|
2003
|
|
|
Badira zaharrentzako berariaz eta gazteentzako bereziki jarduten direnak, adibidez: aurrekoek
|
batez
ere osasun alorreko bermeak eskaintzen dituztelarik, besteek txango eta kirolak praktikatzean (rafting edota eskia, esaterako) izaniko ustekabeak estaltzen dituzte.
|
|
|
Ikerketak dioenez, helduaroan dauden bi espainiarretik batek kolesterola altua du, biztanleen %40k hipertentsioa du eta %36 inguru erretzailea da. Ohitura horrek 52.000 heriotza eragiten ditu urtero, eta gero eta gehiago handitzen da emakumeen artean,
|
batez
ere osasun profesionalen artean. Diabetesa duten biztanleen %6 30 eta 65 urte bitartekoak dira, eta %10 30 eta 89 urte bitartekoak.
|
|
2004
|
|
|
Gaixotasun horiek 12,5 milioi estatubatuar baino gehiagori eragiten diete, eta urtean milioi erdi pertsona hiltzen dira zuzenean. Oraingoz, elikagai eta osasun agintariek informazio kanpainak egiten dituzte kontsumitzailea zenbait elikagai kontsumitzeko arriskuaz kontzientziatzeko,
|
batez
ere osasun aurrekariak dituzten kasuetan. Hori dela eta, eragile ekonomikoek egokitu dituzte produktuen etiketak eskakizun berrietara; izan ere, elikadurari buruzko informazio taulan trans gantz azidoak sartzea nahitaezkoa izango da 2006ko urtarrilaren 1etik aurrera, eta, hala, 1993tik AEBetan merkaturatzen diren elikagaien etiketetan ageri diren datuak osatuko dituzte.
|
|
2005
|
|
|
Brokoli edo brokoli ere deitzen zaio, eta gero eta gehiago kontsumitzen da brokolia,
|
batez
ere osasunarentzat dituen onura garrantzitsuak ezagutu ondoren.
|
|
2006
|
|
|
Horrek Mendebaldeko Europako batez bestekoa baino askoz eragin handiagoa du, hau da, 8/ 10 kasu 100.000 biztanleko. Horregatik, pneumologoak gizarteratze handiagoa lortzeko politikak defendatu zituen,
|
batez
ere osasun sisteman arreta jartzeko.
|
|
2007
|
|
|
Hala ere, oraindik gabezia garrantzitsuak daude. Nahiz eta maila orokorra ona izan, hamar zentrotik bik azterketa bertan behera utzi dute(
|
batez
ere osasun langile eta adinekoei arreta emateko espezialista gutxi dagoelako), eta hamarretik seik itxaron zerrendak dituzte. batez beste 14 eskatzaile, plazarik gabeak, itxaron zerrenda duen zentro bakoitzeko.
|
|
|
EBk eta bere erakundeek kontsumitzaileen babes maila handiagoa ezarri dute azken urteotan,
|
batez
ere osasunerako arrisku handiena duten eremuetan.
|
|
|
Gainera, ezartzen du kontsumitzaileen interesak kontuan hartu behar direla Erkidegoko gainerako politikak definitzean eta gauzatzean. Azkenik, Tratatuaren beste xedapen batzuk,
|
batez
ere osasun publikoaren arlokoak, kontsumitzaileak hobeto babestera bideratuta daude. Bibliografía ARAUDIA Batzordearen 2007ko irailaren 5eko Erabakia, osasun publikoaren eta kontsumitzaileen babesaren arloetan interesa duten alderdiekin elkarrizketa talde bat eratzen duena.
|
|
|
Ohitura hori, antzinatik zabaldua, aurreko egunetan eta sarraskiaren egunean bertan errepikatzen ziren tradizioak ziren aurretik, eta herri guztien adierazle soziokultural adierazgarrienetako bat dira. Gizartean izan diren aldaketek, baina
|
batez
ere osasun arlokoek, eragin dute ekitaldi hori profesionalizatu izana kontrol gehiago aplikatuta. Eboluzio horretarako arrazoi indartsuenetako bat trikinosia bezalako gaixotasunak agertzea izan da, tradizioz txerri haragiaren kontsumoarekin lotua.
|
|
2008
|
|
|
Izan ere, faltsifikazio bolumena merkatuaren% 50era irits daiteke garapen bidean dauden herrialde batzuetan. Proiektu honek, gainera, 13.000 laguni baino gehiagori egingo die mesede,
|
batez
ere osasun sistema publikoko unitateetako profesionalei eta osasun karreretako ikasleei. Zeharka, osasun unitateetara joaten diren eta funtsezko sendagaiak erabiltzen dituzten departamentuetako herritarrei ere mesede egingo die.
