aipatu agiri edo liburua, garai bateko unaiei zegokiena.
|
|
|
1785 inguruan ardi-borda eraiki zuen unai horrek, eta artzainen arteko liskarrak piztu zituen, batzuen eta besteen larre eremuak finkatu ezinik zeudelako; izan ere, oraindik ez zen herritarren eskubide edo bezindade-aren kontzeptua garatu. Horrela, arazoa konpontzeko arauak ezarri
|
behar izan
ziren Goizuetan eta, Baztango arauak erabili zituzten eredu gisa. Pasadizo horrek, behi-zaintzatik ardi-zaintzarako pausoa nola eman zen islatzen du. Goizuetako Perurena horren ondorengo batzuk Leitzara etorri ziren, eta esaterako, historiaren haritik tiraka, hainbat datu esanguratsu ematen da:
|
|
|
Denborarekin, baserriko erremintak zorrozteaz gain, soldatzen edota balkoiak egiten hasi zen. Errementariaren lana gogoko izanagatik, astuna zela azaldu du, “ez zen orain bezalako erraztasunik; lan guztia eskuz egin
|
behar izan
genuen guk”, azaldu du. Juantxo, bigarren belaunaldiaInaxiok errementari lanari 16 urterekin ekin bazion, dezente gazteagoa zela abiatu zen Juantxo semearen bidea, “aitaren ondoan ibiltzen nintzen eta 8 -9 urte nituela hasi nintzen errementari lanetan.
|
|
|
Zenbait gauza egiteko, ordea, ez nuen lanabes egokirik eta pixkanaka egiten joan naiz haiek ere. Buruari asko eragin
|
behar izan
diot urteotan eta azkenik, lanean egoki aritzeko modua osatzea lortu dut”.Soinu bereziaSoinu berezi asko pasa da Luis Astiasaranen eskuetatik. Beretzat berezienen artean dago hamalau urte zituela eskuartean izandako lehen soinu txikia:
|
|
2013
|
|
|
Kartzelatik atera eta bakarrik topatu zuen askatasuna Teresa Todak. Kordoban izanik, ordu askotxo
|
behar izan
zituzten etxekoek Teresarengana gerturatzeko: “Azken aldiz neu izorratzeko hartu duten erabakia dela pentsatu behar dut, oso zaila zait haien buruan sartzea.
|
|
|
Bakarka serio hasteko apustua duela pare bat urte egin nuen. Lehenik eta behin zein hizkuntzatan idatzi erabaki
|
behar izan
nuen: gaztelaniaz nahiz ingelesez ere idatzi izan baititut abestiak.
|
|
|
Hiruzpalau saio eduki nituen. Lehenengoa izan zen okerrena, gorputza ez baitzegoen horretara ohitua, eta hilabete egon
|
behar izan
nuen ospitalean. Kimioterapia bi egunetan eman zidaten, baina ondorio gogorrak utzi zizkidan:
|
|
|
Futbol ibilbidea amaitzeko, Castellonen egin nituen bi denboraldi. Oso gazterik atera
|
behar izan
zenuen kanpora. Zer moduzkoa izan zen esperientzia hura. Batzuetan, futbolarien inguruan irudi berezi bat sortzen da, baina gu beste pertsona guztiak bezalakoak gara; gure beldurrak ditugu, gure familiak, lagunak, ingurutzen gaituen jendea...
|
|
|
Gainera, arratoiak hiltzeko dagoen sistemarik hoberena da”.Arazoak sortu izan dira auzotarren artean Andoainen, katuen kontura. Diana Imazek zenbait ika-miketan parte hartu
|
behar izan
du, katuen eskubideak defendatzearren: “Zenbait pertsonari azterketa psikologikoa egingo bagenie, hurkoei gaiztakeria egiteko grina daukatela azalduko litzateke; ezin, ordea, gizakiei ezer egin, eta, gertu dauzkaten katu babesgabeekin edo beste animaliekin husten dute grina zital hori”.
|
|
|
“Soldaduak etxetik joan eta berehala, gaixotu egin nintzen. Joaten ez zen eztula jarri zitzaidan eta Andazarrateko sanatorioan egin
|
behar izan
nuen denboralditxo bat. Handik itzulitakoan, ahal nuen gehien atseden hartzeko eta ondo jateko esan zidaten, beraz, etxean egon beharra izan nuen, geldirik.
