|
2001
|
|
|
Proteinak osoenak eta balio biologiko handienekoak dituen elikagaia da arrautza, eta nutrizio arloko adituek erreferentziazko proteina-patroia dela diote. Organismoak bere giza proteinak eratzeko
|
behar dituen
funtsezko zortzi aminoazidoak proportzio ezin hobean dituelako gertatzen da hori. Zuringoa (gardena) urez (%86) eta balio biologiko handiko proteinez (oboalbumina, besteak beste) osatuta dago.
|
|
2002
|
|
|
(asea izan, asegabea izan): energia iturri da, gorputzeko tenperatura egonkor mantentzen du, bihotza, giltzurrunak eta beste hainbat organo funtsezkoren inguru osoa biltzen du, bitamina liposolubleak (A, D, E, K) garraiatzen ditu, hainbat hormona osatzeko ezinbestekoa da gantza eta organismoak berez ezin sintetiza ditzakeen baina eguneroko elikaduratik ezinbestez erdietsi
|
behar dituen
funtsezko gantz-azidoez (linoleikoa eta linolenikoa) hornitzen gaitu.
|
|
2003
|
|
|
Gantz-azido esentzialak (linoleikoa eta linolenikoa): Organismoak sintetizatu ezin dituen eta elikaduraren bidez ordeztu
|
behar dituen
funtsezko elementu horien ekarpen eskasa ilearen erorketa jarraituarekin lotzen da, eta azala lehortzea eragiten du. Elikagai ugarienak hauek dira:
|
|
2006
|
|
|
%23 da eta proteina horiek balio biologiko handikoak dira, gainera, gure organismoak
|
behar dituen
funtsezko aminoazido guztiak dauzkatelako.
|
|
2007
|
|
|
Ohiko zukuek ez bezala (proteina %100 begetala baino ez dute), edari horiek arrautzaren landare-eta animalia-proteinak ematen dituzte. Horiek hain dira osoak, ezen erreferentzia-patroi gisa hartzen baitira beste elikagai batzuen proteina-kalitatea zehazteko, gure organismoak
|
behar dituen
funtsezko aminoazido guztiak baitituzte proportzio ezin hobean. Anoa= 200 ml= baso bat edo brick txiki Zuku komertziala Edaria arrautza eta frutak Energia (kaloriak) 108 118-134 Proteinak (gramoak) 0,8 1,8 Karbohidratoak (gramoak) 26,4 25,4 -29,2 Koipeak (gramoak) 0 1,0 Arrautza-proteinak dituzten edariek ere azukreak (frutetatik eta erantsitako azukreetatik datozenak), koipe pixka bat eta bitaminak ematen dituzte, hala nola C. Bere mineraletatik potasioa eta magnesioa gailentzen dira.
|
|
2008
|
|
|
“Eskola-liburutegia hezkuntza-prozesuaren zati bat da”, Eskola Liburutegiei buruzko UNESCOren Manifestuak jasotzen duen definizio horrek ez du zalantzarik hezkuntza-komunitateak erakunde horiei eman behar dien benetako garrantzia zein den; izan ere, eskola bateko liburutegi orok eman
|
behar dituen
funtsezko zerbitzuak funtsezkoak dira ikasleentzat ezinbestekoak diren trebetasunak eta ezagutzak garatzeko. Ikasleen artean irakurtzeko ohitura eta plazera irakastea eta sustatzea, informazioa bilatzeko eta erabiltzeko trebetasunei ekitea, hainbat ideia, esperientzia eta iritzirekin harremana izan dezaten baliabideak eskuratzen laguntzea edo kultura-eta gizarte-arloko kontzientziazioa eta sentsibilizazioa bultzatzeko jarduerak antolatzea dira, besteak beste, eskola-liburutegi guztiek lortu beharreko helburuetako batzuk.
|
|
|
barietatea, oreka eta moderazioa. Pertsona bakoitzak osasuntsu egoteko
|
behar dituen
funtsezko elikagai guztiak eta energia eman behar ditu. Mahai orotan, Mediterraneoko labore tradizionaletako produktuak nagusitu behar dira:
|
|
2009
|
|
|
Perka-haragia trinkoa da, zapore leunekoa, proteina ugarikoa (%21), ia gantzik gabea (%1) eta energia-ahalmen apala (96 kaloria 100 gramoko). Arrain honen proteinak, beste edozeinenak bezala, balio biologiko handikoak dira, organismoak bere proteinak osatzeko
|
behar dituen
funtsezko aminoazido guztiak dituztelako. Perkaren nutrizio-osaeran, CONSUMER eroski-ren Arrain eta Itsaskien Gidan islatzen den bezala, perkak burdina gehiago duela (1,1 mg/ 100g) baino ez da nabarmentzen, baina itsaskiek eta haragiak baino erdi gehiago geratzen da.
