|
2010
|
|
|
" Behartu zaizkigu ehun urthe huntan eskola eta jakitate handiko gizon
|
batzu
, eta hetarik zenbeit arras arrotzak, guri erakutsi daukutenak nor garen gu eta guziz denboraz zer ginen gu".
|
|
|
G. Aditu dut badirela lekhu
|
batzu
, etapartikularki, Europan, zeintan aurkhitu baitira, su egozten duten mendi handi batzu: nola deitzen tuzte hek?
|
|
|
G. Aditu dut badirela lekhu batzu, etapartikularki, Europan, zeintan aurkhitu baitira, su egozten duten mendi handi
|
batzu
: nola deitzen tuzte hek?
|
|
|
Aipatu bezala, Iraultzaren lehen urteetan legezko abisuak eta beste paper ofizialak Euskaraz argitaratu ziren; hamabi bat kontserbatu dira, haien artean" Franziako bilzarraren edo estatugeneralen dekretak"," Instrukzione xehe eta familier
|
batzu
Donibanekopopuluarenzat, karguduntasunaren Sujetean diren opinione d ferentak argitzeko eta xuritzeko"," Populuari argitasunak, Kargudun egitearen, eta heien, izendatzeko dretxuen gainean, asanblada Nazionalaren dekret, edo manamenduetarik atheratuak"," Lapurdiko komitateak Lapurdiri"... azken hau hola bukatzen da (grafia gaurkoturik):
|
|
|
" Gure eskuinean, arratsaldeko lauak ondoxean, bertze soldado frantses
|
batzu
oldartu ziren haatik etsaiari eta, begiak idekitzeko astirik utzigabe Craonneko malda hartu zioten.
|
|
|
Haiek bezain herrikoi eta jatorrak diren beste monumentu
|
batzu
ez litezke ezagutzera eman. Europaren Mendebaleko gure anaia gehiena den arraza horrek ez al du bere aintzineko garaitik deus atxiki?
|
|
|
" Batzu opulenzian, aberaxtarzunez okiturik, abondanzian eta mundukoponpa guzietan?... orguliak harturik, bihotza gogorturik, kargu handietan, errege txipi
|
batzu
bezala, oro zerbutzari, agur egile, handiz handi adiskide, txipien kontra bethi akort, otsuak aharien kontra bezala...
|
|
2011
|
|
|
Badira ere gauza
|
batzu
frantsesez baizik hambat erran ez daitezkenak. Hala nola oraiko onkhailu edo ongarri artifiziel horien izenak ez ditazke eskuaraz eman.
|
|
|
Baina, nola egin lan hori. Aipu dira eta ez guti, ihizi horien hilarazteko zerak,
|
batzu
bertzeak baino hobeak eskaintzaileen erranera. Baina, gertatzen da behin baino gehiagotan atzemana baita bertzelako argirik gabe, haien erranera doana.
|
|
|
Ihizi xehe
|
batzu
dira langile horiek, ezin erran daitekeen bezala emendatuz baitoaz, gauzak alde dituztelarik. Emendatuago eta lan gehiago egiten dute, aldiz, ez baitira behin ere nekatzen, ez eta lanetik gelditzen, jana baitute lana, eta ezin aseak baitira, direlarik hain xeheak.
|
|
|
Ez hurbilik ere! Adin horren erditaraz geroz, gain beheiti ari da behirik hoberena,
|
batzu
lasterrago, bertzeak emekiago, baina, oro beheiti ari. Horretan badira behirik hoberenak, nola ote dabiltza bertzeak?
|
|
|
Egongia hura da erro zahar edo harri zabal zenbaiten azpian, urak harturen ez duen leku batean. Egongia hari datxizkiola badira bideak,
|
batzu
inguruan, bertzeak xuxenka, hirur edo lau aldetarat, bata hets baliezaiote ere, bailuke norat ihes egin.
|
|
|
Horra zertako dabiltzan bide horiek harat honat makurtuz, itzuli eta inguru. Behin eginak dituen ordutik, sare edo zepo
|
batzu
bezala dira satorrarentzat bide horiek, ezen haiek ere beren alhari doazelarik, bide haietarat heltzen dira satorrari laket zaizkion ihizi xeheagoak, eta bide hura atzemanik, badoazkio hari zerbaiten bila; berak atzemanak baitira ardura. Ezen, satorrak egunean anitz aldiz egiten du bere bideetako itzulia, han atzeman guztiak jaten dituela.
