|
2000
|
|
|
Eta Mattin zen eguna, eta Mattin zen gaua, eta gauak gero eta usuago irensten zuen eguna. Zeren atake haiek, hatsarrean bi astetan behin edo izaiten
|
bazituen
ere, maizago eta usuago egin baitzitzaizkion apurka, astean behin edo astean bi aldiz. Eta haren ilunaldiek iluntzen ninduten ni ere eta goibeltzen.
|
|
|
Ez dakit. Soilik dakit ezen goiz osoan urduri egon nintzela, osaba Joanikot noiz agertuko, bere ezpatarekin edo bere eskopetarekin, zeren eta huraxe izan baitzitekeen haien erabiltzeko mementua, bertzenaz kasik nehoiz erabiltzen ez
|
bazituen
ere... Baina hura ez zen agertu.
|
|
|
Kontatu dizut, bertzalde, nolakoa zen ama etxeko gobernuaz denaz bezainbatean, artatsu eta ordenazale itsu... halako moldez, non bere onetik ateratzen baitzen gauzaren bat lekuz ikusten zuenean. Ordea, bere onetik ateratzen zenean ere, ama ez zen keinuka ibiltzen —zeren barrengo sentimenduak sobera adieraztea lekuz kanpoko izan baitzitekeen, bere kasuan eta bere karguan—, erabakiak eta deliberamendu deliberatuak berehala hartuko
|
bazituen
ere, makur zegoena artez jartzeko. Eta, beraz, nola amak nekez bete baitzitzakeen bihotzetik iragaiten zitzaizkion ametsak eta fantasiak, zeren haren baitan etxeak eta etxeko ordenak baitzuten balantzaren pisurik pisuena, hala nahi izan ote zituen amets haiek zeharka bete, bere ahizpa gaztearen bidez —Emilianiren bidez, alegia—, eta hargatik permatu eta entseiatu ote zen urteetan osaba Joanikot harenganat erakartzerat?
|
|
|
pentsamolde haren ondorez erosi zuen, hain zuzen ere, Olabeko ola, Irungo lurretan; eta hargatik ere eraman izan zituen umetan bere bi semeak —bata, gure aita, jaun Martin Etxegoien, eta bertzea, osaba Joanikot— batetik bertzerat, hainbat bidaiatan —Gipuzkoarat hiruzpalau aldiz eta Iruñarat bitan—, bere aitak berarekin egin zuen eredurat, biek Nafarroako erregeordeari eginikako bisitan; eta gu ere —Mattin eta biok, haren bilobok— berdintsu eta orobatsu ibili nahi izan gintuen, halako moldez, non ongi baino hobeki oroit baitezaket Mattinekin eta aitona Nikolasekin Gipuzkoarat egin bidaia, Irun Hondarrabirat, nik sei urte bertzerik ez nituela. Baina, negozioak bere lehen obligazionetzat
|
bazituen
ere —baita bere buruhauste gehienen iturri ere, derradan bide batez—, kultura zen aitona Nikolasen zaletasuna —artea, zientziak eta hizkuntzak—, eta alor horiekin loturikako gaiak zituen on, gozo eta ezti.
|
|
|
Eta, haren ondotik, aztoramendua, asaldura eta giro nahasia hedatu zen jauregian, zeren anitzek uste baitzuen ezen bele haiek —edo deabru hegalari haiek, hobeki— heriotzaren mezua eta mandatua zekartela beren mokoetan eta beren karranketan. Eta seihak ere —osaba Joanikotek ordu arte aldeko izan
|
bazituen
ere, ongi tratatzen zituelako— hala behatzen hasi zitzaizkion handik aitzina, beldurrez eta mesfidantzaz...
|
|
|
Zeren eta, aitona Nikolasek ez bezala, aitak ez baitzuen azeptatzen eta ontzat hartzen gure arbasoek Noainen eta Amaiurren izan zuten jokabidea; izan ere, aita garaile izaiteko jaio zen eta segur zegoen ezen Nafarroako gerla eta gudualdi haietan ere garaileetarikoa zatekeela, eta errege katolikoaren jarraitzaileetarik bat, ondorez, baldin berari han egoitea egokitu izan balitzaio. Eta ideia haiek, aitona Nikolas bizi izan zen artean, hain klar adierazi ez
|
bazituen
ere, argi eta garbi mintzatzen hasi zen aitona hilez gero, kasik segidan, mementu haren goait balego bezala.
|
|
|
Bertze bi urdanga horiena bertze gauza bat da guztiz!", erran zion amak. " Nahi duzuna erranen duzu, Graziana, baina emazteki horiek, bai zaharra bai gaztea, familia oneko damak dira, gazteak bere gorabeherak izan
|
bazituen
ere, umezurtz geratu zelako... Eta elizkoiak dira eta ez dira aker beltzaren jarraitzaileak...
|
|
2001
|
|
|
Berea zen paperetan. Arantxak altzariak jarri
|
bazituen
ere.
|
|
|
Kotxeak ere ugari ikusi zituen bidean. Berak kotxeak maite zituen (ez trenak eta tranbiak beste), baina gaztetako bizikleta ikusten zuen begi urdinez, aldi berean, lagunekin eta Rosarekin, eta batez ere Rosarekin (ez bide hartan, bide berdeago batean), eta kotxeak maite
|
bazituen
ere bizikletak zeuzkan gogoan.
|
|
2002
|
|
|
Edozein gizon sor eta gor utziko lukeen itsasoaren burrunba trumoitsu, zaratatsu eta etengabeak lokarrarazi zituen. Beste ezerk baretzen ez
|
bazituen
ere, izaki beldurgarri haiek itsasoaren burrunba etengabe hura behar zuten lo egiteko, umeei lo eragiteko sehaska kantak behar izaten diren bezala.
|
|
2004
|
|
|
Aita gizon bakartia zen, bakarrik zegoena eta bakarrik egotea atsegin zuena. Garai batean Reich osoan zehar ikastaro eta hitzaldi anitz ematen
|
bazituen
ere, gero eta utziagoak zituen jendaurreko jarduera gehienak. Urte luzetan buru belarri antolatzen ibilia zen Bayreuth jaialdian laguntzeari ere nekagarri irizten zion.
|
|
|
–Bai, aita Zabalari entzun zioat, eta, isobara maparen arabera, bazirudik antizikloi bat dagoela penintsularen erdian, eta... –eta, handik aurrera, antizikloia eguzkiarekin lotuko zuen aitak, eguzkia azaleko minbiziarekin, minbizia segurtasun sozialarekin... baita segurtasun soziala politikarekin ere, baldin eta bezeroak antzeko ideologia bazuen, atsegin baitzuen, halakoetan, hainbat gairi buruzko iritzia ematea, ukitu ezkertiar batez apaindua, teorian bai bederen, praktikan burges txiki handi baten ametsak
|
bazituen
ere.
|
|
2005
|
|
|
Bera aitaren ondoan geratu zen, erdi lo. Une hartan, Moro zakurrari pote oso bat katu jan jarri nion platerean, lagunak etortzean zaunka handirik egin ez zezan, lagunak ondo ezagutzen
|
bazituen
ere, batez ere Karlos Felix.