|
|
|
Nik ez dut, inondik inora, halakorik ikusi eta esango nuke ezta nirekin batera antzezlanean parte hartu duen inork ere.Non dauka, baina, Lasak botatako gehiegikeriak oinarria? Antzezlana, oso oinarri historiko sendokoa izan arren, fikzioa ere bada, egileak gertakariekin jokatu
|
behar izan
baitu bi ordu pasatxoko lana ahalik eta samurren eskaintzeko ikusleari. Fikzioa izateak bi ondorio dakartza:
|
|
|
Fikzioa izateak bi ondorio dakartza: batetik, gertakariak edo pertsonaiak ez datozela zenbaitetan guztiz bat gertaturikoarekin, egokitu
|
behar izan
baititu Agirre Sorondok antzezlanak eskatzen zizkion moduetara. Bestetik, esku artean egileak erabili dituen iturri historikoetatik abiapuntua eta ikuspegia aukeratu behar zituen, eta horretan Agirre Sorondok bi oinarri erabili ditu:
|
|
|
Azaroan, egin behar ez nuen lasterketa batean hartu nuen parte, Donostiako Maratoian. Min hartu eta, ondorioz, hilabetean geldirik egon
|
behar izan
nuen. 2012an biek Mendiko Lasterketen Euskal Kopa irabazi zenuten.
|
|
|
Batez ere, izugarrizko gogoa izaten dut. Iaz, zuntz haustura batengatik abenduan geldirik egon
|
behar izan
nuen, eta amorratzen egon nintzen. Denboraldiaren hasieran izugarrizko ilusioa izaten da.
|
|
2014
|
|
|
Askatasunaren bidean Erdi Arotik Tolosarekin zuen lotura puskatu
|
behar izan
zuen lehenengo, horixe da Susana Truchuelo historialariak Andoaingo Udalarentzat egin duen azterlanaren hasieran dioena. Urtarrilean argitaratuko da “Andoain 1615:
|
|
|
Berezkoa al duzu ala kirolaria zara. O.I.: Futbolean jokatu izan dut orain gutxi arte eta etorkizunean gimnasia egitea pentsatuta daukat, baina bestela, inoiz ez dut ezer berezirik egin
|
behar izan
arin mantentzeko. Berezkoa dela esango nuke.
|
|
|
Joan zen denboraldian, beheko mailatik hasi
|
behar izan
zuten Lizaso-Erreka Behar Zanako ordezkariek Gipuzkoako Kluben Txapelketa, izan ere kluba utzi behar izatean, beren lehen maila galdu egin zuten. Iaz 3 mailan irabazi ondoren 2 mailan jokatu dute aurtengo denboraldian.
|
|
|
Lehen aldiz egingo dugu afaria eta ez dakigu zenbat izango garen. Horregatik, asko bagara, leku arazorik edukiko ez dugula aurreikusi
|
behar izan
dugu. Hobe leku handi bat aukeratzea.
|
|
|
Oiartzunen aurkako partida bat zen; zelaira sartu, eta lehenengo korrika saioan nituen guztiak eman nituen. Izterrean uzkurdura izan nuen eta zelaitik irten
|
behar izan
nuen, baloirik ukitu ere egin gabe. Selekzioarekin ere aritutakoak zarete biok... A.B.: Espainiako selekzioarekin partida batzuk jokatu nituen, eta ez dut oroitzapen berezirik.
|
|
|
Miren Jauregik argitu duenez, Euskal Federazioaren baitako proba da azken lau urteotan eta ondorioz, “muntaia nahiz parte hartzea ere handiagoak dira, Euskal Herri osoko parte hartzaileak etortzen baitira. Kilometro kopurua ere luzatu egin
|
behar izan
zen Federazioan sartzeko eta urte guztian zehar antzeko probetan aritzen den jendea gerturatzen da. Tartean, noski, baita herritarrak ere”.
|
|
|
Eta noski, behin erregetza utzita, epaitegietako bidetik babestu behar izan dute Juan Carlos korrika eta presaka. Errege “campechano y simpático-ak” nonbait ez zuen kontzientzia oso lasai eta Espainiako erregetzaren irudia erabat ez amiltzearren, hark egindako gehiegikeriak blindatu
|
behar izan
dituzte arrapaladan, txapuza legal baten bidez. Urdangarin, tira! Azken finean, haientzat Zarzuela kanpotik itsatsitakoa da.
