|
2000
|
|
|
Hemen ez dago literatura egiten edo idazten ikas daitekeneko ikuspegia. Badirudi idazlea idazle jaiotzen dela, negutegitan dituztela eta bat
|
batean
idazle labealdi bat etortzen dela. EEBBetan kontrakoa gertatzen da.
|
|
|
lehenik, bilduriko kritikaren zerrenda jaso dugu urtez urte; bigarrenik, hamarkada honetako eleberri eta ipuin bilduma batzuen iruzkinak eskaini ditugu; hirugarrenik, hamarkadaren ikuspegi orokor bat emateko asmoz, azken ohar orokor batzuk bildu ditugu; eta azkenik, eranskin labur bi atondu ditugu:
|
batean
idazleen gaineko datuak batu ditugu, eta bestean, literatur kritikaren inguruko hainbat terminoren azalpen labur batzuk eskaintzen dira, iruzkinetan erabilitako terminologia ezezaguna zaionari laguntzeko xedearekin.
|
|
2001
|
|
|
Lehenengoetarikoa Rikardo Arregi izan zen, gero Toledo, Mikel Lasa... Halako
|
batean
idazle gazteagoak hasi ziren inguratzen: Saizarbitoria eta horiek, eta geroago oraindik Joxemi Zumalabe eta besteak...
|
|
2002
|
|
|
Susmo hura ez zen hutsetik sortutako irudipena izango, baizik aurretik irakurritako zerbaiten oihar  tzuna. Bat
|
batean
idazlearen bizitzako xehetasun batzuk gogoratuko genituen, nola abokatua izan zen ogibidez, nola bizitza guztia  bulego batean jardun zuen lanean, eta nola izugarri sufritu zuen idazteari emana bizi ezin zuelako. Ez ote da hori galdetuko genion geure buruari, ibaiaz beste aldeko errotulu txikiari begira Kafka hain estu hartzen zuen ofizinaren izena?
|
|
2005
|
|
|
Baina gauzak ondo ateratzen direnean, zerbaitek huts egiten du. Sautrela telebista saioan, kasurako, galdera hau egin zitzaion aurreko
|
batean
idazle arrakastatsuari: hainbeste liburu saltzea ez al da literatura txarraren seinale?
|
|
2009
|
|
|
Bere aitak aitonarengandik jaso zuen; eta berak ez zuen katea eten nahi. Gainera, aitonak kontatuta zekien, garai
|
batean
idazle handiak etortzen zirela dendara, eta tertulia ospatzen zutela orain biltegia zegoen lekuan. Handik paseak ziren Macedonio Fernández, Leopoldo Marechal, Eustaquio Rivera, edota Miguel Ángel Asturias bezalakoak.
|
|
|
Sasoi
|
batean
idazleok literaturaz mintzatzen ginen, literatura genuen obsesio eta monotema, konturik arruntena ere literaturaren galbahean iragazten genuen. Diruzale baten gorabeherak baldin bagenituen hizpide, Dickens-en Gabon ipuineko Scroogerekin konparatuko genuen delako diruzalea; egolatra bat larrutzen ari ginelarik, De Quinceyren esaldia ekarriko genuen mahaira (ni esaten duen orotan, kapela kentzen dik).
|
|
2010
|
|
|
Zaldi horietako bat sobera balakatzeagatik bestea jelosten bazaizu gurdiak ez du egingo aurrera: testuak ostikoka erabiliko ditu
|
batean
idazlea eta bestean irakurlea, edo biak batera, eta azkenean bide zuzenetik aldaratuko da. Horregatik hain zuzen, itzulpengintzan sorkuntzarako irriztu bat ezinbestekoa da, fideltasuna kosta ahala kosta atxiki beharrez xede hizkuntzan zorrotzegiak gerta daitezkeen ertz batzuk leuntzeko baino ez bada ere.
|
|
|
" Nire lagunak jaten dituen aho handi bat da jendea". Hainbeste inpresionatu ninduen ezen izena gorde bainuen buruan, ziur nengoelako egunen
|
batean
idazle ezaguna izango zela. Urte asko pasatu ziren baina halako batean zinemagilea zela jakin nuen, eta ez nolanahikoa, bere film laburrekin sari asko lortutakoa baizik.
|
|
|
Testuak gure bidaia zuen inspirazio iturri, eta apenas hartu nuen jatorri hori mozorrotzeko eskrupulurik. Idazle talde baten gorabeherak nituen aipagai, tournée literario
|
batean
idazleen artean gertatzen edo gertatzen ez ziren talka eta igurtziak, herrak eta irritsak. Tartean idazle beterano bat zegoen, Rafa, eta idazle gazte bat, Matxalen.
|
|
2015
|
|
|
Gainera, orain mundu guztia da artista, mundu guztiak ekoizten du zerbait. Esan izan da hemen egunen
|
batean
idazle gehiago egongo dela irakurleak baino. Aitortu behar da, halere, oso idazle onak ditugula.Euskal poeten lanak erabili izan dituzu kanta batzuk osatzeko... Bai:
|
|
|
Bestalde, Juliari kontatuta, Juliari nolabait adierazi nahi dio bere izaera petrala, Julia kosta lain kosta hobendun sentiarazteko grinan mamitua, amarengandik datorkiola. Ez Martinek berak, baizik eta Martinen amak duela azken
|
batean
idazleak Julia errudun bihurtu nahiaren errua. Juliari aitortu izana ere ez da ondoriorik gabe geldituko.
