|
2007
|
|
|
Gure lana helduei euskara irakastea da gehienean. Baina egun ditugun baldintza kaskarretan bistan da Nafarroan hausnarketa bateratu
|
batetik
abiatuta neurriak hartu beharrean garela eta euskalgintzaren indar bateratuak baino ezin ekarriko duela aldaketa hori.
|
|
|
" Euskara irakastea ez da ingelesa irakastea" bezalako aldarriak botatzen dira inoiz gure artetik, ikaslea hizkuntzan trebatzearren ez ezik, hizkuntzari geroa ziurtatzearren ere bagabiltza lanean. Helduen euskalduntze alfabetatzea konbentzimendu eta proiektu kolektibo
|
batetik
abiatu da, eta proiektu horri erantzun behar dio. Nola integratu beraz hizkuntzaren normalizazioa hizkuntzaren irakaskuntzan?
|
|
2008
|
|
|
XXMECEren parte bat() Hizkia enpresaren RTerm tresnaren laguntzaz lematizatu zen (eskuzko lematizazio
|
batetik
abiatuta); gainerakorako(), IXA taldearen eta UZEIren Euslem tresna erabili zen, eta gero eskuz berrikusi eta desanbiguatu ziren hitz guztiak (Urkia, 2002).
|
|
|
15 Esaterako, corpus orekatuetan, beharrezkoa izaten da unibertsoaren inbentario
|
batetik
abiatuta lagintze eredu bat erabiliz obren zozketa egitea, eta corpuserako hautatutako obretatik ere lagin bat hartzea. Corpusa orekatua ez bada (oportunista baizik), urrats hori ez da beharrekoa.
|
|
2009
|
|
|
Helburu horiekin, Euskal Autonomi Erkidego osoko bikoteak aztertu ziren, erkidegoko ezaugarri soziolinguistiko zein geografikoen aldetik bertako aniztasun osoa jaso zuen udalerrien hautaketa
|
batetik
abiatuz. Guztira 27 bikoteren kasuak ikertu ziren1.
|
|
|
Paradigma aldaketa horretarako aintzat hartu da, normalizazio bideak 30 urtetan utzi dizkigun erakutsiak, hainbat balorazio txostenetan bilduak. Diagnostiko
|
batetik
abiatu ginen, beraz, eta euskara planetan erabili diren lidergo moten analisia egiteaz batera, lidergotza kudeatzeko modu ezberdinen inguruko ekarpenak egitea dugu helburu.
|
|
2010
|
|
|
Gaiunera, erregistro edo estiloari erreparatuz ere aukera dibertsifikatua dugu: irakurlearen sentimenduak astintzen dituen lirika herrikoiarekin muga lausotua duen lan
|
batetik
abiatuta, adierazle sistemen zorroztasunean gauzatzen den hizkuntza plangintza gaia jorratzen duen beste bateraino, erdibidean zientzia ekonomikoaren kontzeptualizazioaren eta kalkulu matematikoen ur sakonetan murgilduz. Bistan da zaila baino zailagoa litzatekeela soziolinguistikako bilduma desberdinagorik aurkitzea.