|
|
|
satorra ari den lekuan asko landare galtzen ohi baitira, eta bai oro ahultzen. Egun hauetan ikusten nituen nihaurek lursagar ondo
|
batzu
, satorra aldean ari izanik, ihartzera doazenak. Holako ikusirik, sinesgarri da jendeak uste ukan baitu errojale dela satorra.
|
|
|
Bertze buru batetarik ere izan daiteke zikin eta oiloen galgarri oilategia, zorriak direlako ihizi xehe
|
batzu
han emendatzera heldu direnean. Horra zertarik behar zenukeen begiratu ahal oroz zure oilategia.
|
|
|
Jakingarri da zer den bereaz gaitz hori, nondik heldu den, zer egin dezakegun haren sendatzeko, edo hartarik begiratzeko. Nihaurek berriki bilduak ditudan argi
|
batzu
emanen dizkizuet hemen, baina, badakit leku onetik dauzkadala. Burmuinetan sartzen zaien har batek ematen die gaitz hori.
|
|
|
Lehor hori harriz hesteko orde, hesten dute paldo edo hesolez,
|
batzu
lurrean sarturik azkarki, bertzeak haier daudela, edo xutik edo etzanik, lurrean sortuer iltzaturik.
|
|
|
Gertatzen da zenbait aldiz oiloek mihian baitituzte bixika
|
batzu
zintzurra hartua dutenean eta ahosabaia ere bai. Orduan mozten bazaie mihiaren mokoa pipita dutelako estakuruan, zauri hura gaitzak hartzen du, bertze guztiak baino nekeago izanen baita sendatzeko.
|
|
|
Baina, ezin uka daitekeen gauza da hari esker eta hartan direla ala
|
batzu
ala bertzeak ederki emendatzen.
|
|
|
Lilijalea marmutxa xehe bat da, ogi bihia bezain handia, izatekotz ere lodixeago, baina, ez luzeago. Badakizue nola kabalek kanpoan uzten dituzten ongarrietara heldu diren marmutxa beltz
|
batzu
, kuxku bat bezala baitute bizkarrean, eta honen pean hego mehe mehe batzu. Badute aipu ditugun marmutxek beren izena.
|
|
|
Lilijalea marmutxa xehe bat da, ogi bihia bezain handia, izatekotz ere lodixeago, baina, ez luzeago. Badakizue nola kabalek kanpoan uzten dituzten ongarrietara heldu diren marmutxa beltz batzu, kuxku bat bezala baitute bizkarrean, eta honen pean hego mehe mehe
|
batzu
. Badute aipu ditugun marmutxek beren izena.
|
|
|
Bertze alde, zuhaila da, eta ez, aipatu ditugunak bezala, beltxa. Baditu ere han hemenka gune
|
batzu
osoki xuriak: bat bereziki lepo gibelean, bi hegoen lokian.
|
|
|
Orduan ikertzen badiozu ahoa, ikusiko duzu pintzez betea duela. Laster pintz haiek lehertzen zaizkio, eta haien lekuan baditu zauri
|
batzu
anitz minberak. Orduan nekezago alha da, eta ahoaren bi bazterretarik badario nasaiki elder gizen eta likatsu, batzuetan piruka, bertze aldi batzuez ahoa betez.
|
|
|
Baina, hona zer den gaixto anitz burutarik: gaitzak hartzen baititu kabalak
|
batzu
bertzeen ondotik, eta luze baitoa barne hartako kabala guztiak sendatu ez direno. Orok batean balute aldiz gaitza, bi asterik barnean garbi bailiteke abeltegia, eta laneko on bailirateke kabala guztiak.
|
|
|
Orain arbola lilidunetan badabiltza gaixtagin xehe
|
batzu
, ongi eginen baitiegu gogo emanik. Haiek dira xinaurriak.
|
|
|
Orok aipu dute mina, baina, sendagailuaren aipatzera heldu direnean, batzuek diote hau, bertzeek hura, eta ororen buru, aitortzen dute haiek errana eginez arin daitekeela mina, baina, ez senda behin azkarki sartua den lekuan. Ulitxa horiek irauten baitute urte batetarik bertzera, edo haiek errun arrautzek, eta beroak jitearekin, hasten baitira
|
batzu
erruten, bertzeak arrautzatik aterarik bihiaren jaten.
