|
2001
|
|
|
Aisialdia, liburugintza, ume gazteen euskalduntzea, nagusien euskalduntzea, normalizaziorako erakundeak... den dena ukitzen du erasoak. Gogoratu kanpamentu
|
bateko
ume erdaldun baten motxilan zeuden harriekin hasi zela kontua. Harrezkero euskalgintza sareko hari guztien kontrako harriak bota izan dira.
|
|
2005
|
|
|
Bai, arreba zaharrenak, Anitak, kontatu izan dit, urte
|
bateko
umea nintzela, zapi artean ondo bilduta, Pepein baserrira eramaten ninduela abioien eta kanoien bonbetatik babesean egoteko.
|
|
2006
|
|
|
Laburki esanda, umegintzagizartetik ateratzen du, indibiduo isolatu konkretu batzuen eskuetan uzten du, etaez da kontuan hartzen gizartearen funtzio beharrezkoa dela umeak haztea. Horrelaikusita, garai
|
bateko
ume zainketa kolektiboak desagertzen dira, eta instituzioetatikhazkuntza posible egiten duten legediak edo zerbitzuak gurasoei edo, zehazkiagoesanda, amei zuzendutako, laguntza, moduan dira planteatuak gizartearenikuspegitik.
|
|
|
trantsizio garaiko langile mugimenduez, familia erdaldun
|
bateko
umea
|
|
2007
|
|
|
Jakin badakigu kirol horiek guztiak eguneango lanetik sortuak direna. Jakin badakigu itsas inguruko herri
|
bateko
umeak badakiela zertan
|
|
2008
|
|
|
–Ederki, gehitu zuen handik pixka batera, denei botikak eman eta bakoitzak agindutakoa hartua zuenean, umiltasun benetan barregarriz, gehiago pobreentzako eskola
|
bateko
umeak bezala matxinatu eta pirata odolzaleak bezala baino; ederki, bete dugu gaurkoa. Eta orain hizketaldi bat izan nahi nuke mutil horrekin, mesedez.
|
|
2009
|
|
|
Eskolako zereginak osagarriak izaten ziren, eta gehienentzat irakurri, idatzi eta kalkulu aritmetikoa ikastera mugatzen zen. Herri edo auzune
|
bateko
umerik gehienak batzen zituen herri eskolak. Jatabeko kasuan, beste herri askotan legez, alboerrietako eskolak parajeago zeudenez, batzuk beste eskola batzuetara joaten ziren arren.
|
|
|
Burdinaz, gomaz eta beste hainbat lehengairekin egiten zituzten jostailuak bertan. Sasoi
|
bateko
umeentzat jostailuak edukitzeko aukera askoz handiagoa ekarri zuen herrian errementaria eta sutegia egoteak.
|
|
|
Eskola
|
bateko
umeek kontserbak jan zituzten.
|
|
|
Gastuak baloratzeko garaian testuingurua aztertu behar dela esan zuen foru diputatuak. Ez da gauza bera otordu bat eskaintzea Ameriketako Estatu Batuetako enbaxadoreari edo eskola
|
bateko
umeei. Gastuak garrantziaren arabera neurtu behar dira.
|
|
|
Eskola
|
bateko
umeek kontserbak jan zituzten.
|
|
2010
|
|
|
Astelehen honetako dokumentalean Britainia Handian eta Hego Korean barrena murgilduko da galdera hauen erantzunen bila. Inglaterrako eskola
|
bateko
umeei motxilatan dauzkaten teknologia aparatuak ateratzeko eskatuko die: denetarik dute, baina garai bateko tokadiskoa ez dute ezagutzen.
