|
2001
|
|
|
Eta Kaxernara joan ziren, falanjistengana, gure etxeko bi gizonak, nahi ez
|
bazuten
ere, estomakan zimikoa eta lepo atzean berotasun bat, brasa su bajuan bezala. " ¿ Qué tienen contra este hombre?
|
|
2003
|
|
|
–Edo halako batean hura falta zela nabarmendu
|
bazuten
ere inork ez zuela esan: Urlia non ote dagoen!
|
|
2004
|
|
|
Ez zebilen autorik, ez eta arimarik ere, baina bizkarrezurretik hotzikara batek eraso zion. Azken boladan, komandoa osatzea erabaki zutenetik," ekintzarik", Harakinek esaten zuen bezala, egin ez
|
bazuten
ere, paranoia mailak goia joa zion Bazterri; nonahi agertzen zitzaizkion auto susmagarriak, guardia zibilak iruditzen zitzaizkion tabernan agertzen ziren kanpotarrak, soinurik txikiena ere bila zetozeneko irudipenarekin lotzen zuen. Hala ere gau hartan desberdina izan zen, ez zegoen susmatzera bultza zezakeen ezer, baina usain ezezagun baten kera erantsi zitzaion;" Beldurra ote zen?" galdetuko zion Marcki," esaten dute beldurrak usaina duela; usain hura gozoa zen, likitsa, lodia, are erotikoa ere bazela esanen nuke".
|
|
|
Ameto egitea baino ez zitzaion gelditu Marcki; eta hala ere, Ike puta erabaki zuen Marckek, Carlosen puta adjektiboaren azpian ezkutatzen zen homosexualitatearekiko autogorroto salaketari ez adituarena eginez. Puta gizajo bat, Marck baino babesgabeago, deslaiago gelditu baitzen Carlosen heriotzaren aurrean, antzezten zituen pertsonaiek bestela iradokitzen
|
bazuten
ere.
|
|
|
Denek bestela uste
|
bazuten
ere, Bazter zena baino ez zela pentsatu zuen, alegia, euskaldun jator eta naturala, urtetan elkar ikusi gabe egonagatik adiskidea, berak ezagututako Bazter huraxe bera.
|
|
2005
|
|
|
Halako akordio inplizitua erdietsi dute ezagutzen ez duten gazte horrekin: hasieran egunero egiten
|
bazuten
ere, bi egunez behin baino ez dute orain horma zuritzen. Horma garbitzaile gazteari elkarrizketa antzeko bat iruditzen zaio hori, harreman bat –harreman singlea nahi bada, baina harremana finean–, pintada haiek egiten dituenaren eta ezabatzen dituztenen arteko mezu trukaketa bat.
|
|
2009
|
|
|
Elkarri begiratu zioten. Ezer esan ez
|
bazuten
ere, ulertu zidatela iruditu zitzaidan.
|
|
2010
|
|
|
Etxartera jaisteko moduan egon nintzenean, Jean Noelen bertsio hori berresteko edo ezesteko ikerketa burutu nuen etxarteko beste kideen artean, diskrezio handiz, hark deus jakin ez zezan. Ez nuen bertsio hori gezurtatu zuen inor aurkitu; batzuek erantzun ordez isilik egotea hautatu
|
bazuten
ere. Erantzun gabe begira begira geratzen zitzaizkidan horiek ez dakit frantsesa ulertzen ez zuten atzerritarrak ziren edota farmazi industriaren sasi paradisuko labirintoetan betirako galdutako gizagaixoak.
|
|
|
Horrek esan nahiko zuen segur aski salaketa jarri ziela. Ziurra zena zen epaileren batek bere egoera espetxean egotearekin bateragarria zela ebatzi izana; horretarako kartzela ospitalean denbora luzez atxikitzea beste erremediorik ez
|
bazuten
ere. Gerora jakin nuen nire ustea ustela zela.
|
|
|
Apunteak errepasatu nituen. Bere buruaz harroegi dagoenarengandik espero zitekeenez, munduko margolanik entzutetsuenetakoaren segurtasuna bermatu behar
|
bazuten
ere, ez zuten ezer berezirik aldatu. Kamera finkoek bere horretan zirauten, zaintzaile kopurua berbera zen, salbu eta ArcelorMittal gelan kokatu zuten gonbidatu berriari beren beregi egokitutakoa.
|
|
2014
|
|
|
Baionarat sartu zirelarik 400 baino gehiago baziren, banan banan zenbatuak. Belgikar ez baizik frantsesak zirela aldarrikatu
|
bazuten
ere, paperak eskatu zizkieten, azterketak egin, galdeketak. Askatu zituzten.