|
|
|
Gero, badoa bertze bihi batean lan beraren egitera, eta hola bihiz bihi, bakoitzean bere arrautza emanez, barnean dueno zertarik. Baina, marmutxa hark bihian egin xiloa eta hartan errun arrautza hain dira ttipiak, non begiz ezin baitaitezke ikus. Behar dira hortakotz hartu, bixta anitz azkartzen duten berina
|
batzu
.
|
|
|
hegoak, zangoak, burua bere begi gogor, moko eta adar mehekin. Egun laburrez
|
batzu
eta bertzeak, behar duten izariraino handituak dira; baina, oro gorputzari hertsiki lotuak daude. Erran zenezake haurtto bat bere amak arta handirekin troxaturik emana.
|
|
|
Lepotik eta buztaneraino badu bizkarrean soka beltz bat bezala, ez xuxena, baina oro zirri marra. Orobat bi saihetsetan behera, bizkarreko zoko hura harat honat zeiharkatzen den leku bakoitzetik, badoazkio tona beltz
|
batzu
. Bertze sugeak, aldiz, ñabarrak dira; xuri, hori, urdin da haien apaindura gainetik, azpiz oro hori dira.
|
|
|
Buztana bertze sugeek luze dute eta mehe, pozoidunak labur du eta lodiago: horra zer seinaletarik diren ezagun
|
batzu
eta bertzeak.
|
|
|
—Ikusten dut erraxki ezagut daitezkeela suge pozoidunak, eta aitor dut ez dudala orain artean anitz bat ikusi. Baina, nahi nuke jakin, sugeak
|
batzu
bertzeetarik ezagut daitezkeen bezala, ikus daitekeenez ere arrautzak zein zeinenak diren. Ongarrietan eta lur aitzurtzeetan atzematen ditugu ardura suge arrautzak.
|
|
|
—Nahi nituzke jakin zein diren ara haiek, ala
|
batzu
, ala bertzeak.
|
|
|
Ustelarazten ere diote azala, beren erroez higituz eta urratuz. Gehiago dena, belarki haien barnean bizi dira anitz ihizi ttipi,
|
batzu
bertzeak bezain gaixtaginak; landarearen onetan ari denik batere ez. Orobat erran daiteke azal puska higituez.
|
|
|
Harrak jaten hasi loreak galtzen du laster zangoko indarra, nekez hazten baita, barnea eri duelakotz. Higituz, beraz, sagarraren adarrak,
|
batzu
bertzeen ondotik, eroraraz daitezke harra barnean duten loreak, bertzeer kalterik egin gabetarik. Lana hobeki eginen da oraino, loreak zabaldu eta zenbait egunen buruan, eta orduan ez da ere itsurat aritzerik.
|
|
|
Lana hobeki eginen da oraino, loreak zabaldu eta zenbait egunen buruan, eta orduan ez da ere itsurat aritzerik. Baldin bertze loreak eder daudelarik, ikusten badituzu
|
batzu
histuak, baduzu zeren uste ukan etsaia han duzula. Bertze alde, lore haiek orduan erraxki eroriko zaizkizu, zangoa ihartua baitute.
|
|
|
Sagarraren etsaiaren lehen etsaiak dira ulitxa xehe edo eltxo ttipi
|
batzu
, ikusten ohi baitira hodeika landarearen inguruetan, lorea hantzera doalarik. Hurbilik behatu eta ikusten zaie gibelean ilea bezalako buztan bat.
|
|
|
—Hala dira ere, baina, ez zuk uste bezala. Elkar iduri dute, erran nahi baita,
|
batzu
bertzeak bezala direla gure adiskide, oro gure onetan ari lanean, zein beren indarraren arabera.
|
|
|
xori ttipi horietarik gutiz gehienek ez baitute guretzat on diren gauzetarik deusik hunkitzen ere: eta ari baitira beti gure etsaien atzemanka eta jaten, eperik gabe,
|
batzu
egunaz, bertzeak gauaz. Bai horra gure egiazko adiskideak.
|
|
|
—Ditzagun, beraz, eman hamar liberaren orde bortz, edo bortzen orde hamar sos bakarrik; diot zoro
|
batzu
garela xori gaixoak etsaiak bagenitu bezala darabiltzagunean. Orok diote xeheak bakantzen ari direla.