|
|
|
Framigaren beste ikerlerro bat psikologikoa da eta gizakiak jasotzen duen informazioaren prozesamendua (frame processing) aztertzea du jomuga. alegia, oinarri psikologiko
|
batetik
abiatuta, zenbait elementuren arteko harremanak aztertzen dira: gizabanakoak gaiaz duen aurretiko ezagutza, framing mota ezberdinak eta testuinguruko beste faktoreak. hortaz, komunikabideen framinga bera era ezberdinean ulertua izan daiteke, gizabanako bakoitzeko izaeraren arabera. interesagarria euskararen framingan sakontzeko, izan ere, hizkuntza, osagai askoko eta konplexutasun handiko egikaria da eta, besteak beste, dimentsio subjektiboa ere tartean du:
|
|
|
euskara biziberritzen ari da. azken hogeita hamar urteotako euskararen kronika, hazkunde baten kronika da, ezbairik gabe. oro har, eta iparraldean izan ezik, hazi eta indartu egin da euskararen presentzia gizartean, nabarmenki euskal autonomia erkidegoan, eta motelago, oso apal, nafarroan. hori da ikerketa soziolinguistikoek erakusten dutena, bai euskal herriko iV. inkesta Soziolinguistikoak, bai euskal autonomia erkidegoko iV. Mapa Soziolinguistikoak, baita euskararen belaunaldi arteko transmisioari buruz egindako ikerketek ere. euskal autonomia erkidegoan euskarak izan duen hazkundea honako arrazoi hauengatik gertatu da: besteak beste, herritarren gogoa euskara hauspotzea izan delako, herri aginteek autogobernua euskararen zerbitzura jarri dutelako, euskarak puntako babes ofiziala izan duelako, hizkuntza politika eraginkor bat garatu delako, gizarteko hainbat arlotan sorturiko elkarteek euskara bultzatu dutelako, eta, oso bereziki, oinarrizko kontsentsu politiko
|
batetik
abiatu ginelako, nahiz eta —paradoxikoa dirudien arren— ez dugun kontsentsu hori behar beste zaindu edo hedatu elebitasunak aurrera egin ahala. Faktore horiek ahulagoak izan diren lurraldean —nafarroan—, askoz motelagoa izan da euskararen hazkundea; eta faktore horiek gehienak falta izan diren lurraldean —iparraldean—, euskarak atzeranzko bidean jarraitu du, nahiz eta gazte elebidunen kopurua lehen aldiz oraintxe hasi den apurka bada ere gora egiten. euskarak ez du bere historian gaur egun adina hiztun eduki, eta inoiz bereak ez zituen esparru sozialak eta funtzionalak ditu bereganatuak gaur. gutxi gorabehera zortziehun mila hiztun ditu, eta horietarik hirurehun mila dira euskara etxean ez baizik eta eskolan edo heldu aroan ikasi dutenak. euStatek argitaraturiko datuen arabera, eaen gaur egun bi urte edo gehiagoko herritarren %37, 5ak daki ongi euskaraz; eta duela hogeita bost urte, %22k besterik ez. orduan herritarren bi heren ziren euskaraz ezer ere ez zekiten elebakarrak; baina, gaur egun, erdia baino gutxiago dira, %45.
|
|
|
alde batetik, nagusiki euskadiko autonomia elkargoko erdaldunen euskararekiko jarrera, usteeta aurreiritzi aniztasuna sakon ezagutzea; horretarako, ahalik eta jarrera gehien bildu eta deskribatu da. bestetik, euskararen alde ahaleginak egiteko prest dauden talde sozialak identifikatzea, baita zein baldintzatan, euskarara hurbiltzeko zer egiteko prest dauden ezagutzea ere. ikerlanaren xedeak kontuan harturik, erdalduntzat, euskara zertxobait jakinagatik, elkartruke komunikatibo sinpleenak aurrera eramateko gai ez dena hartu da. kasu askotan erdaldunak euskara ikasten aritu dira baina ez dute arrakastaz lortu hizkuntzaren jabe egitea. arestian aipaturiko helburuok betetzeko, bai datuak jasotzeko bai aztertzeko, metodo osagarriak erabili dira. lehendabizi, eztabaida taldeetan partaideek eurek plazaratutako datuak modu kualitatiboan aztertu dira; ondoren, garrantzitsu jo ziren zenbait auzitan, eta galde sorta baten bidez, kuantitatiboki sakondu da. beraz, eztabaida taldea da datu kualitatiboak jasotzeko erabili den teknika. Jarrerak berez fenomeno konplexuak direnez, konplexutasun hori jaso eta aztertzeko asmoz, aurrez diseinatutako jarrera tipologia
|
batetik
abiatu ordez, partaideek eurek eztabaidetan, modu librean, plazaratutako ideia eta gaietatik, baita horiek adierazteko egindako berbalizazioetatik ere, abiatu da ikerketa hau. ikerketa kualitatiboaren emaitza nagusiak ondoko hauek dira: erdaldunen euskararekiko jarrera eta aurreiritzien kategorizazioa biltzen duen tipologia (ikus 1 irudia), eta bereziki emankorra suertatu den gizatalde baten identifikazioa, bai bainakoak deiturikoena, hain zuzen. talde horren gaiak eta gai horiekiko erakusten dituzten jarrerak dira ondoren egin den ikerketa kuantitatiboaren oinarria.
