|
2014
|
|
|
Hauek zituzten Herelle bezalakoak enganarazi. Kanpotik heldu ziren etnologoek entzuten zutelarik bazeudela lur honetan bat
|
bateko
bertso kantariak nahi zuten fenomeno hori aztertu. Euskaldunak ez baitziren, tokiko jakintsuengana joan ohi ziren.
|
|
|
Batasun mailan biziki kontent izan nintzen emaitzaz. Bat
|
bateko
bertsoak antzerkiak ekarri gaia beste norabait eramaten zuen, eduki zein forma mailan, eta entzulearengan beste oihartzunak sortzen ere. Publikoaren ihardukipenak entzuten ziren hor bertsolariaren ahotik, kritika bat beroan bero eta bertsotan, erran nahi baitu entzuteko on.
|
|
2015
|
|
|
—Orduan, poemak idazten dituzu. Jendaurrean bat
|
bateko
bertsoak botatzen dituzten haietakoa zara?
|
|
|
Liburuetan ateratzen diren poemak besterik ez dut idazten. Bat
|
bateko
bertsoak egiten ez dakit.
|
|
2017
|
|
|
Eta zer erranik ez, etxeko lasaitasuna eta pausatuki sortu ahal izatea lagun, maisutasunaren distiraz ondu zituen bertso-paper paregabeetan. Hauetan zein bat
|
bateko
bertsoetan zirtolari, arrai, jostalari edota pindartsu izateko gai bazen ere, bere bertsokeraren ezaugarririk behinenak ziratekeen Urepeleko artzainak berezkoak zituen lirikotasuna eta sentiberatasun poetikoa, bertzeak bertze malenkonia eta seriostasun filosofikoz elikatuak.
|
|
|
" Julian Lekuona ta nik, garai bateko bertsolari aukeratu batzuen bertsoak kantatzeko asmoa aspalditik genuen. Ez, alegia, bertsolariei beren tokia kendu naian, gaurko jendeari garai
|
bateko
bertso zarrak erakusteko ta abesteko asmoz baizik: Denbora asko pasa degu emanaldi ori prestatzen; bertso ta bertsolari asko aztertu ta begiratu ondoren, aukera bat egin bear izan degu.
|
|
|
Eta gure Uztapide mirestua jarri egin zen. Han bukatu zen Uztapide handia bat
|
bateko
bertsoetarako". 51
|
|
|
Ondorioz, bat
|
bateko
bertso jardunean eta idatzizkoan, oso gutxitan erabiliko dira rock, twist, ye ye eta tankerako hitzak. Logikoa da:
|
|
|
Dudarik gabe, etxean gara denok garenik eta onenak: ez soilik Euzkitzek, Iturriagak eta Elortzak ere habiaren berotasunean mugituko zuten oholtza gainean geldi geldi edukitako gerria, Gu ta gutarrak en kontzertuetan bat
|
bateko
bertsorik kantatu ez arren, interpretazio bete betean aritu arren, kalabera bikoteak ez baitzion sekula gorputza kontrolatzeari utzi.
|
|
|
Horrexegatik ulertu behar dira testuinguru eta une jakin baten barruan Unai Ormaetxeak Exkixu taldearen kontzertuetan dantzarako gonbitea eginez botatako bertso haiek, eta horrexegatik gertatzen dira hain gauza xelebreak bat
|
bateko
bertsoak eta rocka toki eta une berean uztartzen direnean.
|
|
|
Negu Gorriak ek kontzertua eman zuen Bilboko La Casillan, eta amaieran Jon Maia igo zen oholtzara bat batean bi bertso kantatzera. Bat
|
bateko
bertsoak (a capella, erabat hitzean oinarrituta, doinua lagun, une eta toki horretan komunikazioa helburu duenperformancea) eta rock musika (musika, hitza, estetika eta mugimenduan oinarrituta komunikazioa helburu duen performancea) oholtza gainean elkartu ziren.
|
|
|
Izan ere, rocka eta bat
|
bateko
bertsoa beren ezaugarri naturalei eutsita eta aldi berean elkartzen direnean, nahasketa guztiak ez dira beti koktel; bietako batek besteak baino askoz gehiago galtzen du beti.
|
|
|
Zuzeneko performancean, horixe du bat
|
bateko
bertsoaren eta rockaren arteko nahasketak: rockak asko kendu behar du beretik bertsoak bertso izaten jarrai dezan, eta viceversa.
|
|
|
Hain justu, bat
|
bateko
bertsoak badu sekula gainditu behar ez lukeen sakrifizio marra gorri bat, eta marra hori non dagoen ezin egokiago formulatua du Jon Sarasuak:
|
|
|
Haatik, bertso saioa ziurgabetasunaren gainean eraikia dago: hor ere segurantzia puska handi bat dagoen arren —karteleko izenen arabera, umorea, ironia, irudi sofistikatuak eta abar erosten dira sarrerarekin batera, eta itzal hori administratzea da hain justu bertsolariaren lan pisuenetako bat—, performance aren oinarrizko elementua, bat
|
bateko
bertsoa, ez da jakiten azken puntua osatu arte. Hamabi puntuko ale aspergarri bat tokatuz gero, itxaron egin behar.
|
|
|
Rocka eta bat
|
bateko
bertsoa zuzenean eta aldi berean uztartu nahi direlako sakrifizioetan hasi behar bada, bateria da sakrifikatu beharrekoa, ez gitarra. Garai bateko bertsolariak oker zebiltzan beren herrak gitarrari zuzenduta.
|
|
|
Bertso berri musikatuez ari zen Sarasua, baina hiru ildo horiek berdin berdin balio dute bat
|
bateko
bertso saio musikatuentzat, ahotsaren lehentasuna, erritmo markatu gabeak eta xumetasuna; are gehiago, hitz haietatik hogei urte igarota, gaur egun bide hori nagusitu da bertso saio musikatuetan.
|
|
|
Egileak denbora har dezake lanketarako, eta nahi beste landu ditzake abestiaren entzuketa bakoitzean ugaritu daitezkeen ñabardurak eta aukera diferenteak. Bestalde, bat
|
bateko
bertsoan ez bezala, hitzen musikaltasuna eta sonoritatea bereziki zaintzeko aukera du bertsolariak, hizkuntza musika tresnatzat hartuta.
|
|
2020
|
|
|
Zeruko belardietan berarekin egokitzen banaiz galdetuko diot. Nolanahi den, seguru bere garai
|
bateko
bertsoak sinatuko lituzkeela orain ere: " Iraun ahal balute, halere, argi geldiak, altzifreen, mahastien, soroen hurrenkera zehatzak, gure hizkuntzak, maite izan ditudan gauzen gaineko begirada bareak...".
|
|
2022
|
|
|
Ez du horrek izan behar liburuaren gai nagusia, baina tartean, Zavalaren ideia giltzarrietako bat" bizi mundua" omen da. Iradokitzen zuen bizia zela garai
|
bateko
bertsoa, eta gero ikuskizun bihurtu zela, espektakulu.
|