|
|
|
Bertzeek orobat diote, eta orobat dute egiten. Ez baikaude, ez
|
batzu
ez bertzeak, gure hatzetik aterarik.
|
|
|
Han gauaz dira guztiz ari beren lan galgarrian, jainko oilo, eta marmutxa errule gaixtoak. Gauenarak atzemanen eta irentsiko dizkizuete
|
batzu
eta bertzeak. Zuek lo zaudetelarik begiratuko dizuete hainbat nekerekin bildu duzuen bihia.
|
|
|
Orobat, nahiz den ederki apaindua, nehork ez du erranen xori eder bat dela okila. Ezen, hala da gorputzez egina non edergailu horiek guztiak gaizki baitoazkio, bertze batentzat egin soineko
|
batzu
bezala.
|
|
|
Bertze batzuetan xinaurriak atzematen ditu okilak alharat doazela,
|
batzu
bertzeen ondotik, lerroan. Haien bidean, harat honat, ematen du mihia.
|
|
|
Badakizue nola kopetaren erditik, bi begien artetik eta buztaneraino sagarroiak, bai bizkarra, bai saihetsak, elorriak baino zorrotzagoko ile azkar batzuez estaliak dituen; buru aitzina, aldiz, kolkoa eta sabelpea ile xehe eta ezti batez. Buruz iduri du xerria; ahoan, bai gainean bai azpian baditu,
|
batzu
bertzeekin gurutzatzen diren hortz zorrotz eta azkar lerro bat, aztaparrak ere xorrotxak ditu, baina, ez orobat azkarrak.
|
|
|
Eta anitzek hola darabilte sagarroia eskuratzen dutenean, edo jostatzeko, edo jateko, edo ihizi gaixto bat dela daukatelakotz. Ongi zoroki eta gaizki ari baitira,
|
batzu
eta bertzeak.
|
|
|
Uda gure eskualdeetan baino luzeago den lekuetan bada gauenara gehiago, zeren baitute han hazkurri gehiago. Negua jiten denean, leku haietako gauenarak sartzen ohi dira osteka mendietako arroketan diren zilo barna batzuetan, eta han ematen harriari edo
|
batzu
bertzeer aztapar batez loturik, buruz behera dilindan. Neguak diraueno, argiak ez hotzak atzeman ez ditzakeen gordegia hartan, geldi geldia, eta lo daudela ikus daitezke.
|
|
|
Baina, bide horiek oro lasterbide bakar batetara doaz. Bide hau da satorraren ehizarako bidea; bide hau satorrak badarama beti aitzina, eta honetarik bai ezker bai eskuin egiten ohi ditu bertze bide
|
batzu
laburragoak, inguruetako lurren ikertzeko.
|
|
|
Direnean satorrak berriki egin lur meta batzuetarik hurbil bertze
|
batzu
zaharragoak, behar da, lehenetik ikertu meta berrien eta zaharren artean badenez biderik, eta hura trenkatu, satorrak harat ihes egin ez dezangatik.
|
|
|
Xixareak atzeman erraxago dira, ezen ez lurpean dauden harrak. Eta satorrari
|
batzu
bertzeak bezain laket zaizkionaz geroz, ditzagun lehenik bil xixareak. Zer xixare?
|
|
|
Hortarakotz oroit satorrak ez direla elkarrekin bizi, kumeen hazteko denboraz kanpo. Ikusten dituzunean, beraz, elkarretarik hurbil satorrak egin lur meta multzo
|
batzu
, badaukakezu sator bat baizik ez dela han. Eta elkarretarik hein bat urrun diren meta multzo bakoitzean bada sator bat.
|
|
|
Zenbat ere baita euli edo jainko oilo mota, hainbat ere hazkurri mota dute haietarik atera harrek. Badira harrak aza janez bizi direnak, badira bizi direnak arbi janez; orok ezagutzen dituzue
|
batzu
eta bertzeak. Badira gasnako harrak, badira haragikoak, eta bihikoak; badira gerezikoak eta badira sagarrekoak.
|
|
|
Kusku hura egiten dute asko harrek beren sabeletik ateratzen duten hari batekin, sare baten pare, baina, hain xehe, hain tinki, hain azkar non ez baita nihondik ezagun barnean den ihizia, eta sare haren urratzeko indar egin behar baita. Bertze
|
batzu
itzulikatzen ohi dira hosto baten barnean, eta honen hegalak elkarri lotzen dituzte ahotik darien gozo batekin. Erran zenezake ilar bihia lekaren barnean.
