|
2000
|
|
|
Erran dizut, jaun André, zer erranahi berezia izan duten enetzat elizetako kanpaiek, eta nola haien soinu arraiek arraitu izan nauten betidanik eta haien errepika tristeek tristetu eta goibeldu. Eta, hala, jauregiko lizarpean bakarrik nengoèn bertze egun hartan Kempis a irakurtzen ari nintzela, Ur biaingo elizatik zetorren hil kanpai urrunaren hotsak aditu nituen, urbiaindar hil berriren
|
baten
heriotzaren aieru eta seinale: dinnn... dannn...
|
|
2004
|
|
|
Jokoz kanpo. Bezperan bera espiatzera bidali nindutela erran, eta ezezagun
|
baten
heriotzaz hitz egiten zidan?
|
|
2006
|
|
|
Buruko mina dut. Matiasek ere Espainiako morroi
|
baten
heriotzaren berri eman zidan. Ez nuen ezagutzen.
|
|
|
Sekulako istorioak. Noski, nire adinerako, gizon
|
baten
heriotza egina nintzen pistolakada batez. Batzuen ustez, papista errebela zen.
|
|
2007
|
|
|
Teilhard de Chardinek hau zioen adiskide
|
baten
heriotza ezin onarturik: –Le néant n, est pas possible; si c? était le néant, on ne pourrait pas vivre??
|
|
2008
|
|
|
Reginak seinale ontzat zuenak seinale ona behar zuen, zinez, Andaluzian hilabete batzuk egin ondoren itzuli baitzen Madrilera markes jauna, damututa, 1904ko maiatzeko egun haizetsu batean; izan ere, badirudi, batetik, bere grina aseta gero, bolada hartan gertatutako hurbileko
|
baten
heriotzak zer pentsaturik ere emango zion, ziurki?, emazte alabekin egindako iragan aski zoriontsuaren nostalgia nagusitu zitzaiola, kontzientziaren ausikiak garraztua: nola izan naiz hain ergela, apeta huts bategatik nuèn onena txerrien askara botatzeko?; bestetik, kontsul jaunak markes jaunari igorritako gutun bat zegoen tartean, zeinean, estilo ezin minberago batean, aditzera ematen baitzion zertan bukatu ziren Gerardo eta Nataliaren arteko harremanak, markesa anderearen eta kalonje jaunaren erruagatik:
|
|
|
Hil edo bizikoa da herri euskaldunaren biziraupena. Herri
|
baten
heriotza, izateko eta bizitzeko modu eta izaera baten heriotza bera delako, sentitzeko eta identifikatzeko modu baten hondamendia. Horregatik, eta beste arrazoi askorengatik, herri euskaldunaren egungo atakaren aurrean, ezin gara ezkerraren eta eskuinaren arteko interes jokoan galduta ibili.
|
|
|
Hil edo bizikoa da herri euskaldunaren biziraupena. Herri baten heriotza, izateko eta bizitzeko modu eta izaera
|
baten
heriotza bera delako, sentitzeko eta identifikatzeko modu baten hondamendia. Horregatik, eta beste arrazoi askorengatik, herri euskaldunaren egungo atakaren aurrean, ezin gara ezkerraren eta eskuinaren arteko interes jokoan galduta ibili.
|
|
|
Arrainetan negua dena, gizakietan galera da. Galerak zehazten du gure garaia, harreman baten bukaerak, maite dugun pertsona
|
baten
heriotzak.
|
|
|
Reginak seinale ontzat zuenak seinale ona behar zuen, zinez, Andaluzian hilabete batzuk egin ondoren itzuli baitzen Madrilera markes jauna, damututa, 1904ko maiatzeko egun haizetsu batean; izan ere, badirudi, batetik, bere grina aseta gero –bolada hartan gertatutako hurbileko
|
baten
heriotzak zer pentsaturik ere emango zion, ziurki–, emazte alabekin egindako iragan aski zoriontsuaren nostalgia nagusitu zitzaiola, kontzientziaren ausikiak garraztua: nola izan naiz hain ergela, apeta huts bategatik nuèn onena txerrien askara botatzeko?; bestetik, kontsul jaunak markes jaunari igorritako gutun bat zegoen tartean, zeinean, estilo ezin minberago batean, aditzera ematen baitzion zertan bukatu ziren Gerardo eta Nataliaren arteko harremanak, markesa anderearen eta kalonje jaunaren erruagatik:
|
|
2009
|
|
|
Bera zen, bai, bizardunak ikusi zuen itzala. Horrekin nahikoa zela pentsatuko zuen, zalantzarik gabe, harreman sakonik eduki ez genuen morroi
|
baten
heriotza bere horretan uztea hobe zela erabakitzeko.