|
|
|
Mobru, Tandra familiakoa, sekula ez da zerbitzaria izan, holandar batzuek bestela pentsatzen
|
bazuten
ere. Udazken batean lau egun egin zituen Mobruk zuhaitz baten zuloan, ezertarako irten gabe.
|
|
|
Ingalaterra gerran sartuta zegoen Tolkienek unibertsitateko ikasketak amaitu baino lehen, 1914an, baina amaitu ahal izan zituen, bere adineko gehienek frontera joan behar izan
|
bazuten
ere. Aukera hori eman zioten Tolkieni, ikasketak amaitzekoa, salbuespena zen, eta amaitu egin zituen, lizentziatu.
|
|
2015
|
|
|
Apalategik Zabalegiren heriotza kontatzen duen eszena dakar adibide: exekuzio pelotoiak fusilatu zuen, eta, benetako tiroek eta gorpuaren jausteak segundo gutxi batzuk baino iraun ez
|
bazuten
ere, liburuan xehetasun fisiologiko hiperrealistez hornituriko bi orrialde geldoz luzatzen dira.
|
|
2016
|
|
|
Zertarako gasolina bidoietan? Kasu bihurrienean, muga igaro behar
|
bazuten
ere. Nolanahi, ez zen horren urruti, eta mugaldean ez zen gasolindegirik falta.
|
|
|
Berrogeita hamar urte igaro izanak ematen duen talaiatik itzuliz gero Francoren erregimena finkatzen ari zen hamarkada hartara, deigarria egingo zaigu denbora, esan nahi baita egunen joana, ikaragarri mantsotu zela sasoi hartako biztanleentzat. Garaituak izan ziren haientzat arras pisua zen egunerokotasuna, inolako ilusiorik gabekoa, eta soilik beraien bizimodua hala edo bestela aurrera ateratzea zuten helburu, horretarako duintasuna galdu behar
|
bazuten
ere maiz. Begiratu batean badirudi ez zela gauza berezirik gertatzen ari, baina sakonean mugimendu handia zegoen.
|
|
|
Liluratuta zegoen Ikernerekin, eta bata bestearengandik bananduta igaro
|
bazuten
ere bost urtez, alabak transmititzen zuen energia baikor hark, edertasunak eta bozkarioak, erabat asebete zuten. Bai, orain bai, bizitza osoa zuten aurrean, bizitza zoragarria, eta inork ez zien galaraziko hura bete betean bizitzea.
|
|
2017
|
|
|
Denek barre egin
|
bazuten
ere, Pedroren suhartasuna dilindan gelditu zen, argudioen borobilaren pean susma zitekeen harrotasunezko jarrera kiribil bat bezala dantzan.
|
|
|
Armiñon parean Euskadi Irratia sintonizatu zuen Irantzuk. Ordu bateko albistegian jakin genuen, Karra askatu
|
bazuten
ere, Libre prebentiboki ixteko agindua eman zuela Pablo Ruz epaileak.
|
|
|
umetan izandako paperek antzutu egin zutela sinetsita zegoen. Garai hartan sexu harremanek zentzua galdu
|
bazuten
ere, haurraren aukerarekin ahaztutakoan zentzu berria irabazi zuten.
|
|
2021
|
|
|
Lasai, ikusiko duzu nola segituan itzuliko naizen”. Eta niri zer itzultzen ez bazen; ez nuen enteratzeko asmorik portalean jipoitzen
|
bazuten
ere –hori idatzi egin dut? – “Juanek berehala iritsiko dela esan dit, bidean dela, Ferrekin”. Hobe ez balitz inor itzuliko.
|
|
|
Estatu Batuetan abizena aldatzea erabaki zuen aitak. Ordura arte Wienner izena izan
|
bazuten
ere, iruditu zitzaion Wynner ek hobeto funtzionatuko zuela Atlantikoaren beste aldeko bizitza berrian.
|
|
2022
|
|
|
Bestetik, bazter subjektuak ikusgarri egiteko saioak egin ziren: langileak, pobreak, indigenak eta herri zapalduak, putak… Euskal Herriko erakunde batzuen, elite ekonomiko batzuen edo herritar batzuen iragan kolonizatzailea salatu
|
bazuten
ere, eta bazter subjektuak ikusgarri eginik ere, arrazaren auziari ez zioten heldu (antiarrazakeria ez zuten jorratu, ez behintzat Euskal Herriko ikuspegitik). Jakina, garaiko afroamerikarren altxamenduak eta Hegoafrikako apartheida bazuten aipagai.
