|
2007
|
|
|
Jacques Mestelan Piarres La, tteren laguntzailea izan zen Menditarrak taldearen antolaketan, hamabost urte baino ez
|
bazituen
ere. Taldeko partaideak izan ziren hauek ere:
|
|
|
Puntu hau amaitzeko, esango dugu talde euskaltzaleak bakarrik hogei partaide eta 230 harpidedun izan zituela; bilerak burutu
|
bazituen
ere, ez dugu partidu politiko izatera heldu zelako berririk642; guk dakigunez, talde folkloriko bezala aritu zen soilik.
|
|
|
Jadanik aipatu dugu Jean Ybarnégaray zela mandatari nagusia garaiko gizarte eskuindar, kontserbadore eta aldagaitz hartan eta tokiko eliz buruak bat zetozela pentsamolde kontserbadorearekin. Horrela, La, ttek alde izan
|
bazituen
ere Jean Saint Pierre, apezpikuaren idazkaria eta Eskualdunaren zuzendaria, eta Clément Mathieu. Apaizgaitegi Txikiaren zuzendaria?.
|
|
2008
|
|
|
Euskaltzaindiak nondik norako gisa sailkatu zituenen arteko hauek, erro sakonak dituzte hizkuntzaren erabilera orokorrean. Denborazkoak ere (41) arrunt samarrak dira, Euskaltzaindiak jaso ez
|
bazituen
ere.
|
|
|
Behorlegin sortua eta Donazaharren haunditua, hor zen pilotan hasi Belokeko ikasle gazte joan aitzin. Huntarik Ahurti ez urrun, horra hor lehen xapelgoak Curutchet bat eta bere hainekoekin desafioan han gotarrak beti alde ez
|
bazituen
ere komentukoak. Soldadogoa Parisen, eta han ere pilotariak izaki, Lalanne hazpandarra, Guichanducq amikuztarra eta beste, bainan ere Olier, Bidegainberry eta holakoak han ditu ezagutuko.
|
|
|
euskaldunek libro izan nahi dutela etab.) baliatzen ziren bozetan eta Berdolyri euskaldun itxura ematen saiatzen, orobat Floqueti(. Eskualdun eguiazco bat?, RB 25,). Candauk Joanthori euskaraz erantzuten zion (RB 1887; 2, XII), erregetiarrak Aruen lur-sailak
|
bazituen
ere hura (Candau) euskaldunago zela erakutsi nahiz. Nolanahi ere, Réveil> basque> (1886) hasi zen euskara erabiltzen, ez Eskualduna> (1887), nahiz gero xuriak euskarari toki nagusia eman, euskara erlijioaren babes eta hesitzat hartu eta erabiliz.
|
|
|
Gauzak banan banan eta ondo egin nahian maiz besteak albo batera uzteko aukera egin zuen Azkuek. Adibidez, bere Europako bidaietan, musika eta hiztegia biak batera landu nahi
|
bazituen
ere, lehenengo eta behin, Tours-en zegoela, hiztegiari eskaini zion denbora gehiena musika ikasketak baztertuz, eta ondoren, aldiz, Bruselan eta Kolonian, hiztegia albo batera utzi zuen musikan aritu ahal izateko. Ongi jabetzen zen gauza biak ezin zituela batera egin eta kontzientzi kargua ere ematen zion batean espezializatzea bestea alboratzearen lepotik gertatzea:
|
|
|
Euskal kultur merkatu ahularen adierazgarria. Bizkaiko Diputazioak argitalpenerako 25.000 pezeta jarri
|
bazituen
ere, ez zen aski izan eta Azkuek berak 15.000 pezetako galera izan zuen obrarekin57.
|
|
|
Proyecto, de, ortografía:, sometido? á, la, censura, de, los, que, se, dedican? á, cultivar, el, euskera52 Liburu horren hitzaurrean bere obra euskara lantzen zutenek aztertu beharrekoa zela zioen, Akademia faltak eragiten zuen hutsunea modu horretara betez: «Ya que hasta ahora no se ha podido constituir la Academia de nuestra gran lengua, suplan los bascófilos dispersos la falta de su congregación.» Inplizituki, bada, Akademia baten beharra aipatzen ari zen, horren gabeziagatik bestelako koordinazio ortografiko saioak inprobisatu behar
|
bazituen
ere. Hain zuzen, Azkueren proiektua jaso ondoren eta hari erantzunez idatzi zion 1896an Adema. Zaldubik?