|
|
|
" Euskararen ikaste sistematiko bati lotu baino lehen, euskaraz zekien bakarra ziren hitz eta lokuzio
|
batzu
: xibereraz.
|
|
|
" Basa ahaideak hitz gabeko kantu
|
batzu
dira, Xiberu gainean emaiten direnak. Arranoa kantu hunek erakusten dauku gizonaren harridura arranoaren hegalkadaren aintzinean bai eta beharba bere gutizia airatzeko kantuarekin", hala esplikatzen du Achiaryk Arranoa diskoa zabaltzen duen izen bereko kanta.
|
|
2012
|
|
|
Areago:
|
batzu
batzuetan, Pedro Muruagak eskatzen zituen ehun metro karratuekin konformatzen gara. Halaxe, Beatriz izeneko andre baten kasuan.
|
|
2014
|
|
|
• Orain ikusiko duzuen agerraldia FFI komandante batek idatzia du. Larrun kaskoa, betizuen lurra, ez baitute ez ingeles ez amerikanoek alemaner berriz hartu, baina aitatxirekin ardietarat joaten zen apezgai txar batek, urte
|
batzu
berantago metralleta eskuan.
|
|
|
Nik konprenitzen dudana duk, gure familia nahasia dela, eta. zertako?. Jende arrotz
|
batzu
elgarren artean, samurtu direlakotz. Utz atzue arrotzak gerlan ari daiten gure buruen gainez gain.
|
|
|
Zure kontra pitsik ez dut. Bainan, badakizu, gogoeta
|
batzu
egiten dira. Haurrak ere hor, eta pazkoak ere heldu.
|
|
|
• Ez du aspaldi oraino, Larrungo mendian, Espainiako eta Frantziako mugan, bizi zirela behi basa
|
batzu
edo, jendeek deitzen zituzten bezala: betizuak.
|
|
|
• Bainan kanpotiarrak, Larrunen hegal ederrez oharturik,
|
batzu
oinez, bertzeak mandoz, azkenak tranboz, gure mendiaz jabetu ziren. Guk, lekukoek, baginakien betizoeri ihes egiten, harroka puntetarat iganez bederen.
|
|
|
Guk, lekukoek, baginakien betizoeri ihes egiten, harroka puntetarat iganez bederen. Bainan, hiritar argituek holakoxkarik ez zakitelakotz, zonbaitek adar kaska
|
batzu
bildu zituztelakotz, legea atera zuten behar zirela betizuak suntsitu... Eta, tiroz denak garbitu zituzten, azkena Uharteko ondoan.
|
|
|
IXIDRO: (Urrun tiro
|
batzu
entzuten dira). Ixo, ixo! Entzun zak.
|
|
|
Sasu zokotan gordez egonik neguko hotz gogorretan egun xoriak kanta ta kanta ari dira arboletan andere espos
|
batzu
iduripentze guziak loretan aitor dezagun ageri dela Jainkoa bere obretan horiek oro Haren eginak gizonaren ohoretan.
|
|
|
Ekaitzu, gorrituko dauzkitzut. (Gogotik gorritzerat uzten du, grimas
|
batzu
egiten dituela. Gorritze horrek kilikatzen balu hezala.
|
|
|
Bere arma espaldan, erne ernea plantatzen da. Berritz ere marraka
|
batzu
... Eskuin eta ezker dabila, ihizia hobeki ikusi beharrez.
|
|
|
KLOTILDA: Gero eta bortitzago Ba, zuek kanpoz, badituzue holako molde eder legun
|
batzu
, bainan zuen tapakia distirant izanagatik, zuen barneko usteldura gurea bezenbat bada. Zu, ba, Bordaxuri eta zure iduriak ezagutzen zaituztet.
|
|
|
PONPIDA: Euskaldunek ba omen dituzte ere, pilota, dantza eta beste joko
|
batzu
biziki ederrak.
|
|
|
Xo, otoi, xo. (Erranka ari dira,
|
batzu
eta besteri.)
|
|
|
• Esku langileak bakarrik du lan egiten. Besteak bizkarkoi alfer
|
batzu
.
|
|
|
KOXE: Ohoin
|
batzu
gira!