|
|
2006
|
|
|
Bukatu zuenean, Anek dzanga hustu zuen bere Coca Cola. Begiak malkotan
|
bazituen
ere, ohartu zen arinduta sentitzen zela. Sabeleko korapiloa apur bat askatu balitzaio bezala.
|
|
|
Industriako katalogoak izaten zituen beraz esku artean. Bere lehengo ofizioko kontuak, orain alferrik
|
bazituen
ere. Argazki liburuak ere gustatzen zitzaizkion, leku exotikoak erakusten zituztenak batez ere, munduaren berri ikasteko behintzat balio zutela esaten zuen haiei buruz.
|
|
2008
|
|
|
Arte Ederrak ikasi zituen Leioan. Lehenengo ikasketak hala moduz gainditu
|
bazituen
ere, unibertsitatera iristea lortu zuen. Irakasgai teorikoetan ohiko arazoak zituen baina laster nabarmendu zen arlo praktikoan bere margolanei esker.
|
|
|
Aitaren irudikatze hartan orbetarrek belaunaldiz belaunaldi jarraitutako usadioak bazuen zeresanik. Nazarioren aitak eta osaba Bixentek ere ez zuten besterik egin, hura baserriaz arduratzen zela eta hau sutegiaz?, Nazarioren eta Ismaelen gustuak bestelakoak ziren arren, Ismaelek atseginago baitzuen baserria, eta Nazariok sutegia. Baina aitak bere asmoak
|
bazituen
ere, bi anaiek trukatu egiten zituzten beren lanak tarteka, halako eran, non ez baitzen harritzekoa Nazario sutegian ikustea, osaba Bixenteren agindupean, edo astoak, mandoak eta zaldiak ferratzen, edo inguruko baserritarren burdinazko lanabes zartatuak konpontzen: halakoak ziren sutegiari lotutako kontuak inguru haietan, halakoak ikusi zituen osaba Bixentek betidanik?
|
|
|
Harro geratu zen, bai, osatu zuen esaldiaz, ama bera ere isildu ez zuen, bada! Eta, begiak heze eta lauso
|
bazituen
ere, ez zuen malkorik isuri, hartaz ere harro egon zitekeen, zinez! Segundo gutxiren buruan, beraz, garaipen txiki bi lortu zituen, bere buruaren kontra, bai, baina bere buruaren jabe egin zutenak, antza, amaren aurkako saioan.
|
|
|
Txakur zaunken hotsetara, izeba Ursula irten zen leihora: Ursulak estimatzen zituen bai Kaxkagorri, langile fama zuen bertsolariak, tarteka bere ihesaldiak egiten
|
bazituen
ere?, baita haren bertsoak ere, eta horregatik edo, irri zabala egin zion gizonari.
|
|
|
Frai Millanek, azkenean. Erromako karmeldarren artean zabaldua zegoen ezen unibertsitatean izan zuèn eztabaida bategatik igorri zutela munduaren azkenean galdutako mojen komentu bigarren mailako hartara?, bere predikuez eta bere jarrera adeitsuaz baliatuta, estilo berezi bat landu zuen mojen artean, ortodoxian oinarritua zegoena, bai, baina heterodoxiari lotutako ukitutxo batzuk ere bazituena: nola ez, bada, heterodoxia ukitu haiek, ez ote zituen, bada, garai bateko Elizak Teresa Avilakoa eta Donibane Gurutzekoa Inkisizioaren akusaziopean heterodoxotzat hartu, haiek hil eta urte gutxira Elizak berak santutuko
|
bazituen
ere?, ortodoxia bera interesgarriago egiten zuten-eta, biziago eta zaporetsuago, frai Millanek ez zuen hartan dudarik?, gatzak jaki geza zaporetsuago bihurtzen duen bezala!
|
|
|
1549 urtean, dio Del Burgok, Nafarroako Gorteek onetsi zuten Carlos V.ak eskatutako dirua ematea, enperadoreak kontraforuak (Nafarroako legeen kontra hartutako erabakiak, alegia) konpondu ez
|
bazituen
ere. Salbuespena da hori Nafarroaren historian, metodoa kontrakoa izaten baitzen beti:
|
|
|
Nataliek, esan dut, plazeraren berri emanez, bizitakoa kontatuz, egiten zuen itzuliko bidea eta, nire kontra etzanik, begiak une batez ixten
|
bazituen
ere, segituan zegoen prest beste zerbaiti ekiteko, berriro maitasuna egiteko ez zenean. Neuk ere tarteka behartu egiten nuen gorputza bigarren aldi batera, oraindik gai nintzela frogatzearren gehiago, gogoagatik baino.
|
|
|
Gizonezkook kontaduriarekin obsesionatzen hasten garen adinean nengoen. Neure gorputzari harrotasunik gabe erreparatzen nion eta tarteka neure larruan beste norbait, norbait arrotza, sartu ote zitzaidan sentipena izaten nuen, aginduak betetzen
|
bazituen
ere, gogo txarrez bezala, nagikeriaz betetzen baitzituen. Abiatzea kostatu egiten zitzaion eta, okerragoa dena, batzuetan iristea ere bai.
|
|
|
Harro geratu zen, bai, osatu zuen esaldiaz, ama bera ere isildu ez zuen, bada! Eta, begiak heze eta lauso
|
bazituen
ere, ez zuen malkorik isuri, hartaz ere harro egon zitekeen, zinez! Segundo gutxiren buruan, beraz, garaipen txiki bi lortu zituen, bere buruaren kontra, bai, baina bere buruaren jabe egin zutenak, antza, amaren aurkako saioan.
|
|
|
Frai Millanek, azkenean –Erromako karmeldarren artean zabaldua zegoen ezen unibertsitatean izan zuèn eztabaida bategatik igorri zutela munduaren azkenean galdutako mojen komentu bigarren mailako hartara–, bere predikuez eta bere jarrera adeitsuaz baliatuta, estilo berezi bat landu zuen mojen artean, ortodoxian oinarritua zegoena, bai, baina heterodoxiari lotutako ukitutxo batzuk ere bazituena: nola ez, bada, heterodoxia ukitu haiek –ez ote zituen, bada, garai bateko Elizak Teresa Avilakoa eta Donibane Gurutzekoa Inkisizioaren akusaziopean heterodoxotzat hartu, haiek hil eta urte gutxira Elizak berak santutuko
|
bazituen
ere? – ortodoxia bera interesgarriago egiten zuten-eta, biziago eta zaporetsuago –frai Millanek ez zuen hartan dudarik–, gatzak jaki geza zaporetsuago bihurtzen duen bezala! Karmeldar oinutsen santa fundatzailearen maxima aintzakotzat hartuz –solo Dios basta–, arimaren biluztasuna predikatzen zuen, halakoa baitzen bere joera estetikoa ere.
