|
2002
|
|
|
Aste honetan programaren hasieraz hitz egitean, Moskuko eta herrialdeko beste hiri batzuetako klinika eta ospitaleetako funtzionarioek ohartarazi zuten proiektua, aspalditik egiteke dagoena, porrot egiteko arriskua dagoela sektoreko arazo larriak konpontzen ez badira. Osasun sektoreko soldata txikiez gain, herrialde askotan pediatrak eta espezialistak falta dira,
|
batez
ere landa eremuetan, azken urteetan ez baitu funtzionatzen laguntza medikoko zentro espezializaturik. Gobernu programaren arabera, aztertutako haur bakoitzak ordenagailu bidez egindako gutun mediko bat izango du, klinika eta ospitaleen %65ek baliabide informatikorik ez dutenean.
|
|
2006
|
|
|
Hori dela eta, espezie horiek bizirik irauteko aukera txikia dute, ez baitaude ohituta haien habitat naturalera. Ehiza ez da kirola bakarrik Kirol zaletasun hori oso hedatuta dago,
|
batez
ere landa eremuetan. Ehiza kirol bat baino askoz gehiago da, honako hauek konbinatzen baititu:
|
|
2007
|
|
|
Laurogeiko hamarkadaren bigarren erdian sortu zen krisi ekonomikoak lagundu zuen pobrezia hori areagotzen. Testuinguru horretan, Peruko Mugarik Gabeko Hezkuntzak (ESF) hezkuntza kalitatea eta hura eskuratzeko aukera hobetu nahi ditu,
|
batez
ere landa eremuetan eta goi mailako hezkuntza teknikoaren esparruan. Testuingurura egokitutako hezkuntza, gazteei benetako aukera profesionalak emango dizkiena, Lima eta atzerrira masiboki eror ez dadin.
|
|
|
Internet ADSL zerbitzurik ezak kexa ugari eragin zituen 2006an Arartekoarengan,
|
batez
ere landa eremuetan, erakunde horren urteko txostenaren arabera. “Internet ADSL funtsezko ibilgailutzat jo behar da informazioaren gizartearen barruan”, azaldu du txostenak.
|
|
|
Azterlan horrek erakusten du bi milioi analfabeto daudela herrialdean, gehienak indigenak. Pobreziak asko zigortzen du herrialdea,
|
batez
ere landa eremua, eta biztanleriaren erdia baino gehiago muturreko pobrezian bizi da. Milurtekoko Helburuak… baina mende bat geroago 2000 urtean 189 herrialdetako ordezkariek NBEk gainbegiratuta Milurtekoko Helburuak bultzatzea eta 2015a baino lehen pobrezia erdira murriztea erabaki zutenetik zazpi urte igaro dira.
|
|
|
Azken bezero horietatik, %4 bakarrik sartzen zen Interneten ADSL 2 edo ADSL 2+ bidez. Datu horietatik ondorioztatzen denez, 1 eta 3 mega bitarteko abiadura (ADSL eta modem kablea) da erabiliena linea; ondoren, distantzia handiagoan, hiru eta sei mega bitartekoa (%12, 5); bederatzi eta 15 bitartekoa (%9, 6), eta sei eta bederatzi bitartekoa (%7, 7). Eten digitala Bestalde, Internauten Elkarteak (AI) ohartarazi du “eten digitala” areagotu egiten dela Europarekiko,
|
batez
ere landa eremuetan, non lau milioi espainiarrek ez baitute Interneterako sarbiderik ADSL bidez. Egoera hori arintzeko, AI legez aurreikusitako mekanismoetara jotzearen alde dago, hala nola Zerbitzu Unibertsala Finantzatzeko Funtsera. Berrikuntzari dagokionez, Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak (IKT) ikertzeko eta garatzeko biztanleko 80 euro inbertitzen ditu EBk (15 kide), AEBk.
|
|
|
Horrela, mineral horiek ere aske eta eskuragarri geratzen dira organismoak aprobetxatzeko. Gainera, herrialde horietako askotan,
|
batez
ere landa eremuetan, kaltzio iturri gisa esnekiak hartzea nahikoa ez den lekuetan, arto tortillek mineral horren dieta aberasten dute.
|
|
2008
|
|
|
Landa garapenerako hirugarren ardatzak bizi baldintzak eta bizi kalitate maila hobetzea du helburu,
|
batez
ere landa inguruak zerbitzuz hornituz. Udalerri txikietan mota guztietako premiak daude, besteak beste, estolderiak berritzea, osasun eskola eta garraio azpiegiturak bultzatzea, eta abar.
|
|
|
Akainen ziztadak eragindako gaixotasunak nahiko ohikoak dira gure geografian,
|
batez
ere landa eremuetan edo zakurren jabeen artean. Urtero sukar botonosoa edo Lyme ren gaixotasuna diagnostikatzen da.
