|
2000
|
|
|
Hauek batzuk besterik ez dira, baina nahikoak. Hortaz, fonema, berez ekoiztu etauler daitekeena da, beste soinu
|
baten
aldaera ez dena, entzulearen ustez esaleakekoiztu nahi zuen soinu ideala.
|
|
2005
|
|
|
Gaia herbera edo bederen idurikoa, lehen neurtitza adibidez, hitz
|
baten
aldaera bakarrik dauka guziz 1 zahar eta bi kantuak konparatuz ez da dudarik Dibarrart izan zela Iurretako kantuaren egilea eta, aldaketa zenbait eginik, aurkeztu zuela kantu bera Donibane Lohizunen 1894an.
|
|
|
Pertsona bat, leku eta denbora jakin batean existitzen den gizakia, ez da humanitate orokor
|
baten
aldaera sinplea eta ez dago ere bere ezaugarri historikoetan aldez aurretik zehaztuta. Gizabanakoak, hain zuzen izaera indibiduala duelako, era berri batean gauzatzen eta aurkezten du gizadia eta, honengatik, balio ordezkaezina du.
|
|
2007
|
|
|
Ados. Baina, esan dudanbezala, Modernitatearen kontaera nagusi
|
baten
aldaera apala baino ez. Eta hori berorida ukatu behar dena euskal identitate ez subordinatuaren kontaera ukatzen denean.
|
|
|
Azterketa horretan, bularreko minbizia sortzeko arriskuarekin zerikusia izan zezaketen bederatzi generen aldaerak aztertu ziren. Hala egiaztatu zen gene
|
baten
aldaera bakarra, Caspasa 8, zela minbiziarekin lotura “esanguratsua” zuena. “Gene hori da gaur egun ezagutzen ez diren suszeptibilitate gene batzuen artean ebidentzia sendoekin identifikatzen den lehena.
|
|
2008
|
|
|
Euskalkia aintzat hartu eta landu nahi duen proiektu batean ezin dugu ahantzi eskolan erabili beharreko materialean egin liratekeen egokitzapenak. Gehienean, material didaktikoa hizkuntza eredu
|
baten
aldaera formalean egiten da, eta praktikan, sarritan, testu-liburua bihurtzen da eskolako curriculuma.
|
|
2010
|
|
|
Ipuin horiek irakurriz gero, nabaria da asko eta asko istorio bakar
|
baten
aldaerak izaten direla. Kontua da non topa daitezkeen jatorrizko istorioak.
|
|
2011
|
|
|
Bi pertsonek bakoitzak bere «hizkuntzan» jardunda, elkar ulertzen ez badute, esan liteke hizkuntza ezberdinetan ari direla. Bestela, bata bestearen aldaera direla, edo biak hirugarren hizkuntza
|
baten
aldaerak direla. Baina irizpide hau ere korapilatsua izan liteke.
|
|
|
nederlandera hizkuntza den ala ez erabakitzeko orduan, adibidez, ez da gauza bera pertsona batek beste hizkuntza indoeuropar batzuk jakitea (daniera, ingelesa, alemanera, latina?) ala soilik, adibidez, suediera jakitea. Azken horrentzat nederlandera hizkuntza izango da, baina agian, hizkuntza indoeuropar gehiago egiten dituenak ez du hain garbi izango nederlandera hizkuntza bat den ala berak egiten dituen beste hizkuntzetako
|
baten
aldaera bat.
|
|
|
Hizkuntza asko egoteak erakusten du gizakiaren hizkuntza gaitasuna oso malgua dela eta itxura ezberdina hartu duela historiaren joan etorrian Lurreko txoko batzuetan eta besteetan. Ikuspuntu tipologikotik erabat aberasgarria da fenomeno
|
baten
aldaerak ugariak direnean horiek guztiak gordetzea. Fenomeno orokorra bera hobeto ulertzeko ezinbestekoa da aldaeren ezagutza.
|
|
|
Baina lehendabizi hizkuntza kopuruak zehaztearen zailtasunez jardungo dugu. Batek pentsa lezakeenaren kontra, beti ez baita erraza hiztun talde batek egiten duena hizkuntza bat ala hizkuntza
|
baten
aldaera soila den zehaztea. Behin zailtasun hauen berri emanda, munduko eta Europako hizkuntza kopuruak eta hizkuntzen hiztun kopuruak aurkezten dira.
