|
2007
|
|
|
" ez da hain fazila" eta abandona azkarra etorri zen segidan. Gau eskolek militanteen garra eskas ez
|
bazuten
ere gaineratekoa falta zuten: esperientzia, jende formatua, metodo egokiak, dirua, egitura sendoak.
|
|
2008
|
|
|
Hala ere, 1982ko Konstituzio Legea hartu zenean, Quebecek oraindik ere sinatu ez duen legea, konstituzioko 23 atalean Kanadako gainerako lurraldeko frantses hiztunek eta Quebeceko ingeles hiztunek lehen eta bigarren hezkuntza beren hizkuntzan egiteko eskubidea zutela adierazi zen, eta, beraz, hizkuntza gutxiengo ofizialek hezkuntzan zuten babes instituzionala hobetu zen (Landry eta Rousselle, 2003). Hortaz, hizkuntza lege eta —araudi probintzialek askotan Kanadako gainerako lurraldeko frantseshiztunen eta Quebeceko ingeles hiztunen bizindarra
|
ahultzen
bazuten ere, azken hamarkadetako hizkuntza lege federalen helburua izan da hizkuntza gutxiengo ofizialen estatusa babestea eta beste hizkuntzen mailan jartzea, Kanadaren batasunari eusteko bide gisa (Fortier, 1994; Fraser, 2006; Schmidt, 1998; Williams, 1998).
|
|
2009
|
|
|
Bikote hauek guztiek bazuten ezaugarri bereizgarri bat: beren arteko harremanaren ibilbidean inoiz hizkuntzazko soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain 177 errotiko aldaketa abiatu izana, halako gisan non harremanaren hasieran, elkar ezagutzean, gaztelania erabiltzen
|
bazuten
ere, egun, eta prozesu baten ondorioz, euskaraz jarduteko ohitura eskuratuta baitute.
|
|
2010
|
|
|
6 galiziera komunikabideetan demokraziaren lehenengo urteetako aurrerapauso txikien ondoren, nabarmen jaitsi da galizieraren erabilera komunikabide idatzietan eta ikus entzunezkoetan. galiziako Xuntak diru-laguntzak ematen dituen arren erdal komunikabideek galizieraz hainbat orrialde edota gehigarri argitara ditzaten, egia esatera, aurrerapen gutxi edo bat ere ez da egin bide horretan. galiziera %5ean erabiltzen da, batez ere iritzi artikuluetan eta kultura albisteetan. galizieraz sortutako albisteen itzulpena (politikoen, profesionalen, erakundeen eta jende arruntaren adierazpenak, prentsa komunikatuak, etab.) jarduera arrunta da oraindik galiziako egunkarietan; eta, ondorioz, galizia da munduko leku bakarra gaztelaniaz sekula mintzatu ez den edota sekula mintzatuko ez den jendea gaztelaniaz" mintzatzen dena". galizian bi egunkari argitaratzen dira galiziera hutsean, Galicia Hoxe eta De luns a venres (doakoa); beste bat elebiduna da, Xornal de Galicia; eta gainerako guztiak gaztelaniaz argitaratzen dira, hori bai, galizierari lekutxo bat eginez noizean behin, kulturaedo eskola gehigarrietan. bestela, herri edo eskualdetako aldizkari, astekari eta hamabostekari ia guztiak galizieraz egiten dira. erkidegoko telebista eta irratia sortzea (rg, tVg eta g2) oinarrizko aurrerapausoa izan zen ikus entzunezkoen munduan, galizieraren normalizazio prozesua indar handiz sustatu zutelako, galiziera era guztietako gaiak eta egoerak lantzeko hizkuntza" moderno" bat dela erakutsiz. tVg, g2 eta rg, hiru horietatik kanpo, soilik rnek erkidegorako prestatzen duen programazioa eta hainbat herri irrati izaten dira elebakar edo nagusiki galizieraz; izan ere, espainiako komunikabideetan galizieraren erabilerari ez zaio inolako arretarik eskaintzen, eta azken urteotan gainera —" herrialderako" egiten diren deskonexioetan— ospe handiko galiziar hiztunak ere gaztelaniaz elkarrizketatzen hasi dira. balio sozialak, kulturalak eta linguistikoak gizarteratzeko orduan, tresna oso boteretsuak dira komunikabideak; horregatik, bereziki larria da herrialdeari buruz ematen duten irudi linguistikoa. galiziako Xuntak irratieta telebista baimenak eman zizkien enpresa taldeei hainbat lehiaketaren bidez, baina baldintza batekin: programazioaren erdia gutxienez galizieraz eman zedila. gero, baimen gehienak gaztelaniaz azaltzen diren espainiako kate handiei saldu zitzaizkien. orain dela urtebete erkidegoko baimena jaso zuten bi telebista digitaletan (popular tV galicia eta Voz tV), programazioaren %10 baino gutxiago ematen dute galizieraz, baimenaren baldintzaagirien arabera gutxienez %50a emateko konpromisoa hartu
|
bazuten
ere. komunikabide berriak sartu dira sarean, galiziera darabiltenak edo elebidunak direnak (xornal.com, galiciaconfidencial.com, mundogaliza.com, etab.).