|
|
|
Aitaren irudikatze hartan orbetarrek belaunaldiz belaunaldi jarraitutako usadioak bazuen zeresanik –Nazarioren aitak eta osaba Bixentek ere ez zuten besterik egin, hura baserriaz arduratzen zela eta hau sutegiaz–, Nazarioren eta Ismaelen gustuak bestelakoak ziren arren, Ismaelek atseginago baitzuen baserria, eta Nazariok sutegia. Baina aitak bere asmoak
|
bazituen
ere, bi anaiek trukatu egiten zituzten beren lanak tarteka, halako eran, non ez baitzen harritzekoa Nazario sutegian ikustea, osaba Bixenteren agindupean, edo astoak, mandoak eta zaldiak ferratzen, edo inguruko baserritarren burdinazko lanabes zartatuak konpontzen: halakoak ziren sutegiari lotutako kontuak inguru haietan, halakoak ikusi zituen osaba Bixentek betidanik... eta halaxe jarraitu zuen, bere buruari galderarik egin gabe, egunerokotasunaren inertzien mende, ezagutzen zuèn mundu zurrunarekin batera beste mundu baten –modernitatearen– hotsak ere iristen zitzaizkion arren, zeinei ez entzunarena egiten baitzien.
|
|
2009
|
|
|
Ia ordubete igaroa zen Anak alde egin zuenetik. Eguzkiak artean mendi garaienen gainak urreztatzen
|
bazituen
ere, basoa ilun zegoen. Koloreak apaldu eta itzalak nagusitzen ziren.
|
|
|
Arratsaldea iluntzen ari zuen eta 25 zentabotan plazera iragartzen zuten neon argiak pizturik zeuden. Neguko haize hotzak aztalak jotzen
|
bazituen
ere jendea erruz zebilen. Batzuk aldizkari pornoak ia ateetaraino zituzten dendetan sartzen ziren, beste batzuek kamera irrati eta abar dendetako eskaparateak eta prezio beheraldiak behatzen zituzten.
|
|
|
Adak zerbait entzun zion? edo, entzun ezean, haren ezpainei erreparatu eta mezua irakurri zion, berehala erantzuten saiatu zena, hotsik gabeko saioan, ezpainak ederki mugitu
|
bazituen
ere: –¡ Cerdo, más que cerdo!?
|
|
|
hain ona, non, egun batean, ikastetxean hasia zen ordurako?, begiak itxi eta zernahi marrazteko gai zela egiaztatu baitzuen: txakurrak eta katuak, hontzak eta arranoak, lehoiak eta elefanteak, halako eran, non marrazkiak puntu batean hasi eta puntu berean bukatzen baitzituen, lerro bakar bat osatuz, azkenean begiak ireki behar
|
bazituen
ere, irudiari azken ukituak emateko: arranoari mokoa zorrozteko, felinoari bibotea jartzeko edo txakurrari begi puntuak bere tokian; eta nola Domingo, Ada eta Maria Bibiana harri eta zur baitzeuden, Gabinok argibideak ematen zizkien:
|
|
|
...ietara ere begiratu gabe, ezta aurrean gertatzen zitzaizkionean ere; jarrera hura, maila batean, aitaren estilo pertsonalaren ondorioa ere bazen, hartarako izendatu baitzuen Nazario Orbek, bere garaian, konfiantzazko lan-talde tekniko bat, tartean zeuden Pedro Lakanda eta Martin Belzunze?, langileekin komenioak eta arazo guztiak eztabaidatzen zituena, taldearen hari guztiak Nazariok berak mugitzen
|
bazituen
ere; Teofilo Mariak, ordea, berehala ikusi zuen nekez bete zitzakeela bere planak kontu haiek guztiak berak zuzenki eraman eta langileekin halako harreman batzuk gauzatu ezean, ohi baino ausartagoak, etsaiari gerra egiteko etsaia ezagutu behar baitzuen lehenik eta behin, lehen eskuko informazioa bitarteko, ez bigarren edo hirugarren eskukoa: gerrari buruzko edozein gidaliburuk esaten zuen hori; aldi berean, baina, aitaren estiloa soilagoa ere bazen neurrian, gurutzatuak eta zaldunak iraganeko kontutzat zituen Nazariok?, gehiegizkotzat behar zuen honek semearen jarduna, nahiz eta Pedro Lakanda eta Martin Belzunzeren iritziak gero eta Teofilo Mariaren aldekoagoak ziren:
|
|
|
bizi senak eta zuhurtasunak esaten zioten ezetz, ez lagunik salatzeko, haiek galdu nahi ez bazituen behintzat eta aurka jarri; kontzientziak, baina, baietz esaten zion, baietz eta baietz? salatzen
|
bazituen
ere ez baitzituen haiek galduko, seguru ezetz, lagunak ongi galduta baitzeuden ordurako, okerreko jarrerak galbideratuta: hantxe zegoen bera, baina, edo hantxe jarri zuen Kristok, hobeto, ez lagun galduak are gehiago galtzeko, haiek salbatzeko baizik!; hala, bada, borroka latz hartan sartuta zebilen Domingo, bai ala ez, ez ala bai, begiak itxi eta irekitzen zituen, ireki eta itxi, abiada ezin biziagoan?, bihotza ere gero eta taupada azkarragoetan:
|
|
|
...Ernestinarekin aurretik hitzartutakoak guztiak; Domingoren jarrerak harritu egiten zuen izeba Ernestina, alde batetik, baina ez bestetik, mutila halakoa izan baitzen txikiagotan ere; izebak hiriko jaietan besoetan hartu zuèn eguna oroit zezakeen, adibidez, erraldoiak eta buruhandiak bidera atera zitzaizkienean, txistu danbolinen konpasean; baina Domingo ez zen izutu, begiak gero eta zabaltzenago
|
bazituen
ere, edo izutu egin zen, bai, baina erraldoiek eta buruhandiek sorrarazten ziotèn lilura izuaren estalgarri gertatzen zitzaion, ez erabat, beharbada, baina bai zati handi batean, halako moldez, non Domingok ez baitzuen, beste haur gehienek bezala, ez intziri ez deiadar egiten, ez negar murrin eta ez malko jario; interpretazio orotatik harat, ordea, Domingok berak aitortzen zuen gero hura, zeren, galdetzen zietenean etxeko lau mutilei zer izan nahi zuten handitan, Teofilo Mariak baieztatzen baitzuen:
|
|
|
Teofilo Maria pozik zegoen, oro har, Domingoren aldaketarekin. Domingok Teofilo Mariari Lepanton paparretik heldu ziòn hartan, etxera itzuli eta anaiari barkamena eskatzea izan zen egin zuèn lehen gauza?, anai arrebetan zaharrenak aspaldiko eztabaidak eta borrokak oroitu behar
|
bazituen
ere tarteka, gatzarekin ohituta dagoen jendeak gatza oroitzen duen bezala, gatzik gabeko erregimenari ekiten dionean; esan nahi baita Teofilo Mariaren esanekoa agertzen zela Domingo, ilargia lurraren esanekoa den bezala, mintzamoldea ere aldatu ez zitzaion, bada, mutil bihurri hari!, halaxe hitz egiten hasi zen behintzat, mesedez eta faborez, faborez eta mesedez, orain burua makurtu eta orain bel...
|
|
|
metro eta erdiko bi taket bertikal, bide ertzetan sartuak, eta haietan bermatuta adaxkak moztuta zituèn zurezko adar aski zuzen bat; bide nagusiaren alde batean, berriz, baratze batzuk zeuden, eta bestean zabalune bat, bizpahiru txabola zituena elkarren segidan, gizon haiek kontrolgunearen operazio zentrotzat edo hartua zutena; inprobisizioaren eta bat batekotasunaren estanpa hura osatzeko, gizonak, zazpi guztira? ez zeuden uniformatuak, honek buzoa zeraman, horrek alkandora eta mila arraiatako galtza zahar batzuk eta hark arraiarik gabekoak; honek txapela, horrek kapelu biseraduna eta hark ezer ez?, ezker besoan zeramatèn besoko gorri batek guztiak uniformatzen
|
bazituen
ere.