|
|
2011
|
|
|
" diglosia" kontzeptuaren kasuan gertatzen den bezala" kritika" kontzeptuak adiera bat baino gehiago ditu, kasu honetan noski artikulu zientifikoa izanik bere adiera zientifikoan ulertzen da: kritikatzea da, hain zuzen ere, ikuspegi zientifiko eta kontrastatu
|
batetik
abiatuz, iritzi bat ematea zalbideren artikuluari buruz, bere alde onak eta ez hain onak azpimarratuz. hori da egiten saiatuko garena hemen, nahiz eta egia izan artikuluaren egileak, zalbidek, traiektoria askoz luzeagoa eta sakonagoa eduki soziolinguistikan lerro horiek idazten dituenak baino. orokorrean zalbideren lana oso baliagarria da," diglosia" kontzeptuaren inguruko gogoeta teori... Artikuluan eta bibliografian argi agertzen denez zalbidek baliatu duen bibliografia
|
|
2012
|
|
|
Azken batean, hizkuntz aniztasun honetan, euskara herritarren arteko komunikazio eta kohesio hizkuntza izan dadin ahalegintzen da. egitasmo pilotuak, euskal herriko sei herritan jarri dira martxan; Agurainen (Araba), Bergaran (Gipuzkoa), Berriatuan (Bizkaia), donostiako Antigua auzoan, orion (Gipuzkoa) eta zeanurin (Bizkaia). Auzoko egitasmoa Topaguneak, euskara elkarteen Federazioak eta ueMAk, udalerri euskaldunen Mankomunitateak, eginiko hausnarketa
|
batetik
abiatuta sortutako egitasmoa da.
|
|
2013
|
|
|
Hori da azken finean hizkuntza ekologiak ekar dezakeen berrikuntza nagusiena: zientziari begiratzeko modu desberdin
|
batetik
abiatuta, ikuspegi etikoaren zabalkundea: aniztasunaren printzipioan, berdintasunaren eta ekitatearen ekimenetan eta —hori guztia bilduz—" bestelako euskal mundu bat posible egiteko dimentsio etikoaren zabalpenean".
|
|
|
• Herri administrazioan, hezkuntza sisteman eta antzeko lan arlotan, hizkuntza normalkuntza erantzukizun publikoa dutenak, euren eginkizunak aurrera eramateko oinarri sendoago
|
batetik
abia daitezen.
|
|
|
— Premisa jakin
|
batetik
abiatzen da: heterogeneotasun eta desberdintasun egituratuak daude ordena sozialean, soziokulturalean eta linguistikoan.
|
|
2015
|
|
|
Gehiengoen hipotesi
|
batetik
abiatuko gara, hau da, planean aurreikusitako bizitegi asentamendu kopuru handiena betetzeko dela da hipotesia.
|
|
|
Iñigo Igartzabalek idatzi du" Jarreretatik portaerak; ulertu nahian" artikulua. Eta izenburuak dioen modura euskal hiztunen hizkuntza portaeren zergatiak azaltzeko saiakera bat da; Kezka nagusi
|
batetik
abiatzen da egitea, hau da ezagutza datuek erakusten duten bilakaera positiboak ez izatea espero zitekeen korrelazioa erabilerarenarekin. Bere hitzetan esanda, bada oso kontuan hartu beharreko fenomeno bat, alegia," euskaraz egin nahi izatea askotan ez dela aski izaten"
|
|
2016
|
|
|
Azken 30 urte hauetan, euskararen egoera soziala hobetu egin da, esponentzialki hobetu ere. Oinarrizko adostasun sozial eta politiko
|
batetik
abiatuta, hizkuntza politika eta plangintza zehatzak definitu eta hezurmamitu ahal izan dira, gizarte pitzadura nabarmenik sortu gabe.
|
|
|
Ikasketa hartan badakigu mundu txiki
|
batetik
abiatuta, gero eta handiagoak diren eremuetara jo behar dutela, baina finean egituraketa nagusia asko aldatu barik. Aldatzen doana, eta asko, ikasleen egokitzegaitasuna da:
|
|
2017
|
|
|
Zabala da gaia, eta erabaki dut teknikari gisa kokatzea hemen, alde batetik ene gogoetaren ardatzak ahal bezainbat argitzearren, errealitate eta egunerokotasun hotz
|
batetik
abiatuz; euskaltasunaz baino, euskalgintzaz arituz. Kontziente naiz hautu horrek bere mugak badituela, batez ere lurralde harremanen ikuspegi orokorrari eta kulturalari kalte eginez.