|
|
|
Zentzu horretan Azkuek euskarazko eskolak sortu nahi
|
bazituen
ere, Europako nazio aurreratuenen ereduan inspiratuz egin gura zuen. Hau da, ez zuen euskara moduko hizkuntza minorizatu batentzat bigarren mailako irakaskuntza bat planteatzen, baizik lehen mailakoa, aleman eredukoa, Frantziako III. Errepublikak egin zuen bezala.
|
|
|
Bizkaia osoan irakasteko eta idatziz erabiltzeko euskara estandar bat proposatzen zuen. Saio horrek gabezia handiak
|
bazituen
ere (bai proposamena aski fantasiosoa zelako, eta bai probintzia bakarrera mugatzen zelako), Azkuek, argiro, Hobsbawmek aipaturiko hizkuntza nazionalen sortzaile papera hartu zuen. Eta zeregin horrekin segitu zuen bizi osoan.
|
|
2010
|
|
|
Ilokuzio pragmatikaren abiaburuak Austinek jarri
|
bazituen
ere, haren ikasle eta jarraitzaile John Searlek (1969, 1975) egin du teoriaren sistematizaziorik eraginkorrena. Ildo beretik, Vanderveken autoreak, Searle ren lankidetzaz (Searle & Vanderveken 1985) kasu batzuetan, zein bere aldetik (Vanderveken 1991), urrats bat gehiago emanez, logika ilokuzional sistema gisa formalizatu du hizketa egintzen teoria.
|
|
|
EIKEren auzia mugarri bat izan zen ikastolen mugimenduan, Eusko Jaurlaritzarekiko ikuspegia aldatzea eragin zuelako: euskal gobernuaren eraketak itxaropen handiak sortu
|
bazituen
ere, harengandik jasotako erantzuna ez zen izan espero zena. EAJk, halaber, ez zuen ondo hartu ikastolen mugimenduak EIKE lege proiektuari emandako erantzuna:
|
|
|
Jose Ramon Rekalderen ondoren, Inaxio Oliveri Hezkuntza sailburu izendatzeak ikastolen mugimenduan itxaropenerako izpiak eragin
|
bazituen
ere, beldurrak ez zituen erabat uxatu. Oliveri lehen Jaurlaritzan egona zen teknikari gisa, Gipuzkoako federaziotik Jaurlaritzara joanda, eta federazioekin negoziatzea ez omen zuen begi onez ikusten.
|
|
|
Baina desertua utzi eta plaza erdian ziren berriro ikastolak. . Euskal Eskola Publikoaren Legearen inguruko zurrunbiloak 1993 eta 1994 urteak hartu
|
bazituen
ere, Ikastolen Elkarteak pedagogia alorreko lan ugari eta sakonak egiten jarraitu zuen, zehazten du J. Iñaki Etxezarretak.
|
|
2012
|
|
|
Onaindiaren itzulpenen artean lan erlijiosoek betetzen duten lekua hainbestekoa ez bada ere (Orixeren itzulpenekin alderatuta, esate baterako), amorotoarraren erlijiozaletasunak izan du eraginik itzultzeko hautatutako lanetan. Onaindiak literatura desberdin askotako autoreak euskaratu
|
bazituen
ere, oso argi zeukan, edozer, euskaratzea ez zela komeni, ongi hautatutako gauzak baizik, lan on eta, garbi aratzak?:
|
|
2013
|
|
|
Horrelakorik ez zitzaion gertatu Eskualduna ri, erredaktore batzuk gerla tokian baldin
|
bazituen
ere, ez baitzuten kazetari profesionalek osatzen, eta Baionako erredakzioan zeuden apaizek astekaria astero aterako zela segurtatu baitzuten.
|
|
|
Batek eskola laikoaren aldeko mezua zekarren, eta beste batek amodio solasak. Bere laikotasunetik idatziak ziren testuak ziren, baina Eskualduna ren orduko buruzagien ildoarekin ez bazuten bat egiten ere, eta Manex Hiriart Urrutirekin zenbait kalapita izan
|
bazituen
ere, Etxepare, oro har, anitz inplikatu zen astekari hartan eta haren ildo nagusiekin bat egiten zuten artikuluak idatzi zituen gehienetan.
|
|
|
«Gudu garratzak» aipatu
|
bazituen
ere, halako erasoak ez zuela aliatuen garaipena dudan ezarriko segurtatuz, berri gogorrak eztitu zituen.