|
|
|
A ZKENEKO bi urteak inoiz iragan ez balira bezala, itzuli nintzen, ikasle, Etxeberrirenera. Joanes Ezponda ere etorri zen, nirekin oren batzuk baizik eginen ez
|
bazituen
ere. Latinezko eta grezierazko testu zaharrak, frantsesezko testu berriak eta Genevako Teologia ikasten ematen genuen tarte hori.
|
|
|
Atentatuaren berriak azal guztiak bete
|
bazituen
ere, 1979ko urtarrilaren 28ko egunkarietako protagonismoa, gaueko bederatziak arte, Juan Pablo II.ak Mexikora egindako bisitak zeukan, edo Aiatolah Khomeiniren eta Irango gobernuaren arteko liskarrak. Diario de Navarra egunkariak metal arloko negoziazioak eraman zituen lehen orrira, eta, ondoan, hogeita hamar bat intelektual inguruk,?
|
|
|
...begiratu gabe, ezta aurrean gertatzen zitzaizkionean ere; jarrera hura, maila batean, aitaren estilo pertsonalaren ondorioa ere bazen, hartarako izendatu baitzuen Nazario Orbek, bere garaian, konfiantzazko lan-talde tekniko bat –tartean zeuden Pedro Lakanda eta Martin Belzunze–, langileekin komenioak eta arazo guztiak eztabaidatzen zituena, taldearen hari guztiak Nazariok berak mugitzen
|
bazituen
ere; Teofilo Mariak, ordea, berehala ikusi zuen nekez bete zitzakeela bere planak kontu haiek guztiak berak zuzenki eraman eta langileekin halako harreman batzuk gauzatu ezean, ohi baino ausartagoak, etsaiari gerra egiteko etsaia ezagutu behar baitzuen lehenik eta behin, lehen eskuko informazioa bitarteko, ez bigarren edo hirugarren eskukoa: gerrari buruzko edozein gidaliburuk esaten zuen hori; aldi berean, baina, aitaren estiloa soilagoa ere bazen neurrian –gurutzatuak eta zaldunak iraganeko kontutzat zituen Nazariok–, gehiegizkotzat behar zuen honek semearen jarduna, nahiz eta Pedro Lakanda eta Martin Belzunzeren iritziak gero eta Teofilo Mariaren aldekoagoak ziren:
|
|
|
...Ernestinarekin aurretik hitzartutakoak guztiak; Domingoren jarrerak harritu egiten zuen izeba Ernestina, alde batetik, baina ez bestetik, mutila halakoa izan baitzen txikiagotan ere; izebak hiriko jaietan besoetan hartu zuèn eguna oroit zezakeen, adibidez, erraldoiak eta buruhandiak bidera atera zitzaizkienean, txistu danbolinen konpasean; baina Domingo ez zen izutu, begiak gero eta zabaltzenago
|
bazituen
ere... edo izutu egin zen, bai, baina erraldoiek eta buruhandiek sorrarazten ziotèn lilura izuaren estalgarri gertatzen zitzaion, ez erabat, beharbada, baina bai zati handi batean, halako moldez, non Domingok ez baitzuen, beste haur gehienek bezala, ez intziri ez deiadar egiten, ez negar murrin eta ez malko jario; interpretazio orotatik harat, ordea, Domingok berak aitortzen zuen gero hura, zere... " Nik aita bezalakoa izan nahi dut!"; Damasok ez zuen ezer esaten, edo besagainak altxatzen zituen, keinu axolagabe batean; Gabinok, berriz, bazirudien ez zuela hazi nahi, hain zegoen gustura, antza, bere zibarekin edo bere marrazkiekin; Domingok, baina, hitzetik hortzera erantzuten zuen izaki fantastiko bat izan nahi zuela, berdin zitzaion Erpurutxo edo jaietan ateratzen zirèn erraldoi haietako bat.
|
|
|
Adak zerbait entzun zion... edo, entzun ezean, haren ezpainei erreparatu eta mezua irakurri zion, berehala erantzuten saiatu zena, hotsik gabeko saioan, ezpainak ederki mugitu
|
bazituen
ere: " ¡ Cerdo, más que cerdo!", irainari irain; jarraian, agurearengana zuzenduta –bere buruaren jabe berriro–, esan zion:
|
|
|
Garbi zegoen hirirako sarrera batean jarritako kontrol hura azkar inprobisatutako zerbait zela: ...operazio zentrotzat edo hartua zutena; inprobisizioaren eta bat batekotasunaren estanpa hura osatzeko, gizonak –zazpi guztira– ez zeuden uniformatuak –honek buzoa zeraman, horrek alkandora eta mila arraiatako galtza zahar batzuk eta hark arraiarik gabekoak; honek txapela, horrek kapelu biseraduna eta hark ezer ez–, ezker besoan zeramatèn besoko gorri batek guztiak uniformatzen
|
bazituen
ere.
|
|
|
hain ona, non, egun batean –ikastetxean hasia zen ordurako–, begiak itxi eta zernahi marrazteko gai zela egiaztatu baitzuen: txakurrak eta katuak, hontzak eta arranoak, lehoiak eta elefanteak, halako eran, non marrazkiak puntu batean hasi eta puntu berean bukatzen baitzituen, lerro bakar bat osatuz, azkenean begiak ireki behar
|
bazituen
ere, irudiari azken ukituak emateko: arranoari mokoa zorrozteko, felinoari bibotea jartzeko edo txakurrari begi puntuak bere tokian; eta nola Domingo, Ada eta Maria Bibiana harri eta zur baitzeuden, Gabinok argibideak ematen zizkien:
|
|
|
Baina han ez zen inor altxatzen; eta Domingo, barne borroka latz batean sartuta: bizi senak eta zuhurtasunak esaten zioten ezetz, ez lagunik salatzeko, haiek galdu nahi ez bazituen behintzat eta aurka jarri; kontzientziak, baina, baietz esaten zion, baietz eta baietz... salatzen
|
bazituen
ere ez baitzituen haiek galduko, seguru ezetz, lagunak ongi galduta baitzeuden ordurako, okerreko jarrerak galbideratuta: hantxe zegoen bera, baina, edo hantxe jarri zuen Kristok, hobeto, ez lagun galduak are gehiago galtzeko, haiek salbatzeko baizik!; hala, bada, borroka latz hartan sartuta zebilen Domingo, bai ala ez, ez ala bai –begiak itxi eta irekitzen zituen, ireki eta itxi, abiada ezin biziagoan–, bihotza ere gero eta taupada azkarragoetan:
|
|
|
Teofilo Maria pozik zegoen, oro har, Domingoren aldaketarekin –Domingok Teofilo Mariari Lepanton paparretik heldu ziòn hartan, etxera itzuli eta anaiari barkamena eskatzea izan zen egin zuèn lehen gauza–, anai arrebetan zaharrenak aspaldiko eztabaidak eta borrokak oroitu behar
|
bazituen
ere tarteka, gatzarekin ohituta dagoen jendeak gatza oroitzen duen bezala, gatzik gabeko erregimenari ekiten dionean; esan nahi baita Teofilo Mariaren esanekoa agertzen zela Domingo, ilargia lurraren esanekoa den bezala –mintzamoldea ere aldatu ez zitzaion, bada, mutil bihurri hari!, halaxe hitz egiten hasi zen behintzat, mesedez eta faborez, faborez eta mesedez, orain burua makurtu eta orai...