|
|
2011
|
|
|
Honekin batera lotzen dut egunkariei eta irratiei buruz zenbaitek egin duen aipamena ere. Hau da, musikaren berri izateko egunkari eta aldizkariak erabiltzen dituztenen kopurua oso baxua zen eta oso gutxik aipatu
|
bazuten
ere, aipatu zuten bakarra" Goienkaria" (Debagoienako egunkaria) izan zen. Gazte askok euskaraz irakurtzen duten bakarra Goienkariak musikari eskaintzen dizkion orrialdeak dira.
|
|
2012
|
|
|
Ikusmolde kualitatiboa estreinako aldiz erabili zuten lanak Sánchez Carrionenak (1972, 1981) ditugu. Aztergaia euskararen transmisioa zehazki ez
|
bazuten
ere, gaia ordura artio landua ez zen modu kualitatibo eta sakonean jorratu zuten. ondotik, interesa euskararen transmisioan —bete betean ala hein batean bederen— paratu duten azterketa kualitatibo hauek egin dira, nik dakidala: Sanchez Carrión (1987, lan teorikoa), erize (1997), Iraola (2002) eta, bereziki, hernández Garc� a (2007), azken hori gure artean egiteke zegoen euskararen transmisioaren azterketa semiotikoa.
|
|
|
Bertze guraso batzuk, ordura artio euskaraz egin
|
bazuten
ere, erdaraz hasi ziren seme alabekin. kasu horietan etxean euskaraz egiten segitzeko gurasoen jarrera ez zen hain irmoa izan edo, bertzerik gabe, ez zen izan erdararen presioari aurre egiteko gauza. horrelakoetan, zenbait kasutan, ego belaunaldiko haurrak lehen hizkuntza, txikitan gurasoengandik ikasitakoa, erabat edo neurri batean galtzera iritsi ziren:
|
|
2017
|
|
|
" kaixo KATALANEZ>" · eta hasi zen katalanez eta nik erantzun nion katalanez · ederki· hasi ginen katalanez hitz egiten · eta han izan nuen lehen nagusia · hura ez zen izan lehen nagusi zuzena baizik eta esan zidan: " orain aurkeztuko dizut zure nagusia" eta hori zen kalitateko zuzendaria · bada... etorri zen eta hura ere zen · katalana eta hasi ginen katalanez hitz egiten eta ordutik aurrera bai zen ingurune guztia katalana... eskolan askok katalana soilik irakasleekin komunikatzeko erabiltzen
|
bazuten
ere, hemen ez da desberdintasunik egiten nagusien eta lankideen artean. berez, lankideei laguntza ere eska dakieke katalana praktikatzeko aukera izan dezaten, gaztelania hiztunak izanda ere. praktikatzeko beharraren pertzepzio horrek eragin dezake bezero eta hornitzaileekin katalanez hitz egitea edo, kasu batzuetan, bizitza pribatuan ere sartzea, esate baterako, denda eta zerbitzuetan, eta are la...