|
|
|
guay izatearekin. ulertu daiteke gaztelaniaren bidez mutilek estatus berezia lortuko luketela eta horregatik gaztelaniaz egiten dute hizkuntza horrek ematen dien balore sinbolikoa handitzeko nahian. Mutilak botere estatus
|
batetik
abiatzen direnez, gaztelania erabiltzeak ez die ekartzen arazo handirik. lezo eta pasai donibaneko nerabeek maiz jasotzen dute euskara erabiltzeko agindua, baina, mutila izateak mutilei ematen dien posiziotik errazagoa dute agindu horri aurre egitea, batez ere, haurrei eta transmisioari oso lotuta dagoen agindua dela konturatzen direlako. neskak, ordea, beste posizio batean daude, eta gainera, et... Mutilen artean nerabezaroan garatzen den jarduera arrakastatsuena kirola da, eta ikerketa honetan (eta beste batzuetan) agerian geratu zen bezala euskararen presentzia kirolean oso apala da. nesken artean, aisialdiko praktiken aniztasuna handiagoa da eta, hortaz, euskaraz egiten diren jarduera gehiagoetan parte hartzeko aukera handiago dute.
|
|
|
" Euskarazko hedabideen kontsumoa Tolosaldean" da Garikoitz Goikoetxea kazetariak egindako lanaren izenburua, HAUSNARTUko 3 Saria jaso duena, Hitzaurre gisa – Belen Uranga hain zuzen. kontuan izanda eskualde horrek duela euskal hedabideen eskaintza oparoenetakoa, ikertzaileak aztertu du zein den eskaintza eta kontsumaren arteko aldea. alegia, helburua da euskarazko hedabideen kontsumoaren argazki ahalik eta osatuena egitea, arreta berezia jarriz gazteenean. helburu horrekin aztertu dira, besteak beste, paperezko hedabideen kontsumoa, irratien audientzia, telebistakate desberdinetako kontsumoa eta komunikabideen internetaren erabilera. zenbakia osatzeko hausnartu sarietara aurkezturiko bi lan argitartu dira monografiko honetan. lehenengoa da Eneko Oiartzabalek egindako" Hizkuntza erabilera neurtzeko ikuspegi berri bat" hondarribian eginiko euskararen erabilerari buruzko ikerketa kuantitatiboa. ikertzaileak neurtu nahi izan du zein den zehazki, hondarribiko 16 urte edo gehiagoko euskaldunen hizkuntza erabilera osoa, ahozkoa zein idatzizkoa. horretarako, denbora banaketa mugatuaren arabera neurtu du erabilera, eta hainbat aldagairekin datuak gurutzatu (sexua, adina, lehen hizkuntza). horrela, lan zientifiko bati dagozkion urratsak jarraitu ditu (ikerketa objektua definitu, helburuak finkatu, marko teorikoa eraiki, hipotesiak egin, eta abar), finean emaitzak eta ondorioak ateratzeko. nola den ere, lana interesgarria da, ondorio horiek eskaintzeaz gain, baduelako metodo berritzailetik ere, eta, akaso, erabilgarri izan daitekeelako beste eremu batzuetan ere. hori da beraz, emaitza zehatzez gain benetan interesgarri agertzen dena. zenbakiari amaiera emateko Leticia Garciak, Nekane Arratibelek eta Asier Irizarek egindako" Euskararen ezagutza eta erabilera binomioa: Mondragon Unibertsitateko Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultateko 1.mailako ikasleak ulertzeko gakoak" lana argitaratu dugu. ikerketan, ikasle horien hizkuntza ohiturak, jarrerak eta euskararen gaineko diskurtsoak aztertu dituzte, erabileran duten eragina ezagutzeko. ikerketa lehendik antzemandako irudikapen
|
batetik
abiatu zuten, alegia, ideia zabalduta zegoen ikasleek ezagutza maila ona izan arren, erabilera murritza zutela. beraz, ikerketarako metodologia kuantitatiboa eta kualitatiboa uztartuz, kale neurketaren metodoa erabiliz, galdetegi soziodemografikoa eta eztabaida saioa eginez bildu dituzte ikerketa datuak, aurreideia hori kontrastean jartzeko. horrela, datu errealak biltzeaz gain, ikasleen ohituret...