|
|
2010
|
|
|
: ale bat beste askoren artean?; lortu ere, lortu zuen espainiar gizartearen estamentu aski zabal batek enfant terrible tzat har zezan, baina Barojarena piroteknia hutsa izan zen gehienik ere, bere espainiartasunaren astoari arre egiten ziona, horretarako orain argudio bat eta orain aurkakoa erabili behar
|
bazituen
ere; eta ez dugu ahaztu behar Baroja eta Unamunoren ideiak dogmatzat zituztela garaiko espainiar intelektualek: Ortegak, Salvador de Madariagak eta?
|
|
|
–Hara, Domingo: Ama Birjina agertu da, eta zer beste argudio nahi duzu, Jainkoa Elizarena dela sinesteko eta Eliza Jainkoarena??, kontu hartan guztian, amak eta biok, geure eskarien artean, Domingoren damua baikenuen lehentasun, eskaria bideratzeko eran nork bere ñabardurak
|
bazituen
ere; hartan nengoen, bada, neska bidenteak esan zuenean: –Hor!?; eta jendeak esan zuen:
|
|
|
Guztiaz ere, Teofilo Mariak, uste baino hobeto erreakzionatu zuen. Bibi arduratsua (zerurik balego, hark bai ongi irabazia!) helduleku?, gaitzondoko lehen lau hilabeteak, ospitalean egin zituenak, ilun samar igaro
|
bazituen
ere, hiru hilabete egin baitzituen postura berean, zango igeltsatuak goraka, guztia esan behar eta?
|
|
|
Eta abenduaren 3an, adituen batzordeko kide gehienek idazkunak faltsuak zirela baieztatu eta bi astera, Arabako Foru Aldundiak salaketa jarri zuen Eliseo Gilen aurka,, ondarearen aurkako erasoagatik?. Veleiako alderdi judizialaren hasiera izan zen, eta, batzuk ezustean hartu
|
bazituen
ere, bigarren eztabaida akademikoa ere orduantxe hasi zen, Lurmeneko buruaren aurka neurri judizialak iragarri ziren egun berean, zuzendariaren taldearen inguruan eszeptiko talde bat gorpuzten hasi zelako, batzordeko adituen txostenak zalantzan jarri eta froga gehiago eskatzeko.
|
|
|
Wilsonen soziobiologia irakurtzea. Inurrien eta gizakien arteko parekotasunak egin
|
bazituen
ere, ez zen ausartu intsektuen zoriontasunez idaztera. Jüngerrek, ordea, bere bizitza inurritegi batean ikusi zuen.
|
|
|
zela, eta pintoreak hartutako erabakiaren sakontasun lazgarria soilik bakar batzuek sumatzen zutela. Irudi horiek ulertu ez
|
bazituen
ere, Jüngerrek onartu zuen ez ikusitako gauzak zirela, ordurako ez jaioak, alkimiazko esperimentuak, munstrokeriak iruditu arren?.
|
|
|
Ez zen lantegi handia. Tailerrean dozena erdi bat langile izango zirela erabaki zuen Kepak, emakumeak gehienak, kontatu ez
|
bazituen
ere. Ofizinak eta ez zituen ikusi, galeper fabrika bera baitzen arrebak erakutsi nahi ziona.
|
|
|
" Hara, Domingo: Ama Birjina agertu da, eta zer beste argudio nahi duzu, Jainkoa Elizarena dela sinesteko eta Eliza Jainkoarena?", kontu hartan guztian, amak eta biok, geure eskarien artean, Domingoren damua baikenuen lehentasun, eskaria bideratzeko eran nork bere ñabardurak
|
bazituen
ere; hartan nengoen, bada, neska bidenteak esan zuenean: " Hor!"; eta jendeak esan zuen:
|
|
|
Guztiaz ere, Teofilo Mariak, uste baino hobeto erreakzionatu zuen —Bibi arduratsua (zerurik balego, hark bai ongi irabazia!) helduleku—, gaitzondoko lehen lau hilabeteak, ospitalean egin zituenak, ilun samar igaro
|
bazituen
ere, hiru hilabete egin baitzituen postura berean, zango igeltsatuak goraka, guztia esan behar eta...
|
|
|
Barojak zu eta zu bezalakoak engainatzen zintuzten, engainatua izan nahi duenak gutxi behar baitu engaina dezaten...; Barojak izan zuen, bai, errebelde itxura emateko abilezia, baina hura ere axalean gelditu zen, nik uste; ez dizut esango esaldi distiratsurik esan ez zuenik —" este es un país donde no se conoce más que el cultivo del cura": ale bat beste askoren artean—; lortu ere, lortu zuen espainiar gizartearen estamentu aski zabal batek enfant terrible tzat har zezan, baina Barojarena piroteknia hutsa izan zen gehienik ere, bere espainiartasunaren astoari arre egiten ziona, horretarako orain argudio bat eta orain aurkakoa erabili behar
|
bazituen
ere; eta ez dugu ahaztu behar Baroja eta Unamunoren ideiak dogmatzat zituztela garaiko espainiar intelektualek: Ortegak, Salvador de Madariagak eta...
|
|
2011
|
|
|
Ez zunan izan oso gau argia, ostera lainotu egin baitzuen, eta egunsentia ere ez zunan izan ikus entzunezko hartako argazkietakoa bezalakoa; lainoa sartu eta, goiz aldera, freskatu egin zinan dezente. Egunsenti hura, baina, neure gogoan geratu dun betiko, espero izandako argi koloreak izan ez
|
bazituen
ere, lainoak eragindako hozkirri harexek elkarganatu egin baikintuen ezinbestean, eta geure zakuetan bata bestearen ondoan goxo egon gintunan, elkarren berotasuna gozatuz, eguna erabat zabaldu eta jaiki ginen arte. Pentsatu bezala, gosaldu eta behera abiatu gintunan, eta gogoratzen naun zein ederra zegoen basoa Urbiatik Arantzazurako bidean, zeru estaliak udazkenaren gorri horiak biziagotzen zituela, pago haritzen hostoek beren adarretan zirautela artean, eta ez hik eta ez nik etxeratzeko inongo presarik ez genuela ikusita.
|
|
|
alde batetik, izan ere, emakume pinpirina zen, hiriko bizimodua eta modernitatearen alde batzuk ontzat jotzen zituena, trena gustatzen zitzaion, eta motorrak, eta automobilak, eta noizbehinka pelikula bat ikustea??, halako moduan, non semeari ez baitzion inongo oztoporik jarri, andregaia hartu eta hura motorrean eramaten hasi zenean? hainbat beata santujaleren begirada mespretxuzkoak pairatu behar izan
|
bazituen
ere, zeinei are mespretxu handiagoz erantzuten baitzien, baita hitzez ere noiz edo noiz: –Zer demontre erraten didazue zuek, Bilbokoa naiz-eta?!?