|
|
|
Azken finean, haientzat Zarzuela kanpotik itsatsitakoa da. Baina erregea eta haren familia ukiezin bihurtu
|
behar izan
dituzte. Hau jakin eta gero, gogoan duzue duela gutxi Juan Carlosek berak lotsa askorik gabe esan zuena?
|
|
|
Baina ez gara haurren eremuan soilik aritzen. Lantzen dugun beste arloetako bat, istripu edo gaixotasunen baten ondorioz beraien bizitza berriz hasi
|
behar izan
duten pertsonei zuzendutakoa da. Errehabilitazio fasearen ostean, kirolaren bitartez haien autonomia hobetzen ahalegintzen gara.
|
|
|
Akademiakideek iazko libururik gogokoena iritzita, Miren Agur Meabek jaso du 111 Akademia Saria. Kontaiguzu…Hiru bozketa txanda
|
behar izan
dituzte akademiakideek aurtengo sariduna izendatzeko. Urtarrilaren erdi aldera abian jarri genuen lehenengo erronda, 2013ko libururik gogokoenaren aldeko botoa eskatu genien 193 akademiakideei.
|
|
|
Dokumentala ikusita, gure familiak sufritu zuena etorri zait gogora. Andoaindik ihes egin
|
behar izan
zuen Bizkaira, eta gero Frantzian bilatu zuen babesa. Aitak ederki sufritu zuen, eta gerra bukatu bezain pronto hil zen.
|
|
|
¿ Y ese altar?". Nieves Martinez: Bikaina da dokumentala, baina inpresioa daukat kamera baten aurrean jartzen zarenean zeure oroitzapenen erdia ere ez duzula botatzen! Geure aita errepublikanoa zen, eta Andoaindik alde egin
|
behar izan
genuen, faxistekin beldurtuta. Aitak frontean borroka egin eta gero Frantzian bilatu zuen babesa.
|
|
|
Shakespearen ‘La tempestad’ lana egokitu genuen haurrentzat. Berezia izan zen; txotxongiloak erabiltzen ikasi
|
behar izan
nuen lehenengo. Antzerki lanetan gabiltzanoi erronka berriak bilatzea gustatzen zaigu:
|
|
2015
|
|
|
Beraien elite mailako markak ezagutzea ere nahiko zail suerta daiteke, esku batekin zenba baitaitezke komunikabideetan eskaini dituzten elkarrizketak. Hala, aparteko zama hori nola bizitu duten kontatu zuten.Maitane Aburuzaren kasuan, esku pilota gustatuta, palan jokatzera pasa
|
behar izan
zuen 11 urterekin, mutilek baino indar gutxiago zuelako. Frontoian arrotz sentitu izan da batzuetan emakume izateagatik:
|
|
|
“Lagun giroan hasi nintzen, ondo pasatzen genuelako”. Espainia eta Europa mailan zenbait marka lortuta, utzi egin
|
behar izan
zuen, kirola eta ikasketak uztartzea ezinezkoa izan zitzaiolako.Txikitatik kirolaria da Maitane Aburuza ere; pilotan lehenengo eta palan gero. Espainiako Selekzioa ordezkatuz Mexikon izan zen Trinketeko Munduko txapelketan.
|
|
|
Izugarria izan zen. Aurretik, lehengo zaharren artean, Txikito de Aiak irabazi zuen behin proba, 1:13:30
|
behar izan
zituen. Haiek Kursaaleko zubian bukatzen zuten.
|
|
|
Bikaina jokalaria! Harekin egin genitzakeen zenbait gauza ahaztu behar izan ditugu; egoera berrira moldatu
|
behar izan
dugu.Mailari eustea eskatu ohi zaio igo berri den talde bati... I.G. Horixe eskatzen zaio debuta egiten duenari.
|
|
|
Bikaina jokalaria! Harekin egin genitzakeen zenbait gauza ahaztu
|
behar izan
ditugu; egoera berrira moldatu behar izan dugu.Mailari eustea eskatu ohi zaio igo berri den talde bati... I.G. Horixe eskatzen zaio debuta egiten duenari.