|
|
|
Fishmanen definizioan, bi barietate baino gehiago egon daitezke egoera diglosiko batean (bi, hiru...); eta, gainera, hizkuntza
|
baten
aldaerak ez ezik hizkuntza ezberdinak ere aurkitu daitezke egoera diglosiko baten banaketa funtzionalean:
|
|
2015
|
|
|
Etxebarria, I., 1992,« Herri ipuin
|
baten
aldaerak eta azterketa», Euskera, 37 (2 aldia), 507
|
|
|
1 Irudia: Erritu bitxi
|
baten
aldaeren banaketa geografikoa
|
|
|
Olentzero Santa Klausekin fusionatu zaigu". Anomalia eta diferentziaren arteko tirabiran dago, alabaina, Olentzeroren biziraupena, anomalia izatea galduko balu, Identitate (estatal edo global)
|
baten
aldaera azalekora mugatuko litzateke. Anomalia den bitartean, diferentzia gisa eduki dezakeen eginkizun normalizatuari bestelako bizitasun eta zentzuz egingo dio aurre.
|
|
2016
|
|
|
Gene
|
baten
aldaera.
|
|
|
Egia esan, hizkuntza kopuruari buruzko desadostasunak ulergarriak dira, kontuan hartzen badugu, askotan, zaila dela zehaztea hizkuntza
|
baten
aldaera bat hizkuntza den edo dialek toa. Beste era batera esanda:
|
|
|
Ikusten den bezala, ez da erraza zehaztea hizkuntza
|
baten
aldaera bat hizkuntza den edo dialektoa. Gainera, hizkuntzalarien irizpideen aurka edota gainetik, arrazoi historikoak, politikoak eta sozialak daude sarritan aldaera bat hizkuntza gisa hartzeko.
|
|
2017
|
|
|
Gene
|
baten
aldaera.
|
|
|
Euskara batua definitzeko garaian, zenbait maila daude: batetik, denok ezagutzen dugun batua (ikastetxean ikasten duguna), eta, bestetik, euskalki
|
baten
aldaera batua. Euskalki jakin baten aldaera estandarra da azken hori, euskalki beraren aldaera ugariak molde batean finkatzeko sortua.
|
|
|
batetik, denok ezagutzen dugun batua (ikastetxean ikasten duguna), eta, bestetik, euskalki baten aldaera batua. Euskalki jakin
|
baten
aldaera estandarra da azken hori, euskalki beraren aldaera ugariak molde batean finkatzeko sortua. Hona hemen horren adibidea:
|
|
|
(6) Euskalterm: Sare sozialen edo posta elektronikoaren bidez hedapen zabal eta lasterra duen umorezko mezu sinplea; gehienetan, jatorrizko irudi, bideo edo testu
|
baten
aldaera satirikoa behin eta berriz eginez transmititzen da.
|
|
2019
|
|
|
Esana dago landare askotan eta behe animalia batzuetan, hala nola moluskuetan, gametoen espezifikazioak ez dakarrela ezinbestean banakoena, zeren haietako bakoitzak obuluak eta espermatozoideak sortzen baititu aldi berean. Sexuak bereizten direnean ere, ez dago haien artean ezin iraganezko mugarik, espezieak bereizten dituzten mugen tankerakorik; gametoak jatorrizko ehun bereizigabe batetik abiaturik definitzen diren bezala, arrak eta emeak ere oinarri komun
|
baten
aldaerak dira. Animalia batzuetan, kasurik tipikoena bonellia da?, enbrioia sexugabea da hasieran, eta, gero, garapenaren gorabeherek moldatzen diote sexualitatea.
|
|
|
Isotopo egonkorrak erradioaktiboak ez diren elementu kimiko jakin
|
baten
aldaerak dira, protoi kopuru bera eta neutroi kopuru ezberdina dutenak, masa atomiko ezberdina beraz.Oxigenoak hiru isotopo egonkor ditu (16O, 17O eta 18O) eta hidrogenoak bi fH eta 2H [edo D]). Ondorioz, ur molekularen (H2O) bederatzi konfigurazio isotopiko daude. Uretako oxigenoarenkonposizio isotopikoa, isotopo astunaren eta arinaren arteko proportzioa bezala adierazten da (18O/ 16O), konposizio ezaguna duen lagin estandar batekin alderatuz (Vienna Standard MeanOcean Water [VSMOW]).