|
|
|
Zer da ongarri ekologikoa? Ongarri ekologikoak fauna eta florarako elementu kimikorik gabeko substantziak dira, landareak hazi eta garatzeko
|
behar dituen
funtsezko elikagaiez osatuak. Lurzorua ongarri organikoz ongarritzea, lurrari beharrezko elikagai guztiak emateko.
|
|
2010
|
|
|
Arrautzaren bertuteak Arrautza funtsezko elikagaia da dietan. Proteina osoagoak eta balio biologiko handiagokoak ditu (%13), eta beste elikagai batzuen proteina-kalitatea zehazteko eredutzat hartzen dira, organismoak
|
behar dituen
funtsezko aminoazidoak proportzio ezin hobean baitituzte. Gantz-ekarpena (%11) gorringoan kontzentratzen da, eta gantz asegabeak nagusitzen dira saturatuen gainetik, profil lipidiko osasungarria baita.
|
|
2011
|
|
|
Tutorea ere irakasgaia lantzeko erabil daitezkeen material egokienei buruzko gomendioak lortzeko figura egokia da. Ikasleak indartu
|
behar dituen
funtsezko edukiak zehaztu ondoren, komeni da eguneroko lan-jarraibide bat markatzea, irakasgai horretan pixkanaka aurrera egin dezan. Hainbat estrategia eta baliabide konbinatu daitezke, ikaskuntza motibatzaileagoa eta aspergarriagoa izan dadin ikaslearentzat.
|
|
2014
|
|
|
Aukera izanez gero, ez dago gehiago eskatzea jatorrizko bati dokumentua berrikusteko, enpresei bidaltzen hasi aurretik. Hauek dira, besteak beste, curriculum on batek ingelesez izan
|
behar dituen
funtsezko alderdiak: Laburtasuna:
|
|
|
Irudia: hugabub Elikadura osasungarria edoskitzaroan Bularra ematen duten emakumeen dietak gantz osasungarriak eta fruitu lehorrak eduki behar ditu, energia ematen dutenak Amaren esneak, muturreko kasuetan izan ezik, adibidez, desnutrizioa edo dieta begetariano hertsiak, haurtxoak
|
behar dituen
funtsezko mantenugai guztiak ditu. Horregatik, elikadura osasungarria jarraitzen duten emakumeek ez dute ohitura hori aldatu behar seme-alabei bularra ematen dieten bitartean.
|
|
2017
|
|
|
Metodologia aldatu nahi badugu, ebaluazio sistema, irizpideak eta adierazleak aldatu behar ditugu, eta horretarako, oinarrizko curriculuma aldatu behar dugu, ezinbestean. Egungo curriculuma husten hasiko nintzateke ni, gauzak gehitu barik (azken urteetan gehitu eta gehitu ari direlako), aukeratu dezagun ondo zeintzuk diren benetan egungo eta, are gehiago, biharko gizartean edozein pertsonak menperatu eta ezagutu
|
behar dituen
funtsezko gauzak.
|
|
|
Hori dela eta, kezka handia dago gurasoentzat. Haurtxoaren ametsak izan
|
behar dituen
funtsezko baldintza batzuk zehazten ditu artikulu honek: ahoz gora etzanda egon behar du beti, koltxoi sendo eta sendoa, gutxienez bi urte arte, burkorik gabe, eta hasieratik errutina batzuk ezartzen saiatu behar da, denbora eta lo ohitura osasungarriak uztartzeko.
|
|
2022
|
|
|
Elikadura-aldaketa Elikadura desegokia bada, albaitariak txakur-ilea indartzeko pentsu egokia. «Txakurrarekin pertsonekin bezala gertatzen da: dieta desorekatu batekin elikatzen bada,
|
behar dituen
funtsezko elikagaiak ez baditu, txakurrak ilean salatuko du», dio Gonzálezek. Garrantzitsua da dietak behar adina izatea gantz-azidoak larruazalaren hidratazioa eta iragazgaiztasuna hobetzen dute.
|
|
2023
|
|
|
Azido aspartikoa aminoazido ez-funtsezkoa da, eta horrek esan nahi du beste aminoazido batzuetatik abiatuta egin dezakeela. Fenilalanina, berriz, gure organismoak sintetizatu ezin dituen eta elikagaietatik lortu
|
behar dituen
funtsezko zortzi aminoazidoetako bat da. Elikagaien Segurtasunerako Kataluniako Agentziak dioenez, «esne edalontzi batek sei aldiz fenilalanina gehiago eta hamahiru aldiz azido aspartiko gehiago ditu gozatutako freskagarri-edalontzi batek baino».
|
|
|
Hori guztia, jakina, norberaren ikuspegiaren mende egongo da: nor naiz, nondik nator eta nora noa, horiexek baitira, hain zuzen ere, gizaki orok izen hori merezi ahal izateko egin
|
behar dituen
funtsezko galderak.
|