|
|
|
Herriko artista ugarik parte hartzen zuten horrela; bai dantzan, bai musika jotzen, bai antzerkia eginez… 2016ko hartan Maialen Lujanbio, Andoni Egaña eta Ane bera izan ziren protagonista, eta herritarrek prestatutako bakarrizketak izan zituzten bertsoetarako abiapuntu. Bakarrizketalari gehiagok parte hartu
|
bazuten
ere, Beatriz izan zen saio osoaren hezurdura josi zuena. Berea izan zen hari nagusiaren ardura eta egun hartarako propio idatzitako hausnarketak plazaratu zituen, uneka.
|
|
|
Bakarrizketaz eta bertso jarriz osatu genuen gidoia. Garai batean bertso-paperek garrantzia handia izan
|
bazuten
ere hedabideen presentzia hainbesterainokoa ez zenean, azoketan nahiz festetan salerosten ziren, gaur egun bat bateko jarduna da bertsogintzaren ardatza. Ane jakitun da bertso idatzien bigarren mailakotasunaz, eta horrexegatik pozten du are gehiago berari betidanik gustatu izan zaionari beste funtzio bat ematen asmatu izanak.
|
|
|
Halaxe aitortu zion Anari pare bat egun lehenago. Taberna hartu berritan auzora sarri sarri joateko ohitura mantendu
|
bazuten
ere, herri handi hark irentsi egin ditu astero, oldeka, eta astelehenak benetan bilakatu dira deskantsurako egun beharrezko. Gaur, ordea, Mandiolako Inesen urtebetetzearen aitzakian, haren baserrian bazkaltzekoak dira hiru ahizpak eta neba gaztea.
|
|
|
Kobazulo batean galduta zebilen gazte batek aurkitu zuen. Lehen begiratuan hartza zela pentsatu
|
bazuten
ere, letaginek salatu zuten.
|
|
2023
|
|
|
Kontuz Andorratik etortzean, mendiko errepideak txarrak dira-eta. Kartzelan egon zen bitartean kontaktua erabat galdu ez
|
bazuten
ere, beren arteko komunikazioa ez zen erraza izan, Carvalhok ez zuelako nahi izan besteak, egoera horretan ikusita, errukia senti zezan. Ezin izango zuen eraman Charok beregan isuriko zukeen gupida guztiaren zama.
|
|
|
Baina, batez ere, Bildosolak belarriak erne eta informazio iturri onak zeuzkan, eta Sanchez Godinek han eta hemen esandakoarekin halako kontakizun osatu eta koherente samar bat eratu zuen. Esan beharrik ez dago, kontakizun hori diskrezio osoz barreiatu zen, xehetasunez aberatsago edo laburrago, kasua ezagutzea merezi zutenen artean, prentsatik aparte, horretarako Martina Karrikabürürekin negoziatu behar izan
|
bazuten
ere, geroxeago kontatuko dudanez. Horrela jokatzeko arrazoia Pepa Jauregi babestea zen, estualditik libratzea.
|
|
|
Ingelesez kantatzeko joera
|
bazuten
ere, 2021ean Tolesdurak diskoa atera zuten, abesti gehienak euskaraz eginda.
|
|
|
Eta, horrela, ahots komeriantero bat galdu zuten Taupadakoek, eta oraindik mimoz gordetzen duten bozgorailu Fenderra irabazi. Batzuek musika utzi
|
bazuten
ere, beste batzuek Aterkings taldea egingo zuten aurrerago, baina taldeko inor ez zen musikatik biziko, “Euskadin rock and rollak ez du inoiz dirurik emanen, inon baino alaiagoa izanen da”.
|
|
|
Entzutetsuena, Broucareten zuzendaritzapean eta Itxaro Bordaren itzulpenarekin eman zuten Bertolt Brechten Kaukasiar kreazko borobila (VI. Donostiako Antzerki Saria) izan zen. Arrakasta bildu
|
bazuten
ere, Hegoaldean ez zen askorik emana izan. Taldeak une gorabeheratsuak bizi izan zituen, eta Jean Marie sarri azaltzen zen kexu Frantziako Gobernuaren laguntza eskasiagatik.
|
|
|
Espazioa hutsa zen, eta aktoreak eskurik gabe jokatu behar zuen sagarra hartu eta jan egiten zuela. Aktoreek loturik zeuzkaten esku faltsu haiek, presentzia handia hartzen
|
bazuten
ere, azkenerako publikoa joko molde horrekin ohitzen zen eta sinesgarri egiten zen oholtza gainean gertatzen zena. Aktorearen dantza izugarri ederra zen.
|