|
|
|
Horregatik, gaur inoiz baino garrantzitsuagoa da arrantza jasangarria finkatzea, etorkizunean ere elikagaiak ematen eta itsas inguruneari lotutako jarduera profesionalak garatzen jarrai dezan. Natura
|
batez
ere landa eta itsas ingurunean dagoela kontuan hartuta, ingurumena babesteko egungo formulek gero eta gehiago hartzen dute kontuan biztanleen garapenaren jasangarritasuna. Hainbat ekimen, horretarako lege bat barne, ingurune horretako biztanleen eta, bide batez, haien ekosistemen bizi eta lan baldintzak hobetzen saiatzen dira.
|
|
2010
|
|
|
Arrazoi nagusia gure inguruko herrialdeetan bizitzen den suspertzea da, Espainiako sektore turistikoa eta azpisektore guztiak (ostalaritza, sukaldaritza, txangoak, kultur jarduerak, etab.) hobetzen zuzenean eragiten duena. Barne turismoari,
|
batez
ere landa turismoari, etekina aterako dio Espainiako turisten produktu nazionalaren kontsumoak. Turismoaren Mundu Erakundearen azken barometroaren arabera, 2010ean %3tik %4ra bitartean haziko da.
|
|
|
Ez dago behar adina irakasle edo ikasgela, herrialde batzuetan hezkuntza luxua da, denek ordaindu ezin dutena, eta Afrikako leku batzuetan eskola uztearen indizea %30ekoa da oraindik. Desberdintasunak ezabatu behar dira,
|
batez
ere landa eremuetan bizi diren haurrak zaindu behar dira, eskolan sartzeko zailtasun handiagoa dutelako, neskek eskolan lan egiteari utzi eta ezgaitasunen bat duten adingabeen hezkuntza sustatu behar dutelako. 3 helburua.
|
|
2011
|
|
|
Gaur egun instalatzen diren banaketa sare gehienak lurpeko muntaketen bidez egiten diren arren, oraindik airetiko instalazio asko daude,
|
batez
ere landa inguruneko herri txikietan eta 50.000 biztanletik beherakoetan. Hiri handietan ere eraikinen gainetik (teilatuetatik) elikatutako eraikin asko daude oraindik.
|
|
2012
|
|
|
Tokiko ekonomia dibertsifikatzen du,
|
batez
ere landa eremuetan, non litekeena baita laborantza alorreko lana noizean behingoa izatea eta behar bestekoa ez izatea.
|
|
|
Proiektuaren zuzeneko onuradunak dira 3 eta 13 urte bitarteko haurrak, baliabide gutxiko familietako hasierako eta lehen hezkuntzako ikasleak, eskolako materialaren beharrei aurre egiteko. GKEak azaldu duenez, ekimenaren bidez “aukera berdintasuna bilatzen da,
|
batez
ere landa eremuetan”. Bigarren urtez jarraian egin da kanpaina, Global Humanitarioaren ekimenez.
|
|
|
Herritarren %1ek baino gutxiagok uste du ez duela hurbileko berdegunerik, eta %6 ez dagoela gustura uraren kalitatearekin. Oro har, ona da Finlandiako hiri airearen kalitatea, nahiz eta zuraren errekuntzatik emititutako partikula kutsagarrien eraginpean egotea ohikoa den,
|
batez
ere landa eremuetan eta erdihiriguneetan, hiri edo barruti berokuntzarik gabe. Herrialde horretako pm10 mailak 14,9 µg/ m3 dira.
|
|
2013
|
|
|
Nolanahi ere, denbora kontua da. Indiako emakumeek,
|
batez
ere landa eremuetan, aldaketak izaten dituzte beren bizitzetan, osasun, ahalduntze eta aurrezte programei esker. Horiei esker, mikrokredituak eskura ditzakete beren negozioak martxan jartzeko.
|
|
2014
|
|
|
inoiz ez da aire korronteen eraginpean utzi behar, eta beti estali behar da, arropa arinarekin bada ere. 5 Haurra intsektuetatik babestea Eltxoak eta beste intsektu batzuk ugariak dira bero garaietan,
|
batez
ere landa eremuetan edo parke handietatik hurbil. Oso gogaikarriak eta arriskutsuak izan daitezke haurtxoentzat.
|
|
2016
|
|
|
7 Tokiko eta landako ekonomia indartzen du Biomasa tokian bertan ekoizten da, erregai fosilek ez bezala, gehienak inportatzen baitira. Adituen iritziz, ekonomia nazionala indartzeko beste modu bat da, eta, gainera, kanpoko energia mendekotasuna murrizten du, baita enplegua sortzeko ere,
|
batez
ere landa eremuetan.
|
|
2019
|
|
|
naturaren legeen kontra garaipen txiki bat izatea da zurrusta zuzentzea eta gobernatzea; zernahi gisaz, mutikoak badu eguneroko josteta bat, arrebek ezin egin dutena. Gainera, horrek modua ematen du,
|
batez
ere landa inguruan, gauzekin harreman asko izateko gernu zurrustaren bidez: ura, lurra, aparra, elurra eta abar.