|
|
|
Bertrand Morane irudikatu nuen beste behin eta, emakumeak goxotasunez konkistatzen
|
bazituen
ere, bazuela aitortu behar izan nuen, nik oraindik ez nuen, seguru asko inoiz izango ez nuen dohain bat, gizonak gizonago egiten dituena eta artean zer zen ez nekiena.
|
|
|
Bihotza irrikan zuen arren, ez zekien nor zen bere ezkutuko maitalea. Bere adineko mutil asko zebiltzan inguruan, goizetik gauera lanean eta, batzuk begira sumatu
|
bazituen
ere inoiz, ez zuen haiekin hitzik egin. Ez zuten elkarren hizkuntza ulertzen.
|
|
|
–Asaldatu egin ninduen hurrengo oihu guturalak, bikinietan pentsatzen harrapatu ninduelako, eta bals batean, Loreen balsa, eta oihua gainera tabernatik gertuago egin zuen mutiko handiak, nik ikusten ez nuen nonbaitetik, dunaren oinetan dagoen iturritik ziurrenik, non ama eskuak garbitzen ariko zitzaion gutxienez hogeita bost urte
|
bazituen
ere. Dunara igotzeko eskaileretan gora nekusan bikotea nire bistatik kanpoko punturen batera serio begira begira zetorren; oihu guturalek jarraitzen zuten.
|
|
|
Klinikako gertakariei buruzko albisterik ez zegoela egiaztatuta, orri pasa aritu zen. Azken egun haietan inguruko kazeta guztiak erosi
|
bazituen
ere, sutearen gaineko berriak irakurtzera mugatu zen. Orain, baina, izugarria iruditu zitzaion Nafarroako egunkari dekanoaren diskurtso hautseztatua.
|
|
2012
|
|
|
Ohatilaren gurpilak mugitzen ikusi
|
bazituen
ere, Anak oraindik gertuegi zuen hildakoa. Harritu egin zuen zeladorearen hitz egiteko moduak.
|
|
|
Hasieran bisita eguna iristen zenean urduri egoten nintzen, niregana bisita dun esateko hurbilduko zirelakoan. Bisitak bertan egunak emango
|
bazituen
ere, argi nuen ez nuela aurrekoan bezala amore emango. Ez nintzen aterako eta azkenean mojek alde egiteko eskatu zioten dena delakoari.
|
|
|
ile desordenatua, ezpain estuak, kankailu planta. Begiek, arruntak
|
bazituen
ere, ez berde ez urdin, begiratu egiten zuten, benetako begirada batez, putzu sakon batetik lez. Ihesa eta gero, heroi bilakatu zen kuadrillan, eta herrian ere bai.
|
|
|
Dasilva gogo txarrez eseri zen. Nazkatu plantak egiten
|
bazituen
ere, ez zien begirik kentzen gizonaren mugimenduei. Horrek aulki bat hartu eta, Dasilvaren aurrera eramanda, jarri egin zen.
|
|
|
Baina berak badu zerbait barruan, deabru bat, ez berea, ziur nago, esan nahi dut, nire ustez haurtzaroko traumaren bat, agian aitak jo egiten zuen, edo auskalo, inoiz ez dugu jakingo zerk sortu zion barruan zeraman eta daraman bortizkeria ezkutu hori, aldian behin whiskyaren bitartez kanpora jaulkitzen duena. Eta, ba, lanean aratza eta maratza bazen eta denak pozik
|
bazituen
ere, gau irtenaldietan ospe txarra hedatzen hasi zen: istiluak, joko partida arriskutsuak diru galera handiekin, mozkorraldi izugarriak, borrokak?
|
|
|
Berehala prest ginen itsasoratzeko, baina ezin izan genuen aingura jaso gau horretan. Hurrengo egunean, goizean goiz, uharteko bost gizonetako bi igerian etorri ziren ontziaren saihets bateraino, eta beste hiruengatik kexarik negargarrienak eman ondoren, erregutu ziguten Jainkoaren izenean ontzian hartzeko, bestela hil egingo zituztela, eta kapitainari eskatu zioten mesedez igotzen uzteko, baita berehala zintzilikatuko
|
bazituen
ere.
|
|
2013
|
|
|
Planaren hurrengo pausoa aztertu zuten segidan: itxurak eginez, Demetriok, Sukhotinek eta doktoreak Rasputin bere etxera eraman behar zuten, badaezpada ere, polizia sekretuak euren pausoak zaindu
|
bazituen
ere. Horretarako, Sukhotinek Rasputinen itxura hartuko zuen, honen berokia eta kapela jantziz, eta etxetik aterako zen, beste bi lagunek lagunduta, Purishkevitxen autoa erabiliz.
|
|
|
Solasaldi hura, inguruabar bereziengatik, beharbada? ama semeek inoiz izan zutèn egiati eta benetakoena izan zen, sakonena ere bai, Hamzak, tarteka, gauza batzuk ezkutatu edo leundu behar izan
|
bazituen
ere, ezinbertzean: bertzelakoan, ama semeek bikien haurtzaroa oroitu zuten, pasarterik xelebreenak bereziki?, Yazîden bihotz handiaz ere aritu ziren, huntaz eta hartaz?
|
|
|
Eta, hala ere, oso osorik zegoen gizona: hura istantean zutitu zen bederen, txakurrek hartu zuten poza, Abdul Alimi egiten zizkiotèn jauziak erakusgarri?!?, baita etxerantz abiatu ere oinez, ziztuan, txakurren jauziak eragozgarri
|
bazituen
ere. Bidean, alorretan?, Ubayd, Moshen eta morroi pare bat ikusi zituen jorralanean, sastraka batzuk kentzen.
|
|
|
Errana dago, alde horretarik, aldarte oneko gizona zela Abdul Alim, etxekoia eta etxekoen iritzia jakin nahi izaten zuena, erabakiak, azkenean, berak hartzen
|
bazituen
ere. Abdul Alim, bertzela erranda, bere aita defuntua bezalakoa zen.
|
|
|
Dionixio zuka hizketatzen zitzaion Liboriori, eta hau hika hari; gainerakoan, baina, konfiantza zen nagusi bion arteko harremanetan, eta konfiantzak berdinetik berdinera hitz egitera zeramatzan maiz, adinean hogeita hamar urteko aldeak bereizten
|
bazituen
ere. Horregatik, Liborio adar joka hasi zitzaionean, berdin erantzun zion Dionixiok, hitzetik hortzera:
|
|
|
Baina Fadilak ez zuen etsi, zorigaitzaren erdian urte latzak igaro
|
bazituen
ere, ez bakarrik gertatu zitzaiona tragedia pairaezin bat zelako, iritzi publikoaren borrokan bereak eta bortz nozitu behar izan zituelako ere bai: herritar batzuk, izan ere, zera erraten hasi ziren, emakume hark, heriotza horrela erakartzeko, deabruzko djinn baten marka behar zuela; bertze batzuek, aldiz, Allahren seinaleak ikusi zituzten, Fadilak, jendea sendatzeko ahalmen bereziak edukitzeaz gain, eskerrak ematen baitzizkion guztiahaldunari gertatuak gertatu ondoren ere?, egin bedi Allahren nahia nola zeruan hala lurrean???, portaera ezin egokiagoa erakutsiz; Fadilaren ospearen inguruko borroka hartan, erabakigarria izan zen, haatik, qadiaren jarrera, zeina, neskaren onberatasunaren jakitun, haren alde lerratu baitzen; horrela erdietsi eta irabazi zuen Fadilak, gizarte eredu hartan pieza ezohiko bat zenak, bere lekua, herriko egituraren mailaz mailako hauskarrian, ez ahalegin handirik egin gabe, hala ere?