|
|
|
Gorrotxategik, han, gutxi gorabehera Amelia Baldeóni lau hilabete lehenago zuzendutako eskutitzean agertutako zalantzak berretsi zituen. Gilen taldeak aurkeztutako hipotesiak, alegia pedagogo egiptoar bat iritsi zela Veleiara bertako familia aberats
|
bateko
umeei klaseak ematera, eta ikasleek zeramika pusketan idatzi zituztela eskola ordu haiekin lotutako ohar edo ariketak,, ahulune handiak, zituela esan zuen Gorrotxategik.
|
|
|
ENRI. Ba eskola
|
bateko
ume asko gaixotu omen zituen.
|
|
|
Jakina, Al Zaidik Bushen burura botatako zapataren erreplika handitua da. Ausardiaren sinboloa du izenburu, eta Al Amirik umezurztegi
|
bateko
umeekin batera eraiki zuen 2009ko urtarrilean, bere herrialdearen egoeran mugimendu xume batek adierazten zuen adorea erakutsi nahian. Hori dela eta, piezak egun bakarra iraun zuen suntsitua izan aurretik, eta egun Parisko arte zentrorik chicenean berreraiki egin da.
|
|
2011
|
|
|
Umea loak hartzeko, kumeari zibizabuan eragitea eta kantetea izaten ziran biderik zuzenenak. Hara hemen aldi
|
bateko
ume kanten eredu bat edo beste:
|
|
|
Gu berrogeiok, gutariko batek irakurten eban Biblia atal bat entzuten gengozan, gero, jarraian, irakasleak azalpena emoteko. Bat batean, hango" ikastola"
|
bateko
ume aldra handia agertu zan, zalaparta hutsean. Jakina!
|
|
|
–Zer esan nahi du zehatz mehatz hizkuntza bat arriskupean dagoela esateak? Oro har, komunitate
|
bateko
umeek aurrekoengandik hizkuntzaren transmisioa gutxien gutxienez% 30ean bereganatzen ez baldin badute, hizkuntza horren zoria arriskupekoa dela berretsi behar genuke. Haur gazteen hizkuntza erabilera ez baldin bada maila horretara heltzen, izan ere, horrek esan nahi du gero eta ume eta gaztetxo gehiagok hautatuko duela beste hizkuntza bat, eta, ondorioz, badakigu dinamika soziolinguistiko horrek erreka joko duela ezarian ezarian?
|
|
|
Gutxiengo jakin
|
bateko
umeek nahiz populazio indigenetako umeek beren bizitza kultural propioa edukitzeko, beren erlijio berezia praktikatzeko eta beren hizkuntza propioa erabiltzeko eskubidea dute.
|
|
2012
|
|
|
Urte
|
bateko
umeak masturbatu egiten direla diote sexologoek, baita guraso askok ere, eurek ikusita. Bizitzaren pilpira guregan txertatzen den unean loratu da sexuaren lurrina ere, hil arte itzaliko ez dena.
|
|
|
Erremedioa, Gandhiren begietan, bikoitza zen: batetik, beren arteko batasuna bultzatzea, hots, haiei ulertaraztea denak direla aberri bakar
|
bateko
umeak eta bat eginda egon behar dutela, eta bestetik, beren identitate nazionalari uko ez egiten erakustea, bereziki, beren hizkuntzei eta erlijioei eustea.
|
|
|
Metaforatxo batekin azalduta, hitz haiek ere txorien arrautzak habian bezain goxo ezarri ziren bere bihotzean. Ordu arte, bere berezitasun bakarra etxe pobre
|
bateko
umea izatea zen, amarik ez zuena bera jaio eta segituan hil zelako. Eta, bat batean, Napoleonen guardiako fusilari hoberenen parekoa izango zela iragartzen zion erretoreak!
|
|
2013
|
|
|
Eta konexio berezi hori da Gee k zakurrak irakasle gisa (edo maisu bipedoaren laguntzaile gisa) geletan duen zeregina balioesteko egin duena. Irakasle irakasleek eskolaurreko ikasgela
|
bateko
umeei lagundu zieten, eskatu zitzaizkien lanetan hobeto kontzentratzen. Haurrek irudi batzuk sailkatu behar zituzten, marrazkiek uretako animaliak erakusten zituzten edo, aldiz, lurrekoak.
