|
2000
|
|
|
Internet Asmoak geroeta garbiago daude. Garai
|
bateko
informaziorako superautobideak, zeinek oso azpiegitura garestia erabiltzen baitzuten (estatuek borondate onez ordainduta), informazioa garraiatzeko eta erabateko komunikazioa ezartzeko omen ziren. Baina superautobideak supermerkatu bihurtzen ari dira.
|
|
|
Frantziak zenbat domina eta Espainiak zenbat domina, beste konturik ez zekarten Sydneytik. Kirolen jarraipen mediatikoa baino kontu nazionalistagorik nekez aurki daiteke, eta, benetan, aire freskoa da halakoetan beste tankera
|
bateko
informazioa jasotzea: Gorka Zabaleta eta Imanol Murua kazetariek antipodetatik bidalitakoa, adibidez.
|
|
2002
|
|
|
Uhinak zentsuratuta zeuden, eta Casares Quiroga-ren gobernua baikor eta lasai agertzen saiatzen zen, populazioari dena kontrolpean eta bare zegoela sinetsaraziz. Bitartean, ordea, Radio Sevilla zelakoa entzuten zutenek beste mota
|
bateko
informazioa jasotzen zuten,, nazionalek, lehenengo unetatik zabaldu baitzituzten7 beren mezuak.
|
|
2005
|
|
|
Kazetariak ez du deskribatzaile lanik hartu behar, ikusleak berak egingo duelako hori. Irratikoaren aldean, beste mota
|
bateko
informazioa ematea komeni da irudiak duen indarra hobeto aprobetxatzeko, nahiz eta testu gutxiago erabiliko den horretarako. Horregatik, esan ohi da, eta egia da, irratiko kazetariari asko koskatzen zaiola telebistako lanera moldatzea.
|
|
|
harritu eta erakarri egin behar zaituzte. Erabiltzaile gehienek lerro gutxi batzuk baino ez dituzte irakurtzen, eta orduan erabakitzen dute gainerako web orria irakurri ala ez.Zein alde nabarmen aurki dezake erabiltzaile batek Interneteko egunkari
|
bateko
informazioaren eta konpainia komertzial bateko webaren artean. Desberdintasunak daude edo egon behar dute ikusmoldean?
|
|
2007
|
|
|
Beste era
|
bateko
informazioa lortzeko bidea ematen dute fosilek. Algorriko arroketan makrofosilak daude, amoniteak eta inozeramidoak, eta baita mikrofosilak ere, foraminiferoak.
|
|
|
Kontuan hartuta zer esan dudan aurreko paragrafoan eta ikusita goragoko adibideak, argi dago, nik uste, perpaus
|
bateko
informazio gunea aditza bada, berau zenbat eta aurrerago egon perpausean, orduan eta lehenago irakurriko dela mezu nagusia; eta, ondorioz, errazago perpaus osoa; eta, alderantziz, zenbat eta urrunago kokatu aditza, hainbat eta beranduago irakurriko da mezu nagusia; eta, ondorioz, nekezago perpaus osoa. Beraz, itzelezko garrantzia dauka, ondo eta erraz prozesatuko bada perpaus bat, aditza albait aurreren erabiltzeak.
|
|
|
Hortaz, argi dago perpaus
|
bateko
informazio gunea aditza bada, berau zenbat eta aurrerago egon perpausean, orduan eta lehenago irakurriko dela mezu nagusia, eta ondorioz, errazago perpaus osoa; eta, alderantziz, zenbat eta urrunago kokatu aditza, hainbat eta beranduago irakurriko dela mezu nagusia, eta ondorioz, nekezago perpaus osoa. Beraz, itzelezko garrantzia dauka, ondo eta erraz prozesatuko bada perpaus bat, albait aurreren erabiltzea aditza.
