|
2004
|
|
|
Kataluniako Auzitegiko Medikuntzaren Institutuak, Bartzelonako Sant Pau Ospitaleak eta Toxikologiako Institutu Nazionalak, Murtziako, Andaluziako eta Nafarroako auzitegiko medikuntza zentroekin batera, bihotzaren hipertrofiak, hau da, organo hori ohi baino handiagoa izateak, bihotz jatorriko herrialde helduetan bat
|
bateko
heriotza eragiten du. Duela hiru urte hasi zen ikerketa, eta hauxe erakusten du:
|
|
|
Izan ere, ikerkuntzan aztertutako biktimak, gehienak, gizonak, erretzaileak dira, hipertentsio handia dute, aurreko historial klinikorik gabe, eta etxean hil ziren atseden hartzen ari zirela. Horregatik, adituek arteria presioa maiz kontrolatzea proposatzen dute, hipertentsioa bihotzaren hipertrofia eta, beraz, bat
|
bateko
heriotza eragiten dituen faktore bat baita. Azterketa behin behinekoa da 400 kasu aztertu arte, eta agerian utzi du biztanleria arteria presio altua kontrolatzeaz arduratu behar dela.
|
|
2006
|
|
|
Txikia bada, oharkabean pasa daiteke, edo bularreko mina eta arnasa hartzeko zailtasuna izan ditzake. Handiagoa bada, enbolismo masiboa eragin dezake, hau da, biriketan zainak buxatzea, eta horrek bat
|
bateko
heriotza eragin dezake. Mugiezintasuna ez da arrazoi bakarra Bidaia luzeen mugiezintasun luzea da zainetako tronbosiaren arrazoi nagusia, baina ez da bakarra.
|
|
|
Zentroko iturriek adierazi zutenez, teknika horrek “garrantzi handia du miokardioko infartua izateko arrisku handia duten pertsonak oso gertu detektatzeko”. José Calabuig eta Joaquín Barba klinika honetako adituek azaldu zutenez, bereizmen handiko teknika horri esker, arteria koronarioen hormen egoera ebalua daiteke, eta, hala, “arrisku handiko” edo “ahuleko” plakak hauteman daitezke; plaka horiek haustearen ondorioz, infartua, bularreko angina edo bat
|
bateko
heriotza eragingo lukete. Metodo berri hori ezarri zen bi hilabeteetan, hirurogei azterketa baino gehiago egin dira arteria koronarioekin, eta “orain arte ezezagunak ziren irudi berriak” eman dituzte, nabarmendu zuen Calabuigek.
|
|
2007
|
|
|
Itxuraz osasuntsua den pertsona gazte baten bat
|
bateko
heriotzak eragin handia du gizartean eta familian, batez ere kirola egiten denean. Antonio Puerta Sevillako jokalariaren heriotzak berriro ireki du horrelako heriotzei buruzko eztabaida.
|
|
|
Oraindik bide luzea dago egiteko. Oro har, bat
|
bateko
heriotzaren eragina txikia da kirol jardueran, eta herrialdearen eta egindako kirolaren arabera aldatzen da (0,26 kasu inguru urtean 100.000 biztanleko). Amerikako high schools etako lehiaketa kirolarietan, urtean 200.000 kasu inguru izaten direla kalkulatzen da; maratoi lasterkarietan, berriz, intzidentzia 1/ 50.000 da, eta joggers etan, berriz, 1/ 15.000 Espainian 12 milioi pertsonak baino gehiagok egiten dute kirola, 6 milioi kirolari federatu baino gehiagorekin.
|
|
|
Erregistro horrek, zalantzarik gabe, aparteko balioa izango du prozesu horrek gure inguruko kirolarien artean duen eragina eta benetako kausak ezagutzeko. Kirolarien artean bat
|
bateko
heriotza eragiten duten kausen artean, patologia kardiobaskularra da ohikoena, baita kirolari lotuta ez dagoen bat bateko heriotza ere. Adinez nagusi diren kirolarietan eritasun ateromatoso koronarioa da nagusi; gazteenetan, berriz, sortzetiko kardiopatiak dira nagusi.
|
|
2008
|
|
|
Bularreko haurrei dagokienez, azterlan batzuek frogatu dute gurasoen tabakismoa dela horrelako haurtxoen bat
|
bateko
heriotza eragin dezakeen faktoreetako bat.