|
|
|
HIRUAK: Ohoin
|
batzu
gira!
|
|
|
KOXE: Jendeaz baliatzale
|
batzu
!
|
|
|
HIRUAK: Jendeaz baliatzale
|
batzu
!
|
|
|
ARTZAINA: (Bulegotik paper
|
batzu
hartuz.) To papera. Jaterat emotek.
|
|
|
Tralala. Bon, behar ditut berehala zilo
|
batzu
egin eta lore batzu landatu. (Lanean ariz.) Xorientzat, mugarik ez da.
|
|
|
Tralala. Bon, behar ditut berehala zilo batzu egin eta lore
|
batzu
landatu. (Lanean ariz.) Xorientzat, mugarik ez da.
|
|
|
IXIDRO: (Urrun tiro
|
batzu
entzuten dira.)... Ixo, ixo! Entzun zak.
|
|
|
NAUSIA: Jenden aho mihitarik eneganat etorri dira berri
|
batzu
, batere ez baitautet plazer egin.
|
|
|
• Ibañeta: Frankoak Nafarroan, Hartza gudariak ihes egin du eta zaldi
|
batzu
ebatsi. Frankoak horren gazteluan dira, arreben galdezkatzen.
|
|
|
Euskal Herriaz zuzen kontra jabetuak eta jabetuko direnak dira ohoin
|
batzu
. Ez daiteke amodiozko traturik egin etxerat sartuak dituzun ohoinekin.
|
|
|
Bainan, ohoinak ez baditu itzultzen ebatsi dituenak, ez aipa guri hura maitatzerik. Elizak nahi badu amodio zintzoa, jende eta populuetan zabaldu, predika dezala
|
batzu
ala bertzek dituzten eskubiden errespetua. Bertzela jokatuz, ez du deus onik ereiten.
|
|
|
Ekaitzu, gorrituko dauzkitzut. (Gogotik gorritzerat uzten du, grimas
|
batzu
egiten dituela. Gorritze horrek kilikatzen balu bezala.
|
|
|
Egun argian bai eta ostatuan arno edaleak ere kantatzeko ausart ez litezkenaz kobla zirtzil
|
batzu
gure hizkuntza ederra iztiltzen daukutena.
|
|
|
Emazkitzu guretako, kobla
|
batzu
jostatzeko, irriz leher egiteko, kanta herriarendako, ohiduren azkartzeko, orai eta sekulako.
|
|
|
1. Bi mutiko jin zauzkit bertsu berri galdez, Tobera munstra
|
batzu
muntatu beharrez: Sujeta zen auzoko bi senar emaztez...
|
|
|
5. Alegiazko auzi
|
batzu
egitea, Nehor kolpatu gabe ongi jostatzea, Alegre eta garbi atxikiz elea, Hori zaut duda gabe kostuma maitea.
|
|
|
• Delako gizon zaharra gabezian bizi zen eta ez zuen beldurrik edariaz, bainan ba haren eskasiaz. Onbor su eder baten inguruan, gaztain
|
batzu
errez, luzaz eta luzaz, ahoa xabalik egoiten nintzan haren entzuten. Inazio Beltza deitzen zuten.
|
|
|
Alo, pinta ondar hau huts dezagun. Bertze bat edanen diagu ba, solas zirrizta
|
batzu
eginez. Ostalerra, ekazu bertze pinta bat!!!
|
|
|
GANIX: Pentoka baten gainerat igan niz eta handik gau xoriek bezalako oihu
|
batzu
egin ditut. (Huntzarena eginez.)
|
|
|
• Up hor lerrakorra da. Ez da hasiko erraten Euskal Herriko merak asto
|
batzu
direla eta.
|
|
2016
|
|
|
Bainan gure Fedea ahulago sentitzen dugula batzutan, horiek irakur eta, adiarazi dugu ere, damurik. Iduri luke gure inguruko euskaldun arrontak, kaiku
|
batzu
direla, Konzilioaren edo Joanes XXIII Aita Sanduaren esanen berririk ez dituztenak. Baina ezta batere hola:
|
|
|
" Nah’izan deiot erakatsi lau mentez Eskual Herriko oihanen itxura nula den khanbiatu[.] Lehenagoko oihan eder
|
batzu
, egun alhor, soho, baratze, mendi edo larre bilañ dirade. Aipha nintzazke gogotik leheneko oihan lekhu batzu, egun jaunkilloten txostakagia lekhu direnak, bena jaber ahalkiaren ez emaitekoz, eta beste batzuen ogenaren horien gañ ez ezartekoz, aitzina mia ixil ixila, funtsian ezpeita hor ene egitekorik".