|
|
|
H ENRIKE Borboikoa bere amaren koroaren heredero bazen, lehenagoko bertze haurride
|
baten
heriotzari zor zion, izen berekoa bera. Vianako printzea munduratu ondotik, bertze mutiko batez erditu zen Joana Albretekoa, Luis Karlos.
|
|
|
– Ordu laurden bateko epaiketa sumarisimoan, besterik gabe, neskatxa
|
baten
heriotza erabaki zuten?.
|
|
2011
|
|
|
Interesgarria, oso. Martak telebistako tertulia arrosetako txori kaka ezagunen
|
baten
heriotzarekin amets egin du; Carlosek moto gidari batek mundiala irabazten duela; eta Nuriak, Davidek urliarekin amodio afera zuela. Ondoren eztabaida latza sortu da, batzuek uste dutelako maite kontu horrek ez duela funtsik ez etorkizunik, besteek ostera aukerak ikusten dizkiote.
|
|
|
–Hizkuntzen iraungitze prozesuetan bi gauza bereizi behar ditugu: batetik, hizkuntza
|
baten
heriotzaz mintzo gara hizkuntza hori darabiltenek hitz egiteari uzten diotenean; bestetik, berriz, genozidioaz mintzo gara dena delako hizkuntzarekin batera komunitate etniko bat erailtzen dutenean, hiztunak hiltzen dituztenean. Amerikaren kolonizazioan bi ekintza modu horiek suma ditzakegu?
|
|
|
–Hizkuntza
|
baten
heriotza inoiz ez da zergatirik gabekoa, sekula ez da hiztunek beraiek nahi izan dutelako gertatzen?. Jesús Tusón, Patrimonio natural, 2009, 51 or.
|
|
|
Gizatalde horiek desagertzean, giza mosaiko unibertsalaren hizkuntza, kultura eta identitate aniztasunak ere galdu egiten dira. Hizkuntz komunitate
|
baten
heriotza, izatez, giza aniztasunari itxitako ate bat da. Ez dezagun, bada, aniztasunaren auzi hau zabarkeriaz erabili: esate baterako, ez dezagun mestizaiarekin nahasi.
|
|
|
–Hizkuntza edo kultura baten galera pairatzea norberaren edo beste
|
baten
heriotzaren ondorioz pairatzen dugun oinazearen oso antzekoa da? .
|
|
|
Batzuek hiztun herri
|
baten
heriotza ikusten dugun lekuan, bestetzuek loraldia dakusate. Okzitanieraren egoeraz mintzo zaigu Claude Labandese, Per Noste literatura aldizkariko arduraduna:
|
|
|
ez dago inolako Greenpeace, ez ADENArik, ezta ICONAren antzeko deusik ere; nazioartean ez dago inolako mugimendurik hizkuntzak heriotzatik begiratzeko. (?) Izan ere, batez bestekoan, esatea gogorra bada ere, balea
|
baten
heriotzak edo akain espezie baten desagerpenak nahigabe sakon handiagoa eragiten du Amazonas edo Kalahariko tribu ilun baten suntsitzeak baino; eta ez naiz, jakina, hizkuntzazko eta kulturazko suntsipenaz soilik ari?. Enrique Bernárdez, ¿ Qué son las lenguas?
|
|
|
Fededunak eta ateoak. Hortixetik, bada, esan liteke batzarkide
|
baten
heriotzak denak berdintzen gaituela, denak berdinak garela tristeziaren malda laiotzak igotzerako orduan.