|
|
2009
|
|
|
Kardiopatia iskemikoa esaten zaio, estenosi koronarioek murrizten dutelako eta iskemia sorrarazten. Angina, miokardioko infartua edota bat
|
bateko
heriotza eragin ditzake. Herrialde garatuetako lehen heriotza kausa da.
|
|
|
Carlos iii.a Osasun Institutuko Osasun Ikerketen Funtsak (FIS) finantzatutako ikerketa proiektua da lan hau. 2006 urtean hasi zen, eta baditugu zenbait gaixoren emaitzak, non bat
|
bateko
heriotza eragin duen kausa genetikoa aurkitu baitugu. Pronostiko okerreneko mutazio genetikoak aztertzen ari gara, miokardiopatiak edo arritmiaren batek eragindako bat bateko heriotzarekin zer lotura duten jakiteko.
|
|
|
Egia esan, bai, denok “zerbaitez” hilko gara, heriotza bizitzari datxekio. Hala ere, gaixotasun kronikoek ez dute bat
|
bateko
heriotza eragiten. OMEko aholkulariek gogorarazten dute gaixoa pixkanaka ahultzen dutela, batez ere kontrol egokia ez badu.
|
|
|
Txosten horrek gogorarazten du, osasunean dituen ondorioei ekitean, helduengan tabakismo pasiboak gaixotasun kardiobaskular eta arnas gaixotasun larriak eragiten dituela, hala nola kardiopatia koronarioa eta biriketako minbizia. Gainera, bularreko haurrengan bat
|
bateko
heriotza eragiten du, eta haurdun dauden emakumeengan jaioberriaren haztapen gutxiegitasuna eragiten du. Ondorio kaltegarriak izan arren, lanak nabarmentzen du haurren %40 inguru daudela etxean kanpoko kearen eraginpean, eta, gutxienez, tabakismo pasiboari egotz dakizkiokeen heriotzen %31 haurrei dagokiela.
|
|
2010
|
|
|
Horren ondorioz, bihotzak azkarregi edo motelegi jotzen du, modu irregularrean edo jauzika. Arritmia batzuk onberak dira, arinak edo noizbehinkakoak, baina beste batzuk hilgarriak izan daitezke, bihotz gelditzea eta bat
|
bateko
heriotza eragin baititzakete. Teknika klasikoak taupadak eragozten ez dituen jarduera elektrikoa emititzen duten zirkuituak erretzen ditu, baina konplikazioak eragiten ditu eta ez da eraginkorra kasuen %15 eta %30 artean.
|
|
|
Asko aurreratu da 1992an Brugadaren sindromea deskribatu zenetik. Itxuraz osasuntsu dauden bihotzetan bat
|
bateko
heriotza eragin dezakeen arritmia mota bat da Brugada. Gaur egun, garapena errazten duten zenbait faktore genetiko ezagutzen dira, eta aurrerapen handiak egin dira prebentzioaren arloan.
|
|
2011
|
|
|
Bat bateko heriotza gazteengan: miokardiopatia hipertrofikoa Ohikoenetako bat miokardiopatia hipertrofikoa da, gazteen artean bat
|
bateko
heriotza eragiten duena, lehiaketako kirolariak barne. 500 pertsonatik bati eragiten dion anomalia arrunta da.
|
|
|
Aldaketa horietako batzuk arrisku kardiobaskularreko faktoreekin ere lotzen dira (hipertentsioa, kolesterola…), baina beste batzuek iradokitzen dute oraindik ondo bereizten ez diren mekanismoek gaixotasuna eragiten dutela. Bat bateko heriotza prebenitzea Inoiz sintomarik izan ez duten gazte osasuntsuen bat bateko heriotzaren atzean egoten dira kardiopatiak Batzuetan, herentziazko bihotz eritasun batzuek arritmia larria edo bat
|
bateko
heriotza eragin dezakete lehen sintoma gisa. Bat bateko heriotza gertaera dramatikoa da, bai biktimarentzat bai haren ingurukoentzat.
|
|
|
Berri ona da prebenitu daitezkeela. Azken urteotan, genetikak aurrerapauso handia eman du, eta, gaur egun, kasuen %50 saihets daitezke, hau da, gazteen artean bat
|
bateko
heriotza eragin dezaketen bihotzeko zortzi gaixotasun motak. Bihotz muskuluari (hala nola miokardiopatia hipertrofikoa, dilatatua edo murriztailea eta displasia arritmogenikoa) edo bihotzeko kanal elektrikoei (QT luzearen sindromea, Brugadaren sindromea, takikardia bentrikular katekolaminergikoa edo QT laburraren sindromea) eragiten dieten irregulartasunak dira.