|
|
|
Carasatorreren liburutik6 hartuak, bereiz daitezke Sakana aldean: Aldoya (Olazti 1881), Alduia (Olazti 1618), Aldaya7 (Etxeberri 1578), beharbada hasierako alda oki, alda egi
|
baten
aldaerak. Gainera, Aldagoity, ‘cerro llamado’ Aldagoiti (Altsasu 1636 eta 1713), Aldagoyena (Ergoiena 1637), alde batetik. Bestetik, Aldabea (Iriberri 1563), Aldapea (Uharte 1606), Aldaba (Lakuntza urte inguruan eta 1620an), Aldapa (Etxarren 1596).
|
|
|
ESANAHIA. Leku izen
|
baten
aldaeren artean, zaharrenak esanahitik gertuago izaten ohi dira.
|
|
|
Koch eta Hercusen ideietan inspiraturiko ikerketa zabala geure beharretara egokiturik, onuragarri izan liteke hitz jakin
|
baten
aldaerak soilik erkatu beharrean hitz horren familia osoa kognatu argi zein ilunagoak ere erabiliaz aztertzea, askoz aukera gehiago baikenuke forma bakoitzaren eta familia osoen fonologia, morfologia edo semantika nahiz beren hedadura zaharra asmatzeko, dela sisteman, dela hizkuntzaren geografian.
|
|
|
Ahaidetasun horretatik haratago eraman du Fishmanek (1967) diglosiaren ideia, hizkuntzen artean ere diglosia egon zitekeela azalduz. Harrezkero, hizkuntza
|
baten
aldaeren arteko diglosia endodiglosia izendatu izan da eta hizkuntza desberdin biren arteko diglosia, exodiglosia (Zalbide, 2011: 84). 5
|
|
2020
|
|
|
Hiztun komunitatearen errealitateak, hiztunen ideologiak eta abar, hiztunengan jarrera batzuk ala beste batzuk izatea ekarriko du eta horrek, zalantzarik gabe, eragin zuzena izango du hiztunen jardueran, hizkuntza bat ala bestea hautatzean, hizkuntza
|
baten
aldaera bat ala besta erabiltzean. (Joly eta Uranga, 2010:
|
|
|
Hizkuntza bat estandarizatzeko lehen fasea; hizkuntza barietate bat edo barietate multzo jakin bat estandarizazioa egiteko oinarri gisa hobestea. Hizkuntza jakin
|
baten
aldaera bakarra aukeratzeari hautatze monozentriko esaten zaio. Aldaera bateko baino gehiagotako ezaugarriak, elementuak hartzeari, berriz, hautatze polizentriko.
|
|
|
Hizkuntza bat estandarizatzeko lehen fasea; hizkuntza barietate bat edo barietate multzo jakin bat estandarizazioa egiteko oinarri gisa hobestea. Hizkuntza jakin
|
baten
aldaera bakarra aukeratzeari hautatze monozentriko esaten zaio. Aldaera bateko baino gehiagotako ezaugarriak, elementuak hartzeari, berriz, hautatze polizentriko.
|
|
|
" Aurkitu duzu aleph bat", esaten zidan Karmelek antzeko jarreran gogortuta harrapatzen ninduenetan. Beharbada lerroren
|
baten
aldaera bat bururatzen ari zitzaion, beharbada Olcozek ere bazen aleph ehiztari. Hatz muturrez jotzen zuen paper piloa, isiltasunaren balizko erritmoari segituz bezala.
|
|
2021
|
|
|
Halaber, ikerketak kontuan hartzen du, immigrazioko biztanleek harrera gizartean izan ohi duten integrazioan, aparteko eragina izan ohi dutela ondorengo ezaugarriek: 1) harrera gizartean komunikazio hizkuntza bakarra edo bi dauden, 2) hizkuntza
|
baten
aldaera bakar bat edo gehiago erabiltzen diren, 3) etorkinek komunikazio hizkuntza edo
|
|
2023
|
|
|
Izan ere, udalak hiru proiekturako aukerak aurkeztu zizkien bizilagunei, horietatik bat aukera zezaten. Onartu zena, baina, horietako
|
baten
aldaera da, bizilagunek egindako ekarpenak gehitu baitizkiote.
|
|
|
Oso ona zen puzzleak osatzen eta izugarri gustatzen zitzaion koloretako piezekin zerbait eraiki behar hori. Batzuetan egongelako alfonbra gainean eserita utzi eta, handik hamar minutura, Frank Gehry horren lan bitxi
|
baten
aldaera oraindik bitxiagoa zeukan eraikia. Alboetara hazita, gorantz lodiago toki batzuetan, zabalagoa besteetan.
|