|
|
2012
|
|
|
Elkarrizketa kazetari bakarrak egitea eskatu zuen Ainhoak, eta onartu egin zioten. Itxura serioa eman nahi omen zuten; azken finean, gizaki
|
baten
heriotza bortitzaz ariko ziren. Ez zuten zirkurik nahi.
|
|
2013
|
|
|
Nerabezaroan arrotz sentitzen hasi ziren gurasoen herrian, tokiz kanpo, frantsesegi, eta geroz eta epe laburreragoko eta geroz eta tarte zabalagoa utziz itzultzen ziren. Harreman berezia izan zuten osabaren
|
baten
heriotzan, Faïza lehengusinaren ezkontzan. Aitona amonek ez dituzte Nadiaren seme alabak ezagutu oraindik.
|
|
2014
|
|
|
Drastikoago, heriotzak denok berdintzen gaituela esan ohi da. Berdin dela pentsatuko al dugu frantses
|
baten
heriotza eta beltz inzibilizatu baten heriotza? –(?) Le barbare se possède peu et a, en effet, infiniment moins de valeur que l, homme civilisé.
|
|
|
Drastikoago, heriotzak denok berdintzen gaituela esan ohi da. Berdin dela pentsatuko al dugu frantses baten heriotza eta beltz inzibilizatu
|
baten
heriotza? –(?) Le barbare se possède peu et a, en effet, infiniment moins de valeur que l, homme civilisé.
|
|
|
artikuluan) 1000 Konkista edo oinordego eskubidearen zentzugabeaz ari da. Ez dago eskubiderik printze
|
baten
heriotzan edo gerra baten amaieran herrialde batzuk erresuma batetik bestera hara hona trukatzeko, beraiek nahi ez badute. Julien Bendak oin ohar hau gehitu dio edizioari:
|
|
2015
|
|
|
erantzun du, eta lanari ekin dio. Burezurra begi eta guzti lepo gainetik agerian zegoela, labana erabili du, atzera, zintzurra mozteko eta burezurra gorputzetik banatzeko; gero astindu egin du eta lurraren kontra kolpatu burmuinak ateratzeko; begiak geratu dira oraindik dindilizka, eta labanaren punta sartuta, begiok atera ditu, lurrera bota eta botaren puntarekin ondo zapaldu; begi globoen eztanda entzun dut,, blaust?, eta anaia
|
baten
heriotza bezain zirrara mingarria sentitu dut, goitik behera. Azkenean, aldean jantzita eduki dugun, bueno, gizonak eduki duen alkandora erantzi eta burezurra igurtzi du, ondo zuritu arte.
|
|
2016
|
|
|
erantsi behar zaio(...) bi hildakoen eskandalo historiko horrek, ez du herrian (aparato politikoetatik ez genuen deusik espero; eta pozgarri izan zaigu EAren jokabide parlamentarioa, basamortu betean) erantzun harrigarriegirik lortu. . Pakto, koen kanpaña lotsagalduaren ondorioz, jende gehiegik eutsi dio lanari;, violento, ei jokoa ez egitekotan(...) Baina herri honetan orain dela urte batzu gertatzen ari den eskandalo eta traizio ilara azkengabean, besterik espero zitekeen komisarian gizaseme bat eta emakume
|
baten
heriotza asaldagarrien ondoren? (...) Herri hau, honenbeste zafrada eta ostikoren ondoren, anestesiak zurrunduta dago.
|
|
|
Baina, noski, heriotzaren gaira garamatza bueltan gogoeta horrek, zeren eta zer gertatuko da uneren batean, arrazoia edozein dela ere, On Kixote ren irakurketa jarrai eta global hori eteten bada? Zein da fikzio
|
baten
heriotzaren probabilitate estatistiko zehatza?
|
|
2017
|
|
|
Azkenean, nobela dibertigarri baten gora eta behera eta peripezia guztien hondarrean, teniente ateistak harrapatu eta hil egiten duenean, ez da santu baten martirio santua, ororen buruko graziaren garaipena: moxkor errukarri
|
baten
heriotza miserablea besterik ez da berriro; ordea, bere buruaz ahazturik, gaixoei eta hilzorian zeudenei ezkutuka sakramentuak eramatearren irabazia! Zeinek eta, berak hainbeste lagundutako judas batek saldu du.