|
|
2014
|
|
|
Azal dezagun adibide batekin: inguru euskaldun
|
bateko
umeek eskualde burua den herrian dagoen kiroldegira jo balute eta bertako zerbitzua erdalduna balitz, lehentasuna izan lezake kiroldegia arnasgune soziofuntzional izateko ahalegina egiteak.
|
|
|
Tennesseeko herri
|
bateko
ume pobrea izana zen, hala esan zuen, hain pobrea non berea baitzen kale osoan familia zuri bakarra. Ez zuen gogoan ume zuririk, baina ezinbestean baziren haren uberan zebiltzan dozena bat haur beltz; haren irudimenaren bizitasunak atoian zeramatzan jarraitzaile sutsuak ziren, eta hamaika istilutan sartzen eta hamaika istilutatik ateratzen zituen beti.
|
|
|
Baina garai
|
bateko
umeentzat entretenigarria zen etxeazpietan olgetan ibiltzea.Asketan zeritzen jokoan ematen zituzten makina batitsasbehera.Izan ere, asken antzekoak sortzen ziren azpian, eta jokoaren grazia zen etxearen alde batetik besteraalbait azkarren igarotzea, opari desatseginekin topo egin gabe bidean.
|
|
|
Ikusmenaren argitasuna, ikusmenaren zorroztasuna deritzona, argi eta garbi bereiz daitekeen patroirik txikiena da. Jaioberriek eta hilabete
|
bateko
umeek 7 metrora arteko objektuak bereizten dituzte, eta heldu arruntek, berriz, 70etik 140 metrora. Handik urtebetera, haurtxoen ikusmenaren zorroztasuna heldu batena bezalakoa da (Kellman eta Arteberry, 1998).
|
|
|
Jaioberriek kolore gutxi bereizten dituzte. Hilabete
|
bateko
umeek, ordea, badakite urdina eta grisa bereizten, eta horrek esan nahi du uhin laburreko zirkuitua funtzionatzen ari dela. Hiru eta lau hilabeteetan, helduen antzera hautematen dituzte koloreak, nahiz eta beren ikusmen zorroztasuna erabat garatua ez egon.
|
|
2015
|
|
|
Garai
|
bateko
umeok gorroto genuen argazkilariarengana joatea. Sendagileak eta haginlariak bezala, ile moztaileak bezala, zuriz jantzita hartzen zintuen hark ere.
|
|
|
Mendeko hizkuntza
|
bateko
ume elebidun orok asmo eta nahi gabe ere ikasi behar du norekin eta noiz erabili behar dituen dakizkien mintzoak. Hizkuntza horiek neurri handi batean harreman kodeak direlako, eta hori direnez," sozialki paratuta" daude, egoera jakin batzuei loturik.
|
|
2017
|
|
|
Freud, Marcuse, Wilhelm Reich,, aspertuta gaude, egia esan, esplikazioekin. Gu edozer gauzarentzat esplikazioa badaukan kultura
|
bateko
umeak gara. Beraz, hemen ez da ezer esplikatzea xerkatuko.
|
|
|
Gehiegi zen hau, baina erietxe
|
bateko
ume gaixo baten antza hartu nion neure buruari, nire desesperazioa arrazoi barik handituz. Eta desesperatzeko zein arrazoi neukan nik bada!
|
|
|
liburuaren ume hartzaileak, eta finkatutako irizpide horiek haiekin guztiekin funtzionatu behar dutela; narrazioa irakurle guztien ikuspegitik izango da egokia, eta ez du talde minoritario
|
bateko
ume baten autoirudia kaltetuko (ezta irudi soziala ere, ipuina modu kolektiboan irakurtzen bada; gelan, adibidez). Izan ere, aipatutako bi liburuen hartzaileen artean, erraz irudika ditzakegu jatorri txinatarra edo errusiarra duten umeak, baita ijitoak ere.