|
|
2008
|
|
|
Ingurunean dagoen informazioa, bai sentsoreek hartutakoa (tenperatura, argi intentsitatea, erabiltzailearen kokalekua eta abar) eta bai beste era
|
bateko
informazioa (inguruko gailuek eskainitako zerbitzuak, erabiltzailearen lehentasunak eta abar) askotarikoa da, banandua dago eta ez dago bateratua. Beraz, informazio horrek era egokian kudeatua eta definitua egon behar du.
|
|
|
Eskaintzak ez dira oso ulergarriak, eta argi uzten den gauza bakarra da errentagarritasun handiak lor daitezkeela, ia arriskurik hartu gabe (hori oso zaila da eta eskaintzaz automatikoki mesfidatzea eragin behar du). Web orri
|
bateko
informazioa azkar alda daiteke, eta horrek zaildu egiten du erakunde ikuskatzaileek iruzurrezko eskaintza horiek hautematea eta haien jarraipena egitea. Nahi ez diren mezuak:
|
|
2009
|
|
|
Lehendabiziko ekintzan, komikiarenean, beste hizkuntza batean jasoa dut nire formazioa; beste hizkuntza
|
bateko
informazio, irudi eta formulekin betetzen ari naiz nire ganbara, nire irakurle altxorra. Baina gero, euskaraz ari naizelarik, neurera ekarri behar ditut haiek guztiak, moldatu, egokitu, itxuraldatu egin behar ditut (eta, askotan, sortu).
|
|
|
Mari Jose Cantalapiedra irakaslearen aburuz, iturri instituzionalen eta ezinstituzionalen erabileraren garrantzia ezberdina da informazio lokalaren ataleaneta bestelako sekzioetan. Egunkari
|
bateko
informazio gehienak informazio iturriinstituzionalek sortzen dituztela esaten denean, modu kritikoan egiten da, nahiz etaedozein hedabiderentzat informazio iturri instituzionaletara heltzea beharrezkoaden. Edizio lokaletan, informazio iturrien hurbiltasunak eta informazioa komunitate zehatz bati zuzendua egoteak ahalbidetzen dute taldeak, kolektiboak eta norbanakoak informazio iturri gisa nabarmentzea eta toki berezia izatea, zeren informazio iturri horiek esateko dutena interesatzen baitzaio hedabidea zuzentzen denkomunitate horri, nahiz eta iturri instituzionalak saihestezinak diren (Cantalapiedra, 1996:
|
|
|
Ideia hori bermatzen duen teoriak hauxe du ardatz: “irakurle azkarrak”, behin baino gehiagotan hitz egiteko gai denak, testu
|
bateko
informazioa modu globalean atzematen du, eta horrela ideiak irakurtzea lortzen du, ez hitzak, eta horrek irakurritakoa modu eraginkorragoan ulertzera eramaten du. Hala ere, “irakurle motelak”, hitzak banan banan irakurtzean, ahalegin handiagoa egin behar du esanahiak lotzeko eta, hartara, irakurketaren edukiaren ideia generiko bat lortzeko.
|
|
2010
|
|
|
Erabiltzaileak izango al dira berriak egin eta doan partekatuko dituztenak? Nork emango die egiazkotasuna eta kalitatea kazetarik gabeko mundu
|
bateko
informazioei. Antoni Maria Piqué i Fernàndez, Tarragonako Diariko zuzendari ohia eta mundu osoko komunikabideetako aholkularia, gai horri buruz EROSKI CONSUMERek egindako galderei erantzun zien.
|
|
2011
|
|
|
ordainketa plataforma berriak ezartzeko apustu nagusia erabiltzailearen terminalarekin harremanetan jarri eta informazioa bidali ahal izatea pertsonalizatua eta ordainketa kudeatzea. Erabiltzaile bat denda
|
bateko
informazio zutoin batera hurbiltzea, hara iristea eskaintza zehatzak eta zure telefono mugikorretik ordaintzea, ordainketa baliozkotzeko pin bat idazteko. Horrek denbora aurreztea dakar.