|
|
|
bere geroa, etxaldearen segida, emakumeekiko segurtasun eza... Krisi garaietan lehertu ohi dira estalirik dauden arazoak, era berean, etxeko seme
|
baten
heriotzak agerian jarriko ditu belaunaldien arteko teinkak: gorpua non beilatu, nola ehortzi...
|
|
|
Krisi garaietan lehertu ohi dira estalirik dauden arazoak; era berean, etxeko seme
|
baten
heriotzak agerian jarriko ditu belaunaldien arteko teinkak: gorpua non beilatu, nola ehortzi...
|
|
|
–Bi anaien izenak eman, baina
|
baten
heriotzaren data ezkutatzen saiatu? –Asiainek burua astindu zuen– Ez dut garbi ikusten.
|
|
|
zure lagunaren kontra egindako basakeriak ala zure hitz egiteko erak –kezkatu da Paula– Negargarria iruditzen zait tamaina horretako desgrazia bati buruz hain modu naturalean berba egitea. Ez zara ipuin bat kontatzen ari, Luken, adiskide
|
baten
heriotzari buruz ari zara! Benetan esango didazu, halako astakeria egin eta gero, gau horretan lo egiteko kapaza izan zinela?
|
|
2018
|
|
|
Dena den, honako hau bai, hau esan zuen Filmerrek: . Aitak eta semeak besterik ez dagoen lekuan, seme bakar batek ere ezin du aita auzitan jarri anaia
|
baten
heriotzagatik?.
|
|
|
aldarrikatzen genuen keinu atsekabetu ustel batekin. Eta laster gauza bera esaten genuen kalean edo landan, gurasoekin paseatzera edo txangoan ateratzen ginenean, uso, arratoi edo beste edozein piztiaren hilotzarekin topatzen baginen, edo telebista ikustean, dokumentaletan edo filmetan, animalia
|
baten
heriotza erreal zein antzeztuaren lekuko suertatzen ginenean. –Begira, horrek ere ihes egin du?.
|
|
2019
|
|
|
–Marie Darrieussecqek Tom hil da nobela idatzi zuenean, plagioaz akusatu zuen Camille Laurens idazleak; bere Phillipe nobela autobiografikoan oinarrituta zegoela zioen. Ama baten ikuspegitik kontatzen da bietan seme
|
baten
heriotzaren istorioa, eta horrek dakartzan mina eta sufrimendua Darrieussecqek lortutako zehaztasunez transmititzea ezinezkoa zela zioen Laurensek, aurrez halako esperientziarik bizi izan gabe. Idazleak bere nobeletako protagonisten bizitzak osatzeko, esperientzia errealik demostratzeko beharrik ez zuela erantzun zion Darrieussecqek.
|
|
|
Ez du horrek inor harritu behar, XIX. mendea ere nahikoa berandu bukatu zen, Sarajevon, artxiduke
|
baten
heriotzarekin batera. Baina ordukoan, aurreko mendea amaitzearekin batera, hurrengoa hasi zen.
|
|
|
Azken heriotza honek zer pentsa eman dit: azken hiztunekin goibeltzen gara, baina hizkuntza
|
baten
heriotza, beharbada, azken aurreko hiztuna hiltzen denean genuke egiaztatu, bizirik dirauen bakarra norekin hitz egin gabe gelditzen denean. Solaskide posiblea ingurukoa bazuen eta begiko bazuen, betiere.
|
|
|
zela, Nancy jeloskor jarri zitzaien koinatuari eta etortzekoa zen haurrari; ezin eraman zuen sekretuak ezkutatzen zaizkion haur baten gisan tratatua izatea ostera ere. ...tzea nahi izan zuen; ebakuntza ondo atera zen, baina Nancyk aztoramendu izugarri bat izan zuen ospitalean egon bitartean; sesio bortitzak izan zituen haurtzainarekin, ezin baitzuen ikusi ere egin; doktorea seduzitzen saiatu zen, hitzorduak jartzen zizkion, probokatzen ibiltzen zen eta, nerbio krisien bitartez, exijitzen zion emakume bat bezala trata zezala; bere buruari leporatzen zion anaia txiki
|
baten
heriotza, urte batzuk lehenago gertatua, eta, batez ere, seguru zegoen ez ziotela kendu apendizea, eskalpelo bat ahaztuta utzi ziotela urdailean: izpiez begiratzea nahi zuen, penike bat irentsi zuen aitzakia faltsuaz.