|
|
|
Errealitate berri honen irtenbidea konplexua dela jakinik ere, eta oraindik herri bakoitzak hartu beharreko errefuxiatu kopurua zehaztu ez bada ere, uste dugu Erakundeen erreakzio azkar bat beharrezkoa dela. Elkartasun adierazpen hau ez da gizatasun kontua soilik; arrazoi ezberdinengatik kanpora joan edota erbesteratu politiko bilakatu
|
behar izan
diren milaka euskaldunek jasotako elkartasunaren ordaina ere bada. Honengatik guztiarengatik, Amasa Villabonako Udala osatzen dugun EAJ-PNV, EH Bildu eta PSE-EEk honako Instituzio Adierazpena aurkezten dugu:
|
|
|
Bizikidetza justiziaren gainean oinarritu behar da. Euskararen kasuan, ez dugu ahaztu behar, esaterako, nik neuk gaztelaniaz ikasi
|
behar izan
nuela, euskara debekatuta zegoelako. Baliabide asko jarri zen euskararen kontra; orain, legezkoa eta justiziazkoa da euskararen alde jartzea baliabideak.
|
|
|
Franco hil ostean, argi geneukan tapoia irekitzea nahikoa izango zela berez hizkuntza haz zedin. Gero, trinkotze diskurtsoak eraiki
|
behar izan
genituen. Gutxienez, euskaldunak eta euskaltzaleak identifikatzeko.
|
|
|
Maoriarren kultura edota paraje naturalak ezagutzeagatik bakarrik, merezi du benetan. Hori bai, nahiko garestia da eta bidaia bera ere oso luzea da; 25 ordu egin
|
behar izan
genituen hona etortzeko.
|
|
|
Hasieran beldurra bagenuen ere, jendeak umea babesten duela nabari dugu eta oso gustura gaude. Eskolaren jarrera ere oso ona izan da eta buelta eman
|
behar izan
diete hainbat irakasbideri. Orain artean bi edo hiru urteko gelan, neska edo mutila, bi fitxa bazeuden bat aukeratzeko, jada sistema horrek ez die balio.
|
|
|
Guk bakoitzari nahi duena ateratzen diogu. Hasieran zortzi pitxar eskatu genituen eta beste sei eskatu
|
behar izan
ditugu gerora: ez da seinale txarra, beraz.Zein iritzi duzu ekimenaren inguruan. Tabernan nahiz etxean iturriko ura edaten dut batez ere.
|
|
|
Hain zuzen, 29 herriek ofizialki 1615eko urtarrilaren 26an lortu zuten herri titulua. Urnietak, ordea, uztailaren 12ra arte itxaron
|
behar izan
zuen. Kasu bakarra izan zen Gipuzkoa osoan.
|
|
|
Villabonan herritar gehienek dakite frankistak nor ziren, baina ez errepublikar edo abertzaleak zein ziren eta abertzale izateagatik herritar batzuek zenbat sufritu zuten.Azken liburu honetarako eginiko zein aurkikuntza nabarmenduko zenuke. Batetik, Anjel Gorritxo billabonatarra aipatuko nuke, Villabonako komunistarik handiena izango da oraindik ere. Semeari Lennin izena jarri arren, aldatu egin
|
behar izan
zioten gerora, ez baitzieten lasai bizitzen uzten. Herritik alde egin behar izan zuten beste herritar askok bezala.
|
|
|
Semeari Lennin izena jarri arren, aldatu egin behar izan zioten gerora, ez baitzieten lasai bizitzen uzten. Herritik alde egin
|
behar izan
zuten beste herritar askok bezala. Billabonatar askok pilotaren aitzakia erabili zuen herritik alde egiteko, benetako arrazoia politikoa zenean.Bestalde, Anastasio Blanco Elola aurkikuntza izugarria izan da niretzat.
|
|
|
Esango nuke gizonezkoek emakumezkoek baino poz handiagoa hartu dutela izendapenarekin. Egia esan, emakumeak hasieratik egon gara abesbatzan, eta ez dugu borrokarik egin
|
behar izan
guri zegokigun tokia hartzeko. Pertsona bezala jardun dugu batez ere, urte hauetan.