|
|
2012
|
|
|
proposamen jakin baten aurrean nagusiki aldeko pentsamenduak sortzen baditu, aldeko aktitudea garatuko du; eta aldiz, kontrako pentsamenduak sortzen baditu, kontrako aktitudea garatuko du. Eredu honen garapenak aktitude aldaketen gaineko ikerketari ekarpen garrantzitsuak egin dizkion arren, eta indarrean jarraitzen duen arren, hartzaileak mezu
|
bateko
informazioa aktiboki prozesatzeko motibatuak dauden egoerak aztertzeko erabiltzen da batik bat, eta ez da baliagarria hartzaileak motibazio edo gaitasun faltarekin dauden pertsuasio egoerak aztertzeko (Petty eta Cacioppo, 1981).
|
|
|
Arrazoitze hori, gainera, hasierako testu plangintzan egongo ez balitz bezala, bigarren momentu batean tartekatzen du. Hala, informazio hori ez du bata bestearen jarraian paratzen; informazio hori oinarrizko enuntziatutik bereizi eta elkarrekin gurutzatu egiten du, ez baita oinarrizko enuntziatuan igortzen duen informazio mota; enuntziazio maila
|
bateko
informazioa baizik.
|
|
|
enuntziazioedo modalizazio mailari nahiz makroegituratzat jotzen ditugun informazionahiz argudio egiturari bete betean dagozkion erlatibo ez murrizgarriak parentetikotzat joko ditugu. Hauek lotura ez baitute aurrekariarekin (ez dute ageriko ardatzik71), beste maila
|
bateko
informazioa txertatzeko baliagarri dira, nahiz eta horretarako erlatiboaren marka eraman.
|
|
|
Kontu egin dezagun, gainera, arau sintaktikoa bere osotasunean bete ez arren, aintzat hartu ditugun adibide motak (arauaren salbuespenak, alegia) aintzat (eta ontzat) hartu baditugu, hain zuzen ere beren eginkizuna makroegitura honetan kokatzen zutelako hartu ditugula. Hau da, proposiziozko eduki nagusitik at dagoen beste maila
|
bateko
informazioa eransten zutenez, lotura, egon bazegoen ere, ez zelako E2 eta E1en artekoa.
|
|
|
Guk, artxikonektagailu? deizioa ematen diogunean, Fuentesekin (2000) bat eginda, juntagailu eta lokailu izateaz gain, enuntziatu parentetikoetan behintzat, beste maila
|
bateko
informazioa gehitzeko ere gai dela adierazi nahi dugu. Larringanek (1995: 78) ere aipatzen du etari, artxikonektari?
|
|
|
Adibideek erakus diezagukete, eta buruan duen enuntziatu parentetikoa hurrenkera horretan koka badezake bi enuntziatu ezberdin direlako egin dezakeela; izan ere, batetik, perpaus berean ez da zilegi baina eta eta ondoz ondo paratzea eta, bestetik, ez dugu uste koordinazio arrunt baten aurrean gaudenik, ez behintzat proposiziozko edukien arteko koordinazioaren aurrean. Komunikazio eginkizunaren atalean aztertuko duguna aurreratuz, diskurtso maila ezberdin
|
bateko
informazioa txertatzeko, gehitzeko edo emendatzeko darabil eta konektagailua; hau da, modalizazio mailako informazioa txertatzeko kasu horietan.
|
|
|
Alde horretatik, parentetikoen jokabidetik aldentzen dela ikusten dugu. Parentetikoek, izan ere, ez dute proposiziozko eduki horretan parte hartzen eta kendu arren ez genuke dictum edo eduki semantiko horretan eragingo; beste maila bateko, hots, makroegitura
|
bateko
informazioa galduko genuke eta perpausaren egitura sintaktiko horretan eragin ez arren, diskurtsoaren garapena hanka motz utziko luke.