|
|
|
“toki korporazioetako ordenantza batzuk kentzea, espazio publikoaren erabilera eta etxerik gabeko pertsonen zentroetan egiten diren polizia jarduerak arautzeko asmoarekin bat ez datozenak, dokumentazioa edo erabiltzaileen zerrendak eskatzeko”. FACIAM, FEANTSA eta Caritasek nabarmendu dute, gainera, beharrezkoa dela gizarte zerbitzu autonomikoen eta tokikoen arteko koordinazioa, etxerik gabeko pertsonen arretari eta jarraipenari dagokienez,
|
batez
ere osasun gaiei dagokienez.
|
|
|
Egokitzapena Erasandakoen elkarteek ostomizatuari laguntzen diote ostomiaren ondoez psikologikoa gainditzen. José Luis Ruiz ASOGUI Gipuzkoako Ostomizatuen Elkarteko lehendakariaren arabera," gorputzaren irudia aldatu egiten da, mundu guztiak bezala gure behar fisiologikoak egiten ditugun bezala ohituta, eta, alde horretatik, ostomia,
|
batez
ere osasunagatik, oso aldaketa garrantzitsua da". Ostomizatuta dagoen pertsonak ostomiak dakarren ondoez psikologikoa gainditu behar du, eta egoera berrira egokitu behar du denbora.
|
|
2009
|
|
|
Andreak, ostera, etxea ordezkatzen zuen
|
batez
ere osasuna, jaiotza eta heriotzarekin lotutako gizarte konpromisoetan. Bizitzarako erabakigarriak diren uneetan andrea bihurtzen zen etxearen ordezkari kanpoan.
|
|
|
Gizon eta emakumeengan izaten diren adierazpen psikopatologikoek ezberdintasun argiak aurkezten dituzte, eta hauen baldintzatzaileak zein izan daitezkeenulertzen ahalegintzea, psikopatologien etiologia hobeto ulertzen laguntzeaz gain, lan eremu askotarako erabilgarria izan daiteke. Horrela, jarraian jorratuko ditugungaiek informazio interesgarri eta baliagarria eskain diezaiokete haur eta nerabeekinlanean diharduen profesionalari?
|
batez
ere osasun mentalaren alorrean diharduenari, edota haurtzaro nahiz nerabezaroko psikopatologian interesa duen edonori, esate baterako, psikopatologiei aurre egingo dieten programak abian jarri ahalizateko edukiak eskainiz.
|
|
|
Valentziako Unibertsitate Politeknikoko (EHU) Azterketa Molekularraren eta Garapen Teknologikoaren Institutuko (IDM) ikertzaile talde batek garatutako metodo kolorimetriko berri bati esker, arrainetan eta itsaskietan metilmerkurioa azkar eta erraz detekta daiteke, eta, hartara, gerta daitezkeen intoxikazioak saihesten dira. Metodo aitzindaria da merkatuan,
|
batez
ere Osasun ikuskapenetarako eta produktuaren kalitate kontrolerako baliagarria, kontsumitzailearengana iritsi baino lehen, EHUk zehazten du. Metilmerkurioa konposatu toxikoa da, ibai eta aintziretan metatutako merkurio ez organikotik eratorria, eta berehala metatzen da uretako flora eta fauna ia osoan.
|
|
|
Azpimarratu zuen, halaber, 600 milioi txertotik gora daudela elgorriaren kontra, eta 50 milioi haur baino gehiagok amaitu dutela oinarrizko hezkuntzako ziklo oso bat. Hala ere, esan zuen erronkak “garrantzitsuak” direla,
|
batez
ere osasunaren eta immigrazioaren arloan. Horien artean, klima aldaketak ekar ditzakeen arazoak aipatu zituen, eta, aldi berean, atzo hasi zen Kopenhageko goi bilerak eremu horretan neurri aringarriak hartzeko balio izatea defendatu zuen.
|
|
2010
|
|
|
50 lagunetik gorako 115 lantegi daude eta guztira 17.650 langile enplegatzen dituzte. Zerbitzuen sektoreak aniztasun handia du, baina aldi berean zerbitzu espezializatuak dira,
|
batez
ere osasunarekin eta higiezinekin lotutako aktibitateetan.
|
|
|
Bestaldetik, eskubide horiek gordetzeko beharra zalantzan jarri da esparru batzuetan,
|
batez
ere osasunarekin loturikoetan.