|
|
|
Euskararenganako kuriositateak bultzatuta Euskal Filologiako lizentziatura egin eta geroztik ez zara ikerketan geratu. Egindako zein azterketa nabarmenduko zenuke. Karrera amaitu nuenean Euskal Filologia eta Hizkuntzalaritza masterra egin nuen eta hori bukatzeko egin
|
behar izan
nuen lana izan da, doktorego tesiarekin hasi aurretik, ordu gehien eskatu didan ikerketa. Urte osoa eman nion lan horri, eta Erdi Aroko euskara aztertu nuen.
|
|
|
Fitxa bat bete genuen gure datuekin eta horrez gain, motibazio gutun bat bidali genien. Gutun horretan adierazi
|
behar izan
genuen zergatik zen garrantzitsua esperientzia horretarako hautatuak izatea eta hartuz gero, zer eskainiko genuen han. A.:
|
|
|
Sistema kapitalistak ezarritako eredu ekonomikoa eta soziala jo zuten egun bizi dugun egoera makurraren iturburutzat. " Gaitasun kritiko eta klase kontzientziarik gabeko gizarte handi bat sortu izana" leporatu zioten sistema horri.Sortu berria da plataforma, eta bere kideek denbora hartu
|
behar izan
dute mamitzen joateko, baina zenbait ekimen burutu dute jada herriari begira. Urteko azken Udal batzarrean mozioa aurkeztu zuten Diru-sarrerak Bermatzeko Errentaren (RGI) inguruan, PSE-EE eta Bilduren botoekin aurrera atera zena.
|
|
2016
|
|
|
Bertsoak baladen tokia bete du inguru horietan. “Euskal musikariek euskal tradizio zaharreko baladak biltzeari ekin ziotenean, Bizkaia edo Iparraldera jo
|
behar izan
zuten derrigor. Gipuzkoan, Tolosako Beotibarko guduari buruzkoaz gain, ezer askorik ezin topatu izan zuten”.
|
|
|
Maila bikainekoa, Euskal Herriko eta munduko onenen pare dabil. Azken urteetan lesioak edota amaren galera medio, etenak egin
|
behar izan
ditu bere kirol ibilbidean.Hain zuzen ere urteotan egindako balentriak eskertu nahi izan zizkioten Iñistorrak eta haren gertuko eta lagunek. Iñistor jaiaren protagonista bilakatuta, haren hitzak kontuan hartzeko modukoak izan ziren.
|
|
|
Erortzear zegoen Otabardi baserria erosi, eta eurentzako etxebizitza antolatu zuten lehendabizi. Baserri handia da Otabardi, eta denbora
|
behar izan
zuten libre zegoen alderdiarekin zer egin erabakitzeko.Larraitzek bulego batean egiten zuen lan, eta lantegi batean aritzen zen Alfredo, “baina argi nuen ez nuela nire lan ibilbidea lantegi hartan amaitu nahi. Ez nekien zein bide egingo nuen, baina pixkanaka, Otabardin landa aterpetxea jartzeko ekimena forma hartzen hasi zen, eta aurrera egiteko erabakia hartu genuen”.
|
|
|
Lantalde bakoitzak ikuskizunaren atal bat garatu du. Akelarrean dantza egingo dugunok bi talde osatu
|
behar izan
genituen, entseguetara hainbeste jende hurbiltzean dantzarako tokirik gabe geratu ginelako. Beraz, astean hiru egunez entseatzen dugu, ordu eta erdiko saioetan.
|
|
|
Ordu askotako lana da, baina gustura egiten dugu”, azaldu du Jokin Urkizuk.Mekanika ikasketak egin zituen Jokinek, eta ordu asko igaro ditu bere autoa moldatzen, “ia bi urte. Nire kapritxora jarri nahi nuen, eta denbora asko
|
behar izan
dut. Asko ikasi dut nire autoa prestatzeko bidean, sortutako arazoei irtenbideak bilatuz”.
|
|
|
Erniarraizko taldea izan zen agurra kantatzen aurrena, eta trikitixaz lagunduta agur bizi eta umoretsua osatu zuten. Oñatiarrek aldiz, ez zuten publikoarengana iristea lortu, euren agurra sakonagoa zelako, agian.Lan puntuagarriekin hasteko bi taldeek ariketa progresibo bana egin
|
behar izan
zuten. Gai baten inguruan 2, 4, 6, 8, 10, 12 eta 14 puntuko doinuetan bertso bana kantatu behar izan zuen talde bakoitzak.
|