|
|
|
– Dessaintesentzat lotura izan/ ez izateak baino garrantzi handiagoa du, ondorioz, beste maila
|
bateko
informazioa txertatzen duela azpimarratzeak: modalizazioeta enuntziazio mailakoa gehituko genuke guk.
|
|
|
Berak modalizazio edo maila modala aipatzen ditu, baina subjektiboa eta modala terminoak nahasian darabiltza66 eta ez du enuntziazio mailarik aipatzen. Beste maila
|
bateko
informazioa txertatzen duela eta proposiziozko eduki horretan (edo eduki errepresentatzaile horretan) parte hartzen ez duela behin eta berriz azpimarratu arren (Dessaintes 1960: 165), intzidente logiko edo objektiboak errealitatezko edukian eragiten dutela esango digu.
|
|
|
Albiste agentziek landutako gertakizunetara ez bertaratzea. Albiste agentziek gertakizun jakin
|
bateko
informazioa zabaldu badute, informazio hori osatzeko lana erredakziotik abia daiteke. Kazetarien agendari esker, erredakzioak albistea lantzeko berezko adituekin harremanetan ipintzeko baliabideak baditu.
|
|
2013
|
|
|
bazekiten lantegiko bulegoen berri, bere garrantzia zuèn kontua, bere aldetxoa egon baitzitekeen eginkizun zutèn operazioa bulego batean edo beste batean egin; bazekiten zelan funtzionatzen zuten lantegiko zaintza kontrolek, ezin eraman zirèn objektuak ez eramateko; bazekiten ezinbestekoa zutela ezustekoa eta sorpresa, erasoetarako arma gisa? edo, beste alor
|
bateko
informazioan, bazekiten zelan bahitu zitzaketen osatarrak, baita zelan armagabetu zezaketen zinpeko zaintzaileren bat ere, egoera okertuz gero?
|
|
|
Honako informazio honetan, hainbat baliabide dituzu testu
|
bateko
informazioa hartzailearen ezagutzetara egokitzeko. Baliabide horien adibideak testu labur batean identifikatuta daude.
|
|
|
Testu
|
bateko
informazioa azkar identifikatzeko, hauxe duzu lagunduko dizun bigarren estrategia:
|
|
|
Ikusi duzunez, nahikoa erraz jakin daiteke nork idatzi duen webgune
|
bateko
informazioa, baina askoz zailagoa da jakitea webgune hori zeinentzat dagoen idatzita; hau da, nolako trataera eman zaion informazio horri eta nori zuzendua dagoen. Horregatik, ziurtatu behar dugu aztertzen ari garen webgunea gure mailarako egokia dela.
|
|
|
Orain arte, webgunearen hartzailea izan dugu kontuan, ikuspegi horretatik nola aztertu behar den gunea, baina oso kontuan hartzekoa da baita ere, egileak informazioa helarazteko garaian duen helburua. Webgune
|
bateko
informazioa asko alda daiteke, informazio horren igorleak webgunea egitean izan duen helburuaren arabera. Esate baterako, jo dezagun tresna bati buruzko informazioa datorrela webgune batean; informazio hori erabat desberdina izango da egilearen helburua tresna hori saltzea, tresna horri buruzko informazioa ematea edo tresna horren funtzionamendua agertzea bada.
|
|
|
" Alemanian zabaltzen ari da sakoneko kazetaritza eta arrakasta izaten ari da. Guk bat
|
bateko
informazioa lantzen dugu batez ere, baina aurrerantzean kazetariak informazioa gehiago landu du". Ildo beretik mintzo da Arana ere eta adibide bat jartzen digu:
|
|
|
Esan nahi baita hirurek zehatz mehatz estudiatua zutela plana, halako eran, non jakin beharreko guztia baitzekiten, ekintzak arrakasta izan zezan: bazekiten lantegiko bulegoen berri, bere garrantzia zuèn kontua, bere aldetxoa egon baitzitekeen eginkizun zutèn operazioa bulego batean edo beste batean egin; bazekiten zelan funtzionatzen zuten lantegiko zaintza kontrolek, ezin eraman zirèn objektuak ez eramateko; bazekiten ezinbestekoa zutela ezustekoa eta sorpresa, erasoetarako arma gisa... edo, beste alor
|
bateko
informazioan, bazekiten zelan bahitu zitzaketen osatarrak, baita zelan armagabetu zezaketen zinpeko zaintzaileren bat ere, egoera okertuz gero...