|
|
|
Biografiaren eta literaturaren arteko loturari eskaini ohi diot ikasturtearen lehen hilabetea unibertsitatean, eta ikasleen arreta erakartzeko moduko kasu batekin hasi ohi dut lehen ordua, Catherine M.ren bizitza sexuala rekin. Catherine Millet, arte garaikideaz saio mamitsuak argitaratu
|
bazituen
ere, guztiz ezezaguna zen bere bizitza sexualari buruzko lana 2001ean kaleratu zuen arte. Halako arrakasta izan zuen, non oraindik ere ikasle askok irakurria izaten duten.
|
|
|
Errealitatea estali eta desitxuratzeraino iritsi ziren, era guztietako hipotesiak kaleratu zituzten eta, sokak luzerako eman zezakeela zirudienean, bat batean desagertu zen. Ertzaintzak ez zion inolako sinesgarritasunik eman hiletan egindako iragarpenari, itxurak egiteko biharamunean hildakoaren etxea miatzera bi agente bidali
|
bazituen
ere. Handik pare bat egunera galdeketa egitera deitu zidatelarik, nik ere sinesgarritasuna ukatu nion iragarpenari eta adiskideoi egindako azken broma bat izan zitekeela errepikatu nion komisarioari.
|
|
|
Zenbat gau belarria transistoreari jarrita, halako batean zure berri, edo zure berri izan zezakeen beste inoren berri? ikasiko zuen itxaropenez, bere baitan hil ohar baterako puntu kardinalak besterik espero ez
|
bazituen
ere. Noiz, non, nola, zergatik.
|
|
|
Zeure ahizpari ere ibili nintzaion zelatan. Bere itxura eta moldeak irekiak, alaiak eta xarmagarriak ziren, beti bezala, baina estimazio bereziaren zantzu bat ere gabe, eta gau horretako ikerraldiak bete betean jarri ninduen ezen damaren aldetik ez zegoela antzeko sentimenduetatik etor zitekeen gonbidapenik, Bennet andereñoak nire lagunaren adeiak atseginez hartzen
|
bazituen
ere. Horretan zeu erratu ez bazara, neuk ibili behar izan dut oker.
|
|
|
Eta Darcy jaunak Janez egiten zuen deskribapena doia zen, hori ere ezin zuen ukatu. Elizabeth konturatu zen Janek, sentimendu gartsuak
|
bazituen
ere, ez zituela asko erakusten, eta haren eite eta moldeetan gozotasuna ispilatzen zela etengabe, gozotasun hori, gehienetan, aparteko sentimenduei lotuta egon barik.
|
|
|
Azkenean kalesa heldu zen; kaxak ondo lotu, fardelak barruan kokatu, eta dena prest zegoela adierazi zen. Adiskide biek elkarri agur laztantsua egin ondoren, Collins jaunak lagun egin zion Elizabethi kotxera, eta, lorategian behera zihoazela, gizonak enkargu egin zion andereñoari bere eskumuinak etxeko guztiei emateko, neguan Longbournen erakutsi zioten adeilegeagatik eskerrak ematea ahaztu barik, eta, ezagutzen ez
|
bazituen
ere, Gardiner jaun andereentzako goraintziak ere emanez. Ondoren, eskua eman zion kotxera igotzeko, gero Maria igo zen, eta, atea ixtekotan zeudenean halako batez, Collins jaunak, larri samarturik, Rosingseko damentzat mezuren bat uztea ahaztua zutela gogorarazi zien.
|
|
|
Bingley ez zen inolaz ere motela, baina Darcy azkarra zen. Burgoia, barrura bildua eta punttalakurloa zen aldi berean, eta, ondo hazitakoaren moldeak
|
bazituen
ere, ez ziren horiek inori abegi egitekoak. Horretan lagunak hartzen zion gaina askozaz.
|
|
|
Beste aurkikuntza batzuk, lehena bezain mingarriak guztiak, etorri ziren ondorenean. Darcyren begi zorrotzak neskaren gorpuzkeran osoko simetria apurtzen zuten akats bat baino gehiago aurkituak
|
bazituen
ere, emakumeak figura lirain eta atsegina zuela onartu behar izan zuen noraezean. Eta Elizabethen moldeak jende finarenak ez zirela esana zuen arren, haren izaera zabal eta jostariaren gatibu ikusi zuen bere burua.
|
|
|
Solasaldi hura –inguruabar bereziengatik, beharbada– ama semeek inoiz izan zutèn egiati eta benetakoena izan zen, sakonena ere bai, Hamzak, tarteka, gauza batzuk ezkutatu edo leundu behar izan
|
bazituen
ere, ezinbertzean: bertzelakoan, ama semeek bikien haurtzaroa oroitu zuten –pasarterik xelebreenak bereziki–, Yazîden bihotz handiaz ere aritu ziren, huntaz eta hartaz... iruzkin bat ere egin zion Hamzak, emakumeen egoerari buruz:
|
|
|
Eta, hala ere, oso osorik zegoen gizona: hura istantean zutitu zen bederen –txakurrek hartu zuten poza, Abdul Alimi egiten zizkiotèn jauziak erakusgarri...! –, baita etxerantz abiatu ere oinez, ziztuan, txakurren jauziak eragozgarri
|
bazituen
ere. Bidean –alorretan–, Ubayd, Moshen eta morroi pare bat ikusi zituen jorralanean, sastraka batzuk kentzen.
|
|
|
Errana dago, alde horretarik, aldarte oneko gizona zela Abdul Alim, etxekoia eta etxekoen iritzia jakin nahi izaten zuena, erabakiak, azkenean, berak hartzen
|
bazituen
ere. Abdul Alim, bertzela erranda, bere aita defuntua bezalakoa zen.