|
|
|
Urko Ikardo Enparan – Ikastoletako guraso erdaldunak eta euskararen jarraipena Lapurdiko kostaldean euskarazko murgiltze ereduaren aldeko hautua azaltzeko arrazoi instrumentalek pisu nabarmena dute: elebitasunaren abantaila pragmatikoak azpimarratzen dituztenek zein kultura eta identitate motibazioak bertzeen gainean paratzen dituztenek erabili dizute argudio horiek. agian argudio mota hau nabarmentzea erabilpen estrategiko baten ondorio da; kontua litzateke errepertorio
|
batetik
abiatuta une eta mintzakide jakin baten ezaugarrietara modulatzea gure diskurtsoa. galdekatutako gurasoei jarri dizkieten eragozpenen artean aipagarriak dira euskarazko irakaskuntza lerratze politiko batekin identifikatzen dituztenak. nahiz eta elkarrizketatu ditugun guraso gehienak sozializatuak eta erakarriak izan diren, bikotekideen eta lagunen aldetik, mundu asoziatiboan edo kultur ekitaldiet... haiek ere parte hartu dute aktiboki prozesu horretan (kasares, 2014:
|
|
2018
|
|
|
Pernandoren egia
|
batetik
abiatu naiz, esanez gaur eta hemen hautu bat dela euskaraz bizitzea. Baina euskara hautuarekin lotzeko derrigorraren gaur hori oso luzea da hemen zabal honetan denean.
|
|
|
Kritika, kezka edota ardura sortzen duen egoera
|
batetik
abiaturik, helburua izaten da zerbait hobetzea, alegia, helburu positiboa dago kasu guztietan. Esperientzia guztiek bilatzen dute egungo hutsuneak betetzea edo egungo joerak iraultzea eta, horretarako, paradigma aldatu eta beharrizan horri erantzungo dion dinamika berria sortzea.
|
|
|
Hau da, beraiek, eta beraien artean modu" natural" batean egiten baitute hitanoz. Emakumeen kasuan aldiz, kontzientzia
|
batetik
abiatutako kontua da, eta hiru lau lagunen artekoa. Hau da, hizkuntz araua zuka da emakumeen artean.
|
|
|
Hau da, beraiek, eta beraien artean modu" natural" batean egiten baitute hitanoz. Emakumeen kasuan aldiz, kontzientzia
|
batetik
abiatutako kontua da, eta hiru lau lagunen artekoa. Hau da, hizkuntz araua zuka da emakumeen artean.
|
|
2019
|
|
|
Sarreran aipatu bezala, axioma
|
batetik
abiatu da gogoeta hau: mundu globalizatuak albo kalteak dakarzkio aniztasunari, eta joera horretan kultura eta hizkuntza asko, naturaren hainbat espezie bezala, desagertzeko arriskuan daude.
|
|
|
Axioma
|
batetik
abiatu gara frogatzeke eta hipotesi mailan gelditzen den iritzi bat mahai gaineratzera iristeko:
|
|
2020
|
|
|
Gizarte komunikazioak egun sare sozialen bidez gertatzeaz gain, gure iharduera asko aldi berean datu bihurtzen ari dira (van Dijck 2014). Datuen ekosistemak kudeatzen hasi ginateke hizkuntza irizpide
|
batetik
abiatuta (Calzada; Almirall 2020). Denbora luzean zehar, 2.0 paradigmarekin datuak partekatu ditugu sare sozialetan (Facebook eta Twitterren nagusiki; HPS Eusko Jaurlaritza 2010) eta orain non daude eta zer egiten dute Big Tech multinazional erraldoiek gure datuen historikoekin?
|
|
|
Proiektu guztietatik oraingoz lausoena bada ere, ortzi muga gisa du Behategiak Euskarazko Komunikazioaren Liburu Zuria. Liburu horrek, euskarazko komunikazioaren zein testuinguruaren diagnostiko sakon
|
batetik
abiatuta, hurrengo urteetarako helburuak zehaztu, estrategia definitu eta plan bat osatu luke, egiteko erraldoi horretan zeresana luketen eragile guztiak inplikatuz: komunikabideak (euskara hutsezkoak zein gainerakoak), administrazioak, eta unibertsitateak.
