|
2005
|
|
|
Baina etxea etxe zen edozein kukusotegi izanik ere: koinatak kozinatu salda beroa hurrupatuko zuen, Goikotxeko mahastiak oparitu ardo mikatzetik edanen eta ilobekin eskolako lanak,
|
batez
ere frantsesezko ariketak, landuko zituen. Badakizu, erraten zion Agatari, bere ekimenaren justifikatzeko, ohartzeke ere euskaraz ari den ingurumen batean dauden haurrek zailtasun ikaragarriak dituztela frantsesari uztartu behar zaizkionean, frantsesa ez baita nolanahikako mintzaira:
|
|
2007
|
|
|
Euskararen erabilera eta bilakaera, luzaroan nagusitu den mugazgaindiko lankidetzaren ahultasunari lotuak daude. Izan ere, azken urteetaraino,
|
batez
ere frantses Estatuak, Akitaniako Eskualdeak eta Pirinio Atlantikoetako Kontseilu Nagusiak begi txarrez ikusten zuten" atzerriko" erakunde publiko batek dirua eman zezan ikastola bat eraikitzeko, euskarazko liburuak argitaratzeko ala eskolatik kanpoko jarduerak euskaraz eskaintzen dituen elkarte bat laguntzeko. Susmoa zen nagusi; are eta gehiago jakitean hizkuntza komunitate bereko zati bat ordezkatzen zuen erakunde batek" Frantziako barne gaietan" bere sudurra sartzen zuela.
|
|
2008
|
|
|
Datu berrien faltan beharrezkoa zaigu epigrafe zaharren edizio gaurkotua, oso ugariak baitziren galdutako edo ondatutako harrien gainean egindako irakurketak. Halaz guztiz ere, Luchaire edo Sacazeren obra zaharkituak batere kritikarik gabe erabiltzen dira historiagile, arkeologo eta hizkuntzalarien arte an,
|
batez
ere frantsesak badira edo frantsesez idazten.
|
|
|
tasunean edo frantses sentitzean eta
|
batez
ere frantses hizkuntzaren ezagu tzan. Hortakotz 1893 hondarrean bozkarioz jakinarazten du Mauleko arron dizamenduko haurren eskoletan 1880tik 1893ra frantsesaren ezagutza zinez aitzinatu dela(. Le français au pays basque?, RB 3, XII).
|
|
|
Informazioa ematea da bulegoaren helburu nagusia, baina kanpoko jendea ere joaten da elastikoak eta gisa horretako produktuak erostera, nahiz eta oraindik ez dagoen gisa horretako produkturik salgai; kontuan hartu beharreko aukera da merchandising a, nahiko bisitari kanpotar hartzen dituen hiri batentzat,
|
batez
ere frantsesak.
|
|
2010
|
|
|
70 Horrek ez du ukatzen, jakina, hizkuntza sakro klasikoei (latin grekoei) eta modernoei(
|
batez
ere frantsesari) bere lekua eskaintzea, batxiler mailan bereziki, L2 edo Ln moduan.
|
|
|
Atzerri hizkuntzek aspaldidanik izan dute beren presentzia gure artean:
|
batez
ere frantsesa izana da, XX. mendearen 60ko hamarkadara arte, hemengo atzerri hizkuntza nagusia. Ordutik hona ingelesak hartu du gidaritza, eskolan eta gizarte bizitzan.
|
|
|
Hala ere, utzitako obra laburrean oin hartuta, ondorioztatu behar dugu garaiko euskal literatura ondo ezagutzen zuela, berau baliatzen zuela euskara bere kasa lantzeko eta bizi izan zen artean 30eko hamarkadako olerkari nagusien lanak, hau da, Lauaxeta, Lizardi, Orixe, Jaurtakol eta beste autore batzuen lanak, ezagutu, irakurri eta, beharbada, landu ere egin ahal izan zituela. Halaber, ingelesa eta frantsesa jakinda, ez litzateke harritzekoa izango Gurutzek hizkuntza horietako literaturak gertutik gertura ezagutu izana,
|
batez
ere frantsesa, Gurutzen olerkiek iradokitzen duten bezala.
|
|
|
Beraz, Frantziak ez zuen amazigeraren alde jokatu ustez berberearen aldekoa zen politika horrekin: arabieraren kontra egin zuen, baina
|
batez
ere frantsesaren alde. Edozein modutan ere, hizkuntzen manipulazio politiko horrekin lortu zuen Frantziak, bere asmoen kontra, Marokoko eta gero Aljeriako estatu independenteen politika linguistikoa finkatzea.
|
|
2012
|
|
|
Bada, emakumeak ez zuen etsi eredu hura guztiz bere egin arte. Gaztelaniazko ereduak, ukitu arrotzik izatekotan, izan zitzala xarma bereko beste hizkuntza batenak,
|
batez
ere frantsesarenak (hurbiltasunarengatik, distirarengatik, gaur ingelesak bete duen tokiarengatik), eta ez euskararenak. Txikitan ikasitakoak kontzienteki baztertu, gaztelania ahal zuen ondoen ikasi eta, gainera, ukitu frantses batzuk ere ematen hasi zen bada bere jardunari.
|
|
2014
|
|
|
Hogei urte geroago (1548), Francisco de Vitoriaren ikasle izandakoak, eta ondorioz bere ideien itzalpean, nazioarteko erkidegoa, bakea eta Europako Konfederazioa defendatu zituen (Nafarroako Henrike III.ak eta Frantziako IV. akproposatu ildoetan bezalaxe XVII. mendearen hastapenetan). Bere jatorrizko aberri nafarrak eta sarritan" antiespañoltzat" eraso izanak ez zioten kendu izaera unibertsala, atzerritarrekiko begirunea,
|
batez
ere frantsesekiko harremanetan(" ene paristar irakasleak"," beste bi mendebaldeak —Italia eta Espainiabaino alegeragoa den Frantzian"). Bere ikuspegi kosmopolita agerian uzten du behin baino gehiagotan:
|
|
2015
|
|
|
Julio II.aren programa Italia, barbaroetatik? askatzea zen (barbaroak
|
batez
ere frantsesak ziren harentzat), eta. Italia italiarren esku, egotea.
|
|
2018
|
|
|
Gobernu federalak osasun arloko jurisdikzioa probintziei esleitu dizkie; hortaz, gobernu federalaren hizkuntza politika ofiziala ez da probintzia edo lurralde guztietan guztiz aplikagarria. Gauzak horrela, osasun arreta menpeko hizkuntzan (ingelesa Quebecen eta frantsesa Quebecetik at) bermatzeko asmoz, Kanadako gobernu federalak gai honetan lanean diharduten erakundeak finantzatzen ditu,
|
batez
ere frantses hiztunen Societé Santé en Français (SSF) eta ingeles hiztunen Community Health and Social Services Network (CHSSN).
|
|
2019
|
|
|
Bai,
|
batez
ere frantsesez hitz egiten!
|