|
|
2014
|
|
|
Sarritan, informazio gainkargak nahastu eta despistatu egiten du eta batzuetan, arduradunek, berariaz egiten duten maniobra izaten da. Fenomeno horren barnean gerta daiteke auzi baten gainean norabide edo ikuspegi
|
bateko
informazioa ezkutatzea eta, aldiz, kontrako norabidean ematea informazio andana, era horretan, informazio pertinentea lortzeko denbora gabe utziz interesatua (Balkin, 1999). Gardentasuna soilik da erabilgarria, ulertzen laguntzen duenean; informazio fluxua areagotzea ez da nahikoa, eta seguruenik, ez da beharrezkoa ere.
|
|
|
Lanaren bibliografia lan
|
bateko
informazioa nondik (liburua, webgunean, &) lortu den azaltzeko erabiltzen da. Erabili ditugun iturrien aipamenak sartu behar ditugu.
|
|
2015
|
|
|
Neurona
|
bateko
informazio fluxua (1 irudia. Irudigilea:
|
|
|
Fenomeno horrek badu bere azalpena. Frekuentzia baxuko pultsuek direkzionalitate txikiagoa dute, eta horrek esparru zabalago
|
bateko
informazioa berenganatzeko aukera ematen die saguzarrei (6 irudia). Horrexegatik, saguzarrek 2 buzza erabiltzen dute intsektuen azken orduko ihes maniobren berri izateko, direkzionalitate handiagoko pultsuek ez bailiekete informaziorik emango intsektuak norako bidea hartu duen jakiteko.
|
|
|
App honi esker, ikusmen urritasuna duten pertsonek liburuen edukietan nabigatu, marka pertsonalizatuak kudeatu eta beste funtzio batzuk kudeatu ditzakete. Gainera, erabiltzaileari abisuak ematen zaizkio, liburu
|
bateko
informazio pantailan agertzen baitira, Daisy formatura egokituta ez dagoelako edo erabiltzaileak hileko deskarga kupoa bete duelako, eta hurrengo hilean itxaron behar izan badu. Itunes en doan deskargatu hemen.
|
|
2016
|
|
|
Bata, pribatutasun falta; Googlek guri buruzko informazio asko gordetzen du, emaitza pertsonalizatu horiek eskaini ahal izateko. Bestea, beti ingurune edo mota jakin
|
bateko
informazioa jasotzen ibiltzea; hau da, guk eta gure inguruak definitutako burbuila zoriontsu batean inguratuta bizitzea, kanpoan zer dagoen jakin gabe, gure iritziak indartuz eta pentsaera kritikoa ahulduz. Kezka gero eta handiagoa da horren inguruan, eta horren erakusle da DuckDuckGo bilatzailea izaten ari den arrakasta erlatiboa; izan ere, pribatutasuna errespetatzea eta erabiltzaile guztiei emaitza berak erakustea dira haren aldarri nagusiak.
|
|
|
Arestian aipatu dugun bezala, Inteligentzia Kolektibo Globalaren arrakasta informazioa prozesa dezakeen jende kopuruaren araberakoa izango da. Jakintza arlo espezifiko
|
bateko
informazio teknikoa oro har biztanleriaren kopuru murriztu batek maneia dezake (biztanleriaren kopuru osoarekin konparatuz gero), hala ere, posible da proiektu batek teknikari kantitate handi bat bildu eta inteligentzia kolektiboaren fenomeno bat agertzea. Seguruenik horren kasurik entzutetsuena Linux Sistema operatiboarena izango da, zein milaka programatzaileren elkarlanaren fruitua izan den.
