|
2012
|
|
|
Azken hamarkadetan, egoerak horrela eskatuta, kopuruari eta eskaintzari garrantzia handia eman diogu. Ezagutza eta erabilerak markatu dituzte
|
batez
ere azken lau edo bost hamarkaden estrategiak: hiztun kopurua handitu beharra zegoen (oraindik ere badago) hasieran, eta, ondoren, hiztun horientzako erabilera guneak sortzen jarri dugu lehentasuna.
|
|
|
Euskarak lau funtzio horietatik
|
batez
ere azken hirutan eduki ditzakeen eraginak ikertu behar genituzkeela uste dugu. Zehazkiago eta argiago esanda, honako hiru galdera nagusi hauen inguruko ikerketa egin behar litzateke:
|
|
2016
|
|
|
Badirudi migrazio saldoak negatiboak izateko bidean direla inguruko batez bestekoan, baina Aian kontrakoa dela oraindik joera. Aian, gainera, migrazioa
|
batez
ere azken hamarkadan hazi da:
|
|
|
Irudipena dut faktore horietako batzuen eragina izan daitekeela Aian eta kontuan hartzekoak direla,
|
batez
ere azken hirurak:
|
|
|
Aldaketa aldi bizian murgildurik daude arnasguneak, azken hamarkadotan(
|
batez
ere azken mende laurdenean). Lehen aski antzekoak eta aski sendoak ziren arnasguneak elkarrengandik bereizten (baina oro har ahultzen) ari dira.
|
|
|
Nabarmenak dira, oro har, orain puntura arte arnasgune argi izandako udalerri askotan agertuz doazen aldaketa seinale hauek: a) Kontzentrazio demolinguistikoa gainbehera bizian dator arnasguneetan,
|
batez
ere azken hamabost hogei urtean: dislokazio edo eten urratze demografikoa handia izan dute arnasguneek, eta lehen baino gutxiago dira euskaraz (garbi:
|
|
2019
|
|
|
kalean bezain handia eta, agian, han baino bizkorragoa. eragin bizia sortu dute transformazio horiek arnasguneetako hainbat hiztunen eguneroko mintzajardun arruntean. ordura arte arnasgune bizi osasuntsu izandako zenbait eskualdek eta hainbat herri herrixkak arnasgune izateari utzi dio XX. mendean:
|
batez
ere azken 60 urtean gertatu da hori. horregatik, a) arnasgune izandako ingurumen horien
|
|
|
arnasgune erasan bihurtu ziren batzuek 1960 inguruan; arnasgune erasan bihurtzen ari dira geroztik beste hainbat:
|
batez
ere azken hogei urtean.
|
|
|
arnasgune erasan bihurtu ziren batzuek 1960 inguruan; arnasgune erasan bihurtzen ari dira geroztik beste hainbat:
|
batez
ere azken hogei urtean.
|
|
|
hots, azter ditzagun arnasguneak azken hamarkada hauetako gizarte berrikuntzaren argitan. arnasguneak salbuespen dira, salbuespen baikor, euskarazko mintzajardun arruntak azken bizpahiru mendeotan euskal herrian izandako bilakaeran. euskara jaun eta jabe izan da arnasguneetan, menderik mende. hala jarraitu du kontuak, XX. mendearen erdi aldera arte: Sorian gaztelania bezala, barne osaera aldatuz baina eguneroko mintzajardun arruntari dagokionez" bere hartan irmo" mantenduz, belaunez belaun transmititu izan da euskara, eguneroko mintzajardun arruntari dagokionez, arnasgune askotan. aldiz XX. mendean,
|
batez
ere azken 60 urte inguruan, bere barneosaeran aldakuntza bortitzak (ordura arte baino nabarmen bortitzagoak) jasotzeaz gainera nabarmen hasi da arnasguneetako mintzajardun arrunta mendez mendeko irmotasun hura indargabetzen, ahultzen eta ilauntzen. hori da arnasguneen oraingo nobedadea. Sorian lehen bezain irmo dago" betiko hizkuntza", eguneroko mintzajardun arruntari dagokionez:
|
|
2020
|
|
|
Halere, gehienbat telebistari eragin dio. Izan ere, ikus entzunezko operadore berrien zabalpenarekin batera —lehenik Youtube bezalako sare sozial batek bultzatuta, eta
|
batez
ere azken aldian streaming bidezko plataformen eskutik— telebista tradizionalak sarearen ikus entzunezkotzearen ondorioak nabaritu ditu: bai audientzietan eta baita programazioan ere.
|