|
|
|
Dionixio zuka hizketatzen zitzaion Liboriori, eta hau hika hari; gainerakoan, baina, konfiantza zen nagusi bion arteko harremanetan, eta konfiantzak berdinetik berdinera hitz egitera zeramatzan maiz, adinean hogeita hamar urteko aldeak bereizten
|
bazituen
ere. Horregatik, Liborio adar joka hasi zitzaionean, berdin erantzun zion Dionixiok, hitzetik hortzera:
|
|
|
Baina Fadilak ez zuen etsi, zorigaitzaren erdian urte latzak igaro
|
bazituen
ere, ez bakarrik gertatu zitzaiona tragedia pairaezin bat zelako, iritzi publikoaren borrokan bereak eta bortz nozitu behar izan zituelako ere bai: herritar batzuk, izan ere, zera erraten hasi ziren, emakume hark, heriotza horrela erakartzeko, deabruzko djinn baten marka behar zuela; bertze batzuek, aldiz, Allahren seinaleak ikusi zituzten, Fadilak, jendea sendatzeko ahalmen bereziak edukitzeaz gain, eskerrak ematen baitzizkion guztiahaldunari gertatuak gertatu ondoren ere –" egin bedi Allahren nahia nola zeruan hala lurrean..." –, portaera ezin egokiagoa erakutsiz; Fadilaren ospearen inguruko borroka hartan, erabakigarria izan zen, haatik, qadiaren jarrera, zeina, neskaren onberatasunaren jakitun, haren alde lerratu baitzen; horrela erdietsi eta irabazi zuen Fadilak, gizarte eredu hartan pieza ezohiko bat zenak, bere lekua, herriko egituraren mailaz mailako hauskarrian, ez ahalegin handirik egin gabe, hala ere...
|
|
2014
|
|
|
Egotista hutsa zenez, Arditak maiz pentsatzen zuen bere buruarengan; sekula inork ez zionez egotismo horri aurre egin, naturaltasun osoz zerabilen, bere xarma ukaezinari kalte eginen ez balio bezala. Hemeretzi urte
|
bazituen
ere, haur aurreratu eta biziaren itxura zuen, eta, bere orduko gaztetasunaren eta edertasunaren distiraren aldean, ezagutzen zituen gizon emakumeak egur zatiak baizik ez ziren, Arditaren izaeraren ur lasterrean jitoan zebiltzanak. Beste egotista batzuen ezaupidea egina zuen, egiaz, ohartu zen pertsona berekoiek ez zutela pertsona ez berekoiek bezainbeste aspertzen?, baina, azkenerako, guztiak garaitzea eta bere menpean jartzea lortu zuen.
|
|
|
Arrazoi zuen. Atzerriratuek Errusia maite zuten, tsarraren politikak aldi baterako erbestera bidali
|
bazituen
ere. Tsarra bihozbera zen justizia egiterakoan, ondorioak hark berak bideratzen zituenean, behintzat; eta leuntasun apartaz ematen zituen ukaseak, garai bateko ukase beldurgarriak ahaztaraziz.
|
|
|
Baina agindu zorrotzak emanak zizkieten konboiko buruei Tomskera biderik laburrenetik joateko, arriskua baitzegoen errusiarrak iparraldeko probintzietatik jaitsi, albo batetik eraso egin eta emirraren armada bitan zatiturik geratzeko. Eta Siberiako bide nagusiak Tom ibaiaren bazter urtsuak alde batera uzten
|
bazituen
ere, bai behintzat Kolivandik Zabediero izeneko herrixkaraino, bide nagusi horri jarraitu beharra zuten.
|
|
|
Maiatzaren hamahiruan, astelehen arratsalde hartan Montxonen ezezkoak zapuztuta utzi
|
bazituen
ere, dagoeneko Klementek ez zeukalako inolako dudarik.
|
|
|
gutxitxo baitziren arma guztiak ere: hobe, bai, deabruari hortzak erakustea, eta ongi erakustea, gainera?, ordena eta ohitura onak maite zituèn jendeak hartarako hortzak erantzi behar
|
bazituen
ere eta iltzeak jantzi haien ordez.
|
|
2015
|
|
|
perdigoizko eskopetarekin ez zuen euli bat bera ere akabatu, ez baitzen punteria zorrotzeko tiratzailea. Bigarren ehiztaria, burumakur, mingoski kexatu zen kanoiaz, ezen, elefanteak errazago ehizatzen
|
bazituen
ere, eztanda hain zen handia, pakidermoak txikitu egiten baitzituen, ezertarako balio ez zutela utziz. Brestzeko biztanleek, bi ehiztarien atsekabea ikusirik, segituan ulertu zuten arrazoi zutela biek eta, beraz, ezarri zieten neurriz gaineko fama gaizto hura guztiz okerra zela, bai eta orain baino lehen zuzentzeko hitza eman ere.
|
|
|
Denbora hura guztia ez zen alferrik igaro, ordea. Grigor labezomorro arrunt izanak, egoera zail haren aurrean etsipen kristauz eta soseguz jokatuz, hankak eta eskuak eta burmuina eta bost zentzuak eta sentimenduak eta arrazoia erabiltzen ikasi zuen eta, kafe makina atzealdeetan ibiltzen zeneko garaiak faltan sumatzen
|
bazituen
ere, hain ongi ikasi zuen benetako gizaseme izaten non, epe llabur kasik sinestezinean, oihal saltzaile xume izatetik Corte Inglés eko Corte y Confección saileko Arduradun Nagusi izatera iritsi baitzen, hala pertsonalki nola profesionalki horrek suposatzen duen guztiarekin.
|
|
|
Egunsentia lagun, ehunka arkaniar atera ziren Naskar dorretik. Zauriak sendatu gabe
|
bazituen
ere, Azeria haiekin joan zen. Beste ibar batetik, Oxane eta Nibe Naskar dorreko errefuxiatuen karabanan joan ziren.
|
|
|
Apiriletik atera eta pare bat egun geroago, harrotasuna gainditu ezin zuela ikusita, Diesirae ezpata eman nion. Hasieran ezaxolatuaren itxurak egin
|
bazituen
ere, laster haurra jostailu berri batekin bezala aritu zen. Zeharkako kolpeak, sastadak, iskintxoak... ezpatari ezin trebeagoa zela erakutsi zigun.
|
|
|
Eta Josek beharbada damu du amets horiek anaiei kontatu izana. Egin baldin
|
bazituen
ere, beharbada ez zizkien kontatu behar. Beharbada ahoberoa izan zen.
|
|
|
Erasmo ordurako ez zen erabateko ezezaguna, baina bigarren mailako humanistatzat sailkatuko genuke: jaun ingeles aberats baten bi semeen tutore gisa bidaiatzen zuen (haren soldatapean, beraz) eta, ordurako zenbait liburu argitaratuta
|
bazituen
ere, benetako arrakasta 1511tik aurrera hasi zen, alegia, Italia utzi ondoren. Gora eta gora eta gora egin zuen...
|
|
|
alderantziz ikusten
|
bazituen
ere,
|
|
|
Saioa egin zen, emititzen ere hasita zeuden, eta, helburu guztiak bete ez
|
bazituen
ere, nahiko kontentu geratu ziren denak etxean: kritika on eta txarrak, hedabideen lerro politikoaren arabera espero zirenak izan ziren; audientzia ere, berealdikoa izatera iritsi gabe, polita izan zen; eta alderdi tekniko nahiz artistikotik ekoizpen duin eta txukuna atera zen, etxeko produkzioaren bataz bestekotik gora.
|
|
|
–Hastapenetik biziki harrera ona izan dugu. Lehen asteetan produktuak hasiberrien huts batzuk baldin
|
bazituen
ere, berehala gainditu eta produktu on bat egitea lortu dugu. Hala ere hiru oztopo nagusi atzeman ditugu:
|
|
2016
|
|
|
Lanean buru belarri jarraitu behar zuela erabaki zuen Edek. Berak bere lanak nehoiz xerkatu ez
|
bazituen
ere, horretan hasi zen. Atez ate joaten hasi zen.
|