|
|
|
Bat
|
bateko
heriotzak eragindako pertsonen erdiek ez dute aurretiko sintomarik
|
|
2012
|
|
|
Bat
|
bateko
heriotza eragiten duten bihotz erritmoak azaltzen dituzte
|
|
|
Bat bateko bihotz heriotzak —bihotzaren geldialdi katastrofikoak eta ustekabekoak— probabilitate handiagoa du goiz goizean edo gauean gertatzeko. “Nature” aldizkarian argitaratutako txosten batean, hainbat zentrotako ikertzaileen nazioarteko partzuergo batek —besteak beste, Cleveland-eko Case Western Reservve Unibertsitatea eta Medikuntzako Baylor Ikastetxea (CBM) — erloju zirkadianoaren eta bat
|
bateko
heriotza eragiten duten bihotz erritmo hilgarrien arteko lotura molekularra azaldu du. Deskribapena erloju zirkadianoaren kontrolatzaile batekin hasten da —15 faktorea, Krüppelen (Klf15) antzekoa—, eta hori izan zen, epe luzera, Case Western Mukesh Jain doktorearen laborategiaren helburua, Fisiologia eta Biofisika Molekularreko eta Kardiologiako irakasle Xander Wehrens doktoreak azaltzen duenez.
|
|
2016
|
|
|
Bat
|
bateko
heriotzaren eragina handiagoa da kirol jarduera handia egiten dutenen artean
|
|
|
Gainera, zorabioa, palpitazioak, toraxeko mina entrenamenduan, beti medikuari galdetu behar zaio, alterazio kardiologikoren baten zantzua izan baitaiteke. Esfortzu fisiko larriko egoeretan, ordura arte ezagutzen ez diren bihotz anomalien sintomak ager daitezke, eta bat
|
bateko
heriotza eragin. Ez da ahaztu behar 35 urtetik aurrera infartua dela bat bateko heriotzaren lehen arrazoia.
|
|
2017
|
|
|
Estatistikek islatzen dituzten datu hutsez harago, bat
|
bateko
heriotzak eragindako samina dago, beti, auto harrapatze baten atzean. Iruñean gora egin du gisako gertaeren inguruko kezkak, hilaren 11n auto batek 76 urteko emakume bat zebra bide batean harrapatu eta gero; bertan hil zuen.
|
|
2018
|
|
|
Kirol aurreko azterketa funtsezkoa da gaixotasun kardiobaskularrak saihesteko bat
|
bateko
heriotza eragiteko arriskua dagoenean
|
|
2019
|
|
|
300 gaztetik batek bat
|
bateko
heriotza eragin dezakeen anomalia kardiakoa du, eta kirolak 3rekin biderkatzen du arriskua.
|
|
|
Oso osasuntsua da, eta gure seme alabak praktikatzera bultzatu behar dira. Bat
|
bateko
heriotza eragin dezakeen kardiopatia duten eta diagnostikatu ez diren eta, beraz, tratatu gabeko haurren kasuan bakarrik areagotzen da arriskua», dio Alicia Maceirak, talde biomedikoan kardiologian aditua denak. ZIRIAK. 35 urtetik beherakoetan, bat bateko heriotzaren kausarik ohikoenak hauek dira:
|
|
|
Astoak Bat bateko heriotza haur eta nerabeengan: nola prebenitu Horregatik, funtsezkoa da azterketa kardiologikoa Izan ere, «bat
|
bateko
heriotza eragiten duten kardiopatia gehienak detektatzeko gai da», dio kardiologoak. Gero, kardiologoak adieraziko du zer kirol egin behar den edo kirol jardueraren kontraindikea.
|
|
2023
|
|
|
QTLSren lehenengo sintomak zorabioak, palpitazioak eta sinkopeak dira eta, normalean, berez konpontzen diren arren, batzuetan bat
|
bateko
heriotza eragin dezakeen" Torsades de Pointes" (TdP) izeneko arritmia bentrikular mota baten eragile izan daitezke.
|
|
|
QTLSren lehenengo sintomak zorabioak, palpitazioak eta sinkopeak dira eta, normalean, berez konpontzen diren arren, batzuetan bat
|
bateko
heriotza eragin dezakeen" Torsades de Pointes" (TdP) izeneko arritmia bentrikular mota baten eragile izan daitezke.
|