|
|
|
8 HIzTUn BERRIEn IDEOlOGIAK GAElTACHT EREmUARI BURUz hiztun berrien ideologiekin eta identitateekin lotura duen material pila bat sortu da datuak biltzean, baina leku arrazoiengatik artikulu honek azpi gai batean jarriko du arreta osoa: hiztun berrien ideologiak Gaeltacht eremuko hizkerari eta hiztunei buruz. parte hartzaile gehienek modu batean edo bestean Gaeltacht aipatu baldin
|
bazuten
ere, aldeko eta kontrako iritziak egon ziren Gaeltacht eremuko hizkera hiztun berrien xede aldaera izatearen legitimitateari buruz.
|
|
2018
|
|
|
Erronkak GU subjektu kolektibo zabal, bizi, kopurutsu, indartsu, ikusgarri eta erakargarria sortu du. Ahobiziek eta belarriprestek, eginkizuna nork bere eremuan gauzatu behar
|
bazuten
ere, hori egitean, funtsean ez ziren egile bakanak, baizik eta ekimen sozial indartsu baten kide, ordezkari edo parte hartzaileak.
|
|
2019
|
|
|
Iaz, ordea, niri egokitu zitzaidan Berrobiko eskolara joatea. Irakasle ezagun batek deitu zidan, ea hurbilduko nintzen bertako 10 urte bitarteko haurrekin solasalditxo bat izatera, haur gehienek euskaraz egiten
|
bazuten
ere, ezin zutelako lortu etorkinen seme alaba batzuk euskaraz egitea. eta orain arte kontatutakoa azaldu nien, beraiek ere jabe zitezen, Berrobi bezalako herrien garrantziaz eta bizi izan duten aldaketaz. aitona amonak Berrobitik Beotibarrera jaitsi ziren bizitzera, Belauntzara, paper fabrikaren etxeetara (gero" gure txokoa" dantzalekua egon zen lekura, hain zuzen ere). hamabi familia b... 60ko hamarkada hartan, maiz joaten nintzen bertara, eta gogoratzen dudanaren arabera erdara zen gure jolasetako ohiko hizkuntza.
|
|
2020
|
|
|
Zentzu berean aztertu behar da egunkarietako webguneetara egindako bisiten hazkundea; hain zuzen, gazteen erdiek aitortu zuten egunkarietako webguneetan egindako sartu irteeraren bat(% 50,4). Horietan beste plataforma batzuetan baino denbora gutxiago ematen
|
bazuten
ere, jarraian ikusiko den bezala, telebista eta egunkarietako webguneak kontsideratu zituzten informazio iturri fidagarrien.
|
|
2021
|
|
|
2010 hamarkadan gure hiru lurraldeetan eman zen eztabaida instituzional sakonak ez zuen, alta, gisa horretako egitura baten sorrera ekarri. Lurraldeko hautetsi eta aktoreek Estatus Bereziko Kolektibitate bat sortzea galdegin
|
bazuten
ere, Estatuak errefusa eman zuen, eta haren ordez herri mailan egituratzen den Euskal Hirigune Elkargoa sortu zen. Elkargo
|
|
|
euskara, gaztelania, ingelesa, frantsesa, portugesa, pular, soussou, wolofera, mandinga, alemana, serer, kreolera, urdu, punjabera, pashtu, tagalo, arabiera, katalana, txekiera, amazigera, txinera. da gehiago izango zirela, bertaratutakoek aitortu ez
|
bazuten
ere. Ama hizkuntzaren garrantzia azpimarratu zuten guztiek (izenak berak zalantzak sortzen baditu ere):
|
|
2023
|
|
|
Decroly, Dewey, Ferrer y Guardia, Freinet, Illich, Makarenko, Malaguzzi, Milani eta Montessori. Manifestua idatzizko euskarrian egin
|
bazuten
ere taldekideen aurrean performatu behar izan zuten. Bukatzeko moduluaren prozesu guztia ikasle bakoitza bitakora pertsonal batean biltzen joan zen.
|