|
|
|
Interes talde hauetako solaskiderik ahalik eta kualifikatuenak identifikatzea eta interlokuzioa hurbilpen dialektiko kritiko
|
batetik
abiatzea izan da proposaturiko hurbilpena.
|
|
|
Interes talde hauetako solaskiderik ahalik eta kualifikatuenak identifikatzea eta interlokuzioa hurbilpen dialektiko kritiko
|
batetik
abiatzea izan da proposaturiko hurbilpena. Ikerketaren helburuen dimentsioari dagokionez, errealitatean bertan eragitea izan da iparrorratza, EP ren egikaritzerako espazio kooperatibo errealen oinarriak eraikiz.
|
|
2021
|
|
|
Izan ere, lehenago tokiko hizkuntzen irakaskuntza hautazkotasun hutsean oinarritzen zen. Desmartxa boluntario
|
batetik
abiatzen zen, eta denen adostasuna behar zuen: guraso, irakasle, eskola eta Estatuko Hezkuntza Ministeritzako funtzionario.
|
|
|
Soziolinguistika tradizionala suposizio
|
batetik
abiatzen da sarri, zeinaren arabera hizkuntza baten eremu ideala mundu guztia hizkuntza berean mintzo den komunitate homogeneoa den, eta horregatik lantzen ditu hizkuntzen kontaktuarekin eta, bereziki, bi hizkuntzen kontaktuarekin lotutako kontzeptu ugari. Gogoratu behar dugu, Uriel Weinreichen Hizkuntzak kontaktuan klasikoan (1968), elebitasuna eleaniztasun modurik ohikoentzat hartzen dela; hots, elebitasuna eta eleaniztasuna fenomeno mota beretzat hartzen dira.
|
|
|
Zaramaga Pilota Elkarteak, ezta ikerketan parte hartu zuten beste kluben testuinguru sozialak ere, ez zuten zerikusirik Wacquantek deskribatu zuen giroarekin; baina, irizpide soziolinguistikoa kontutan hartuz gero, ikerketan aztertutako klubak euskaraz aritzeko espazio zainduak eskaintzen saiatzen zirela antzeman genuen. Euskararen erabileraren aldeko hizkuntza ideologia zehatz
|
batetik
abiatuta, horren aldeko nolabaiteko hizkuntza plangintza bat gauzatzen saiatzen ziren. Gero, kirol erritualaren bidez, solidaritateeta pertenentzia sentimenduak aktibatzen ziren, eta oinarri horietan euskara egoteak kirolari gazteen hizkuntza ohituretan eragina zuelakoan gaude.
|
|
2022
|
|
|
Aurkezpen mezu eredu
|
batetik
abiatuz, mezu ezberdinak erabili ditugu kontaktatu nahi genuen pertsona edo erakundearen arabera. Oro har, gure ikerketa lanaren nondik norakoak eta helburuak azaldu ditugu bertan, elkarrizketa baterako proposamena luzatu zaie eta elkarrizketatik zer lortu nahiko genukeen argitu diegu.
|
|
|
Batetik inkestatzaile batek ordenagailuz lagunduta egindako inkesta telefonikoa (CATI) eta bestetik on line bete beharreko inkesta autoaplikatua (CAWI). CATI edo sistema telefonikoa erabili dugu telefono finkoen zerrenda
|
batetik
abiatuta. On line sistema 18 eta 55 urte arteko internauten panel bat erabilita, modu horretan telefono finkorik ez duen biztanleriara iritsi gara.
|
|
|
Artikulu hau1 hipotesi
|
batetik
abiatzen den proposamen bat da. Funtsean, hizkuntzaren biziberritzeari begira landutako proposamen teoriko metodologiko bat da azalduko dena.
|
|
2023
|
|
|
Huhezira hezkuntza graduak egitera datozen ikasleen inguruan diagnostiko zehatz
|
batetik
abiatzen gara. Ikerlariok identifikatu ditugu honako erronkak (Arratibel et al. 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022):
|