|
|
|
Alabaina, saiakera hark inolako eraginik izan ez zuela ikustean, laugarren biktima erailtzea erabaki zuen. Zer hoberik ontziolako zure lagun
|
baten
heriotza baino, zu kontu honetan nahasiago sentitzeko eta Pasaiara itzuli eta ikertzen jarraitzeko?
|
|
2020
|
|
|
–Baina hori ez da norbait hiltzea desiratzea. Iraganean zendu zen pertsona
|
baten
heriotzak ekarritako ondorioak gustuko dituzu, besterik ez.
|
|
|
Sala mancatik urrundu ahala arriskutik urruntzen ginela sentitzen genuen. Idazle
|
baten
heriotza beren gain erortzeko arriskua zuten haiek eta ez ziren ausartuko gure kontra auzitara jotzen. Are gutxiago Leirek klubetik Salamancara bidean egindako argazkiek gure kontra ere auto berbera erabili zutela frogatzen zutenean.
|
|
|
Jaioterria utzi eta luzaroan ez zuen haren berririk izan, harik eta, egun batean, egunkari batean ikusi zuen arte: hirugarren gradua eskuratu ostean, Iruñeko espetxera itzuli nahi ez eta bere buruaz beste egin zuen gazte intsumiso
|
baten
heriotza jasotzen zuen albisteak. Mikel zen gazte antimilitarista haren abokatua.
|
|
|
Depresioa? Ingurukoren
|
baten
heriotza?
|
|
|
Langile
|
baten
heriotzatik hamar urtera
|
|
2021
|
|
|
Hildakoaren objektuak zakarrontzira joaten dira oinordekorik aurkitu ezean, eta sarritan gertatzen da hori. Kasuistika zabala da; bi urte pasa ziren, adibidez, gizon
|
baten
heriotzaz jabetzeko. Fakturak helbideraturik zituen banketxean, eta epe luzean ez zen egon hura bilatzeko inolako arrazoirik.
|
|
|
Bere anaia inperialaren heriotzak hutsune bat eragin beharrean, kezka handi batekin noraezean utzi duela ematen du. Nola utzi zaitzake anaia
|
baten
heriotzak hain umezurtz. Elizaren albo batera eraman nau.
|
|
2022
|
|
|
Prentsa ere ez da falta. Lankide
|
baten
heriotzak dozena bat hedabideren interesa piztu du. Hilobien artean kokatu den argazkilariren bat salbu, gainerakoak eremua babesten duen burdin hesiaren bestaldean daude.
|
|
|
Etxeko istorio bati tira eginda sortu du egileak, istorio honetako protagonistetako bat bihurtuta, antzezlan bat: emakume ezkonberri
|
baten
heriotza tragikoaren pasadizoa. Egileak, ordea, komediaren eta ironiaren arintasuna baliatuz jakin du gaiari gaurkotasuna ematen orain ia ehun urte gertatutako pasadizoari.
|
|
2023
|
|
|
Finean, ekosistema bat osatzen du balea batek erortzen den orotan; bere gorpuzkiek berrogeita hamar eta hirurogeita hamabost urtean zehar eman diezaiokete jaten organismo komunitate oso bati, han beheko osinean, non nekez aurki daitekeen jatekorik. Baleen hilotzetan baino bizi ez diren espezieak omen daude, beste inon aurki ezin daitezkeenak balea
|
baten
heriotzan ez baldin bada. Eta hori horrela, heriotza eta hondaleetako iluna baino ez dagoen lekuetan bizitza jaio egiten da whale fall komunitatearentzat; biziak baduelako gertatzerik ozeanoaren barrunbeetan ere.
|