|
|
|
Baliteke egunen
|
batean
idazle bihurtzea, zu bezala.
|
|
2016
|
|
|
Ez dakit zertara datorren kritika eta sorkuntza bereizteko tema hori. Garai
|
batean
idazleek ez zioten muzin egiten beren garaikideak kritikatzeari. Eta batzuk zorrotz aritzen ziren langintza horretan:
|
|
|
Adibidez, euskal diasporako kideek gero eta jakin min handiagoa daukate euskal kontuen gainean, eta etorkizunean errazagoa izango da haientzat ere euskal kulturaren jardueretan parte hartzea. Lehen esan dudanez, Internet eta beste baliabide batzuk erabiliz, euskal komunitate «birtuala» handituz joango da eta espero izatekoa da egunen
|
batean
idazle gehiago plazaratzea (ez dakit antzerkian edo beste generoetan, poesian edo narratiban, adibidez). Bestalde, euskal idazleak gero eta gehiagotan irteten dira atzerrira eta horiek ere garatuko dute lana munduan zehar.444
|
|
2017
|
|
|
Amerikarra zen, Kentuckykoa, eta unibertsitatean ikasi ondoren, dirua soberan zuenez, mundua ezagutzera irten zen. Denboraldi
|
batean
idazle aritu zen, Chicagoko egunkari baterako guda berriemaile, eta urtebete edo bi eman zituen hego ekialdeko Europan. Iruditu zitzaidan hizkuntzalari bikaina zela eta hango gizartea ondo ezagutzea lortu zuela.
|
|
|
Baita ere interesgarria izango litzateke aztertzea ea liburuaren egilearen sexuak emakumearen eta gizonaren irudian eragina duen ikertzea. Azkenik, modu kualitatibo
|
batean
idazleekin elkarrizketa sakonak egitea idazleen ideologia feministak liburuetako emakumearen irudian nolako eragina duen ikusteko. Horrela egileen feminismoak zenbaterainoko jarrera kritikoa izatea ahalbidetzen duen frogatu genukeelako.
|
|
2019
|
|
|
Coetzeek dio Svevori buruz idatzi zuen artikulu luze gogoangarri
|
batean
idazleak gutxietsi egiten zuela bere dialektoa: dialettaccio deitzen zion, dialektotxoa; linguetta deitzen zion, azpi hizkera.
|
|
2021
|
|
|
Kontatu du nola bidaiek duten eraman idazlea izatea, nahiz urte haietan ez gehiegi irakurri. Gainera, inoiz ez zuen irudikatzen egun
|
batean
idazle bihurtuko zela eta bere liburuak hainbat hizkuntzetan itzuliak izango zirela. Erakutsi dizkie zein bidaiak eta pertsonek inspiratu duten gazte eta argitaletxearen eskaera bat gustura eta erraz jarri da lan honetan.
|
|
|
Halako gauzak normalak balira bezala esaten dituzte, gainera, beste langile batzuek beren ofizioetan era horretako astakeriak esango balituzte bezala. Pentsatu nahi dut egunen
|
batean
idazle hauei edo kritiko literario hauei autoa matxuratzen bazaie eta garajera eramaten badute eta bertako langileak antzeko zerbait esaten badie, esaten badie, adibidez, ez dagoela autoaren motorra ondo dabilen edo ez dabilen jakiteko modurik, eta pasatzeko kutxatilatik, mesedez, 375 euro –gehi BEZa– zor dituztela, dirutza hori gustura pagatuko dutela, irakurleek haien liburuak edo kri... Batere pegarik jarri gabe pentsatu nahi dut, nahiz eta, egia esateko, ez dudan hori pentsatu nahi, nahiago baitut pentsatu tailer batek ezin duela zabalik iraun literaturak bezala, errealitatetik guztiz aldenduta, bere kontsumitzaileak umiliatuz eta maltratatuz.
|
|
|
Gogoan dut idazle batek kolaboratzen nuen gehigarri kulturaleko arduradunari deitu ziola, zalantza erakutsiz nire irizpidearen egokitasunaz. Bidali nuen halako
|
batean
idazle haren liburuaren kritika, baina, noski, ez zen kolaboratzen nuen gehigarri kulturalean atera.
|
|
2023
|
|
|
1983an, 23 urte zituela eman zuen argitara bere lehen lana, Raudt, svart (Gorri, beltz) eleberria. «Hura idatzi, eta bat
|
batean
idazle nintzen», zioen harrituta, El Pais eko elkarrizketa berean. Prosaz idatziriko beste hamabost lan plazaratu zituen horren atzetik; ezagunenetakoa Naustet (1989), munduan sona emango zion generoari —alegia, antzerkiari— heldu baino lehen.
|