|
|
|
" Nah’izan deiot erakatsi lau mentez Eskual Herriko oihanen itxura nula den khanbiatu[.] Lehenagoko oihan eder batzu, egun alhor, soho, baratze, mendi edo larre bilañ dirade. Aipha nintzazke gogotik leheneko oihan lekhu
|
batzu
, egun jaunkilloten txostakagia lekhu direnak, bena jaber ahalkiaren ez emaitekoz, eta beste batzuen ogenaren horien gañ ez ezartekoz, aitzina mia ixil ixila, funtsian ezpeita hor ene egitekorik".
|
|
|
Althabe hiltzerako, eta 1911.eko RIEV aldizkarian, Azkuek bere hiztegian ez zekartzanak edota bestelako adierak gehi zekizkienak argitara eman ziren gaika: " Eihera edo errotetako gauzen izenetarik"," Ehundegiko edo Ehaille lantegiko gauza batzuen izenak", eta" Gauza
|
batzu
bertzeren izenetarik". Bihoaz orain segituan sarrera batzuk erakusgarri eta gu guztion irakasgarri:
|
|
|
" Izan ere gira katakombak deitzen diren thomben ikhusten. Katakomba hek, lurpez, urrun johan diren barne
|
batzu
dira. Erran daiteke Erroma ageri denaz bertzalde, badela Erroma ageri ez den bat Erromako hiriaren azpian eta inguruetan.
|
|
|
" Erroma hiri bera ez dugu ederra kausitu; saletxe bakhar bat ez da begikorik, atxe argamasa
|
batzu
dira biziki azkarki eginak, bainan ilhunak, dena murru, buztin kolore. Ez dugu espanturik ez karrikez ez plazez.
|
|
|
eta hura da, haurrak ez dituzuela behar litazkenak. Uste nuen hemen ikhus, kampañetan bizi diren guziak bezalako haur gothor, azkar, gorri eder
|
batzu
eta sobera ardura aurkhitzen ditut direla tchar, mehatch eta kolore zuri, begitartea eta gorputza min itsusi batzuez betheak[...] Haurrek ez daukate ahulezia edo tcharreria hori jitetik, bainan arthatzeko moldetik. Gero ohartu niz egiazki osasun onaren kontrako molde guzietan alchatuak direla[...] Nihaur handitu niz trochakordetan tink tink ezarria, ohako triste baten zolan, ohako hori etcheko gambara ilhunenean, zokhorik beltzenean baitzaukaten[...] Ene haurrean argitzen ginen arrachinarekin:
|
|
|
" Bulharra eman aldi guziez dithien gainean dagotzi esne chorta
|
batzu
; gazitzen dira eta gazituz samindura bat uzten dute, larrua urraraz baitezakete eta absesa ere lotharaz. Hortarakotz haurra hazi aldi bakhotch behar dira ditiak garbitu, ur ephelduan trempatu buata pochi batekin ikhuziz.
|
|
|
Izan ditezen eri edo ontsa, bethi badituzte zernahi. Har horiek egun guziez zuen baratzetan ikusten ditutzuenean familia berekoak dira,
|
batzu
biziki lodi, bertzeak arras ttipi. Haurrek lurretik hartzen dituzte; lurrean itzulipurdika edo herrestan ibiliz, erhiak bethi lurrez zikhinduak ahorat emaiten dituztela, egun guziez bar arroltzeak milaka, miliunka barneratzen dituzte.
|
|
|
Haurrek lurretik hartzen dituzte; lurrean itzulipurdika edo herrestan ibiliz, erhiak bethi lurrez zikhinduak ahorat emaiten dituztela, egun guziez bar arroltzeak milaka, miliunka barneratzen dituzte. Haurrak egun guziez iresten dituen arroltzeak jalgitzen dira gutiz gehienak ungarrian; bainan
|
batzu
gelditzen dira lothuak hertzetan eta han handituz chichari bilhakatzen[...]. Haurra ontsa zeno gostuan bizi ziren haurraren hertzetan, hor baitzuten geriza eta jatekoa nasaiki.
|