|
|
2018
|
|
|
Baina satorrek zera aurkitu dute: akats bat dela medio, mutilek beste zerbitzari
|
bateko
informaziorako irispidea izan dutela. Loreak aitaren enpresako biltegian aurkitutako altxorraren antzeko zerbitzari zahar bat dela azaltzen dio Jonek, eta jada sarearen eskuetan dagoela ordenagailu hori.
|
|
2019
|
|
|
• Azkenik, lexikoarekin. Hitzekin bertze mota
|
bateko
informazioa jasoko duzu. Konparatzen ari zaren hizkuntzak kontaktuan egon diren edo ez; hitzak nondik nora bidaiatu diren, eta abar.
|
|
2020
|
|
|
lehenengo eta behin, euskarazko komunikabideen sareko jardunaren eskaera ikaragarri hazi zen martxoan, interes bizia adierazi zuen kontsumoan audientziak; eta, bigarrenik, euskarazko hedabide digitalen hazkundea azpimarragarria zen COVID iritsi aurretik ere: hazkunde tasa apalagoekin, baina etengabeko hazkundean zegoen sektorea12 Hortaz, testuinguru horretan egin zuen eztanda pandemiaren bat
|
bateko
informazio gose larriak eta, aurreko grafikoetan argi geratu den bezala, martxoan erabat azeleratu zen fenomenoa.
|
|
2021
|
|
|
Nolanahi ere, lokailuak informazioa egituratzeko baliatzen ditugun elementuetako batzuk baino ez dira. Askoz zabalagoa da diskurtso edo testu
|
bateko
informazioa egituratzeko eskura dugun diskurtso markatzaileen multzoa (ikus 42 eta 43 kapituluak).
|
|
|
Ordena neutroa, kanonikoa darabilgunean (§ 41.2), subjektu funtzioa betetzen duen sintagma, perpauseko predikazio oinarria alegia, izan ohi da mintzagaia. Baina informazio zaharra/ informazio berria jokoan, sarri gertatzen da perpaus
|
bateko
informazio guztia izatea berria. Horixe azpimarratu dute Mitxelenak (1981), de Rijkek (2008:
|
|
|
Bista ederra irabaziko duzu talaia horretatik, atzemanen duzu kostalde malkarraren ikuspegi zabal zabala, baina nire begiek beste ezer baino lehenago bilatu ohi dute Gorrondatxeko urrezko iltzearen kokapena, ia sumatu ezinekoa aski gertuko itsaslabarrean. Gorrondatxeko arroketan modu inbidiagarrian gorde da geologoentzat denbora urrun
|
bateko
informazioa, orain 40 milioi urte artekoa, eta urrezko iltze batez seinalatu dute hor estaia luteziarraren estratotipoa, mundu osorako erreferentzia dena.
|
|
2022
|
|
|
Ana Crespo berak argudiatzen duen bezala, garaiotako merkatari hauek jardute, jatorri eta ezaugarri anitzetatik eratorritakoak ziren bai alderdi sozio profesional zein sozio-politikoan. Etengabeko hazkundeko ekonomia espazial
|
bateko
informazio gabezia konpondu eta konfiantza eta kooperazioa areagotzeko mekanismoak sustatuko zituen itsas sare bat eratu zuten. Eta hauei, beren definizio antropologiko eta sozio-ekonomikoan sare auto antolatuak deritze (Sefl organized networks) (Crespo, 2018:
|
|
2023
|
|
|
Disko gogorrez beteta dagoen gela
|
bateko
informazio guztia DNAz beteriko arrosa ale batean sartu daiteke. DNAren ezaugarri inportante bat da informazio dentsitatea, izan ere, oso espazio txikian sar daiteke disko gogorretan gordetako edukia baino gehiago.
|