|
|
2021
|
|
|
Metodo honetan, elikagaiak prestatu eta 65 ºC tik gora mantentzen dira, bero katea hautsi gabe. Ikasleen Gurasoen Elkarteen Espainiako Konfederazioak (CEAPA) in situ egiten du sukaldaritzaren alde, lerro hotzaren aurrean, tokiko dinamizatzaile sozioekonomiko gisa,
|
batez
ere landa eremuan. Are gehiago krisi garaian.
|
|
2022
|
|
|
Lehenik eta behin, erregaiaren gaineko tasa desagertzea, bereziki kaltegarria landa eremuko eta periferia urbanoko klase popularrentzat, autoaren premia handia baitute. Baina, aldi berean, orobat aldarrikatzen da fortuna handien gaineko elkartasun zerga berreskuratzea, zerbitzu publikoak zabaltzea
|
batez
ere landa eremuetan eta hirien periferietan, eta demokrazia parte hartzailea eta zuzena sustatzea.
|
|
|
Jaurlaritzak Baso Suteetarako Larrialdi Plan Bereziaren larrialdi fasea Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa osora hedatu du, eguerdian Rodrigo Gartzia Segurtasun sailburuordeak eta Ricardo Ituarte Larrialdiei Aurre Egiteko eta Meteorologiako zuzendariak jakinarazi dutenez. Zenbait debeku ezarri dituzte,
|
batez
ere landa eremuan. Besteak beste, esan dute debekatuta egongo dela sua egitea edo suteak eragin ditzaketen jarduerak gauzatzea, baita landa eremuetan motordun ibilgailuak erabiltzea ere, gaur 13:00ak eta 21:00ak artean.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak Araba, Bizkai eta Gipuzkoa osora hedatu du Baso Suteetarako Larrialdi Plan Bereziaren larrialdi fasea, eta Nafarroako Gobernuak ere alerta laranja ezarri du beroagatik. Zenbait debeku ezarri dituzte,
|
batez
ere landa eremuan. Esaterako, esan dute debekatuta egongo dela sua egitea edo suteak eragin ditzaketen bestelako jarduerak egitea, baita landa eremuetan ibilgailu motordunak erabiltzea ere.
|
|
|
Eta, emakumeek beraiek, ze autopertzepzio izan duten, zein sakon eta egiturazko sentitu mandatuak, rolak, proiektatutako irudiak eta beraiek proiektatu nahi zituztenak. Azken urteetan landa eremuko emakumeei eta emakume nekazariei egindako hamarnaka elkarrizketen ehuneko oso handi batean(
|
batez
ere landa eremuan jatorria dutenen artean), aho batez adierazi dute beraien familiako emakumeen presentzia, lana, sakrifizioa; eta, gehien gehienetan, aitortza falta. Lur gainean egon dira eta daude emakume nekazariak, baina ezagutzen transmisioa eta ahozkotasuna desagertzen ari diren honetan, lehenagokoen erregistroak ditugu faltan (grafikoak, idatzizkoak…); izenak, ezaugarriak, jakintzak.
|
|
|
1 Analfabetismoa desagerraraztea,
|
batez
ere landa eremuko emakumeen artean.
|
|
|
1 Eskolatzea orokortzeko bidean dago, baina oraindik ez da osatu,
|
batez
ere landa eremuko emakumeen kasuan.
|
|
|
Hala ere, ia inork ez du hitz egiten landa eremuko emakumeek jasaten duten indarkeriaz: emakumeek, lotsagatik edo beldurragatik, ez dute onartzen indarkeria horren biktima UZTARO 120, 5 18 Bilbo, 2022ko urtarrila martxoa direnik, eta gizarteak egoera normaltzat hartzen du,
|
batez
ere landa eremuetan bertan (Perez, 2006). Landa eremuetako emakumeek, oro har, ez dute ikasketarik, ez lanbiderik, ezin dute independenteak izatea ahalbidetzen dien lanik egin, eta, horregatik, gizonen borondatearen mende daude.
|
|
2023
|
|
|
Ez da nire kasua. Ahozko tradizio hau
|
batez
ere landa eremuetan ematen da, eta ni kaletarra naiz… baina ezagutu nuenean harrapatu egin ninduen inprobisazioaren eta ‘controversia’ren magiak.
|
|
|
hamabi urtera artekoa normalean, hamalaura artekoa gehienez; betiere kasuan kasuko familiaren etxean zegoen eskulan beharraren arabera. Eskolatze aldia ez zen inolaz ere behar bestekoa izaten, neska mutilen ganorazko prestakuntza bermatzeko, eta, gainera, eskoletako absentismo indizeak altuak ziren;
|
batez
ere landa eremuetan, batean etxeko lanen premiagatik, bestean eguraldi txarragatik. Izan ere, prezipitazioek eta tenperatura baxuek asko zailtzen zizkieten baserritik ikastetxeraino egunero oinez egin beharreko ibilbide luzeak ikasle askori.
|