|
|
2011
|
|
|
Egin genuen gauza bakarra, ordea, osasun ikuspegitik egokiak diren praktika batzuk gauzatzea izan zen.Zazpi gaixoren heriotza egotzita auzipetu dute Baionako erietxeko mediku bat, Nicolas Bonnemaison. Zein iritzi duzu horretaz. Eskandalagarria,
|
batez
ere osasun profesionalak izan direlako medikua salatu dutenak. Senideen aldetik ez da salaketarik izan, eta hori oso deigarria eta argigarria da.
|
|
|
Transmisio mekanismo nagusia zuzeneko kontaktua izaten da,
|
batez
ere osasun alorreko langileen eskuak eta kutsatutako objektuak. Airetiko transmisiorik ere izaten da, baina ez hain maiz.
|
|
2014
|
|
|
Ez zait iruditzen bizitza itxaropena denik arazoa: hori ere murriztu egingo da gizarte babeserako diru sariak gutxitu ahala,
|
batez
ere osasun arlokoak.
|
|
2015
|
|
|
Horrek ekarri du, besteak beste, oliba olioak estimu handia eskuratu izana sukaldean,
|
batez
ere osasunaren kezka duten pertsonen artean, oso aipatzekoak baitira nutrizioaren ikuspegitik dituen ezaugarriak.
|
|
|
Espiritu Santua izan bedi berorrekin, ene aita. Jaso dut Alcalátik idatzi didan gutuna eta benetan poztu naiz han esaten didan guztiarekin,
|
batez
ere osasunez ongi dagoela. Jainkoa izan bedi goretsia, hain erruki handia agertzen baitit hainbeste bidetan zehar ibili eta hainbeste nekeren ondoren.
|
|
2016
|
|
|
Kexuen norabidea aztertzea interesgarri da. Administrazioaren jardunarekin lotuta egon ohi dira kexu gehienak, eta
|
batez
ere osasun zerbitzuarekin, hori baita herritarrek maizenik erabiltzen dutena. «Herritarrak erantzukizun handiagoa eskatzen die administrazioari eta zerbitzu publikoei, ulertzen duelako hizkuntza eskubideak bermatzea euren betebeharra dela».
|
|
2017
|
|
|
hondamendiaren jatorria, haren balizko konplikazioak, hobekuntzaren mantsotasuna edo hobekuntzarik ez izatea, zaintza etetea edo kalitate txarrekoa izatea, desberdintasunak tratuan eta abar. Askotan, indarkeria hori ingurukoek, eta
|
batez
ere osasun profesionalek, jasaten dute. Beste batzuetan, ez dago arrazoi berezirik bilatu beharrik, pertsona batzuk nahi dutena lortzen ez dutenean erantzuteko duten modua izan daiteke.
|
|
2019
|
|
|
Ez da komeni haurrentzat erabiltzea, arnasketa sistema oraindik heldugabea baita, haurdun dauden batzuk beti. medikuarekin kontsultatu behar da, adineko pertsonak,
|
batez
ere osasun arazoak dituztenak, eta arazo kardiozirkulatorioak, presio altua edo baxua, giltzurrunetako edo bihotzeko arazoak edo bronkio arazoak dituzten pertsonak.
|
|
2020
|
|
|
Borroka hori da gure ekintzaren ardatza. Hori dela eta, hizkuntza zerbitzu egokiak eskatzen ditugu sektore publikoan,
|
batez
ere osasun arretaren eta gizarte zerbitzuen testuinguruan, non ezinbestekoa baita pertsonentzako justizia eta ekitatea bermatzea ahulak beharrizanekin sentitzen diren unean" 10.
|
|
|
Germenak desberdinak dira, eta ospitaletik dabiltzanak arriskutsuagoak. Bakterio horiek
|
batez
ere osasun ingurunean gertatzen dira, eta gaixoa ospitaleratzeko unean ez zeuden infekzioak sortzen dituzte. “Ospitalean bertan nahiz kanpoan egoten dira, baina maizago gertatzen dira”, azaldu du Emilio Díazek.
|
|
|
Lehenengoa AEPren txertaketa sistematikoen egutegian jasotzen da, 6, 12 eta 14 urteko haurrentzat eta haurdunentzat (hirugarren hiruhilekoan); TD, berriz, 14 eta 65 urtetik gorako helduen txerto egutegietan dago. Haurrentzako txertoak, adituek gomendatzen dutena Kasu horietan guztietan, doan ematen dira txertaketa zentroetan,
|
batez
ere osasun zentroetan eta ospitaleetan eta bestelako zentro akreditatuetan. Eta CAV AEPek dioenez, ezinbestekoa da aldez aurretik medikuaren agindua eta agindua izatea.