|
|
|
Pasarte horretan zauritu gutxi zutela kontatzen bazuen ere, ohar gaitezke oro har euskaldunek odol anitz isuri izana aipatu zuela, atsekabe puntu batekin. Beraz, zaurituak erlatibizatu nahi
|
bazituen
ere, ez zen hain modu itsuan ibili. Baina beste aldeko zauriak eta odola ere aipatu zituen, beste batzuetan, poz gehiagoz:
|
|
|
Garbiki aitortu zuen ez zela euria baino zailagorik, lubakietan zirenentzat, baina hala ere haien artean gutxi eritzen zirela eta eritzen zirenak ere ez larriki, zehaztu zuen, ongi artatzen zituztela azpimarratuz. Aro txarraren kalteak gutxietsi nahi
|
bazituen
ere, euriaren gogortasuna onartu zuen. Euria, hotza eta harria gogor zirela ere aitortzen zuen batzuetan, bereziki ezin zutenean surik egin, alemanek ez zitzaten ikus. Hala ere, soldaduek ez zutela kemena galtzen segurtatu zuen.
|
|
|
Testua biziki argi mintzo zen: lubakietan bizi zuten lohia jasangaitza zen, eta osasun arazoak sortzen zituen, epe luzeko ondorioak gutxietsi nahi
|
bazituen
ere. Oro har, lohiaren gaia modu biziki ezkorrean aipatu zuen Zerbitzari k, Saint Pierrek bezala.
|
|
|
Lasaitasun horrek karga astuna zuen. Borroka bat jasan zuen herri suntsitu batera itzuli zen, eta borrokaren kalteak (materialak eta zauriak) nabari utzi
|
bazituen
ere, deigarria da zaurituak «ixilik» eramatearen aipamena. Isiltasun eta lasaitasun pisu bat nabari zen.
|
|
|
Errepikapen anitz baldin
|
bazituen
ere, sail interesgarria eta mamitsua iruditu zaigu, gerlaren ikuspegi anitz jorratzen zituelako, lekuko zuzenen lumatik. Gerlari buruzko iruzkin eta iritzi orokorrak, gerla lekuetako gisa orotako bizipenak, gogoetak, sentimenduak eta abar agertzen ziren kronika haietan.
|
|
2016
|
|
|
Atun zardinarik ez zelarik, bere battelikua hartu eta, ganen zen hurbileko arrantzarat. Beti, xirbillo, olarro, txitxarro, zerbait ekarriko zuen(...) Eta, itsasoa tzarrean zelarik, leihorretik entseiatuko zen(...) Zenbeit lapa edo xoila ekarriko
|
bazituen
ere, ez zen sekulan eskuak hutsik etorriko.
|
|
|
Agian. Guk uste dugu, a posteriori baldin bada ere, autore horiek azaldu eta azaltzen dutena, Larzabalek aipatu ez
|
bazituen
ere, antolatzen zituen ekintzetan irakur daitezkeela. Horregatik, erreferentziak diren autoreen kontzeptu eta ikuspuntuak aipatuko ditugu Larzabalen helburu eta nahien adierazteko unean.
|
|
|
Hemen argitaratuko duguna horren lekukoa dugu. Idatzizko esperientzia desberdinak egin
|
bazituen
ere, ez dira hauek gure ikerketaren oinarria izanen.
|
|
2019
|
|
|
–Haren autorictas akademikoa onartu zen, eta horrek bideratu zuen batasuna. Euskararen enbor bakar eta komuna zaindu behar zen, horrek euskalkien arteko bereizketak urratuko
|
bazituen
ere. Euskalkien desberdintasuna aberastasuna izan daiteke hizkuntzarentzat, baina garai hartan batez ere hizkuntzak zuen ahuleziaren seinale zen?.
|
|
2021
|
|
|
Baina mintzagai aurreratu gisa ere joan daiteke: Bada bizirik Jesus geldi zekion beldurrez, hilerazi
|
bazituen
ere honen denborako beste haur guztiak (Mendiburu); Solasa luzeegi dakidan beldurrez, ez naiz mintzo kazeta on batek erlijioneko eta gizontasunezko egiez kanpo bertzalde dakartzan argiez (Hiriart Urruti).
|
|
2023
|
|
|
Heptameron lanean Margaritak bere bizia kontatzen du, bere antzerkiek bere al darrikapenak eta bere penak plazaratzen dituzte. Lasaitasuna, otoitz egitea, bakardadea preziatzen
|
bazituen
ere, bere garaiko gizartean behar ziren al daketen beharrak partekatu nahi zituen eta huraxe zen bere antzerkiarekin helbururik behinena.
|