|
|
|
Liburuen ume hartzaileak gizartearen talde maioritariokoak eta minoritarioetakoak izan daitezke, eta haiekin guztiekin funtzionatu dute finkatutako irizpide horiek; narrazioa irakurle guztien ikuspegitik izango da egokia, eta ez du talde minoritario
|
bateko
ume baten autoirudia kaltetuko, ezta irudi soziala ere, narrazio hori modu kolektiboan irakurtzen bada; gelan, adibidez.
|
|
2018
|
|
|
Zu ikusteko eskola
|
bateko
umeen parkean elkartu behar gara?
|
|
2019
|
|
|
Non utzi zuen zure nebak garai
|
bateko
ume ahots hori, gaur berriz antzeman diozuna. Iruditzen zaizu ume ahotsak duen askatasun horren beldur izan dela orain arte.
|
|
|
" Ez naiz arduratzen herri
|
bateko
umeen bizitzaz
|
|
2021
|
|
|
gorputz mehar meharrak, hezur eta azal, besterik ez ziren lagunak, goseak zigortutako aurpegi tristeak,... Bazen bat biziki ederra eta adierazgarria, Afrikako eskualde hits
|
bateko
ume goseti gaixoak, euren sufrimendu osoan, islatzen zituena. Arte kritikarien ustetan, huraxe zen lehiaketa hura irabazteko aukerarik handiena zuena.
|
|
|
(KRISTOBALen gibeleko aldean bonbilla eta linterna desberdinak biztu dira) Eta badakit ez direla ipurtargiak, baina ezta izarrak ere! Garai
|
bateko
umeen logeletako bonbillak direlako, orain agure direnak, oraindik umeen antzera ipuinak irakurtzeko arratsetan bonbillak bizten... argiekin altxorrak bilatzen, garai batean meatzeetan meatzariak harrien atzetik bezala. Ipuin ederrak, harri ederrak, argi ederrak... iluntasuna arintzearren.
|
|
2022
|
|
|
Auzoko etxe
|
bateko
umeak zaintzen zituzten neskak, seintzainak, nerabeak izaten ziren, 15 edo 16 urte bete arterainokoak. Berriemaile batek dioenez, erromerian hasi bakoak.
|
|
|
@Ortzimugak, Rojavan bizi den euskaldunaren txioa, eskola
|
bateko
umeen hitzekin.
|
|
2023
|
|
|
Eta pobre jaiotzen zena, pobre hilko zen. Gaur egun, aldiz, familia xume
|
bateko
ume bat izan liteke aberats, eta aberatsa zuloratu».
|
|
|
Herri txiki
|
bateko
umeak ginen gu, eta erraz konformatzen ginen. Desberdin hazten da herri handi batean edo txiki batean.
|
|
|
Bost sos ematen zituzten otso ar edo eme batengatik. Sabelaldi
|
bateko
ume guztiengatik, bost gehiago. Eta pagatu eta ordainagiria ematen zioten, zigilua eta guzti, onez joan eta herrietan saria bildu ahal izan zezan.
|
|
|
Izugarrizko abentura da herri txiki
|
bateko
umearen  tzat Ursaltoko putzu koxkor batean etzatea, eta imajina  tzea zer izan ote litekeen igeri egitea. Umeak burua sartzen du ur azpira, begiak itxita, eta larri ateratzen du kanpora, begien ilunpean uraren hondoa oso sakona iruditu bai  tzaio, sakonaren sakona.
|
|
|
Pedro Oronoz patroia; Trifon Lecuona, onen kuñadoa sota patroia; Pedro Oronoz, patroiaren semea, amalau urtekoa: eta Faustino eta Ascensio Oronoz, patroiaren anaiak; au da, kasi famili
|
bateko
umeak".
|