|
|
|
Gaur antzeko mezuak helarazi dituzte Mikel Sanchez Eusko Jaurlaritzako ordezkariak eta Santos Indurain Nafarroako Gobernuko kontseilariak, egoeraren bilakaera azaltzeko egindako prentsaurrekoetan. Datuak aztertuta, egoera «egonkortu» egin dela esan dute biek,
|
batez
ere osasun etxeeetan; besteak beste, Sanchezek jakinarazi du atzo baino zortzi pertsona gutxiago daudela zainketa intentsiboetako unitateetan, eta 56 gutxiago ospitaleratuta.
|
|
|
Aurtengo helburu espezifikoak handikoiak izango dira: txertoa jar dezatela 60 urtetik gorako pertsonen 75ek; transimisio arriskua duten pertsonen %75ek,
|
batez
ere osasun langileek; eta haurdun daudenen edo arrisku baldintzak dituzten pertsonen %60k.
|
|
|
Aukera hartaz baliatu, eta bat etorri nintzen berarekin: bai, osasuna behar genuen,
|
batez
ere osasuna.
|
|
2021
|
|
|
Horiek ikus entzunezko baliabide indartsuak izan behar dituzte, hala nola 360º ko bideo bat edo etxearen bisita birtual bat erosleen arreta erakartzeko. Higiezinen agentziek badakite hori, eta une honetan,
|
batez
ere osasun krisiagatik, askok ez dute elementu horiek erabiltzen uzten dituzten higiezinak sustatzeko. Horregatik, ez dugu atzean gelditu behar.
|
|
|
Egoera honi aurre egiteko, daukagun erremintarik garrantzitsuena da dauzkagun helburuak lortzeko: pandemia hau gainditzea, zerbitzu publikoak indartzea,
|
batez
ere Osasun eta Hezkuntza sailak; Enplegu Sailaren lana ere funtsezkoa izango da. Hori garatzeko dugun proposamen ekonomikoa eta politikoa oso egokia da.
|
|
|
Ariketa hori egiten denean, emaitza interesgarriak azaltzen dira: alde batetik, Euskadin egiten den gastu publiko osoa, biztanleko, herrialde garatuen artean egiten den altuenetakoa da,
|
batez
ere osasunean, hezkuntzan eta gizarte babesean pentsioak, gizarte zerbitzuak eta beste diru laguntzak, egiten den gastua dela eta.
|
|
|
Euskaldun abertzale asko izan zen Nikaraguan lankidetza internazionalistan,
|
batez
ere osasun eta heziketa lanetan. Haien artean, batzuek trebakuntza militarra landu zuten.
|
|
2022
|
|
|
Garraio denbora murrizteak, beste onura batzuk ukan lituzke,
|
batez
ere osasunari dagokionez, osasun produktu eta zerbitzuen eskaria murriztea. Trafikoarekin lotutako estresa eta antsietatea apaltzeak osasun mentalean eragin positiboa baluke.
|
|
|
Osasunaren eta gizarte zerbitzuen arloan, Quebecera iritsi eta handik sei hilabetera administrazioko langileek etorkinei frantsesez egiteko duten betebeharrak zeresana eman du. Argudiatzen dute horrek arriskuan jarriko dituela eskaintzen zaizkien zerbitzuen irisgarritasuna eta kalitatea,
|
batez
ere osasunaren eta hezkuntzaren arloan, eta beste oztopo bat erantsiko diola zaurgarritzat jotzen den populazio horri (Cleveland; Papazian Zohrabian 2021, Colbach et al.). 2022, Elkouri 2022a, Maldoff 2022). Kezkagarriak dira asilo eskatzaileak eta errefuxiatuak gizarteratzeko ondorioak, ikasketak dituzten etorkin ekonomikoen kategoria berean kokatzen baitira, baina egoera desberdina dute (Elkouri 2022b).
|
|
|
Gaininformazio hori, behar bezala kudeatzen ez bada, desinformazio bihur daiteke. Emakumeen fak aren berriak o albiste faltsuak,
|
batez
ere osasunaren esparruan, kaltegarriak izan daitezke eta gure osasuna arriskuan jar dezakete.
|
|
|
«Gure helburua da ikuspegi argi bat indartzea: osasunaren arloko ikerketa
|
batez
ere osasun sistemaren eta euskal herritarren beharretara bideratu behar dela. Eta, aldi berean, Euskadiko ekonomiak lehiakortasuna hobetzeko eta hazkunde jasangarriaren bidean aurrera egiteko palanka ere izan behar du».
|